I.
■ffi- ES WÏKRTSNTIE BL4D111! DE
u
I
1
Inscfiriiviiis w is Nationale ililiiio-
No. 4
1891
iF”
b-
KOEPOKSTOF.
fl'
I
I
H
W O E IV S 1> A. <4
14
revolutionairen in den Bijbel hebben gelezen
■„Gij zult den Heer uwen God niet verzoeken”.
Daaruit nu distilleert men een gemoedsbezwaar,
Deze CO GRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post fl.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
I
i
daarin te beslissen, aldus redeneeren de anti
revolutionairen zij kunnen naar
van art. 1, sub C, of
van art. 7 der Kieswet,
aanspraak meenen te kunnen maken om ge-
2°. die op grond
krachtens het 4de lid
geneesheer nu
stellen, wanneer een
ten is Men zou dan een uitzondering kunnen
makenmocht dit niet doenlijk zijn dan
ijp '„christenvolk” op te zweepen tegen liberalen
en katholieken.
Hoe zoo iets mogelijk is De Kerk verstaat
die kunst. Wanneer de tegenkanting het nieu
we niet meer keeren kan, zet ze een huilerig
gezicht, en we weten het, hoezeer die vlagen
van zwaarmoedigheid het medelijden opwek
ken. Ze hebben in ons land reeds veel succes
- gehad en dr. Kuyper heeft dan ook, zeer prac-
tisch, zijn kerk, de doleereude genoemd.
De regeering, die door al het gejammer in
de handen der Kerk is geraakt, moet thans
aan de gemoedsbezwaren tegemoet komen en
tegelijkertijd de vrijheid kortwieken door het
gezag de vrees te stellen tegenover de inen-
tingskoorts. Hare wetten waren dan ook daarop
gericht, het gezag te versterken en gemoedsbe-
-zwaren op te heffen. Een paar partij wetten
zijn thans nog in aantochtde stedenwet, die
de partij nog wat versterken kan en de klaag
tonen wat verder zal doen klinken, en de ziek-
teflwet, die de vrijheid wat zal uitbreiden, of
liever, ter wille van gemoedsbezwaarden, de
kracht van de vorige zal breken. De vaccine-
dwang zal worden opgeheven, omdat de anti-
In de „Kroniek* der Stemmen voor Waar
heid en Vrede bespreekt dr. A. W. Bronsveld
ook den politieken toestand van het oogenblik.
Hij heeft een te hoogen dunk van de gevatheid
der verbonden ultramontanen en anti-revolutio-
nairen om zich te kunnen voorstellen, dat zij
met eigen hand de meerderheid zullen verbre
ken waarover zij thans beschikken.
Dat het ministerie haar kennelijk niet mee
valt is te begrijpen, daar niet de helft werd
gezien van ’t geen de Stand, heeft voorgespie
geld en noch in ’t moederland, noch in onze
koloniën iets van belang veranderd is. Alleen
staan thans ook de bijzondere scholen aan de
vroeger zoo verachte „staatsruif* en doen zich
de orde-geestelijken, die zich aan ’t onderwijs
wijden, te goed aan het voedsel door den staat
verschaft. De mogelijkheid op het verkrijgen
van andere winste blijft intusschen nog open.
De theologische faculteit onzer universiteiten
is nog te winnen en dr. B. kan ’t bijna niet
gelooven dat de meerderheid die kans zal prijs
geven.
„Doch aldus vervolgt dr. B. wat ons
is tegengevallen in dit ministerie, is de weinige
zedelijke en godsdienstige invloed dien het heeft
uitgeoefend op ons volksleven. Heeft het er
iets toe meegewerkt, dat er in ons leger, op
onze vloot, aan de Militaire Academie te Breda,
aan het Instituut te Willemsoord, bij het in-
structie-bataillon, op de pupillenschool, op het
opleidingschip, en op al de andere inrichtingen,
eenige meerdere eerbied wordt betoond voor
Gods dag, en Gods Woord?
„Wij verlangen geen staatskerk en geen
1 hebben
verwonderd, doch ieder zou ’t natuurlijk heb-
i be
te ’s Gravenhage prijs wordt
i vrees van den hoogen God. Wij
hebben daar niets van bespeurd. Wanneer nu
de stoffelijke belangen van ons volk evenmin
VERKIEZINGEN.
Kennisgeving en Uitnoodiging.
De VOORZITTER van den Raad der ge
meente Sneek,
Gelet op artikel 7 der Kieswet van 4 Juli
1850 (Staatsblad no. 37) zooals dat artikel is
gewijzigd bij art. VII der Additioneele bepa
lingen der Grondwet;
Noodigt de mannelijke inwoners dezer Gemeen
te uit:
1°. die in eene andere gemeente over het
laatstverloopen dienstjaar in de personeele be
lasting naar eene hoogere huurwaarde, dan die
ben gevonden, indien men ’t had kunnen
de drie merken, dat er I
eerste grondslagen, of in de grondbelasting, tot gesteld op de
een bedrag van I
aangeslagen, daarvan door overlegging der
Inenten is het wachtwoord van onzen tijd.
Meer dan ooit wordt door woord en schritt op
de geesten geïnfluenceerdzoo op het gebied
der kunst, waar de Nieuwe Gids werkelijk een
nieuwe richting aan wij st, zoo op het gebied van
de staatkunde, waar de radicale denkbeelden
zich baan breken en proselieten maken in de
«►.liberale gelederen, zoo op het gebied van den
godsdienst, waar het oude zich nog verdedigt
en de dijken zoekt te versterken tegen den
aanwassenden stroom van het modernisme
hardnekkig weerstand biedend aan al de afschui-
vingen die reeds wijzen op dijkbreuk. Zoo zendt
de christenheid hare predikers uit naar de lan
den van den Islam en als we de berichten
mogen gelooven zendt de Islam zijne predi
kers uit naar de landen der christenheid. „Du
choc des opinions jaillit la vérité”. Wee hem
die er kwaad van denkt
Bij al dat nieuwe heft de Kerk waarschu
wend den vinger op en blaast het christenvolk
op tegen de nieuwe denkbeelden en hunne ver
tegenwoordigershaar systeem is niet onprac-
tisch, maar, overdreven toegepast, zal het haar
noodlottig worden men kan het zakje op
blazen tot het bersthet is niet gemakkelijk
de kurk een voet diep onder water te houden.
De geneeskunde gaat intusschen met inenten
voort, maar de Kerk heeft haar dikwijls den
voet dwars gezet. Zoo is de geest van verdraag
zaamheid in onze volksschool geblazen, maar
heeft de Kerk den geest van sectarisme
geblazen in een deel dat zij aan de volksschool
heeft weten te ontrukken. Men heeft den
Staat het middel ontnomen om door zijn onder
wijs de Nederlanders te maken tot één volk
men heeft in woorden en schrift, in onderwijs
en leerboeken de middelen gevonden om het
-©vu iiwciaicil
worden en daarom door den Staat onmogelijk I daarvan, eene opgaaf vi
kan worden toegelaten. Gelijk de Staat dwang- i |(^en aansla?
maatregelen neemt bij den man die weigert j
het rijk zjjne belasting te betalen, gelijk het
vaderland in oorlogstijd de vrije beschikking
heeft over het leven der weerbare mannen,
gelijk de maatschappij hare misdadigers in de
gevangenis afzondert, zoo heeft ook de gemeen
schap het volste recht om van ieder harer leden
te vorderen, dat zij gebruik zullen maken van
een door wetenschap en ervaring als deugdelijk
erkend voorbehoedmiddel om èn zich-zelf èn
de gemeenschap te bewaren voor besmetting.
Eén troost is nog geblevende katholieken
blijven vreemd aan het onzinnig idee en zullen
het scheepje wel mee op strand zetten, tenzij
het koopmanshart hun parten ga spelen. „Die
reine minne, die bloeiet in der goeden sinne,
als beide lampen gelike branden* en dat is
thans niet het geval.
Met die wetenschap zien we met vertrouwen
het oogenblik tegemoet, dat het fin de siècle-stuk
wordt afgestoken. Mochten wij in onze ver
wachting worden beschaamd, zoo vragen wij,
gelijk onze tegenstanders bij de boterwet de
den: „boterje tot den boom”, dat wil zeggen,
een waarmerk op het vaatjenatuurboter of
margarineen wanneer dan de huismoeder
vreemde hulp in huis moet roepen, dan kan ze
het merk op den zak lezen en wordt niet mis
leid, wanneer ze vraagteen gevaccineerde keu
kenmeid of schoonmaakster. Dat is ook dwang,
maar het heeft meer den aard van wat Thor-
becke eens noemde douce violence en het on
miskenbaar voordeel zou er aan verbonden zijn,
dat de gemoedsbezwaren weken voor het gel
delijk voordeel. Voor geld is alles te koop en
’t maakt recht wat krom is.
I
niet mogelijk zijn vooraf vast te voldaan geteekende aanslagbiljetten vóór den
ongunstig verloop te wach- j 15 Februari e. k. aan hem te doen blijken
en i
moeten de menschen de vrijheid behouden zelf plaatst te worden op de kiezerslijsten, daarvan
mede vóór den 15 Februari e. k. aangifte te
goedvinden doen, volgens het daarvoor vastgesteld, ter Se-
handïïen7-EenIardigm7ddel om'een bezwaard «reta/ie „verkrijgbaar, model, niet overlegging
der bewijsstukken, waartoe in het geval van
gemoed tot rust te brengen, maar een uitvlucht j het 4de lid van bovengenoemd artikel 7 moeten
die voor de gemeenschap allerverderfelijkst kan t behooren het aanslagbiljet of authentiek afschrift
van het bedrag van het
j en de bescheiden be-
trekkelijk het gemeenschappelijk bezit.
Sneek den 9 Januari 1891.
De Voorzitter voornoemd,
ALMA.
AD VER EEN TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cent
voor eiken regel meer 7*/t Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den Uitgever.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, herinneren alle Ingezetenen,
die in 1872 zijn geboren en zich tot dusver
niet voor de Nationale Militie, lichting 1892,
hebben doen inschrijven, aan hunne verplich
ting, om zich daartoe alsnog aan te geven
vóór of uiterlijk op 31 Januari e. k. ter Secre
tarie dezer gemeente.
Sneek, 9 Januari 1891,
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
dat voor geen geld te koop is; na de school
wet valt aan dergelijke koopjes niet meer te
denkenhet remplaceeren heeft welhaast uit.
Gemoedsbezwaren laten zich niet gemakkelijk
oplossenslechte spijsverteering met den aan
kleve van dien laat zich zoo maar niet wegre-
deneeren. Wie veel aan obstructies bjdt wordt
obstructionistdaartegen is niet te redeneeren
we zouden anders kunnen vragenwaarom het
„christenvolk” in ziekte een geneesheer raad
pleegt maar, ’t is waar ook, als het gevaar
dreigt komt men met zich zelf in verzoeking
en daarvoor wijkt alles tot de Heer onzen God.
Of, wanneer wij verzoeken nemen in de be-
teekenis vanhet in verzoeking brengen: gele
genheid geven, is het dan niet duidelijk, dat
God, aan wien ook de besmettelijke ziekten
worden toegeschreven, den mensch heeft gebo
den om zich te wapenen tegen de besmetting?
Zulk een verklaring zullen de calvinisten echter
niet aannemen, tenzij ze voortgekomen was uit
het theologisch brein van Keuchenius of
dr. Kuyper. We kunnen ons alleen er over
verbazen, dat de streng rechtzinnige!!, die tucht
als de alpha en omega hunner leer stelden, nu
het stelsel van laisser-aller gaan huldigen. Wc
begrijpen die mannen niet en was het niet wat
onbeleefd, dan zouden we de verzoeking niet
kunnen weerstaan, de herauten te verzoeken
hunne hemdsmouwen eens op te stroopen.
Men spreekt van Staatsbemoeiingmaar wie
zal het wraken, wanneer de Staat, in aanmer
king nemende de geringe ontwikkeling en be
krompenheid van een deel zijner bevolking, het
noodig oordeelt voor de volksgezondheid te
waken en epidemieën tegen te gaan En nu
wordt dat domme bekrompen deel door de
kerkelijke drijvers in bescherming genomen,
waardoor de vaccine-wet geheel wordt te niet
gedaan. De ontwikkelden zorgen er wel voor
dat ze gevaccineerd worden maar bij de domme
schare vindt de smetstof een schuilplaats. Wat
dunkt u, lezer wanneer de anti-revolutionair
beweertde Staat heeft op ons lichaam geen
recht, hij moet ons van het lijf blijven
heeft dan de beschaafde maatschappij niet even
zeer het recht om te zeggenen gij, rechtzin
nige broederen, hebt niet het recht ons leven in
gevaar te brengen met uw smetstof?
Alsof het gemoedsbezwaar niet afdoende wordt
gevonden, zoekt men uitvluchten, die ons het
rumoer der laatste dagen over kazerneleven
weer voor den geest roepen.
De vaccine kan gevaarlijk zijn, zoo redeneert
men. Jenner's uitvinding, honderd jaar oud, die
bij zoovele gelegenheden bleek een uitstekend
voorbehoedmiddel te zijn, wordt in verdenking
gebracht door een woord van Koch. Een woord
vaai Koch heeft tegenwoordig kracht van wet
naar het schijnt, ook bij de vrome schare.
Koch, wiens uitvinding nog op geen resultaten
kan wijzen, we willen haar daarom niet
geringschatten hij zet zijne proeven nog
steeds voort; hij ontdekt dat deze soms een
nadeeligen invloed hebben, en pas heeft hij het
uitgesproken, of Jan Calvinist houdt het
oogen, schijnbaar als iets nieuws. Zou het den
welke volgens art. 1litt. A en B, van de wet staatsgodsdienst, maar ’t zou niemand
I van 24 April 1843 (Staatsbladno. 15) aanspraak 11
geeft op vermindering tot een derde of twee
derde gedeelten dier belasting naar d
u voor
ten minste tien gulden, zijn
voor
SAEEKER
OURANT
n.’invn. t< het ti; Mniiissiii i\i sun
I
4
I
i
