J w
Td
raws- H llWfflïlHUll WOU Ui.
IB
L
1 No. 3t
de
re
>'4'
ZAT r: n i> v
den uitgever.
V O O R. U L'JT
ar
0
MH
vol te houden, maar dan toch altijd de meer
derheid gehad Herinnert de Standaard zich
Zu
ur
0,
>0
:r
3,
a
Deze CO KRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Bewijst dit
was sinds ze
Ze wist geen levenskracht in
zich te hebben, om met haar eigen mannen
het regeertoestei doeltreffend te kunnen verde
digen.
Ziedaar hoe onze anti-revolutionairen de ge
schiedenis schrijven. Van 1848 tot 1887 heb
ben de liberalen in de Tweede Kamer wel niet
Een opstel, dat onder bovenstaanden titel het
licht zag en bestemd was om, met de bewijs
stukken in handen, aan te toonen dat in de
jaren, tusschen 1848 en 1887 verloopen, de
liberale partij slechts ruim 15 jaren de regee
ring in handen heeft gehad, terwijl zij meer
dan 23 jaren berustte bij ministeriën, die in
hoofdzaak een conservatief karakter droegen,
schijnt doel te hebben getroffen, getuige de er
gernis welke het in de ‘anti-revolutionaire pers
heeft opgewekt. De Standaard geeft natuurlijk
het parool. In zijn nommer van 28 April wijdt
het aan het bewuste opstel een van die korte
artikelen, welke zich door niets zoozeer onder
scheiden als door het volkomen gemis van twee
eigenschappen, welke in elke polemiek groote
waarde hebben, namelijk goede trouw en ken
nis van zaken.
Niet in staat de feiten te loochenen, in het
artikel opgesomd, tracht het voor de oorspron
kelijke beschuldiging tegen de liberale partij
na eene geheel andere in de plaats te stellen,
welke het anti-revolutionair orgaan in deze
woorden mededeelt: „Veertig jaren lang heb
ben de liberalen de meerderheid gehad, en
toch hebben ze we willen de beweringen
nu eens voor waar aannemen (hoe allervrien
delijkst van de Standaard) slechts 15 jaren
geregeerd. Deze twee dingen stelde het blad
niet tegenover elkandermen begrijpt waarom.
Want juist in die tegenstelling ligt de veroor-
deeling van de liberale partij.
VERGADERING
van den Gemeenteraad van Sneer,
op Dinsdag den 19 Mei e. k.
des namiddags zeven uur.
PUNTEN VAN BEHANDELING:
Resumtie der Notulen.
2. Mededeeling van ingekomen stukken.
3. Schrijven van het raadslid J. Gorter,
J waarover in de vorige vergadering de stemmen
geregeerd, want die bewering is niet langer hebben gestaakt.
ziekte is nog geenzins bij hen geweken. De
vrees voor den priester werkt bij hen als manie
zij huiveren voor een zwartjas en zien voor het
vaderland geen heil dan in de bestrijding van
het clericalismo door onderwijs openbaar, neu
traal onderwijs 1
Het is volstrekt niet onze bedoeling met
dat onderwijs den draak te steken, integen
deel wij schatten het vrij wat hooger dan
het „christelijk* onderrichtmaar daarom
duchten wij den strijd niet tegen het openbaar
onderwijs, en wij juichen het nog van harte
toe, dat onze regeering aan dat bijzonder onder
wijs eens de gelegenheid verschaft heeft om
zich met het openbare te meten. En al zijn
we niet onbepaald voorstanders van de Man-
chester-theorie, die de concurrentie verdedigt in
hare uiterste consequentie, op onderwijsgebied
staan we haar voor en we gelooven zeker, dat
allen, die met ons de openbare school voorstaan,
den dag zouden zegenen, waarop zij konden
zeggen dat het bijzonder onderwijs den toets
met het openbare kan doorstaan. Wanneer die
dag verrijzen zal, wagen wij niet te voorspellen.
Wij zijn er echter gerust onder en laten die
quaestie dus gaarne rusten.
Onze tijd vraagt iets anders. Er is een roepen
om broodEn hoe hoog ook ’t geestelijk voedsel
geschat moet worden, meenen wij toch dat aan
het lichaam de eerste zorg moet besteed. En daar
mee is de strijd op nieuw ontbrand het is de
overtuiging dat de samenstelling onzer maat
schappij, in verloop van tijd, zoo vele en zoo
groote fouten aan ’t licht heeft gebracht, dat men
goed doet met daaraan in de allereerste plaats
zijne aandacht te wijden. Niet meer een strijd
tegen kerkelijke heerschappij en bijgeloof mag
ons thans bezighouden. Er moet hervormd
worden, om de materieele toestanden weer ge
zond te maken. Zeker wordt de geest van on
tevredenheid hier en daar kunstmatig verwekt
maar in troebel water is goed visschen, en een
rijk volk als het Nederlandsclie, dat 20 °/0 zij
ner leden moot bededen, 1T krank. De eerste
en meest dringende hervorming daarom moet
zijn: Betere verdeeling van lasten, in dien
zin, dat de Staat niet verder zijne medewerking
verleene aan die schandelijke bevoorrechting
van de eene klasse boven de andere. Waar
ons Parlement in de laatste dagen zich bezig
houdt met de vraag: of Neêrlands burgers aan
deeling van de liberale partij. Van de veertig I
jaren dat ze meerderheid was, was ze slechts
15 jaren tot regeeren bekwaam.
uitgesproken wordenniet alleen dat er Recht j niot) hoe vleugellam de partij
voor allen moet zijn, maar dat die rechten ge- Coterie werd
lijkelijk worden toegekend. Naast gelijke plich
ten behooren gelijke rechten.
De liberale partij nu, wil zij haar roem
handhaven, ja haar bestaan verzekeren, moet
zich stellen aan het hoofd der democratie, zoo-
als in de jongste vergadering der Liberale
Unie zoo juist is gezegd. En goed gezien was
het van den hr. van Hamel, toen hij den re-
dacteur der 'N. Rotterd. Crt. c. s. toevoegde:
Wilt gij met ons meegaan, zoo moet gij de par
tij verlaten. Het geldt voor de liberale partij
Wij staan aan den
vooravond van groote hervormingen. Weg dus
met het clericale spook. Wij gelooven niet 1
meer aan spoken, wij liberalen. Bij elke spook- U'"J
7 I ro°’eiiG. c
gesohiedenis denken wij aan den burgemeester,
die een spook had gezien in den vorm van een
i'Ztl; hem werd de ondeugende opmerking ge
maakt, dat hjj bang was geweest voor zijn
eigen schaduw. Strijden moeten wij, maar
niet voor de eer alleenanders zouden ook wij
gevaar loopen dat men ons toevoegde„Ieder
een vecht voor datgeen wat hem het meest
ontbreekt".
Weg dus met alle geschetter tegen de cle-
ricalenIn de dagen die aan den strijd voor
afgaan is het beter zelf wat te avanceeren, dan
te weeklagen over hen, te spotten met hen die
haast maken. Was sich Hebt, das neckt sich."
Van éénen huize zijn liberalen en radicalen.
Zij mogen elkander plagen in dagen van rust,
in speeluurtjes; in de hitte van den strijd
echter moet de leus zijn: Vooruit! tegen
de mannen van ’t behoud
4. Adres van het Bestuur der Harddraverij-
I vereeniging alhier.
echter niets van eene zekere April-beweging, 5. Alsvoren van het Bestuur der Zeilver-
eeniging alhier.
6. Voorstel tot het leggen van rails door de
Ned. Tramweg-Maatschappij.
7. Benoeming van een Stembureau voor de
stellen Weet hij niet, dat de meerderheid
van de Tweede Kamer in het hier besproken
jna altijd bestaan heeft uit zeer hete*
elementen liberale, conservatieve,
roomsch-katholieke enz.en dat onder deze de
conservatieven bijna altijd overheerschten Trou
wens, hoe her anders te verklaren, dat de
Kroon gedurende verreweg het grootste gedeelte
van dit veertig-jarig tijdvak de uitoefening van
het gezag aan de conservatieve elementen toe
vertrouwt Heeft de Koning zich iu al dis
jaren zoo volkomen vergist in de stemming van
de meerderheid der Kamer Zoo ja, dan lost
het geschiedverhaal van de Standaard, zich op
in eene zeer ernstigs beschuldiging tegen de
Kroon, maar zeker niet tegen de liberale partij.
Immers het anti-revolutionaire hoofdorgaan zal
toch wol de laatste zijn om er den liberalen
een verwijt van te maken, dat zij, het Konink
lijk recht om ministers te benoemen volkomen
eerbiedigende, van hunne meerderheid geen
misbruik hebben gemaakt om de uitoefening
van dat Koninklijk recht te verijdelen
Wij vermoeden, dat aan de Standaard hij
het neerschrijven van zijne merkwaardige hi
storische herinnering eene andere gedachte voor
den geest stond, te weten deze, dat wie in Ne
derland ook regeeren, het altijd zijn de liberale
beginselen, die zij moeten toepassen, nu eens
met voorliefde en dan weder met tegenzin. Dit
hebben niet alleen de conservatieven onder
vonden maar ook de anti-revolutionairen vóór
1887 beurtelings Van der Brugghen, graaf van
Zuylen en Kan Lijnden en ua 1887 de man
nen, die nu het bewind in handen hebben.
Deze laatsten mogen als anti-schoolwetpartij een
zeer bescheiden deel van hunne wenschen heb
ben kunnen bevredigen, buiten deze kwestie
moeten zij aan de liberale beginselen vasthou
den om verder te komen. De sterk gekleurde
anti-revolutionaire programma’s en dagblad*
vertoogen dienen tot stichting van de goê-ge-
meente, maar voor de regeeriags-praktijk kun
nen op den duur alleen de liberale beginselen
dienst doen. De parlementaire geschiedenis
van Nederland sedert 1848 is niet veel anders
dan de doorloopende toelichting van dit een
voudige feit.
Heeft de toepassing van de liberale beginse
len vroeger en later dikwijls veel te wenschen
overgelaten, dan zal de hoofdreden wel deze zijn,
dat in den regel geheel andere personen dan de
natuurlijke vertegenwoordigers van die begin
selen de regeering in handen hadden. Wat
leert men hieruit? Dat, om zich in de toekomst
voor dergelijke teleurstelling te vrijwaren, men
wel zal doen ook op dit gebied de plaatsver
vanging af te schaffen en de toepassing van do
liberale beginselen aan de liberalen zelven over
te laten.
den Staat gelijke plichten verschuldigd zijn, I
daar zal in hot nieuwe, eerstkomende moeten
i welke in 1853 de liberale partij zeer beslist in
de minderheid bracht? Weet hij niet, dat die
partij sedert jaren en jaren heeft noodig gehad
om de toen geledene verliezen langzaam te her-
Gemakzucht! Dat is de kwaal waaraan wij
Nederlanders sukkelen
Meen niet, dat het dolcefar niente enkel den
Italiaan behagelijk isook ons volk vindt in
zoete rust zijn ideaalzijn schaapjes op den
droge te hebben, daarop is zijn streven gericht.
|öet mag dus geen verwondering wekken, dat
de strijdleus der vooruitstrevende partij niet op
algemeene instemming kan rekenen. Het is een
uitvloeisel van het flegmatiek gevoel, dat schuilt
in de zelfvoldane bourgeoisie, wanneer we in
de bladen der oud-liberale partij een weeklacht
hooren opgaan over het geweldig onzinnig drij
ven der meer geavanceerde liberalen.
b De struisvogel steekt den kop in het zand
^Wanneer hij gevaar ziet. „Wat?" roepen deze
I rustige rustlievenden uit„Gevaar Strijd
I Revolutie en met een verwensching aan ’t
I adres der brandwachten keeren zij zich, om
nog eens recht behagelijk de dekens over de
I ooren te trekken. Eén troost is nog gebleven
I wanneer ooit eenige hervorming werd doorge-
I voerd met geweld, zoo zou dit bij onze brave,
I conservatieve burgers noodzakelijk weerstand
I vinden.
j- Eén ding is jammer, dat zij door hunne indo-
I lentie het gevaar noodeloos dreigender maken.
De liberale partij heeft in de laatste jaren
van haar bewind vóór ’88 op dergelijke wijze
gehandeld. Wol wordt als verontschuldiging
aangevoerd, dat zij te kampen had tegen een
steeds machtiger wordende oppositie, maar zij
vergeet, dat aan haar toch wel voor een deel
de schuld ligt van deze krachtige oppositie
one stitch in time, saves nine; „het steekje
■‘-Op tijd" heeft zij verzuimd, en zoo scheurde het
kleed verder en verder de oppositie verzuimde
niet te plukken aan het gehavend japonnetje,
i tot het ten slotte in de oogen van Jan Publiek
dat onmeedoogende publiek er wel wat
bespotfelijk uit begon te zien, en de meerder
heid van het kiezers-tal besloot de deerlijk toe
getakelde oude op non-aetief te stellen, en haar
I de gelegenheid te geven zich een nieuwe robe
aan te schaffen. Zij had ook rust noodighaar
werken had in den laatsten tijd grootendeels
bestaan in kemphanen tegen de clcricalen die
I strijd had het zenuwgestel al te zeer geschokt,
en het mocht daarom een geluk voor haar ge
rekend worden, dat zij voor korten tijd wat
I rusten mocht in Gods schooire en vrije natuur.
Wie nu daarin rondwandelt met critisch oog;
wien het meer lust de wetenschap of de philo-
i suphie te beoefenen bij moeder natuur, dan wel
-k zijne gezondheid voor alles te bevorderen; kort
om, wie meer oog heeft voor de schaduw, dan
wel voor de schoone lichtzijde in die natuur,
hij moet vóór alles hebben opgemerkt, dat ook
daar buiten heerscht een heftigen strijd om het
bestaan dat zulke opmerkingen en gewaar
wordingen nadeelig zijn voor een ovcrprikkeld
zenuwgestel, behoeft geen betoog. En zoo zien
we dan ook na driejarige rust weer liberalen
op den voorgrond treden, zoozeer bevangen door
vechtlust, dat wij de stumpers nog gaarne, o
zoo gaarne, een tijdperk van rust gunden de j hier een levensquaestie.
X-'i
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
i
A
1.
r^'’j
HET VERLEDEN VAN DE LIBERALE
PARTIJ.
1 ***-• - w
W&M 'T'lt .-bHó'.l'üOllHU'i.ji* 'kW
