rk
U ’lll.Ui: 11 HEI iBRONWSSÏSm SIl!ii.
MEWS- El IDfflfflTIHLlD 1008 DE
L
l?,
r
X
L
I
mi*
ete 4'1
iedeM
vin4
laai'L
1892
No. 58.
PHANTASMAGORIE.
rn
Brandgevaar door Hooibroeien.
F
'u-
w
20 JULI.
w o ja 8 i> a. <=t
I
J
I-
k
U
j“
-
L.
•I
H
or
1
F -j
,;rk-
3
btsei
I
en
U I T DE PERS.
keeren zouden zijn.
Deze CO UBA N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
t
»r,
»et
üdj
telde J
1 de I
stem I
I-
e
t
1
t
r
'gen-1
p-
-IN-
xl
De Standaard schreef dezer dagen een paar
artikelen om de onmogelijkheid te doen uitkomeu
die er voor de anti-revolutionairen bestond om
weder met de Boomsch-katholieke partij te za-
men op te trekken op het staatkundig terrein.
op den
van den
n
.e,
11 ‘f
samen bezig zagen om
spaak in ’t wiel te steken.
.33
He
d.
tr-
te
ra
it
ui
e
u
iet I
kr- I
en j
in- 1
W- I
ert 1
nd I
er- I
iet
en, I
>ok 1
ont-1 -
rten,l
rmd.l
1,00,1
men
in
353
ADVEBTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
u
volksvertegenwoordigers der katholieken en anti
revolutionairen en hun spookachtige scbaduw-
gestalten vallen op het tooneel.
Zeker, het maakt indruk. Maar deze is van
voorbijgaanden aard. De menigte heeft die
„Gods
BEK END AI AKIN G.
De BURGEMEESTER van Snoek herinnert
belanghebbenden aan art. 114 der Algemeene
Politie-Verordening dezer gemeente, waarbij is
bepaald, dat wanneer hooi begint te broeien, de
eigenaar daarvan terstond kennis moet geven
aan de Politie en de door deze te bevelen
maatregelen van veiligheid overwijld moet op
volgen, en dat overtreding dezer bepaling wordt
gestraft met hechtenis van ten hoogste zes da
gen of geldboete van ten hoogste vijf en twintig
gulden.
Voorts wordt in herinnering gebracht art. 158
van het Wetboek van Strafrecht, houdende be
paling, dat hij, aan wiens schuld, waaron
der te verstaan is verzuim, nalatigheid, onvoor
zichtigheid, gebrek aan voorzorg, achteloosheid
enz., brand te wijten is, wordt gestraft met
gevangenisstraf of hechtenis van ten hoogste
drie maanden of geldboete van ten hoogste
drie honderd gulden, indien daardoor gemeen
gevaar voor goederen ontstaatmet gevange
nisstraf of hechtenis van ten hoogste zes maan
den of geldboete van ten hoogste drie honderd
gulden, indien daardoor levensgevaar voor een
ander ontstaat, en met gevangenisstraf of hech
tenis van ten hoogste eezi jaar, indien het feit
iemands dood tengevolge heeft.
Sneek, 19 Juli 1892.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
ap-
nd9
oegl
hD]
pen
r ^ar
yne
Be-
ir 'pet I
Het was in de dagen der algemeene beschou
wingen over de belasting-ontwerpen, dat we tot
onze niet geringe verwondering de katholieke
partij met de anti-revolutionaire en massa weer
minister Pierson een
Als één man ston- J
den beide partijen tegen de onmiddellijke be-
In het sterk magnetisch licht van
ver-
och I I
va« I
op I
lieiu
tal
khil-1
hem I
1
|>k :i r
en het is de Standaard die van een groot, het goocheltoeren reeds zoo vaak gezien, dal ze er
x..j meer d00r aangegrepen wordt, als pakte
de duivel zelf haar bij de schouderen. -
Wanneer de toer geëindigd is en het publiek
huiswaarts trekt, kan men het hooreu’t was
maar phantasmagorie.
Ook bij het volk gaat de natuur boven de
leer. Het weet maar al te goed dat de maat
schappij in een gevaarlijke crisis verkeert,
waaruit slechts ingrijpende hervormingen haar
redden kunnen. En nu mag het een kleine
ontspanning geven wanneer in de entre-actes
de tooverlantaarn voor den dag gehaald wordt,
het is en blijft slechts ontspanning. En met
Rome als partij is niet anders te verkrijgen dan
het genot en de ontspanning van het roerlooze,
roemlooze en machtelooze conservatisme, wel te
verstaanniet van onze Roomsche medeburgers,
maar van hun aanvoerders mag gezegd worden,
dat de leer gaat boven de natuurzij zijn het,
die de massa zoo gaarne alles laten zien door
den lantaarn der phantasmagorie.
Welnu 1 welk ernstig mensch, die de bewe
ging van onzen tijd begrijpt, zou zich op reli-
gieuse gronden willen verlagen tot medewerker
aan de vertooning van een tooverlantaarn
’’'I
"zol
er aan dat dat
om de nieuwere
De Standaard daarentegen slaat aan die ver
wachtingen den bodem in door rondweg te
verklaren, dat, „ook al wilden zij (de katho
lieken), wij (de Standaard-mannen) niet meer
zouden willen
Na deze kloeke uitspraak, begint echter de
afronding van de scherpe kant en dringt de
Standaard weer aan op een katholiek program
slechts dim zal saamwerking mogelijk zijn en
o, schoone toekomst! dan zullen de Re-
i volutie-begrippen ten onzent uitnemend te stui-
voor I
uit de artikelsgewijze behandeling valt
handeling der ontwerpen.
Wel is waar verschilden de motieven van
den een en den ander eenigszins, maar
zoover
af te leiden, mag de onderstelling zeker niet
al te gewaagd genoemd worden, dat er aan de
motiveering dier tegenstanders wel iets haperde.
Wanneer men in aanmerking neemt dat
heeren als van Dedem c. s. eerst de kieswet
wilden herzien, dan zou men geneigd zijn te
onderstellen dat die heeren meer ingrijpende
ontwerpen wenschten, zooals het volk, dat thans
nog buitengesloten is, die wenscht. En wan
neer men daarmee vergelijkt wat die heeren
al aandurfden, toen ze bij de artikelen veran
deringen voorstelden, die ze nog wel amende
menten of verbeteringen durfden noemenwan-
nagaat hoe die heeren opkwamen
de grondeigenaren en voor de /«ze-paar-
I een dam opwerpen en zoo iets kan men ver-
i klaren bij conservatieve partijen, als: de oud-
liberalen en de katholieken.
Maar de partij, die zich hiermee onledig
houdt, begaat allergevaarlijkste goocheltoeren
ten zijn. In de gegeven omstandigheden echter
kan de Standaard in den heimelijken wensch
van dr. Schaepman en van een deel der anti
revolutionairen niet anders zien dan een stuks-
ken phantasiewerk.
Vermeld dient eindelijk nog dat de Stand.
„in de belijdenis van Gods Drieëenheid en van
den Middelaar* voldoende punten van overeen
stemming vindt tusschen de Gereformeerde
Kerken met de Roomsche Kerk, om in de be
ginselen van alle goede politiek naast elkander
te kunnen staan; om kort te gaan:
De Standaard keurt thans het samengaan
met de Roomschen af;
toch zou het blad samenwerking naar een vast
program niet onmogelijk achten;
en voor die samenwerking bestond dan alle
kans op succès.
Dat minderheden samen optrekken, is zeker
billijk en verstandig te achten. In de gegeven
omstandigheden is het, zooals we reeds vroeger
hebben opgemerkt, voor den vooruitgang een
onmisbare voorwaarde, dat de minderheden
saamwerken en daarom hebben we nooit kun
nen begrijpen, hoe menschen met een zeer ge
zond verstand, met zooveel hooghartigheid kon
den spreken van het Monsterverbond.
Voor ieder die zich in Jeruzalem kan oriën-
teeren, is het duidelijk, dat ons vaderland ge
heel zou worden bestuurd door een kransje, of,
zooals de Standaard het noemt: de liberale
coterie; en wat daarvan te wachten is, willen
we maar liefst niet met feiten ophelderen.
Hierover zullen allen, behalve de tantes van
het kransje natuurlijk, het eens zijn, dat gemis
aan krachtige oppositie leidt tot eenzijdigheid,
overmoed en miskenning van andersdenkenden
maar ook, dat het op de kransgenooten in hooge
mate geestdoodend werkt.
Maar hierin moeten we met de Standaard
verschillen, wanneer het blad profeteert dat de
begrippen van „Gods Drieëenheid en den Mid
delaar* uitnemend de Revolutie-begrippen zou-
blik den kunnen stuiten in hun voortwoekering.
We willen toegeven dat zoo iets niet ondenk
baar is met het huidige kiezerscorps; dat het
door een zekere destillatie, door kunst dus, mo
gelijk zijn zou, een dergelijke aetherische olie
te bereiden; men vergete hierbij echter niet,
dat aetherische olieën vluchtig zijn en daarom
vetvlekken geven.
Wat we echter volstrekt niet kunnen geloo-
neer men
voor
den!
Zie, wat moet men dan van zulke politici
denken
Moet dan niet de bekentenis van het hart,
dat men zich al weer in die heeren vergist
heeft en met een kluitje in ’triet is gestuurd?
Wel ja, maak u idealen, wanneer ge die
jonkers en baronnen bezig hoort over hun de
mocratische aspiratiën, en ge zijt zoo veel illu
sion rijker geworden.
Het was dan ook volkomen onze zienswijze
die het Centrum daarover openbaarde, toen het
blad de opmerking maakte, dat de natuur bo
ven de leer ging, m. a. w. dat de heeren theo
rieën verkondigden, waaraan hun harten zoo
zonderling vreemd waren.
We kunnen niet anders dan lof hebben voor
ieder die in ’t openbaar, zonder aanzien des
persoons, zijn meening zeggen durft over vrien
den en vijanden beiden; en zoo kunnen we
onzen dunk niet onthouden aan het blad van
dr. Schaepman, wanneer het zoo rondweg zegt,
wat wij slechts durfden onderstellen: Dat de
heeren, althans sommige, aan de „rechterzijde*
der Kamer de rol speelden van God Janus,
met het dubbele aangezicht, den eenen
- naar ’t verleden en den anderen naar de toe
komst gericht; en dat ze weer, o zoo gaarne,
samen, onder één hoedje zouden willen doen
van clericaaltjes spelen tegen de liberalen en
hun rcvolutie-denkbeelden.
Het kont de moeite eens na te gaan, wat
geestverwanten hiervan durven zeggen en wen-
schen.
g» En dan is het treffend van het Centrum te
vernemen,
bijeen hooren en er dus in de toekomst op
nieuwe samenwerking te hopen valt.
overgroot deel zijner partij voor korten tijd nog
de verzuchting hoorde, dat de vertegenwoordi
gers van de partij in de Kamer bezig waren
om den vooruitgang te keeren en zich slechts
bezig hielden met dammetjes op te werpen.
En wat meer zegt: de groote meerderheid
van dr. Kuyper’s partij is democratischdie
meerderheid komt op voor den godsdienst, het
is waar, en daarvan zal niemand haar een ver
wijt maken
maar nooit zal die meerderheid zich laten
binden in een godsdienstig stelsel, dat niet op
maatschappelijk gebied het aristocratisch element
verwijdert.
Wat Rome wil, kan in geen enkel opzicht
den steun verwerven van de democratische anti
revolutionairendat is onze overtuiging en de
geschiedenis der laatste jaren stelt ons reeds in
’t gelijk.
Welnu, wanneer straks het kiezerstal van 30
zal komen op 80, en de breede onderlaag van
het volk haar gewicht mee in de schaal legt,
gelooven we geen oogenblik
volk zich er toe leenen zou
denkbeelden op maatschappelijk en staatkundig
gebied door middel van een verbond
grondslag van Gods Drieëenheid
Middelaar tegen te werken.
Waar bijvoorbeeld onder de hooge bescher
ming van Gods Woord de fine fleur der anti
revolutionairen zich verzet tegen een ander deel
dier zelfde partij, waar het betreft een denk
beeld als van landnationalisatie, dat gestadig
meer naar den voorgrond dringt, daar twijfelen
we geen oogenblik er aan of de onfeilbare paus
en dr. Kuyper zullen in diezelfde quaestie de
uitspraak van Gods Drieëenheid en den Mid
delaar als echte orakeltaal tweeledig uitleggen,
en met het besef dat geen vreedzame oplossing
mogelijk is, aan hetzelfde tuighuis de wapenen
ontleenen om elkaar op leven en dood uit te
dagen.
Of dan het zoogenaamde Monsterverbond
voor goed tot het verledene zou behooren
Daarover valt moeilijk te profeteeren, aan
gezien de vooruitgang dikwijls zulke allerzon
derlingste terugsprongen kan maken. Zeer wel
denkbaar achten we het, dat na een tijdperk
van actie in voorwaartsche richting een ander
van reactie volgt. Dat in zulk een tusschentijd
„de voortwoekering der Revolutiebegrippen uit
nemend zou te stuiten zijn*, is zeer aanneme-
i lijk. Maar naar onze overtuiging zal het on
mogelijk zijn aan deze actie hoogere waarde toe
i te kennen, dan aan de spookgestalten van den
tooverlantaarn in een tusschenbedrijf. Het wil
ven, het is de mogelijkheid dat onder een uit- ons voorkomen of we een vertooning van Maju
dat de twee partijen van nature gebreid kiezerscorps de Revolutiebegrippen te bijwonen
3... j- x-.i-x fc-eeren zouden zijn. In het sterk magnetisch licht van „Gods
Tegen vooruitstrevende denkbeelden kan men Drieëenigheid en den Middelaar* staan de
