U 111 Ul fill IffiT MfflSSEIMT SBfi WIÏS- El' llllimmilHI.il) M SS No. 88 1890. I I» Begroeting der Gemeente Sneek KALVERMARKT TEJAARQANa. !7O7?>— _?oo;- HUMANITEIT, Z T U1< I o 1 TV O V XS 31 B e K, stukken, uitgave at redactie betreffende, franco t I 1 i dozer meeningen een menschenbeschou wing 200,— 1900,— 4000,— 2990,— 12147,72® 874;— Memorie 631,04 13700;— 50,- 199,50 7310,— 8500,— 9907,50 300,— 260,— 24409,85s 41225,— 400,— 1000,— 125,— 5,- Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.—; franco per post ƒ1.25. Allo brieven en i in te lenden* Ontvangsten: Batig saldo over 1889 Opcenten grondbelasting Iloofdelijke omslag Belasting op de Honden Opbrengst bruggelden enz. der waag van do veemarkt enz. van begrafenisrochten n van leges en trouwen - onze edelste dieren? Mungo Park reisde aan do boorden van den Niger in Afrika. Hij verhaalt ons, wat hij eenige negervrouwen hoorde zingen, die hem uit medelijden in hare hut op namen en van logor en voedsel vóórzagen. liet was een klaagzang, waaruit diep medelijden sprak. Livingstone, de groote Afrika-reizi- 6or, heeft ook treffende verhalen gedaan van i- den godsdienstzin der negers, die hij bezocht heeft. Of wij dan het standpunt der Kerk wenschen in te nemen? Zij heeft daarvoor te veel het „half engel® in den mensch voorbij gezien en helaas maar al te dikwijls Kajafas nagezegd: „Hec is nut dat één mensch voor het volk sterve.® Wij willen vrij blijven van dien grootsten der leugens en aan de Kerk voorhouden het: Ecce homo (zie den mensch) om in hare verguizing van menschen zich niet verder te bezondigen. Die Kerk heeft in hare gewijde geschiedenis te veel voorbeelden van menschen waardeering om zich aan het leven van oen mensch te mogen vergrijpen. De groote Meostor heeft het haar duidelijk genoeg geleerd» dat de beteekonis van mensch te zijn ligt in het liefhebben van zijn naaste, in de humaniteit. Waarom hebben schrijvers als Cremer b.v. zoo’n opgang gemaakt? Was het niet omdat zij ons de lagere hartstochten maar ook de edelste aandoeningen van het menschenhart voorlegden? Waarom heeft men de lijfstraffen en de dood straf afgeschaft n’en dépiaisc de Kerk? Bewijst dat niet, met zooveel meer uit onzen tijd, als instellingen van liefdadigheid, dat men hot „half engel® in den mensch heeft loeren waardeuren? Voorzeker, en in weerwil van den tegenstand der Kerk hiertegen, wordt do waarheid in de maatschappij steeds meer ver breid, dat wij onzen modemensch als broeder hebben te behandelen, aan wien wij ons niet mogen vergrijpen, omdat wij in hom den beeld drager van het goddelijke hebben te zien. Wij gaan vooruit, ook op ’t gebied der humani teit, dit zij onze troost, ook wanneer wij een man, in pricsterkleeding gehuld, in onze hooge verga derzaal zoo onbeschaamd zijne stentorstem hoo- ron verheffen om de gouddorst, de zelfzucht te verdedigen als prikkel tot beschaving. Geschiedt het straffeloos voor de wet, de maatsc happy mot hare humane instellingen toekent protest hier tegen aan, dat een regeoring, die zich zoo gaarne christelijk noemt, zoo onchristelijk handelt en in hare clericale neigingen koppensnellers te baat neemt om een onschuldig volk, onschuldige menschen, „goddelijke beelddragers®, uit lage baatzucht en met een verwijzen naar wat vroe ger gebeurde, te trappen ia het stof. BEKENDMAKING. BURGEMEESTER on WETHOUDERS der gemeente Sneek maken bekend, dat de tweede dit jaar invalt op MAANDAG 3 NOVEM BER e. k. Sneek den 21 October 1890. Burgemeester en Wethouders voornoemd ALMA, Burgemeester. BEN N E W1TZ, Secretaris. ADVEltTENTlEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents, ▼oor eiken regel meer 7'/, Cents. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij den Uitgever, presentiegelden 18095,— 650,— 1025,— 1000,— 340,— 250,-. 140,— 225,— Onderhoud gemeonte-eigendommen Tiül a q f"ïr» rrr*r» 23895,— 19530,— 18550,— 36430,— 1850,— 1600,— 1327,— 3345.— Belastingen Kamer van Koophandel Gezondheidspolitie Armvoogdij en Werkhuis Geneeskundige dienst krankzinnige Hooger onderwijs Middelbaar onderwijs Lager onderwijs Bewaarschool Kunsten en wetenschappen Militie en Schutterij Uitkeeringen Kleeding politie, invordering mid- delen, brandassurantie enz. Rente en aflossing e Proceskosten Subsidiën Vergaderingkosten Onderhoud rechtsgebouw Onvoorziene uitgaven I v it g a V e n Jaarwedden en l Kosten van bestuur e Drukkosten, advertentiën enz.’ Onderhoud gemeentehuis Burgerlijke stand Verkiezingen Staatsblad, boekwerken enz', Zege Isreiskosten t Wegen, straten, wallen, bruggen,’ plantsoen enz. enz. Gasfabriek Gemeentereiniging Begraafplaats Brandweer I zijner onderzoekingen meegedoeld, dat in den strijd om het bestaan, inzonderheid door teelt keus, de eeue soort zich uit de andere heeft I ontwikkeld, zoodat heel de natuur met al hare I schepselen het schouwspel levert van één keten, I van welke de mensch de laatste schakel vormt, I en dus alles, van het eenvoudige tot hot meest gecompliceerde, afstamt van één soort. Met da verend gejuich werd dezo stelling door do na- I tuuronderzookera inzonderheid begroetwat zeer good te verklaren was, daar het hun oen stap nader zou brengen tot hot beantwoorden der groote vraag: van waar? De leerlingen streef den weldra den moester voorbij, wat geen on gewoon verschijnsel mag hoetende mensch moost geheel natuurprodukt worden en als eon I veredelde diersoort worden aangomerkt, met wegcijformg van zijn goddelijke natuur. Zoover staan de Darwinisten van onzen tijd; wij willen hunne bewijzen hier onaangeroerd laten, evenals die van Darwin zelf. Wij waardeoren do wetenschap te zeer, cm in de ontdekking van Darwin iets bospettelijks te I vinden, maar of do steen dor wijzen gevonden I is, durven wij betwijfelen. Als mindor bevoeg den in doze materie willen wo dan ook gaarne onderschrijven, wat eon dor grootste, zoo niot do grootste natuurkenner, professor Virchow, nog onlangs zeide op hot modisch congres te Berlijn: dat de theorie van Darwin voor hem nog steeds eon hypothese, eene onderstelling bleef, daar de mensch in aard on wozen zooveel tegenspraak mot Darwin’s theorie aanbood. Do gaven van verstand on gemoed en die van het zedelijk bewustzijn verschillen zoozeer bij wat men ia hot dier aanschouwt, dat de mensch ons eerder een raadsel zal blijven, dan dat wo hom als yerodeldo diersoort willen aan- merkon. Toch valt hot diorlijko in don mensch I niet te miskennen. Men loze er Z o 1 a slechts op na, die ons bij voorkeur eene schildering daarvan geeft. „Is nrcT do monsch half dier, half engel® vroeg Schiller, en wij zeggen daarop volmon dig ja. Wie ons oen eik wil toonon, hij brengo ons niet bij eon verschrompelden stam, maar voero ons naar dien fieron reus van het woud, wiens takken tot den hemel reiken. Waar treft men bij het dier het verstand dat de wetten dor natuur navorsebt, of den loop van zon, maan en sterren berekent? Waar viudt men in het dier die liefde, dat medelijden voor zijne natuur- genooten? Dat gevoel voor symmetrie, voor harmonie, voor het schoono? Waar zijn de bewijzen dat bij het dier zelfverloochening, zelf opoffering wordt aangetroffen als bij den mensch Men zegt dat de dieren verstand hebben, dat zij zich leerden schikken in hun lot. Maar dat dierenverstand bepaalt zich dan toch tot hot belagen van zijn prooi of het ontwijken van zijn vijand; dat muzikaal gevoel heeft zich nooit weergegeven tenzij in janken of in het dansen op de maat van circus-paardon die gelatenheid is niet dan onderworpen zijn aan de overmacht. Maar, zal men zoggen, de wilden dan onder onze natuurgenooten? Staan zij hooger dan 3075,— „19720,- 250,- 1105,- 250,— 400,— 811,39s. To zamon ƒ230421,396. in roofzucht voorgaan, dan is het van oen volk, dat op expeditie uitgaat om beschaving te bren gen, hoogst ongepast, om geon erger woord te gebruiken, die onbcschaafden daarin na te volgen. Om beschaving te verspreiden dient men zelf beschaafd te zijn; met dien bescheiden eisch zullen de onbeschaafde Rokka’s het volmaakt eons zijn maar tot do beschaving rekent men als oen barer karakteristieke eigenschappen, do humaniteit. Geen beschaving zondor humaniteit. De rechten aan don monsch toe te kennen, hangen natuurlijk nauw samen met onze waar- deciing van don monsch. Is de monsch door God geschapen, of wel een schakel, de eindscha- kel in het ontwikkelingsproces dor natuur? Is de mensch aan te merken als beelddrager Gods, of moet hij worden beschouwd als een ontwik kelde diersoort Dezo vragen dringen zich on- willekeurig aan ons op, wanneer wij de waarde van den mensch willen bepalen, gewoon als wij zijn in kerk en maatschappij do afkomst, de geboorte van den mensch te doen gelden bij zijne indoeling in kerkgenootschap of stand. Hoeveel onbillijks hierin gelegen is, vooral wan neer wij onzo meerdere of mindere achting af- hanxeiijk gaan stellen van de afkomst en van den stand waartoe de monsch behoort, toch is het.vragen naar den oorsprong hoogstmoodig, wanneer wij de waarde, de innerlijke waarde er van, voor ons wenschen vast te stellen, daar het partij kiezen voor een eigenaardige levens- en i in zich sluit. Darwin heeft ous, als resultaat ƒ12526,136 6523,06 54000,— 800,— 3535,25 5648,— 5473,- U?7»- schoolgeld II. B. School lager onderwijs Gymnasium 4960;— vergunningsrecht - van landerijen en huizen grondrenten n 3354,33 trek weg naar Leeu warden renten visscherij, maalgelden enz, - -- 2300;- 37770,— 10800,— 1200,— 2300,— 2175,— 200,— 2040,— 2750,— renten Stids werk huis stadsreiniging bank van leening regen wa terbakken oubsidie Gymnas urn H. B. School lager onderwijs I n voor den veearts bcho Igeld der bewaarschool s d r personeele belasting Uf vangst der gasfabriek Lgeinoctkoming onderhoud rechts- gebouw I Restitutie kosten besmettelijko ziekten dijkslastonM t Verkoop van stukken ter Secretarie Te zamon ƒ230421,396. Be tijd is weder aangebrokon, waarin men ui ft gewagen van do rechten van don mensch. ooial waunoer men in ’s lands vergaderzaal een „Wanals Schaepman hoort beweren,dat de expe ditie naar Floros gerechtvaardigd wordt door de usance, dat zelfzucht het uitgangspunt van elke beschaving is, komt al wat in ons is in opstand tegen eene dergolijke voorstelling, die erger dan e leus: hot doel heiligt do middelen, die mid- I delen hooger stolt dan het dool zelf. Is dat erkenning van do monschelijke rechten Heet dat waardeering van den mensch? Wij addeu van oen gehoorzaam zoon der Kerk be tere verwachting. Wij meenden stellig dat het gevoelig dichterlijk gemoed van verontwaardi ging zou getrild hebben bij het vernemen dat eeu cbiistelijke en beschaafde natie als Nader- aa<l zijne koppensnellende Timoreezen afzond een volk, als de Rokka’s, dat, hoezeer zelf r afeaarsch misschien, zoo iets van de beschaving te er niet verwacht had, en ipso facto van die behaving brengende Nederlanders geen hco- £ea dunk zal krijgen. Of is hier van toepassing Wat Goethe eons schreef: Leb’ mit dem Vieh 8 Vieh, und achtet’s nicht für Raub, den c‘<er den du erntest solbst zu düngen? gelooven het niet, daar wij hier niet ®et Vieh maar met menschen te doen hebben die, minder beschaafd dan het volk van dr’ c aepman, toch aanspraak mogen maken op nuue rechten als mensch; en mochten zij ons j rm s I I i 'A k rf! r k 1 ■«S-f iER COI RAV i SIM] n w ■WniBBiLLHlMlK voor 1891.

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1890 | | pagina 1