1
CHEESTE ES IIET IMMOTW STEER.
BET VBAAGSTDK TAB DEN ARBEID.
<1
d
jj
I
No. 37
1891
ZES'E
t a A N Q.
N-V E E R T IG ST E J A A
F
t
(I
M 15 I.
W O 15 IN 8S O A. O-
13
III.
t
1.
2.
3.
4.
-
0
n
n
d
t
3
brengen.
Het Program bad, alsof het bepaald een eisch
van de anti-revolutionaire beginselen was, ge
noemd hervorming van het belastingstelsel in
dien zin, dat het volksleven minder schade lijde,
uw belang, dat
kinderen, van de
Deze CO WANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.—franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Studenten en geleerden!
I laatste jaren verdubbeld.
de druk minder ongelijkmatig zij en de kosten
van inning afnemen. Is iets van de toepassing
i men
Minister van Financiën
I
i zullen de arbeiders-associaties zorgen, die bij
zekeren afzet en goedkoop kapitaal overal zul
len ontstaan, waar daaraan behoefte bestaat.
Kunstenaars Die klaagt over achteruitgang
van de ware kunst en die ook al om den broo-
de den rijke naar de oogen moet zien. Bij
meerdere algemeene welvaart zal een wijd ar
beidsveld voor u geopend worden. De kunst
zal dan het geheele volksleven doordringen en
veredelen en niet afhangen van den luim of
den verwenden smaak van enkelen.
I en wanneer een ander met goedkooper arbeids
kracht of meer arbeidbesparende machines in
staat is het artikel goedkooper te produceeren,
dan wordt gij overvleugeld uw bestaan is
zoo wisselvalligeen nieuwe fabriek opzetten
staat in de meeste gevallen gelijk met geldver
liezen. Voor een deel zult gij gaarne uw zorg
vol bestaan gaan verruilen voor een plaats als
«pzichter of als arbeider, wanneer daartoe ge-
■•-‘degenheid bestaat. En zij, die door bijzondere
bekwaamheden uitmunten en fabrikant blijven,
zullen hunne arbeiders veel hooger loon moe
ten geven dan thans. En de fabrikant zal dit
kunnen doen zonder den prijs van het fabrikaat
te verhoogen
omdat de kapitaalrente daalt, wat groote
besparing geeft op de rente, die hij moet
betalen van ’t kapitaal, in zijn zaak belegd;
omdat zijn omzet grootcr zal worden en
op ieder gereed product dus minder on-
dernemersloon zal komen
omdat hij niet behoeft te laten reizen en
te advertecrcn en geen kosteu behoeft
te maken om zijne waren aan den man
te brengen. Hij kan een contract slui
ten met een groote verbruiks-vereeniging,
die hem alles afkoopt en hem groote
bestellingen van één artikel doet, waar
door hij de dingen veel goedkooper kan
produceeren dan thans, nu hij zijne klan
ten over de geheele wereld moet zoeken;
omdat alles contant betaald kan worden
en de risico-premie nagenoeg wegvalt.
Daardoor zal hij, by gelijke winst, het drie-
of vier dubbele loon kunnen betalen en toch
de producten geen cent duurder behoeven te
verkoopen.
Dat zijn winst niet grooter zal worden dan
een rechtvaardig ondernemingsloon, daarvoor
„Fabrikanten, die steeds worstelt met gebrek
aan afzet en gebrek aan kapitaal, die door de
concurrentie wordt gedreven om zoo goedkoop
mogelijk te produceeren en toch reusachtige
onkosten moet maken om uwe waren aan den
man te brengen, zoodat u niets anders overblijft
dan te bezuinigen op het arbeidsloon, waartoe
u de werkloozen, de industrieele reserve-armee,
in staat stellen, maar ook dwingen, wanneer
■g(j niet van het lage loon gebruik maakt, doet
uw concurrent het en dan wordt gij geruïneerd;
het loon hangt af van vraag en aanbod, maar
1 pbok de prijs van uw artikel hangt daarvan af
i
t
i
belastingen betreft, reeds bijna in het beloofde
land zijn
Onder de heerschappij der anti-revolutionaire
beginselen zouden de Staten-Generaal meer in
de natie wortelen en zou een kiesstelsel wor
den ingevoerd, waarbij niet langer het recht
der minderheden Zou worden gekrenkt. Is deze
veelbelovende toezegging vervuld Heeft het
bezit van het bestuur die beginselen doen ver
geten Vreest men verandering van een Kies
wet, die aan de anti-revolutiónairen en katho
lieken de meerderheid schonk Zeker is het,
dat geen nieuwe regeling is voorgesteld en voor
de toekomst verneemt men alleen van een „huis-
manskiesrecht," waarvan niemand zich een dui
delijk begrip kan vormen en dat alleen op
nieuw de voorliefde der tegenwoordige leiders
voor vreemde woorden bewijst.
De Regeering heeft een zeer belangrijk werk
tot stand gebracht door de herziening der wet
op het Lager Onderwijs. Maar heeft men zich
bij die regeling bewogen in de richting van het
geen het einddoel der anti-revolutionaire begin
selen heette de vrije school Het tegendeel
is waar. De vrije school is gebonden aan de
schatkist. Dat het bijzonder lager onderwijs
bijdragen uit de Staatskas ontvangen zou, werd
ook door vele liberalen billijk geoordeeld. Maar
ook hier liepen de anti-revolutionaire beginselen
uit op een geheel anderen weg als vroeger was
afgebakend.
De anti-revolutionaire beginselen zmdenaan
de Nederlandsche natie Ware vrijheid schonken.
Die belofte moest een wonderspreuk schijnen.
Ze ging gepaard met een aandrang om terug
te keeren tot de lettor der oud-gereformeerde
belijdenis, tot een geloofsleer, die verbiedt eer
bied te hebben voor het gelooven eu denken
van anderen, die de overheid ten plicht stelde
om uit te roeien al wat, van haar standpunt
gezien, ketterij en valsche leer was.
Nog veel minder dan de beginselen, konden
de personen der aanvoerders gerustheid geven,
dat het ernst was met belofte van ware vrijheid.
Wie waren de dragers van de banier dier anti
revolutionaire vrijheid Het waren heerschzuch-
tige mannen, onverdraagzaam in de hoogste
mate, zelfs geestverwanten verketterende zoodra
ze zich geen gedweëe volgelingen betoonden,
met gelijken hartstocht zich richtende tegen de
„synodalen" en tegen de liberalen. Het waren
mannen, die zich het meest vrij toonden in het
gebruik van alle middelen, dienstig voor hun doel.
Heeft onder het bestuur der anti-revolutio-
nairen de vrijheid tot hiertoe weinige schade
geleden, dan is het te danken niet aan de be
ginselen eu niet aan de personen, maar hier
aan alleen, dat de consequente toepassing dier
beginselen in onze tegenwoordige maatschappij
een onmogelijkheid is.
Voor de liberalen ligt in het driejarig bestuur
der anti-revolutionairen een aanwijzing voor de
toekomst. Zóó luid doen de volksbelangen zich
hooren, dat geen partij daarvoor doof kan blij-
I ven. Vandaar dat op menig punt van prak
tische staatkunde samenwerking mogelijk is
tusschen mannen, wier uitgangspunt hemelsbreed
hulp en zij kondigde uitbreiding van staatsbe- j verschilt. Maar onverzwakt blijft voor de libe-
moeiing aan, die belangrijke uitgaven zal mee- j rale partij de plicht, om te waken tegen de
tyrannie, waartoe kerkelijke partijen uit haren
aard geneigd zijn en, door eerbiediging van de
verschillende geloofsovertuigingen, te bewjjzen,
dat de vrijheid onder hare hoede nog steeds
het best is beveiligd.
(Vervolg en slot.)
Als een van de voorname eischen van de
antirevolutionaire beginselen was genoemd in
krimping der staatsbemoeiing. In die staats
bemoeiing vooral was de tyrannie der liberalen
zichtbaar geweest, waarover zoo luid was ge
klaagd. Zij hadden den Staat laten ingrijpen
in het zedelijk leven van het volk, dat, naar
de antirevolutionaire leer, niet tot zijn gebied
behoort; zij hadden de staatsuitgaven door die
staatsinmenging op allerlei gebied opgedreven
tot een ondragelijke hoogte
Keerde de nieuwe Regeering om op dien
weg? Juist van deze Regeering ging uit een
nieuwe wet niet alleen op den arbeid van kin
deren, maar ook van volwassen vrouwen; een
voorstel, om de werkgevers met strafbedrei
ging te dwingen aan hunne werklieden hun
loon volgens bepaalde voorschriften uit te be
talen van haar ging uit een uitvoerig onder
zoek naar den toestand der arbeiders in aller
lei takken van bedrijf.
De Regeering zag geen kans om de geklom
men staatsuitgaven in te krimpen, niet omdat
do tijd tot hervorming haar ontbrak, maar om
dat ze, toen het op handelen aankwam, niet
kon aanwijzen, waar belangrijke besnoeiing mo
gelijk was. Wat meer is, ze moest van li
berale zijde het verwijt hooren, dat ze zwak
was in het weigeren van verzoeken om staats-
ADVERTENTIÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Gents,
voor eiken regel meer 7 */a Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Het moet u blijken, dat dit
als het volk dit heeft begre-
goed worden onteigend en uw
leven met dat uwer kinderen zal gevaar loopen.
Gij kunt en moet ons helpen een vreedzame
oplossing tot stand te brengen, niet door phi
lanthropic, maar door gerechtigheid. Wanneer
de gemeenschap den grond bezit en de mono
polies, zal zij haar voortdurend stijgend inkomen
gebruiken ten algemeenen nutte. Zij zal den
arbeid met kapitaal steunen, kosteloos onderwijs
geven, spoorwegen, kanalen en havens aanleg
gen, licht, warmte en kracht verschaffen en haar
stijgend inkomen zal haar in staat stellen die
zaken kosteloos voor de burgers beschikbaar
te stellen. Zij zal voor het nut en het genoe
gen der burgers ontzaglijk veel kunnen doen,
en voor zieken en ongelukkigen met milde
hand kunnen zorgen/
dat wordt uitgedrukt in de pachtwaarde van
den grond. Dit is uw belang, dat van uw
vrouw, van uwe kinderen, van de geheele i jller beginselen gebleken Is het niet als
1 den tegen woordigon
mensc leuI hoort spreken of zwijgen, alsof we, wat de
Alleen op den grondslag der sociale gerech- -
tigheid kan de maatschappij zich vreedzaam
ontwikkelen. En gij, grootkapitalisten! 2 °/0
der bevolking, die leeft van het arbeidsproduct
van anderen en uw tribuutrecht steeds meer
uitbreidt, gelooft gij werkelijk dat de arbeiders
kunnen voortgaan met rente op rente te beta
len van uwe besparingen, die ieder jaar met
6000 a 7000 millioen toenemen? Gij toont
goede rekenmeesters te zijn, welnu, los ons
dit vraagstuk op.
onmogelijk is, en
pen, zal uw
uw aantal is in de
In den tijd van 10
jaar van 18741884 is het getal Duitsche
studenten van 13800 gestegen tot 27454. Den
13en Februari 1885 zeide de heer BiesenE'ch
in het Pruisische Huis van Afgevaardigden
„Het getal juristen neemt van jaar tot jaar in
gruwelijke mate toe. In den laatsten juristen
almanak vinden wij een leger van 1600 asses
sors opgeteekend, die geen plaats hebben.
Uit Baden schrijft men aan de Frankforten
Courant: Er komen jaarlijks 100 nieuwe
Meesters in de Rechten, en er vallen slechts
20 plaatsen open. In de laatste 4 jaren is ook
het aantal studenten in de theologie met 83 °/0
gestegen. In een tijd van 2’/2 jaar is het aan
tal studenten in de medicijnen met 1500, dat is
met 25 toegenomen. In Frankrijk wachtten
op bet einde van 1887 12000 meisjes, die exa
men als onderwijzeres hadden gedaan, op een
aanstelling. Ieder jaar komen er 9200 bij, en
het aantal plaatsen dat openvalt bedraagt hoog
stens 1000 per jaar. Wat wordt er van haar,
die geen plaats krijgen
Advertentie, uit een Duitsch blad „Er wordt
een academisch gevormd journalist gevraagd
voor een liberaal blad in de provincie. Hono
rarium 200 mark met kost en inwoning." Zoo
ongeveer dus wat een keukenmeid krijgt.
In Nederland is het aantal studenten van
1425 in 1879 geklommen tot 2419 in 1889.
Het aantal gymnasiasten nam in 10 jaar toe
van 1141 tot 2463. Daarentegen verminderde
het aantal leerlingen der polytechnische school
van 265 tot 166 in de jaren 18791889. In
het fabriekswezen en in de scheepsbouw is geen
vooruitzicht meer.
Hoe zult gij allen eene betrekking krijgen,
wanneer ’t aantal sollicitanten altijd toeneemt en
er niet meer plaatsen komen Als gij niet zelf
kapitaal genoeg bezit of niet kunt kruipen voor
de vertegenwoordigers van het kapitaal, zult ge
moeten bedelen om een baantje eu gebrek lij
den. Even goed hier als in Duitschland zult
gij vormen het „geleerde proletariaat."
De eenige kans op verbetering ligt voor u
in verruiming der arbeidersgelegenheid, verhoo-
ging van het loon, vergrooting van de welvaart
der massadan kunnen uwe bekwaamheden u
ten nutte zijn en uwe diensten aan de maat
schappij rijkelijk beloond worden.
Huisvadersdie nu nog in goeden doen zijt,
omdat gij, in vroegere periode geboren, een
goede betrekking hebt veroverd of kapitaal
hebt vergaard, beeft voor het lot, dat uwe
kinderen wacht, wanneer het rente-eischend
kapitaal over 28 jaar weer zal zijn verdubbeld
en er alleen schatrijken eu doodarmen zullen
bestaan. Arbeiders van alle rangen en standen
die meer belang hebt bij hoog loon voor uwen
arbeid dan bij hooge rente van uw kapitaal
en dat zijn 98 °/0 der menschen sluit u
aan bij onzen Bond. Door het tot stand brengen
van Landnationalisatie wordt de productie en
de verdeeling van het product zoodanig, dat de
arbeider in het bezit komt van zijn geheele
arbeidsproduct, terwijl de gemeenschap het pro
duct van den gemeeuschappolij ken arbeid krijgt,
ft
T
COIJRAF
SAEEKE
mos- es irammiio rat he
■arws
DE BEGINSELEN EN DE POLITIEK DEB
ANTI-BEVOLUTIONAIBEN.
