BIN'S- niMMHIHUI II» II
■HI H H BMSSHW SEEK.
w o e; ins i> a.
Wal it ci wat n it ziel.
1
No. 63
Z E S“E N-V E R
dergelijke
met
het bericht niet veel
I
waar
maar
1
Jhr. de Ranitz.
houdt zich
Uit den nevel der dwalingen barst het oi.«
weder der driften los.
f
KENNISGE VING.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek
brengt ter openbare kennis, dat het Primitief
Kohier no. 2, van het Patentrecht dezer ge
meente, dienstjaar 1891/92, door den Provinci
alen Inspecteur der Directe Belastingen te
Laeuwarden gearresteerd den 10 Augustus 1891,
aan den Ontvanger der Rijksbelastingen te Sneek
ter invordering is ter hand gesteld en dat een
ieder verplicht is zijnen aanslag, op den bij de
wet bepaalden voet, te voldoen.
Sneek den 11 Augustus 1891.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
Men stelt het voor alsof zij haar constitutionee-
en den eersten
een gewichtige beslia-
Voor-
onder de liberale bladen, die niet den tijd schij-
Dat het ministerie reeds in de eerste week nen
van Juli ontslag nam, weet iederdat we nu
Augustus schrijven en nog niet weten of het
ontslag zal worden aangenomen en bijgevolg in
liet onzekere zijn in welke richting ons land
bestuurd zal worden in het eerstvolgend tijdperk,
is een treurig feit van algemeeue bekendheid.
Dat mr. A. Heemskerk, de kameleon in de
politiek, wiens smakelooze staatkundige richting
de vraag nimmer oploste of men visch of vleesch
- aan hem had; dat deze man van het modder-
systeem als eerste adviseur ten paleize werd
genoodigd, dit weet en verbaast ieder.
Wat men niet ziet is de oorzaak van deze
noodelooze vertraging. Iedereen behalve
het Haagsche Dagblad natuurlijk is er van
overtuigd, dat de Koningin-regentes maar één
keus gelaten is; dat er aan modderen niet te
.- deuken valtdat zij het prestige der kroon niet
versterkt, door met deze keus zoolang te dra
len dat zij bij de democratische beweging hier
te lande, èn ter wille van het vaderland
èn ter wille van de Koningin alles dient te
vermijden wat doet denken aan een aristocrati
sche hofkliek. Nederland is dat conservatieve
gezwaai en geleuter van het Haagsche Dagblad
lang moewaarom dan nog geen beslissing ge-
nomen Men zei dat van Tienhoven een
ministerie bijeen zou scharrelen en dat hij er
zelf geen deel van uitmaken zou. Als het waar
is, en ’t schijnt zoo dan vragen we, waarom
van Tienhoven die commissie op zich nam
Wij begrijpen dat het voor de regentes zaak
is neutraal en dus boven de partijen te blijven;
maar ook het conservatisme vertegenwoordigt
eene richting, een partij; een partij van de zoete
lieve rust, waaraan op het oogenblik niet te
denken valt. Meer dan ooit heeft de natie in
de vorige maand partij gekozen voor de her
vormers en tegen de nietsdoeners. Moeten wij
nu nog de natie zien optrekken tegen Junker-
thum en hofkliek? Waarom adviseert van
Tienhoven de regentes niet om ministers te
kiezen naar de keus der volksvertegenwoordi
ging? Dat is de neutraliteit, die de vorstin
ook nu als altijd moet in acht nemen. Beter
ware het dan ook onzes inziens, indien van
Tienhoven iemand had aangewezen, die als
minister in een liberaal kabinet het meest in
aanmerking kwam iemand van wien te ver-
wachten zal zijn, dat hij de noodige vrijmoedig
heid zal bezitten te regeeren, zonder zich te
bekommeren om hofjonkers of dagbladmannen.
-Het wordt hoog tijd in zee te stekenNeder- t x
diskrediet te brengen,
land wordt het moe en eischt in al zijne partii-
jx- i visschen.
Maar zou het dan niet noodig, hoog
noodig zijn om een ernstig onderzoek daarnaar
in te stellen Het Nederlandsche volk ziet
d?e 'dofj' die schel, die met leedwezen de Koningin-Regentes in de val
wijderd, verdreven, verjaagd worden. Het Ne
en voor zich het recht om den troon te verde
digen. Daartoe acht het de aristocratische co
terie onbekwaam en te weinig vertrouwbaar.
Jammerklachten und kein Ende.
Daaronder zijn er
scherp klinken. Daaronder zijn er van libera- lo°Pen; Dieverderf brengend^ geest moet
le-, van anti-revolutionaire en van katholieke
zijde. Aan alle kanten roept men for schame 1
en als in één adem volgt daarop de naam van
ADVERTERT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7’/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Alleen de conservatieve pers
heel wijselijk stil. Er zijn ook
te hebben om zich
beuzelarijen bezig te houden
Maar de hoofdzaak wordt in de conservatieve
pers doodgezwegen; zou de heer de Ranitz dan
conservatief zijn Ook is hij liberaal genoemd.
Z.Ed.Gestr. zal dan zeker conservatief-liberaal
zijn.
Hij zal dus zijnvoorstander van de halfaf-
gewerkte legerwet, en tegenstander van kies-
rechtuitbreiding.
Naar alle waarschijnlijkheid wenscht Jhr. de
Ranitz dus een conservatief-liberaal kabinet,
eenigszins van de kleur Mackay c. s. Maar
wie is Jhr. de Ranitz, dat zijn staatkundige
meeningen zoo in de pers de rondte doen
Jhr. de Ranitz is de particuliere secretaris
van H. M. de Regentes en moet veel invloed
uitoefenen op de keus van een stel nieuwe
ministers. ZEd. Gestrenge moet zijne militaire
roeping met eene staatkundige verwisseld heb
ben om de regentes van advies te dienen. Met
allen eerbied voor ‘s mans talenten kunnen wij
maar niet begrijpen, hoe een infanterie-ka-
pitein zoo op eens’ïn de staatkunde een man
van gewicht kan worden. Wij hebben wel
ecus hooren beweren en waarom zouden
wij het in twijfel trekken dat staatkunde
moet worden overgelaten aan meesters in de
rechten.
Wij kunnen het onmogelijk gelooven en vin-
'den hiervoor te moer grond wanneer wij in
het Haagsche Dagblad een koninklijk
blad lezen, dat Jhr. de Ranitz bij de au
diënties van Van Tienhoven en Heemskerk in
’t geheel niet tegenwoordig was. Er zijn im
mers geen schermen op het Loo, waar deze
kapitein achter kruipt Hoe zou het mogelijk
zijn dat iemand, die door zijn staatkundige be
grippen 7/g
98/
Deze CO VRA NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
niet. Men behoeft slechts den man te noemen,
die H. M. heeft aangeraden, niet den duidelijk
voorgeschreven weg te volgen, m. a. w. Tak van
Poortvliet, den hoofdman der liberalen, voorbij
te gaan bij het geven van een opdracht tot vor
ming van een nieuw kabinet.
„Zeker, men kan over deze zaken zwijgen,
meenende daarmede de kroon en het land een
dienst te bewijzen. Maar wij zijn niet van zulk
een opinie. Het Nederlandsche volk heeft nu
eenmaal het gevoel dat er iets abnormaals is,
en nu de Regentes pas begint te regeeren, is
het van het meeste gewicht, dat gevoel door
volledige openbaarheid weg te nemen. Waar
lijk, de zaak is ernstig genoeg/
Dr. A. W. Bronsveld kan zich zeer wèl
begrijpen dat de crisis nog niet is opgelost.
De staatkundige toestand van ons vaderland
toch is op ’t oogenblik zeer ingewikkeld eil
onzeker.
„Wat wil men eigenlijk/ vervolgt hij. „Om
welke redenen hebben velen niet gestemd op
anti-revolutionairen en roomsch katholieken
„Was het uit tegenzin in den persoonlijken
dienstplicht? Ganschelijk niet. Ja, de roomsch
katholieken hebben tegen die zaak positie ge
nomen, maar voor de protestantsche kiezers
was dat punt het niet, dat voor heil den door
slag gaf. Zij hebben een einde willen maken
aan het onzedelijk verbond tusschen „gerefor
meerden en ultramontanen. Zij hebben de
macht gekortwiekt van dr. Kuyper, en op de
liberalen gestemd in de verwachting, dat zij vrij
heid en gerechtigheid zouden handhavenmaar
ik meen, dat de meeste liberalen en vele anti
revolutionairen nog altijd voorstanders zijn van
den persoonlijken dienstplicht.
„Het is ons dus niet duidelijk, waarom dat
beginsel nu moet worden losgelaten. Dat punt
zou een der aangelegenheden kunnen zijn, waar
omtrent liberalen en anti-revolutionairen zich
met elkander verstonden. Em zegen zou het
zijn voor ons land, indien niet alleen op dit
stuk, maar ook in andere tusschen de twee ge
noemde groepen een betere verstandhouding kon
tot stand komen, en daardoor de macht der
ultramontanen werd gebroken. Dan konden de
hh. De Geer, Huber, en nog enkele in de wiek
geschoten anti-revolutionairen met de roomschen
tegen den persoonlijken dienstplicht n veren, -
maar de kern der liberalen kon met de aan hun
vaandel trouw gebleven leden der „club11 de
onbillijkheid wegnemen, die volgens ons gevoe
len, gepleegd wordt door de dienstvervanging,
en medewerken tot de verhooging van het peil
onzer militairen.11
Het zoetsappig Hand, predikt evenzeer ge
duld en betoogt dat een langdurige crisis, die
tot het optreden van een krachtige regeering
leidt, bestaande uit mannen die wèl hebben over
wogen waarom en waartoe zij bijeen gaan zitten
en dan weten wat zij willen, beter is dan een
overhaaste oplossing, waarin de kiem kan liggen
i er van onherstelbare oneenigheden en tallooze te
ilen gebruikeiijken, leerstellingen.
Dat men daarbij Overigens meent hot blad dat de vraagstukken,
I die moeten worden overwogen als belastingen,
I kiesrecht, arbeidszaken, legerinrichting en kolo-
nale hervormingen werkelijk zoo gewichtig
zijn, dat men niet naar iets buitengewoons behoeft
te zoeken ter verklaring van den langen duur
i der crisis.
De Avondpost neemt het op voor de Koningin-
Opzichtens de oplossing der ministeriëele cri
sis blijven wij nog altijd verkeeren in de zus-
ter-Anna-periode, zich bepalende tot de nog
steeds onopgeloste vraag „ziet gij nog niets
komen In de vorige week werd gemeld,
dat de heer Van Tienhoven Dinsdag jl. reeds aan
H. M. de volledige lijst van ’t nieuwe minis
terie had overhandigd, en later heette het weer
„De kabinetsformatie schijnt toch nog niet
geheel gelukt te zijn. Bepaaldelijk de porte
feuilles van financiën en oorlog baren ten slotte
nog moeilijkheden. De heer Pierson zou zich
slechts in geval van nood beschikbaar willen
stellen en de heer Van Tienhoven was dien
tengevolge naar Utrecht om daar een minister
van financiën te zoeken.11
Er blijft zoodoende van
over.
Het verdere „nieuws11 bepaalt zich tot de
mededeeling van ’t N. v. d. D. dat de hh. Tak
en Van Tienhoven een langdurig bezoek heb
ben gebracht aan den generaal-majoor Krom
hout, en de heer v. Tienhoven later nog alleen
een langdurige conferentie- met hem had, maar
zonder succès.
Verder wist de Maasbode te berichten dat
jhr. mr. E. W. F. Wttewaal van Stoetwegen,
gezant te St. Petersburg, voor de portefeuille
van buitenlandsche zaken in aanmerking zou
komen. Het blad verheugde zich er al over
dat alle personen die genoemd werden tegen
standers zijn van de legerwet en voegde er bij
dat van den heer Van Stoetwegeh geen milita
ristisch drijven kon worden verwacht.
De Amst. wijdt intusschen eene meer speciale
beschouwing aan de crisis en maakt uit het feit,
dat de Konmgin-Regentes aan den heer Van
Tienhoven de opdracht deed een kabinet samen
te stellen, een persoon die door niemand in
Nederland als de aangewezen man werd be
schouwd de gevolgtrekking, dat in de hof
kringen invloeden werken die de Koningin
toe leiden af te wijken van
den constitutioneelen weg. Dat men
dacht aan H.M. particulieren secretaris, die inder
tijd door Z. M. zelf eerst tot zijn ordonnans
officier, daarna tot zijn particulieren secretaris
werd benoemd en sedert H. M. ter zijde staat,
acht het blad verklaarbaar.
’t Artikel wordt met deze woorden besloten
„Nu komen enkele bladen verzekeren, zoo
apodictisch mogelijk, dat de zonderlinge loop, Regentes tegenover de verwijten tot haar gericht.
i dien de ministerieele crisis genomen heeft, vol- Men stelt het voor aloof rij ha -
strekt niet veroorzaakt is geworden door hofin- len plicht uit het oog verloor
vloeden. Welnu, niets zal ons aangenamer zijn den besten keer, dat zij
derlandsche volk laat met zoo met zijn Koning- jan je jujstheid dier verzekeringen gestaafd of sing heeft te nomen, wordt Vuige laster bjj
in sollen. aannemelijk gemaakt te zien. En moeilijk is dat baat haar deel.
van het Nederlandsche volk, neen
zeggen we, tegen zich over heeft, advi-
van onze Koningin-Regentes kan zijn
conservatief verzet zich wel is
tegen cle volkssouvereiniteit, maar hij houdt
den troon uit het gedrang.
Wie dan wel den Nederlandschen troon zoo
midden in den wilder, steeds wilder bruisenden
stroom plaatste
H. M. de Regentes met hare beminnelijke
hoedanigheden is daarvoor te zachtaardig, te
verstandig. Zij wordt misleid door een
republikein. Ja zoo zegt men
Men ziet het niet, maar er waart in de Konink
lijke vertrekken een republikeinsche geest rond,
die al zijn invloed aanwendt om'het Oranjehuis in
In troebel water is goed
UIT DE PER S.
IV
SNEEKER OI RAV
1
■J
ïf
/100
seur
Een
.J
