■NS- ES UnMNU) Ntt K
r
I
L
Hen noord
1991
•V
Z T E 1* r>
liek of protestant, rechtzinnig of vrijzinnig
volksdat zij zich overtuigen dat
Wij zien
Bij deze Courant behoort ale bijblad Feuil-
teton-nunamer 92»
Dinsdag 9 Juni a s.
■open.
zer vrijneid?
Of wel:
Is het uw
wij er u voor, eeno
ons niet geheel overbodig
voorkomt om in deze verkiezing een kerke
lijke verkiezing te zien het geldt hier geenszins
de vraag, welke, richting gij in de Kerk wenscht
gevolgd te zien.
Hoezeer de oandidaten dan ook in godsdien
stige gevoelens mogen verschillen, deze wegen
alleen voor zóóveel mee bij het bepalen uwer
keus, als de candidaten zelven die gevoelens
laten inwerken op hun Staatkundig gedrag.
Gelijk er geloovigen zijn die ons volk willen
brengen onder het juk van het gezag, zoo zijn
er zeker ook wel geloovigen, orthodoxen, die
den weg der vrijheid wenschen te bewandelen^
Daarom nog eens: het geldt hier niet de
vraag aan welke dezer twee personen gij als
zoodanig de voorkeur zoudt willen geven het
is niet de vraag naar beider godsdienstig geloof
welke'' u moet bezig houden maar wel wordt
u ter beslissing gegeven de vraag of ons volk
zal gevoerd worden langs den weg van
heid, waarvan het eenmaal de bakermat was?
Is het dus uw verlangen dat onze lauda-
w etter. zullen gemaakt en beschouwd worden
als waarborgen tegen de inbreuk onzer vrijheid
Wie instemt met het eerste tweetal vragen,
hij verstefke de richting van het gezagvoeren
de, hij kieze baron Brantsen van de Zijp.
Voor hem, wien de vrijheid boven alles gaat;
voor hem die er zijn hoogste eer in blijft stel
len, het; „wij leven vrij,“ naar waarheid te
j kunnen uitsproken, voor hem, hij zij katho-
j liek of protestant, rechtzinnig of vrijzinnig
i voor hem is bij deze verkiezing in ons district
de aangewezen manH. Pijttersen Tz.
wensch dat ons volk zich zal
l en beroemen op het feit,
dat Nederland nog altijd is het land der vrij»
Dinsdag 9 Juni a s. gaat de stembus voor u j i._» J i. v.i
■open. Is het waar, dat wij leven in ernstige
tijden, aan den vooravond staan van gewichtige
veranderingen, dan, gij beseft het allen, is Dins-
dag 9 Juni voor ons land en volk een dag van
groote beteekenis.
Op dien dag toch wordt u de vraag ter be
antwoording gegeven:
In welke richting zal ons Vaderland, worden
bestuurd in de eerstvolgende vier jaren
Twee wegen worden u aangewezen: de eene
leidende naar het Gezag, de andere ons voerend
naar het land der Vrijheid.
Twee mannen, de candidaat der vereenigde
toekomst.
De tweede Dinsdag van Juni staat voor de
Over de richting van het staatsbestel
voor de eerstvolgende vier jaren moet dan wor-
hoort ook de heer II. Pijttersen Tz.
Welnu dan, mannen van den vooruitgang en
gij allen, kiezers, die prijsstelt, niet maar alleen
op het handhaven uwer eigen verkregen rechten
en vrijheden maar deze ook gaarne ziet toege
kend aan hen, die daarvan veel te lang versto
ken blevendie tevens doordrongen zijt van
het besef, dat onze sociale toestanden thans
werkelijk ziekelijk zijn en eene radicale her
vorming behoeven om weer flink gezond te
wordenen daarbij wel zoo verstandig
de noodige kennis van maatschappe- zijt te erkennen, dat, onder de bestaande om-
En hiervoor is toch niet rechtstreeks althans zonder schokken tót stand zien bren
gen inderdaad slechts van de Waarlijk voor
uitstrevende liberale richting te verwachten
i zijn steunt haar dan ook, door haar uw ver-
Wij zeggen met Multatuli:
„Het volk is diep gezonken.
En het zinkt al dieper, waar het in stoffelijke
J I DE LIBEBALE POLITIEK DEB
belangen achteruitgaat.
Wij zien dan ook niet zonder vrees de toe-
welke hierop j komst tegemoet, wanneer niet nü reeds een 1
I hervormingsgezinde. vooruitstrevende liberale deur.
Het is er waarlijk de tijd niet naar, om thans
te spelen. Dat de kiezers dit wel begrijpen;
er hangt zoo onnoemelijk veel van af, teveel,
om maar namen van baronnen en jonkheeren
op het stembiljet te zetten, zonder van deze
mannen iets meer te weten dan dat zij zich
prthodox in den godsdienst noemen.
Er moet achter de groene tafel komen een
ministerie met nieuwe, frissche denkbeelden,
dat moedig den weg der hervorming bewandelt,
zonder rekening te moeten houden met weer
spannige bondgenooten of een vijandige Eerste
Kamer. Zij, die overtuigd zijn van de waarheid
hunner beginselen, laten zich trouwens door een
Eerste Kamer niet intimideerendat zijn een
voudig beuzelpraatjes, die mooi dienst kunnen
doen om eigen tekortkomingen te dekken, maar
waarmee men den moriaan toch niet wit wascht.
Thorbecke streed indertijd tegen een conserva
tieve Eerste Kamer maar hij deed het met
kracht, met den gloed der overtuiging. En
Thorbecke heeft het pleit glansrijk gewonnen
Wat ons ministerie gedaan heeft, ons treurig
allegaartje, waar nog enkel de socialisten zijn
buitengesloten, wij willen het niet releveeren.
Het is te bedroevend om er lang bij te verwij
len.
Wij werpen liever den blik in de toekomst en
met vollen ernst vragen wij Van onze kiezers,
dat zij oog zullen hebben voor de nooden des
volksdat zij zich overtuigen dat er hervormd
moet worden om erger te voorkomen dat deze
hervormingen mèt en zonder Gods woord kun
nen tot stand komen maar dat men zijn plicht
ernstig opvatte, omdat het heil Van het vader
land er van afhangt. Daarom wekken wij u
allen op, om hervormings-gezinde mannen te
kiezen, die van zich verwachten laten dat zij
in beslist vooruitstrevende richting werkzaam
zullen zijn ter bevordering der algemeens volks
belangen en die daarom krachtig willen meê-
werken om de groote vraagstukken van den
dag, welke thans onze politieke- en sociale toe
standen beheerschen, zoo spoedig mogelijk tot
eene zoozeer gewenschte bevredigende oplossing
te brengen.
Onder hen, die in deze richting met hunne
beste krachten werkzaam beloven te zijn, be-
kerkelijke partijen, en die der liberalen, treden
als zoodanig bij den a» s. verkiezingsstrijd in
■ons district voornamelijk op den voorgrond zij
worden genoemd als gidsen langs een der beide
paden.
Het zijn de heeren baron Brantsen van de
Zijp te Schaarsbergen en II. Pijttersen Tz. te
■Sneek.
Alhoewel het in de hitte van de verkiezings
campagne vaak moeilijk valt, zich uitsluitend te
bepalen bij den strijd over beginselen en niet
af te dalen tot een strijd over personen, en het
y.eker dubbel moeilijk wordt dat standpunt te
blijven innemen, waar de candidaat der tegen
partij afgescheiden nog van zijne totale on
bekendheid met het district en het gewest, dat
hij heet te vertegenwoordigen reeds door zijn
treurige onbeduidendheid bewezen heeft de noo
dige vereischten voor een Volksvertegenwoor
diger te missen, wenschen we toen den per-
sonen-strijd geheel te laten rusten van u, kie
zers, vertrouwende, dat gij ons voorbeeld zult
volgen.
Ook waarschuwen
>-i waarschuwing welke
trouwen te schenken‘en brengt daarom in ons
kiesdistrict Dinsdag e. k. uwe stemmen uit op
gen, die zich liberaal noemen, voorwaarts willen, i haar candidaat, den heer
I 2. mJTTE Tz.
Deze CO UR AN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS*.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden»
er een paar aanstipten,
verband houden met de
onze verkiezing
en 1 _11_
hervormingsgezinde, vooruitstrevende
De kenmerken van het gezag komen het best
tot hun recht in het stelsel van hiërarchie,
een stelsel, door de katholieke kerk sinds jaar
en dag voorgestaan en in toepassing gebracht.
Niets natuurlijker dan dat zelfs de eerste
persoon in den staat een gezaghebbende boven
zich ziet, die hem den weg wijst en waar
op hij zich kan beroepen.
Een koning bij de gratie Gods is daarom
een troetelkind der anti-revolutionairen. Maakt
een koning het er nu altijd naar, dat men hem
als een goddelijke gratie mag beschouwen
Wanneer we in onze dagen lezen de verre-»
gaande gruwelen jegens de Russische joden
bedreven, en dat op bevel van den Czaar, dan
zal ieder met ons instemmen, dat Gods gratie
aan het menschdom een grooten dienst zou be
wijzen, met het verwijderen van dergelijke
vorsten. En of nu de Czaar wel een vorst is
bij de gratie Gods, laat zich zoo op eens maar
niet uitmaken. Wij zouden niet weten, welke
uitstekende kenmerken ons moeten overtuigen
van dezen goddelijken oorsprong en wij bepalen
ons liever tot het stellen van deze vraag.
Ook Gods woord is bij het Gezag een koste
lijke gave. Men beroept er zich eenvoudig op
om den tegenstander onmiddellijk den mond te
snoeren. Het recht van Mozes velt vonnissen
zonder vorm van proces en is dus voor onze
samenleving onbruikbaar. Toch moet dat boek
dienst doen in onze wetgeving en rechtsple
ging! Wij moeten eerlijk erkennen er niets
van te begrijpen.
Dat men van höt standpunt der orthodoxie
alles in den Staat wenscht in te richten tot
wat men noemt verheerlijking van God nu,
wij eerbiedigen deze meeningen. Maar niets
ware dan zeker eenvoudiger en meer verklaar
baar, dan dat ieder lid van onze Tweede Ka
mer met
lijke' toestanden toegerust, naar zijn geweten stagdigheden, die hervormingen wil men deze
handelde. E_ T
I I noodig den bijbel te raadplegen.
I i x 11“ “i j. l I Wij zien in al het drijven van de hoofden
gezag dat gezag he welk voorgewend wordt af- aJnti.liberale partlj niej' het rainste heil V00I.
komstig te zyn uit honger sfeeren, - dan wel ya4erland even^in als W1J voor onze reke.
langs dien er m V w.t< nemen den tragen gang waarmee sommi*
Moeilijk voorzeker is het voor menigeen, een b
aldus gestelde vraag te beantwoordenhet is 1
aan deze moeilijkheid te wijten, dat nog zoo
veel kiezers hunne keuze laten beheerschen
door vragen als we
vragen welke geen
groote staatkundige vraag, die
i 9 Juni a. s. beheerscht,
Wenscht gij dat in ons Vaderland het gezag meerderheid uit de stembus komt, maar daar- I
1 -1 1- „1 O 1 x-» li r\ 4- nn luit AVilm' vrrvrvT» Vim' inv/xw I
Zal een tijdperk van verjongd staatkundig leven
de vrucht zijn van de zegepraal der liberale
beginselen bij de stembus Of zullen ander
maal vier voor de hervormende politiek onher
roepelijk verloren jaren zijn weggelegd voor
het land Het gaat om deze levensvragen
voor het volk straks, bij de stembus. En het
antwoord erop is in de macht der kiezers. In
de hunne alléén.
Hadden zij, na de voltooiing in 1887 van
de grondwetsherziening, in eene waarlijk libe
rale staatkunde hun vertrouwen gesteld, onge
twijfeld ware de oogst met betrekking tot het
kiesrecht en de vestiging eener onpartijdige
rechtspraak in geschillen tussehen den burger
en het regeeringsgezag reeds binnengehaald
zeker was ook ter dege de hand geslagen aan
de te lang verschoven hervorming van ons be
lastingstelsel. Maar gedeeltelijk in de bedwel
ming, door de schitterende beloften der ker
kelijke partijen teweeggebracht, voor een an
der deel ook omdat het krachtsbetoon der libe
ralen en hun scheppend vermogen in het laat
ste aan de grondwetsherziening voorafgegane
tijdperk te wenschen hadden overgelaten, wend
den, in het Voorjaar van 1888, de kiezers zich
van de liberale staatkunde af. Met geen an
der goVolg dan dat de heerschappij der anti
liberale beginselen en politiek proefondervinde
lijk machteloos zoude blijken in het oplossen
van zoovele brandende vragen van regeerbeleid,
die naar vreedzame oplossing hunkeren.
Trouwens, geene andere dan de verkregene,
diep beschamende uitkomst was verwacht door
wie niet op beloften maar op daden letten, niet
in het geschetter van weinig conscientieuse
woordvoerders maar in de lessen der geschie
denis vertrouwen stelden. De nuchtere fei
ten en geschiedeniskenners wisten al te
goed dat de Staat, zal hij naar de behoeften
der tijden worden bestuurd, niet moet worden
verheven tot het bovennatuurlijk product, waar
toe de anti-revolutionairen hem verklaren, maar
moet worden aangemerkt als de inrichting van
menschen ten behoeve van menschen, die de li
beralen in hem zien. Zij twijfelden geene se
conde, dat volksinvloed en volksmacht hunne
aanhangers vruchteloos hadden te zoeken in de
rijen van hen die, gelijk de conservatieven, al
leen Worden voortbewogen door wantrouwen
in het volk, slechts door vrees getemperd, in
de plaats van, gelijk de liberalen, door vertrou
wen in het volk, door beleid gestuurd. Zij
zagen met onrustige sp inning dat de volks
vrijheid veilig werd gewaand bij partijen, uit
haren aard onverdraagzaam en geneigd de on
der liberale regeeringen verworven vrijheden
te kortwieken ten bate van het gezag van moe
der de Kerk in de eerste plaats. Zij waren
ook ten. volle ervan doordrongen, dat volksnoo-
den en volkswensch en hunne leniging en be
vrediging alléén konden hopen van de partij,
die, niet steeds in zoo ruime mate als men had
mogen wenschen, maar irt elk geval alléén en
altijd daarvoor het oog en oor had geopend ge
houden de liberale partij. Maar wat ver
mochten, in de lente Van 1888, hunne vertoo-
gen, hun beroep op de geschiedenis ook in an
dere landen, hunne waarschuwingen zelfs tegen
over de kwistige beloften der verbonden kérke-
Ijjke en conservatieve groepen, tegenover de
rijk gekleurde schilderij der toekomst, die de
zen voorhielden aan de argélooze kiezers Wat
van dit alles is geworden, ligt thans open voor
iedereen. De neerlaag, in 1888 door de libe-
QUH (10 ntezeVS» blijven verheugen in
gaat de stembus voor u
m
dige hervormingen in het staatsbestuur drie
volle jaren opgehouden. Toch behoeft, achter-
ADVEIl TEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belairgrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever»
neen verzorging schenken aan de vele en veler-
I lei volksbelangen, van welke de natie met ver-
Wenscht gij dus de landswetten als steunsels wordt bezig gehouden met het onverkwikkelijk
van dat gezag en bijgevolg als hinderpalen on- dobbelspel van Rome en Dorth.
J
l
NAASTE
OP
neerkomt:
erkomt: i uenunuiujsjvMuuo, .vviu.«u..v.v.iuv
gr, j ts nei uw weiisi
trant ffl in inraran sbl
.1*.
