(EIEEITE n IIE1 jUUMBISSUHT WOL
l
L
No. (17
Z E S<E N-V
I a S T E J A A R G A N CÏ.
18<*1
5 E
VADERLANDSLIEFDE.
W O E TN S D A. 3-
UIT DE PERS.
worden
den heer Seyffardt als mi-
I getreurd
KENNISGE VING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
r
I nen alleen tijd, maar uitstel is geen afstel, want
I de overste Seyffardt is er de man naar om
over maatregelen door ’t vorige genomen, over
heerseh” slechts het geluk van enkelen bevor- gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
dert; dat de kleinooden, wier waardeering in dat het le Suppletoir-Kohier
heeren Gedeputeerde Staten van
besluit d.d. 20 Augustus 1.1.
In zijn optreden ligt dus voor de te-
van den minister Rprcransins v.nkar j
ven,
voor de verdediging van ons land noodlottig
achten, is bekend genoeg, en het is de vraag
of het van liberale zijde verstandig is zoo licht
heen te stappen over de sympathieën van het
dtii.een afschrift van dit Kohier van
vijf maanden t(
i
vliegenhet is dezelfde onedele drijfveer, die
Frankrijk met Rusland vereent en alle Fran-
Het Hand, roept het nieuwe kabinet een har
telijk welkom toe en spreekt de verwachting
uit, dat het een werkzaam ministerie zal zijn,
werkzaam niet als partij-ministerie, maar als
een bewind, dat zich voorneemt vele van de
reeds lang verzuimde hervormingen tot stand
te brengen.
Een kabinet, waarin, behalve de heer Tak,
mannen zitting hebben genomen als Smidt, Pier
son en W. K. van Dedem, kan niet samengesteld
zijn met het doel zich uitsluitend te bepalen
tot éen zaak kiesrechthervorming. Het Hand.
hoopt dan ook, dat naast de uitbreiding van het
kiesrecht vooral de belastinghervorming een
voorname plaats zal bekleeden op het program
ma der werkzaamheden en wijst nader de gron
den aan, waarom het juist van den heer Pier
son op dat punt de beste verwachtingen koestert.
Van de hh. Smidt en Van Dedem, als mi
nister van justitie en van koloniën, heeft het
mede de beste verwachtingen, terwijl het optre
den van den heer Van Tienhoven, waar Neder
land staat voor de wijziging der handelstracta-
ten met verschillende landen, is te waardeeren.
Bij hem is de behartiging dier gewichtige vraag
in goede handen.
Omtrent marine en waterstaat bepaalt het blad
zich tot enkele opmerkingen van algemeenen
aard. Van de titularissen koestert het goede
verwachtingen.
Het optreden van
nister van oorlog geeft ’t Hand tot de volgende
opmerkingen aanleiding: „Deze benoeming kan
bezwaarlijk een andere beteekenis hebben, dan
dat de legerwet, welke onafgedaan is gebleven,
door het ministerie niet wordt overgenomen.
De nieuwe minister immers heeft die wet ijverig
bestreden. Geenszins echter, omdat hij het voor
naamste beginsel, den persoonlijken dienstplicht,
afkeurde. Integendeel, hij wilde dit beginsel,
dat door de geheele liberale partij krachtig is
gesteund, in zijn volle beteekenis toegepast heb
ben met een korten diensttijd bij een groot
contingent, waardoor feitelijk algemeene dienst-
j plicht (met ruime vrijstellingen) zou worden in-
i gevoerd. 7 j
genstanders van den minister Bergansius zeker
geen reden tot groote tevredenheid I Zij win-
over de beteekenis van zijn optreden, met be- j
I langstelling te gemoet, en 11__
ministerie rekening zal hebben gehouden met i
de gebleken inzichten van een overgroot deel
i der Tweede Kamer."
samenleving, en dat Wuit d ,d/20 Augustus LL 110. r
j Gemeente-Ontvanger ter invordering is ter hand j
ieder menschenhart gelegd is, verlaagd worden
tot twistappels in onze f
dus deze waarlijk goede zaken door gebrekkig
inzicht, door geringe ontwikkeling, maar boven
al door de heerschzucht van enkelen gemaakt
zijn tot de voornaamste oorzaken van den strijd
In kerk en staat. Maatschappijen ijveren voor
het schoone genootschappen maken propaganda I
voor het goede; bonden voeren strijd voor het
ware.
Die ijver, die werkzaamheid, die strijd, zij
ontwikkelen ’smenschen talenten; alleen strijd
zal voeren tot de overwinning. Wat in dien
kamp echter verbittert, den edelaardigen mensch
onaangenaam aandoet, het is de treurige
ervaring, dat nog zoo velen hunne ontwikkeling
aan hunne heerschzucht dienstbaar maken en
tweedracht onder de menschen zaaien om het
goede in den weg te staan; die in naam van
den godsdienst het zwaard aangorden en het
voorbeeld van den grooten man uit Nazareth
bespotten, die vrede en eensgezindheid, eensge
zindheid door vrede tot stand wilde brengen;
die onder het aanroepen van Gods naam vol
keren tegen elkaar in ’t harnas jagen en de
spotternij zoover drijven van te midden van
stroomen menschenbloed te bidden en te dan
ken, dat God hun de overwinning bezorgde.
Elk heeft op aarde een plekje, hem boven
alles dierbaar; een plekje, waar hij geboren
en getogen werd; waar hij geleden en gestre
den heeft.
Wel is de mensch meer wereldburger ge
worden, dank zij de uitbreiding van de midde
len van verkeer, maar in zijn gemoed blijft een
snaar trillen, als hij denkt aan de woning waar
in hij de dagen zijner jeugd doorleefde, aan het
dorp, waar hij met zijne kameraden speelde en
stoeide.
Noem het plekje, waaraan zijn hart zich ge
hecht heeft, woning, woonplaats, provincie, va
derland daaraan verbindt zich de bevolking
van dat oorden waar de edele neigingen,
en deze alleen spreken, gevoelt hij zich één
met die allen en spreekt hij van hen als van
1 de zijnen.
Zie slechts in een oogenblik van gevaar, hoe
allen samen werken om het onheil af te wenden;
hoe er gestreden wordt om allen te behouden,
I getreurd om allen, die in den strijd bezweken.
1 Jammer, dat die eenheid zich slechts open-
baart in uren van gevaren of op nationale
feestdagen; die gevaren, ook zelfs die nationale
feestdagen, zijn nog zoo veelvuldig het uitvloei
sel van de tweedracht. Om dezen invloed niet
te miskennen behoeft men slechts te overwegen
hoe de heerschzucht van Von Bismarck in ons
werelddeel een nationale haat deed ontstaan,
die millioenen menschen wapent om op een weldra, zoo spoedig de omwerking der legerwet
te mogen verwachten, dat het kabinet-Tak van
Poortvliet zal zijn een kabinet van krachtigen
I.
Er is in onze samenleving een zucht naar
zèreeniging, die aan behoefte naar gezelligheid
doet denken. Men gevoelt zich eenzaam niet
gelukkig. Er is in ’s menschen natuur een
iaandrang, in zijn hart een behoefte, om deel
j uit te maken van een eenheid, een gemeen
schap. De mensch hecht zich gaarne aan iets
geen schepsel, hoe eenzelvig ook, of het geeft
zijn hart aan een reliquie, aan een plekje
um kluizenaar, of hij hecht zich aan zijn
Kluis, aan iets daarbinnen; geen mensch of hij
haakt naar een tehuis, een vriend, naar iets
wat hij het zijne mag noemen. Er is een on
zichtbare band, die ’s menschen hart samenbindt
met een of ander, wat hem voor korteren of
langeren tijd omgaf. Aan den zielkundige zij
de oplossing van dit raadsel overgelaten.
Veel is er in de wereld, wat de menschen
verdeeld houdt; er heerscht verschil van mee-
ning in zake den godsdienst, met betrekking
tot den Staat en zijn bestuur er bestaat ver
schil in stand, in bezittingen, in nationaliteit;
er wordt gewedijverd in den strijd om het be
staan ja, waarom zouden we ’t verbloemen
er bestaat in de maatschappij een neiging tot
itio in partes, tot fractie- en partijwezen. Ge-
-4 jk twee regimenten van verschillende uniform
in één garnizoen licht met elkaar oneenig
en elkaar met jaloersche oogen aan
kijken, zoo is het de strijd der parlementaire
fractiën en der verschillende politieke partijen,
die de gemeenschappelijke ontwikkeling tegen
houdt.
Er is in onze gemeenschap een geest van
socialisme, en daarnevens heerscht het indivi-
N autisme; naast het: „en gij zijt allen broeders,”
klinkt het nog luide„elk voor zich” en het
egoïsme, de heerschzucht waarmee onze maat
schappij als doortrokken wordt, wettigt ten
volle de meening, dat hij nog verre van ons is,
de tijd, waarin het zijn zal: alles voor allen.
Toch wordt in den mensch meer en meer
het bewustzijn wakker, dat het egoïsme onze
samenleving bederft; toch wijst een ruimere
levensbeschouwing, zoo hier en elders, er op,
4 de afgunst het goede, èn edele, èn reine in
den mensch miskentdat de heerschzucht de
grootste verwoester is van het levensgeluk. Een
ruimere wereldbeschouwing breekt zich baan,
die het leven des geestes vindt in elke gods
dienstige secte; die het dwaas vindt menschen
van verschillende religie tegen elkaar op te
:tsen, en, door het fanatisme te ontketenen,
aan het rijk der liefde uitbreiding te willen
geven door middel van haat en vervolging.
Het bewustzijn ontwaakt, dat al het goede
ook zijn slechte zijde heeftdat hetgeen den
mensch dierbaar is, nog te veel misbruikt wordt
ADVERTER T1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7‘/2> Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
aan ’t hoofd
waarvan de heer Tak den laatsten tijd stond,
meent het Vad. toch en het staat hier dus
op ’tzelfde standpunt als het Hand. dat de
namen der andere titularissen op iets meer wij
zen dan op een kabinet uitsluitend voor kies-
rechtuitbreiding. Bepaaldelijk ondenkbaar is
het, dat de president van de Ned. Bank zijn
eervolle, onafhankelijke en lucratieve betrek
king zou prijs geven, voelde hij niet de roeping
en de kracht in zich om als hervormer onzer
belastingen op te treden.
Het blad stelt zich alle goeds voor van het
optreden van den heer Pierson en acht het een
groote gerustheid dat wij onder zijn leiding niet
bevreesd behoeven te zijn voor protectionisti
sche velleïteiten. De balanceer-commissie, wier
taak het was den heer Godin de Beaufort voor
den eersten tijd te ontslaan van de moeite om
zelf over een internationale handelspolitiek na
te denken, kan nu wel opdoeken.
Van den heer Smidt verwacht het blad mede
het beste met het oog op zijn verleden. Zal
hij tegenover de eischen der sociale wetgeving
wellicht een wat al te voorzichtige houding
aannemen, zijn vroegere uitlatingen geven toch
een waarborg dat hij van de ingrijpende betee
kenis van menig vraagstuk op dit gebied, o. a.
van dat der werkliedenpensioenen, diep door
drongen is.
Van den heer Van Dedem is een koloniale
hervormingspolitiek te verwachten. De heer Van
Dedem kent de zaken en weet ze te zeggen
thans zal hij hebben te bewijzen of hij ze weet
te doen ook. Hoogstwaarschijnlijk wordt de
financiëele scheiding van Nederland en Indië
hoeksteen van zijn politiek. Moge zij de aan
dacht van andere gewichtige dingen niet af
leiden.
Over den minister van marine en van water
staat bepaalt ook het Vad. zich tot de opmer
king dat het bekwame ingenieurs zijn, terwijl
de heer Van Tienhoven ongetwijfeld den diplo-
matieken tact niet zal missen om onze buiten-
landsche betrekkingen te leiden.
Maar met de benoeming van den heer Seyf
fardt is het Vad. alles behalve ingenomen, ge
lijk trouwens reeds vroeger bleek, toen het ge
rucht van zijn optreden „ongelooflijk" werd ge
noemd. Niet dat het blad de talenten en het
karakter van den nieuwen titularis wantrouwt,
in geen enkel opzicht is dit het geval. Maar
het wantrouwt het stelsel van legervorming,
waarvoor hij sedert jaren de onvermoeide pleit
bezorger is. Dat de officieren, zelfs niet alleen
die meerderheid die de beginselen van het wets-
Deze CO ERA NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post fl.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
gegeven oogenblik als tijgers op elkaar in te
dat de godsdienst, het bezit, het vaderland, wel
velen vereent en gelukkig maakt, maar dat er gcjien inaakt tot boezemvrienden van alle Russen.
Maas in die vereenigingen en clubjes nog i
y >oveel verbittering wordt gezaaid jegens allen
die daar buiten staandat het „verdeel en
van den Hoofde-
lijken Omslag, dienst 1891, goedgekeurd door vooruitgang, zonder daarom tot reactie, tegen-
J
15, aan den te gaan.
- - 1 J Het Vaderland spreekt van het kabinet-Tak-
gesteld en een ieder verplicht is, zijn aanslag Tienhoven en legt daarbij den klemtoon op den
op den bij de wet bepaalden voet te voldoen naam van eerstgenoemde. Hij heeft de gewich-
2(5 dezer gedurende vijf maanden ter Secretarie mende dat de politiek van het kabinet dus in
dezer gemeente ter inzage is nedergelegd, alle overeenstemming zal zijn met die, neergelegd
werkdagen van ’s morgens 9 tot ’s namiddags in het manifest der Liberale Unie,
1 uur.
Sneek, den 25 Augustus 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
toelaat, met een nadere regeling te berde te
komen. Wij zien de verklaringen der regeering
vertrouwen dat het j leger, die de liberale partij niet onverschillig
behooren te zijn.
Alleen voor het geval dat de heer Seyffardt
in de dringende behoefte aan versterking onzer
Zijn oordeel samenvattende, meent het Hand, weerkracht door een noodwet wil voorzien, om
41
iiiiHy Ei tiiiihrivui: Bi.in mm; de
uccicu ucucuuiccruc Mitiim van Friesland, bij
i crpsfpld pn ppn ip/Iaf vprnlinhf is 'ziin nanslso- i
-- - ---
wv»* F ij..,. ^on I FïXJ'öf’O DAlffoCnw i 11 r. «•xvzlT L, f* n 111V11 XLOlllll V"
'OEEKER COURANT.
Wvlltlrt, Z1VV opuutug viirn ciiviUg ovu
