BIB K WÏERTEXTIK BL.IÜ MOR K
K’
WAAROM IS HET VOLK ZOO ARM
tot werkverschaffing is het openstellen
1 a’ grond voor den arbeider.
weinig vei- wanneer de grond van
1.
No. 76
1891.
Z E S-E N-V E E R T T <1 S T E J A A R O A N Q.
Herhalings-Onderwijs.
11
j
1
ZATEl<r»A<^
ID PTE >1 13 ID -K.
26
<T-i
ur
en
er zulk een enorme groote vraag naar
zijn
A
-
en
De
1.
2.
3.
4.
5.
r
>0,
a
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
van
*/s
I:-.
a-
m
28 September e, k.
Sneek den 25 September 1891.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
ADVEBTEb 7UËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer. 7’/u Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Bevoegde menschen, groote landbouwers en
grondbezitters, hebben met cijfers bewezen, dat 1
in Pruisen en in Engeland, de grond, die in j
bezit is van menschen met 500 tot 1000 bunder, 1
driemaal zooveel zal opbrengen, als hij onder
Een onnoozele vraag zult ge zeggen,
tuurlijk omdat de menschen zoo i
dienen, omdat het loon zoo laag is.
Maar waarom is dan het loon zoo laag Om
dat die uitzuigers boeren, bazen en fabrikanten
■zoo weinig loon geven, zult ge misschien ant-
Herhalings-Onder w ijss.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
dat op School no. 4 gelegenheid zal worden
gegeven tot het ontvangen van
Dit onderwijs is bestemd voor leerlingen, die
de gewone lagere School hebben doorloopen,
en bevat onder anderen ook het handteekenen
en de nuttige handwerken voor meisjes.
Zij, die leerlingen op den Cursus, die tot 1
April 1892 loopt, wensehen te plaatsen, moeten
zich, onder overlegging van het vaccine-bewijs
der leerlingen, aanmelden bij het Hoofd van
den Cursus, den heer J. Bergmans, vóór of op
een goed pacht-contract in gebruik wordt ge
geven aan boeren die 15 tot 20 bunders be
bouwen.
Als dus het land aan den Staat behoorde
zoude de vraag naar veldarbeiders geweldig toe
nemen en zullen zij een veel hooger loon kun
nen bedingen hetzij als pachter of als ar
beider maar wanneer het loon op het land
stijgt, dan kunnen alle arbeiders een hooger
lom krijgen. Wij weten toch allemaal, dat het
loon van de handwerkers en fabrieksarbeiders
in de stad zoo laag is, omdat er altijd menschen
van het land naar de stad verhuizen, die zich
daar voor een laag loon aanbieden.
Bij hoog loon op het land, houdt die ver
huizing natuurlijk op integendeel, de gewezen
boeren-arbeiders in de stad zullen hun oude
werk weêr aanpakken en dan rijzen onmid
dellijk de loonen in de stad. Maar als het
loon vooruitgaat bij de arbeiders de menschen
die van hun loon en niet van hun rente leven
(dat zijn minstens 90 °/0 van alle menschen),
dan kunnen zij en willen zij ook meer brood,
meer vleesoh, eieren, groenten, vruchten, klee-
ren en schoenen koopen, die zij zoo noodig
hebben, en dan willen zij, in plaats van in een
huis met één vertrek, in een met twee of drie
vertrekken wonen dan is er geen werkgebrek
en geen gebrek aan koopers meer bij de boeren,
de tuiniers, de kleermakers, de schoenmakers,
de timmerlieden, de metselaars, smeden
schilders en alle andere handwerkslieden.
te worden, in gebruik is bij den kleinen man,
dan kan die grond driemaal meer opbrengen
j dan tegenwoordig het geval is.
De schuld ligt aan het niet verteerde inko
men der kapitalisten. Het geneesmiddel is
alleen vermindering van de rente en winst,
X verhooging van het loon der massa.
Dat loon kan hooger worden door het ver-
Y<^'tulen, dat
5
12
3s
52
29
-4* -woorden.
Maar dat kan toch de oorzaak niet zijn,
want de grootste uitzuiger kan toch zijn arbei
der niet met een hongerloon afschepen, als hij
geen man kan krijgen, die voor zulk een hon
gerloon wil werken. Zijn macht om uit te zui
gen ligt dus in de omstandigheid, dat hij altijd
in overvloed menschen kan krijgen, die niet
eens vragen, wat zij kunnen verdienen, maar
degen ieder loon aan het werk willen gaan, om-
jlat zij anders in het geheel geen werk en geen
loon krijgen.
De warfe oorzaak van de uitzuigingsmacht
van den werkgever ligt dus in de bestaande
werkeloosheid. Hef die werkeloosheid op
de macht om uit te zuigen is verdwenen,
boeren op het Bildt zouden de gevraagde loons-
l verhooging volledig moeten toestaan, als er on-
der de arbeiders maar geen onderkruipers wa-
j en die onderkruipers zijn door den honger
V gedwongene werkeloozen.
Maar hoe is het nu mogelijk, dat menschen,
die willen werken en hun brood willen verdie
nen, geen werk kunnen krijgen, terwijl men
toch algemeen klaagt over armoede en gebrek
Een klein gedeelte der menschen, de kapita
listen, is in het bezit van het grootste gedeelte
van den grond en het kapitaal, en hun rente
en winst worden ieder jaar grooter, zij houden
elk jaar meer over en kunnen dus alle jaren
weer meer geld opeischen van den arbeider,
■’"die ten slotte alles betalen moet. Om dat geld
te kunnen betalen moet de arbeider dus steeds
meer producten vóórtbrengen en die verkoopen,
en dat zou nu wel gaan, als de kapitalisten,
naarmate zij meer geld opeischten, ook meer
arbeidsproducten kochten, maar dat doen zij
niet, zij hebben van dat alles genoeg en koo
pen niet meer dan vroeger. De groote massa
der arbeiders moeten zooveel rente en winst be
er van hun loon te weinig overschiet,
zoodat zij ook niet méér brood, kleeren, schoe
nen enz.
gen heel noodig hebbendaardoor ontstaat de
De heer mr. M. Mees te Rotterdam heeft
een brochure geschreven, waarvan de titel is
Nadeelen van het protectionisme voor de wer
kende klassen. In de volgende woorden zegt
de schr. welke de aanleiding was tot het samen
stellen van dit geschrift„Wanneer goederen
uit het buitenland worden aangevoerd, die vroe
ger hier te lande vervaardigd werden, en wan
neer daardoor bekwame werklieden tijdelijk
buiten verdiensten geraken, dan ontstaat van
zelf het verlangen, om die personen te helpen.
Maar als men, om aan die werklieden hulp te
verleenen, den invoer van goederen uit het bui
tenland gaat belemmeren, dan handelt men niet
alleen onrechtvaardig tegenover de koopers van
die goederen, maar men doet ook aan de geheelo
werkende klasse in ons land veel meer schade,
dan het verlies bedraagt, dat die enkele leden.
De reden, waarom dit niet dadelijk voor ieder
een duidelijk is, ligt, meen ik, hierin, dat men
zich geen heldere voorstelling maakt van het
geen koopen en verkoopen eigenlijk is, noch
van de wijze, waarop de maatschappij is samen
gesteld uit het oogpunt van het bedrijf.®
De heer Mees tracht in zijn boekje die voor
stelling te verduidelijken. De meest gewenschte
toestand, zegt hij, is, dat zooveel personen mo
gelijk een middel van bestaan vinden en dat,
elk in zijn kring, zooveel mogelijk verdienen
en zoo ruim mogelijk leven kan. De middelen
om daartoe te geraken, leert de wetenschap der
staathuishoudkunde. Zij toont aan, dat bij vrijen
handel niet alleen ieder werkman voor hetgeen
hij verdient meer kan koopen, dan onder het
systeem van protectie, maar dat ook de geza
menlijke werklieden meer verdiensten zullen
hebben zij voert de daarop betrekking hebbende
regels tot in de strengste consequentie door. Zij
mag niet anders doen.
Maar aan ons gevoel van plicht tegenover
onze medemenschen is het overgei aten, de harde
gevolgen van die economische wetten voor en
kelen onder ons te verzachten. Wanneer wij
daartoe een gedeelte van ons kapitaal gebrui
ken, wanneer wij ons een genot ontzeggen, om
anderen voor gebrek te bewaren, dan vervullen
wij onze roeping als mensch want die roeping
is met, om alleen voor ons zelven zooveel mo
gelijk rijkdom te vergaren, ten einde zooveel
mogelijk te genieten.
Wat men niet mag doen is, onder het voor
wendsel van voor het welzijn van anderen te
handelen, zichzelf te bevoordeelen en daardoor
de welvaart van het algemeen te verminderen,
zooals vele protectionisten doen.
Des schrijvers betoog luidt als volgt:
Gewoonlijk zegt men, dat een land altijd moet
uitvoeren voor hetgeen het invoertdat produc
ten of fabrikaten die ingevoerd worden, betaald
worden met producten of fabrikaten, die uitge
voerd worden. Maar eigenlijk is de zaak dui
delijker, als men zegt, dat iedereen, die iets
koopt, voor zoover hij niet van zijn kapitaal
leeft, dit betaalt uit zijn inkomsten dat hij, om
inkomsten te hebben, moet produceeren, of van
hen die produceeren een deel moet krijgen,
hetzij in den vorm van rente, hetzij als beloo-
ning van diensten dat dus de gezamenlijke
consumenten tevens producenten zijn, en met de
opbrengst van hun producten betalen wat zij ge
bruiken, wat zij koopen. Wanneer dus een
land eenige artikelen van consumptie van het
buitenland krijgt, moet het ook naar het bui
tenland een deel van zijn producten, van zijn
fabrikaten, zenden. Maar dat is niet alleen het
geval tusSchen dé landen onderling, maar ook
tusschen de inwoners van een land zelf.
VERGADERING
van den Gemeenteraad van Sneek,
op Zaterdag den 26 September e. k.
des avonds ten zeven uur.
Mededeeling van ingekomen stukken enz.
Adres van F. Swart.
Alsvoren van A. B. Lankhorst.
Alsvoren van de onderwijzeres 1’. van
der Feer.
6. Vaststelling reglement vow de Commissie
der gemeente'reiniging.
7. Voorstel tot het aanvaarden eener schen
king door Voogden van het Oll-Burger Wees
huis.
schaffen van meer gelegenheid om te werken.
De meest voor de hand liggende gelegenheid
van
Nu is het duidelijk,
Nederland aan den
1 Staat behoorde en door de gemeenten beheerd
I werd en die grond aan de landbouwers in
kleine stukken op billijke voorwaarden kon
worden verpacht, er dan oneindig veel meer
menschen op het land werk en brood zouden
kunnen vinden, dan thans het geval is.
Gaat maar eens na, in uw eigen gemeente
hoeveel meer boeren daar zouden kunnen wo
nen en hoeveel meer het land zou opbrengen
als de grond eens gemeentegrond was, in stuk
ken van 4 tot 10 bunder aan de arbeiders op
langen termijn kon worden verpacht en het
pachtgeld in de gemeentekas kwam. En denk
er dan nog eens bij, wat de gemeenteraad (door
algemeen kiesrecht gekozen) met het pachtgeld
dat nu naar Leeuwarden of naar Amster
dam wordt gestuurd of misschien wel naar Pa
rijs wel kon doen. Hij kon daarmede de
arbeiders voorzien van mest, landbouwwerktui
gen, zaaikoren en een koe, teneinde de men
schen aan den gang te helpen. Wat zou daar
door de kwaliteit van den grond verbeteren,
en de opbrengst worden vergroot, en wat zou
daarvan ten slotte ook weer de gemeentekas
profiteeren. Gij begrijpt ook wel, dat wanneer
het niet werd toegestaan dat een man meer
pachtte dan hij bebouwen kon, en alle grond in
ons land op die wijze aan de markt gebracht
werd ter verpachting, dat dan de concurrentie
om te pachten niet zóó groot zou zijn, dat er
niet voor alle landbouwers een goed en onaf
hankelijk bestaan op het land was te vinden,
want er zou heel wat meer land onder den
ploeg gebracht worden. Een vijfde deel
ons land ligt geheel woest, maar nog wel
is niets als schrale weide en dennebosch, dat
heel weinig opbrengt en dat geheel tot akker
land kon gemaakt worden, als het in gebruik
UIT DE PERS.
werd gegeven aan den zelfwerkenden boer, die
met een beetje kapitaal werd voorzien.
In het naburige Duitschland, Frankrijk en
Engeland ligt echter wel de helft van den
grond woest en in Amerika 9/( 0 van den bodem.
Wanneer ook in die landen het privaat grond
eigendom tot staatseigendom werd gemaakt, dan
-i zou er zulk een enorme groote vraag naar ar-
kunnen koopen, ofschoon zq die din- I
j._ j,1 beidskracht komen, dat men nergens meer zou
j i hooren klagen over werkgebrek en dat de loo-
overproductie, d. w. z.: er wordt van alle dingen 1
1 nen overal in ongekende mate zouden stijgen.
En dat hoogere loon zal men gemakkelijk kun
nen betalende menschen zullen best meer
1 brood, vleesch, aardappelen, groeten, eieren,
1 kleeren en een grooter huis kunnen krijgen
den gaan buiten bebouwing. Het raadselaebtig want a^s a^e grond, die geschikt is om bebouwd
meer gemaakt dan men kan verkoopende ar
beiders worden daardoor gedwongen hun voort
brenging kleiner te maken, fabrikanten moeten
een gedeelte hunner arbeiders ontslaan of de
l ‘fabrieken sluiten, handwerken loopen leeg, vel-
verschijnsel vertoont zich: van te veel productie
(over-productie) naast armoede, honger en
ellende.
I
-
verhooging volledig moeten toestaan, als
f -rlnn /lo nl'ïoi/I ona moon troon nmlorlrviiiv.n
10 ren i
i
a
SNEEKER «I K AN
cEMffls ffl ki imram sihl
kN
■0.
t
io
I
a*
nr
i
Ia
30
43
50
5
r>
15
5
ie-
>b
18-
ie-
Id
e—
y
PUNTEN VAN BEHANDELING:
Resumtie der Notulen.
.5 l
h'*"11 U 1> 1 I ll.U 1! III1'! I I
A
