lllffi- n .limiffllHLIII ÏINIH M
S EIEEKTE KI Ml .IRRMMSSEIEKT SUM.
I
1
I
I
1891
Z ES E N-V
DE SABBATISTEN.
No. 30
W-
I
Z A T EH D A
18
PERS.
Zooals wij in
volk niet is een volk van calvinisten.
pende tweede soort zijn zij die van den Zon-
be-
ons
ij
n-
an
i,
is
geen
dat
ADVEBTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
ken,
leger.
Wij splitsen daartoe ons volk in twee cate
gorieën; tot de eerste behooren de ijverige Sab-
batisten, die den Zondag liefst in de kerk zou
den slijtenom daar onder afwisseling van een ander.
S-
lit
m
Deze COl'RANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
en alzoo een ieder ver
plicht is zijn aanslag op den bij de wet bepaal
den voet te voldoen.
Sneek, 17 April 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
Het woord, waarmede de heer Kappeyne
van de Coppello in de Eerste Kamer zijn twee
de rede over de Stedenwet besloot, is door vele
bladen vermeld. Het luidde blijkens het offi
cieel verslag„Verknoei met uwe Bijbelsche
spreuken de beproefde beginselen van ons staats
recht niet."
De Standaard brengt hulde aan de openhar
tigheid van Kappeyne, den man, die haar
naar zij zegt altijd heeft aangetrokken, om
dat zijn taal zoo oneindig frisscher is dan het
laf geteem van de vrome, vroede liberalen, die
een orgel cadeau geven.
„Zoo’n taal schrijft het blad verstaat
het kiezersvolk.
„Het is het krasse woord van een groot man,
die de windselen en de doekskens met verach
ting van zich wegwerpt, en er zoo luid het kan
voor uitkomt: Niet gij zit ons in den weg, maar
uw weerzinwekkende Bijbelen met de spreu
ken uit dien Bijbel zult gij afblijven van ons
Zooals wij in een vorig nummer vermeldden
heeft de heer Schaepman, gebruik makende
van de verklaring des ministers dat dienstrui-
ling tusschen manschappen, aangewezen tot vol
ledige, en anderen, aangewezen tot verkorte
oefening, niet in strijd zou wezen met de wet,
een aantal amendementen op de Legerwet voor
gesteld.
Zullen nu de amendementen van dr. Schaep
man het gezochte „vergelijk" geven? Volgens
het Centrum wèl, maar te oordeelen naar de
beschouwingen die de Tijd er aan wijdt, geens
zins. Zeker, zegt het blad, verlichting geven de
voorstellen wel, twaalf maanden is langer dan
drie, maar aan de kazerne ontsnapt men in
geen geval. En ’t is daarbij de vraag of die
lichtere eisch van drie maanden kan worden
toegestaan want een verblijf van drie maanden
onder de wapenen is volkomen doelloos, bepaal
delijk met ’t oog op de kadervorming, waartoe
de Legerwet de stof moet leveren. Wordt een
maal het beginsel van dienstruiling aangenomen
dan, zegt zij, kan ook wel vervanging van den
geheelen diensttijd worden toegestaan.
Het blad zou zich natuurlijk zeer verheugen
als het beginsel der plaatsvervanging werd op-
genomen in de wet. „Vraagt men ons echter,
zegt zij, of ook na deze gelukkige wijziging het
ontwerp-Bergansius voor ons aannemelijk zou
mogen heeten, dan antwoorden wij zonder aar
zelen: Neen!"
Zij blijft bezwaar maken tegen de h. i. ont
zettende verzwaring van lasten, „zonder dat
daardoor eenige betrouwbare waarborg voor het
behoud onzer nationale onafhankelijkheid zal
verkregen zijn.”
De hoofdzaak is dat het stelsel der wet niet
deugtde legerwet gaat uit van geheel valsche
beginselen en haar door amendeering zoo te her
vormen, dat zij voor de R. K. aannemelijk
is, acht de Tijd een hopelooze, een onmogelij
ke zaak.
er bij de
de Zondag zou
Nu zullen er
de ingezetenen driemaal heilig staatsrecht.
„En nu voelt men, waarom Kappeyne ons
*.oel om langs den weg van douce violence ons te dienen met de kennelijke bedoeling
geen Sabbatsschennis uit te lokken en
postbeambten te beschermen voor de kinderen
Israëls Hoor slechts wat Ruurd Ókma om
trent deze zaak profeteert, en duidelijk moet
het zijn dat er rampen zullen komen over allen,
die deze Sabbatsschennis gedoogen of in de hand
werken, ja dat ons vaderland alleen ter wille
van den Sabbat eene revolutie dreigt, in welke
allereerst onze Eerste Kamer het zal misgelden.
Die zal het eerst worden gesteenigd de steenen
liggen er voor klaar aan een bekend adres.
Zoo zien we dat b niet kan uitblijven wanneer
a gezegd is; en dat mannen, die deStaatkunde
heeren uit den Bijbel, met den Heere richten
moeten over Edom, waarneer deze uit enkel
wraakgierigheid gehandeld heeft tegen het huis
van Juda.
Nog een andere beweeggrond kan
heeren geweest zijn voor hun handelende
schrift verklaart toch uitdrukkelijk dat een Sab-
batsreize uiterlijk 2000 schreden ver gaan mag,
iets wat in de practijk aanleiding kon geven tot
groote moeilijkheden zoo zou het denkbaar zijn
dat er voor het bezorgen van een brief 2 ja
zelfs meer boden benoodigd waren, om den afstand
zoo te verdeelen, dat de Sabbatsreize van een
iegelijk hunner uiterlijk 2000 schreden bedroeg;
in dat geval zou de Staat wel dubbel port mo
gen heffen.
Het bezwaar dat wij hebben tegen het
wuste en sedert begraven voorstel, is, dat
Dat het
voorstel begraven is, vinden wij dan ook geen
ramp ofschoon de mogelijkheid bestaat, ja een
verzoekschrift dienaangaande reeds is ingediend,
waardoor deze mogelijkheid tot waarschijnlijk
heid wordt, dat deze Sabbats-quaestie binnen
kort weer op de rol zal geplaatst worden. Daar
om, nog eens, willen wij vast wat steenen bak-
om dat Sabbatisme te steenigen uit het
I gesteenigd met steenen.
Niet lang geleden het was bij de behande-
ling der postwet werd door een paar heeren
I der rechterzijde, bij monde van jhr. van Asch
Lvan Wijk, een i
Mezend en schrijvend publiek te doen meêwer
ken tot de Zondagsrust der postbeambten; van
eiken brief op Zondag bezorgd, van elk Zon
dagskind dus, zou dubbel port worden gevraagd.
Wat de beweeggrond van dit amendement ge
weest is, is niet moeielijk te raden. De heeren
vermeenden dat een wekelijkschen rustdag ook
■<.?l*eor een postbode geen overtollige weelde mag
heetenja dat het voor lichaam en geest ge
biedend noodzakelijk is dat er een dag van ont
spanning zij en dat dergelijke dagen elkander
«pvolgen met tusschenruimte niet van 5 weken,
Zooals het geval is met de koetsiers der Amster-
damsche trammaatschappij, maar liefst eiken
zevenden dag der week worde aangewezen als
der postboden rustdag.
Wij kunnen geen bezwaar hier tegen hebben;
integendeel, met de heeren zijn wij van mee-
««^niTig, dat voor ieder mensch, ook voor den man
dus die „hageljacht en stormgeloei" trotseeren
moet, één dag per week voor ontspanning en
genot hoogst noodig is en wij beamen dan ook
den wensch daaromtrent uitgesproken door de
Liberale Unie „Dat aan iederen arbeider een
wekelijkschen rustdag worde gewaarborgd."
Maar voorzeker hebben andere overwegingen
meêgewerkt tot indiening van het amendement;
allereerst, als komende van den kant waar
^Staatkunde wordt bestudeerd in den Bijbel, zal
het zeker geen gewaagde onderstelling zijn te
beweren, dat de heeren te rade zijn gegaan met
de les van den Heere God uit het oude ver
bond zes dagen zult gij arbeiden, maar de ze
vende dag is de dag des Heeren uwen Gods.
Welke dag dit zijn moet, zullen wij niet uitma
ken veeleer willen wij erkennen dat nu juist
1 Gods uitverkoren volk uit het oude verbond
daarvoor den Zaterdag aan wijst; ja nu er zelfs
in den laatsten tijd een christen-secte is verre-
A -gjuj, die ook den Zaterdag daarvoor houden op
1 grond van uitspraken in Gods woord, wij
redelijken grond weten voor de bewering,
zijn de dag des Heeren.
menschen zijn, die dit alles
haarkloverij noemen, en, der zake onverschillig, v
hun Zondag vieren op Zaterdag en omgekeerd stichtelijken psalm de harde noten te kraken,
wij zijn hiermede echter niet van de quaestie die hun van uit den hoogen worden toegewor-
af. Men leze slechts wat de kinderen Israëls pende tweede soort zijn zij die van den Zon-
werd geboden toen zij, op hun zwerftocht door dag maken een rustdag niet om dien dag stoel-
le woestijn, een man vonden die hout sprokkel- vast te slijten, maar om lichaam en geest te
Zij stelden hem in be- verkwikken met ontspanning. Voor de eerste
rubriek zou het een aangenaam gevoel zijn
wanneer allen op Zondag rustten voor de an
dere echter zou het niet zeer verkwikkelijk zijn, j
j na een ferme wandeling nergens
En alzoo ge- werden binnengelaten, of wanneer zij, wat bij
werklieden en beambten veelal het geval is,
op Zondag eens even per spoorgelegenheid een
vriend of bloedverwant wilden bezoeken en er
geen treinen reden, of wanueer zij, te huis zit-
j zonder eenigen vorm van proces wordt de man tend, niet hun courant konden lezen, waartoe dering is ingezonden
„Zoo als hy is, zijn in den grond aZfelibera-
Een man als Buys is geen haar beter.
vreugde verhoogen maar een feestdag te moe
ten doorbrengen zonder een „Ausflug" te kun
nen maken, dat is kwellend, tantaliseerend
dat doet denken aan den vrek, die zijn zoon
permissie gaf zijn brood langs de stolp te wrij
ven waarmeê de kaas overdekt was.
En nu moge het waar zijn dat „ons volk niet
weer kan opbloeien voordat de Calvinistische
beginselen weer veld winnen," een waarheid is
ook dat ons land op dit oogenblik bij verre
na dien heilstaat niet bereikt heeftdat er
nog velen zijn, misschien ook wel onder onze
orthodoxe broederen, die gaarne ook Zondags
en vooral des Zondags de postbode opendoen
zou het nu niet hardvochtig zijn om terwille
van enkelen die velen te vergasten op een En-
gelschen Zondag? Zoo’n saaie, taaie, vervelen
de, innig naren en gepleisterd-graverigen Zon
dag blijve eeuwig verre van ons geweken
Wij anti-sabbatisten zullen er wel voor zorgen
dat de kerkgangers niet gestoord worden onder
den preek, maar daartegenover wenschen ook
wij niet gestoord en aan banden gelegd te wor
den wij wenschen bewaard te blijven voor de
Engelsche vormendienst, oogendienst, huichela
rij of hoe ge dat onkruid wenscht te betitelen
en hopen daarom van harte, dat de Eerste Ka
mer ons behoede voor die vrome aanstellers,
wier geest in onze Tweede is wakker geroepen.
Ook het middel door de heeren voorgesteld
zou erger zijn dan de kwaalhet voorrecht
der bezittende klasse tegenover de niet bezitten
de zou juist op den dag des Heeren het meest
aan den dag tredeneen belasting te leggen
op de ontspanning van den Zondag schijnt ons
dan ook eer te leiden tot verergering dan wel
tot verbetering der kwaal. Evenals er fabrie
ken zijn waarin enkele machines niet herhaal
delijk kunnen stilgezet worden, zoo ook kan de
maatschappelijke machine niet telkens worden
gestopt; de wetgever kan dan ook niet verder
gaan dan een wekelijkschen rustdag verzekeren
aan het volkhij mag er echter niet enkel den
Zondag voor aanwijzen, zonder den een te be-
i z waren met de geloofsopvattingen van den
Men beperke desnoods den dienst tot
het noodzakelijkste, mits het geheel er niet on
der lijdeen dat kan gemakkelijk, als er vol
doend personeel is en het mogelijk is aan de
beambten een vrijen dag te verzekeren. Niet
echter mag de wet verplichten tot rust omdat
het Sabbat is. Zulke dwangmaatregelen zou
den in ons vrije Nederland zeer weinig in den
smaak vallen.
BEKEN f) MAKING.
BURGEMEESTER on WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken aan
bekend, dat het door hen vastgesteld primitief-
Kphier van Belasting op de binnen deze ge- altoos aantrekt,
meente gehouden wordende Honden, dienst
1891, aan den Gemeente-Ontvanger ter invor- j len.
UIT DE
Is het niet begrijpelijk dat de schim van
1 zen Sabbatsschender de hoeren Asch van
1 c. s. heeft wakker geschuddeden zij niet feestgewaad zijnhet kan niet dan de feest-
amendement ingediend met het j overeenkomstig Gods woord, door een voorstel
om
de arme
Je op den Sabbatdag.
waringwant het was niet verklaard wat hem
gedaan zou moeten worden. Zoo zeide de Hee
re tot Mozes „Die man zal zeker gedood wor
den de gansche vergadering zal hem met stee- wanneer zij
nen steenigen buiten het leger." F
beurde„zij steenigden hem met steenen dat
Aij stierf, gelijk de Heere Mozes geboden had."
Lht was geen Romeinsch of Germaansch recht,
maar kort en goed kort recht, of Mozaïsch recht;
i de Zondag hun juist zoo geschikt voorkomt.
n Je- O) zeker is het aangenaam, wanneer wij feest-
Wijk dagen hebben, te zien dat alle menschen in
01It AH
SWEEKER
0-
1
ii- 0
V 7 V------ -o-
1 i V .1 XX XX A I- - «x t X. 4- vw yx zx ZX-ZXZ-. 7X 1 x l-r- XX z-x Xx V» lx- ZX rvx T-
