FBI
MfflE H HEI ARRORHSSmiT SM.
meiihs- b uh rnm ru:hi ms w
I
I
No. 73
Z E SE N-V E F
STAATSSCHULDEN.
1
1G M IC 1 T K M 13 M 13.
bedoelden nood.
ii.
UIT DE PERS.
en
het
A
3,
en
ste
so-
en
■'j-
>n-
ils
en
le-
'S
ar
Lik
<0 toestand
moge bijdragen tot leniging van
Sneek, 15 September 1891.
De Burgemeester voornoentd,
A L M A.
r
ADVERTER TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents*
voor eiken regel meer 7*/, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Zoo bespeuren wij, dat er verband bestaat
i en het maatschappelijk
en wordt het duidelijk, dat een grond
van waarheid niet gemist wordt in de bewe-
meer wordt uitgeput en de middelen tot
herstel haar worden ontnomen. Rondweg ge
sproken, komt ons dit stelsel van geven
nemen onverstandig en verderfelijk voor.
Niet de kapitalist is hier de schuldige,
naar het gebruik der tijden voor
geld aan den Staat leent, maar
lagere volksklasse, de schuldenlast niet delgen,
niet verminderen, maar steeds weer Iconen, om tusschen staatsschulden
i het kapitaal nieuwe rekening laten.
Te verwonderen is het daarom niet dat door
onze maatschappij een geest van anti-militaris-
me waait, die berust op staatkundige en maat
schappelijke overwegingen die niet uit het oog
verliest dat de groote massa landsverdedigers
uit de bezitlooze klasse voortkomen, welke bij
een oorlog weinig of geen belang heeftmaar
die van eiken oorlog de naweeën moeten dra
gen, de wrange vruchten plukt en de rijpe aan
het kapitaal over moet laten, en die dus meer
en meer den spot gaat drijven met de vader
landsliefde, die in oorlogstijd hun bloed, daarna
hun arbeidsloon opeisebt.
De toenemende beschaving maakt het nood
zakelijk, dat aan het algemeen steeds meer aan
dacht worde gewijd. De maatschappelijke en
staatkundige raadselen, tegenover welke wij
staan, zijn dreigender, dan zij zich voorstellen,
die er tot heden niet over nadachten.
De oplossing dier ‘levensvragen ligt in een
juiste toepassing van de krachten onzer maat
schappij. Daarop zij ons aller streven gericht!
En dan ten slotte Waar staatsschulden aan
den kapitalist de gelegenheid bieden om steeds
meer rente van de gemeenschap te vragen
waai' Staatsschulden alzoo den arbeid dubbel
drukken en de kwaal onzer maatschappij steeds
verergerenwaar de instelling der staatsschul
den den oorlog met al zijn rampzalige gevol
gen mogelijk maakt en eindelijk waar staats
schulden voor het zelfzuchtig kapitaal een prik
kel kunnen zijn om oorlogen uit te lokken,
daar is het. de dure plicht van een ieder onzer,
die zijn vaderland lief heeft, om zich te ver
zetten tegen elke staatsleening op langen ter-
mija, en aan te dringen op het delgen van alle
landsschulden in den kortst mogelijken termijn.
Zoo zij het.
het groote leger op de been te houden, dat in vraagstuk
onze beschaafde, ontwikkelde maatschappij der
negentiende eeuw zijn kamp heeft opgeslagen, ring van Domela Nieuwenhuis, op het congres
Is de klacht gegrond, dat het kapitaal den te Brussel uitgesproken, dat het kapitaal den
arbeid drukt, hetgeen gevoegelijk uit de staats- oorlog gebruikt om de volksklasse uit te zui-
plannen van arbeidsbescherming valt af te lel- I len, hoewel wij het „booze opzet* voor zijn
den, waarom dan aan
rentebronnen verschaft
Waarom dan aan het kapitaal de gelegenheid
I geboden een zuigpomp te plaatsen op de voor-
het bestaan openbaart J raadschuur der gemeenschap, waardoor de zieke
Zoolang er
geestkracht, bekwaamheid,
voorzichtigheid, zal er verschil in rijkdom zijn,
en zulk een maatschappij zal niemand veroor-
deelen. Ondenkbaar echter is een maatschap-
pij met een schatrijke naast een doodarme klas
se. En dit laatste wordt steeds meer het geval.
Er zijn gevaren, die onze maatschappij be
dreigen in den strijd om 1
zich een toenemende ongelijkheid in de verdee- steeds
ling van den maatschappelijken rijkdom het
schijnt of alle uitvindingen van den nieuwen
tijd hiertoe meewerken om een déél der iqensch-
heid te verrijken, en een veel gróóter deel arm
en ellendig te maken.
Woester wordt de strijd. Menfchen trappen
elkander, als waren zij waanzinnig bang zelf
getrapt te worden men bewondert den rijken
man, als om hem een prikkel te verschaffen,
zijnen rijkdom te vermeerderen, ja, men be
wondert den valschen munter als een gevolg
van denkgewoonten uit den strijd om het be
staan, waarin de meesten hunne edelste krach
ten verspillen.
Men begint zich beangst te maken over eigen
en roept de hulp in van die groot
macht, welke den naam Staat draagt. Men
wenscht een wettelijke regeling tusschen arbeid
en kapitaal, en de Staat, die zich ten onrechte
belastte met de taak om zich te bemoeien met
de voorstellingen, die de menschen zich van
Jmn schepper maken en godsdienstige instellin
gen met raad en daad te steunen, diezelfde
Staat laat zich hiertoe overhalen, deels uit me
degevoel voor de maatschappelijk zwakkeren,
deels omdat dreigende gevaren hem drijven om
3^” de handen uit de mouw te steken. De erva
ring, die reeds heeft aangetoond, dat de ver
bintenis van Kerk en Staat heeft geleid tot
huichelarij, vervolging en godsdienstoorlogen,
zal ook ten slotte uitspraak moeten doen over
de meerdere of mindere eenzijdigheid van het i jcr staatsschulden staat verhooging der kapi-
het kapitaal. Vooralsnog willen we hierover -waarbij men
croon nnrrlnol vollnn dn-zo mifinstio nnrsif in i
onze dagen gaat strijden om
andere, die oplossing vragen slechts dit kun
nen wij er van zeggen, dat de gegeven omstau-
digheden het gebiedend noodzakelijk maken.
Waar wij op willen wijzen, is het eigenaar
dige, dat een lichaam, hetwelk door de dwaze
instelling van schulden maken op langen ter
mijn, zoo krachtig medewerkt aan de kwaal in
onze maatschappij, thans geroepen wordt en
zich geroepen gevoelt tot verzachting van het
lijden van den kranke, niet door de oorzaken
der kwaal aan te tasten, maar door met het
aaubrengen van de ouderwctsche Spaansche
•vlieg de pjjn te verminderen of te verplaatsen.
Waar wij de aandacht op willen vestigen is
het feit, dat de regeeringen in Europa, die reeds
te worstelen hebben met den klassenstrijd en
met het gestadig toenemend wantrouwen der
com
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek,
Gelet op eene circulaire van heeren Gede
puteerde Staten dezer provincie, dd. 3 Septem-
ber 1.1. no. 62, 3e afdeeling (Prov. blad no. 72), j
betreffende het houdende eener algemeene col- bevende erven
lecte in deze provincie, ten behoeve der nood
lijdenden door den hagelslag in de provincie
Limburg
Overwegende, dat de ramp, door den bedoel-
den hagelslag te weeg gebracht, zeer groot is
en honderden en honderden gezinnen, die uit
sluitend van den landbouw moeten leven, ten
gevolge van de verwoestingen, die hun have
en goed hebben ondergaan, geheel tot den be
delstaf zijn gebracht
Brengt ter openbare kennis dat in deze ge
meente op MA zl ND A G 21 September e. k., ten
behoeve dier noodlijdenden eene algemeene
COLLECTE zal worden gehouden en doet hier
bij een beroep op den weldadigheidszin der in
gezetenen, opdat deze gemeente het hare ook
Rechtskosten. Wie heeft nooit hooren kla
gen over de duurte van het recht Dat de
rechtskosten te hoog zijn, zóó hoog, dat er voor
een gewoon burgerman geen betalen aan is,
zoo hoog, dat menigeen er door wordt afge
schrikt van den weg naar het recht, dat staat
bij de publieke opinie vast, zóo vast, dat zij
zelfs geen tegenspraak gedoogt. Recht is alleen
verkrijgbaar voor den gezeten man en voorden
arme, die vrijstelling van rechtskosten aanvra
gen en bekomen kan wie niet tot eene van
deze categoriën behoort, die zal verstandig han
delen, wanneer hij zich niet dan in den uiter
sten nood tot het voeren van een rechtsgeding
laat bewegen. Het is beter, om het ongelijk
over zijn kant te laten gaan, dan om zich te
wagen aan eeu proces, en dat niet omdat het
zekere verkieslijke!' is dan het onzekere, maar
omdat men ten slotte, ook wanneer men de
beslissing in zijn voordeel heeft, misschien aan
rechtskosten meer zal moeten betalen dan de
gansche zaak waard is, zóóveel misschien, dat
het gewonnen proces gelijk staat met ecu halve
ruïne.
Deze klachten mogen overdreven zijn, zonder
grond zijn zij zeker niet. Ook dagteekenen zij
niet van gisteren, want diezelfde ondervinding
is reeds uitgesproken in het oude versje„die
pleit om eene koe, geev’ er liever een toe.”
Zou het altoos zoo geweest zijn en staat het
met de rechtsbedoeling in andere landen even
ongunstig als ten onzent Veeljarig zijn althans
ook in Frankrijk de klachten over do duurte
der rechtsgedingen. Daar heeft het publiek ze
zelfs zoolang en met zooveel kracht aangeheven,
dat de regeering er eindelijk het oor aan ge
leend heeft. Zij heeft het kloeke besluit geno
men, om de griffie-, zegel- en registratierechten
bij processtukken af te schaffen. Deze rechton
zullen vervangen worden door eene heffing,
welke de rechter bij het vonnis bepaalt, naar
evenredigheid van de waarde der betwiste vor
dering. Een bepaald wetsvoorstel te dier zake
is reeds bij de kamer ingediend en zal waar
schijnlijk welhaast in openbare behandeling wor
den genomen. Niet enkel de waarde der vor
dering, maar ook de aard van het geding moet
bij de heffing van dit recht in acht genomen
worden. Zoo zal er b. v. niet meer dan
pet. geheven worden bij vonnissen van homo
logatie of insolvent-verklaring bij faillissement,
terwij l de percentage bij handelszaken tot 3 en
bij burgerlijke gedingen tot 4 pet. oploopt.
Voor de schuldeischers in een faillieten boe
del en vooral voor de niet altoos even vredc-
van een kleine nalatenschap zou
de aanneming van dit wetsvoorstel eene weldaad
zijn, de eersten zullen niet meer hebben te kla
gen dat de schatkist uit den boedel meer ont
vangt dan zij zelf, ofschoon de minister van fi
nanciën geene vordering heeft kunnen lateti
verifiëeren, en de laatsten zullen niet meer be
hoeven te zeggendat het land met hen erft
gelijk op. Eene uitkomst zal het zijn voor me
nigeen, die liever schade of winstderving draagt,
dan zich bloot te stellen aan de onzekere kan
sen van een proces, welks duur en kosten hij
vooruit niet berekenen kaniudien het eens ge
rekt werd door alle instantiën heen, wie weet,
welke ontzettende rekening van kosten hem ten
slotte zou worden voorgelegd Wanneer het
genoemde ontwerp kracht van wet erlangt, dan
die
4 of 5 zijn
de Staat zelf,
die de gelegenheid hiertoe opent en nu op zijn
beurt zuigmachines gaat uitdenken en uitwor
pen in de gemeenschap, waarbij het woord
„draagkracht* schering en inslag is, doch waarbij
de wijsgeerige opmerking niet wordt in den
wind geslagen dat men gemakkelijker drinkt
uit een klein drinkvat dan uit een emmer.
Het zonderlinge geval, waarop we reeds
vroeger wezen, toen we over de accijnsen spra
ken, doet zich ook hier voor, dat de Staat eerst
door verkeerde practijken onheilen veroorzaakt
en daarna zich inspant om de pijn langs omwe
gen te verzachten.
Het is het stelsel van den huisarts, die eerst
verkeerden raad gaf om hef gestel van de kook
te brengen, om daarna zijn kunst te beproeven
met pillen en drankjes, die de maag intusschen
minder geschikt maakten voor hare gewone
functie.
De stelling is niet gewaagd immers, dat staats
schulden in het belang van den kapitalist zijn
welnu dan, mag het dan verwondering baren
dat deze, wanneer hij het roer in handen heeft
wat tot heden vrij algemeen het geval was
er niet tegen opziet schulden te maken ten
laste der gemeenschap. Naast vermeerdering
Deze CO I RANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
menschen leven, verschillend in
ijver, overleg of
plannen van arbeidsbescherming valt af te lel- ’-.en, hoewel wij het „bonze opzet*
beschermend stelsel van den arbeid tegenover taalrente dit is de wet van vraag en aanbod,
nog de factor in rekening moet
geen oordeel vellen, daar deze quaestie eerst iu brengen, die zich voordoet, wanneer de schul
den voorrang met denlast in zijn zwaarte de soliditeit van
staatsgebouw vermindert.
En deze meerdere rente komt ten laste der
nationale productie in den vorm van onereuse
belastingen, als: accijnsenol patentbelasting, ware
bloedzuigers van de arbeidende klasse, daaron
der den middenstand niet te vergeten.
Zoo zien wij dat staatsschulden aan het ka
pitaal ten goede komen en den arbeid drukken.
Een Staat, die den arbeid tegenover het kapi
taal wil beschermen, dient dus alle middelen in
’t werk te stellen om de schuldenlast te delgen.
Zoo niet, dan handelt hij zeer inconsequent en
laadt de groote verantwoordelijkheid op zich,
dat hij de bezittende dat is: de regeerende
klasse in verdenking brengt, en aldus de
vonk van den klassenstrijd aanblaast tot een
vlam, die alles vernielen zal.
mWR
HRVY
Hl
in
KWUfUlO
