EL
m® b mimi™ iiioii be
A;
1
f' J
’S1
T1
n
3
i
No. 69.
I I
nd.1
oegl
hij]
"I
IJ
27
i
I.
-f
J
N.
00
0,
n<
OEEKE
or
(Mill! El IIEf nRMMSSMINT sires.
■r
ur
i
tX
erfl
1-
A
Deze CO UR ANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
en
>en
DE TENTOONSTELLING VAN DEN BOEK
HANDEL.
Bij deze Courant behoort ale BjblaJ Feuil-
leton-nuiLmer 124.
wend titelblad of de Fransche, keurig door een
voud en soberheid, met slechts een verguld
medaillon tot eenige versiering.
En dan inwendig. Welk een bevalligheid van
i
k.
i
bën
rd
100-
'ing
vat,
nde.
i
3
e
n~l
por,
voet
iei<l|
ren 1
neu
laar
iijne
,;rk-
tar
)or
rk
li
'U
!n'
iet
ur-
len
Mi
ld
ert
>nd
er-|
deü
en]
JOH
fa-
ten
lit-
i-
n
0
a
a
ADV ENTEN TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
eken
v er- V
och
van I
op I
hem I
t te 1
Cell’d- I
hen* I
k 'l’v
lok aT<
t, als’-.
de la Librairie.*
Dit blad werd opgericht in 1811, terwijl in
het oogenblik telt deze vereeniging 311 titulaire
en werkende leden, benevens 86 correspondee-
rende leden.
Nadere bijzonderheden omtrent de inrichting,
de werking en het bestuur van den Cercle, vindt
i men in den catalogus, waarmede de Fransche
boekhandel zich hier een monument oprichtte,
ew-
t
BEKENDMAKING.
VOOBJ5IENING TEGEN BESMETTELIJKE
ZIEKTEN.
De BURGEMEESTER der gemeente Sneeft,
Gelet op de bestaande bepalingen- der Alge
meene Politieverordening in deze gemeente,
betreffende de openbare reinheid en de gezond
heid der ingezetenen
Brengt ter algemeene kennis
dat met het oog op mogelijke besmettelijke
ziekten, welke elders reeds vele slachtoffers
eischen, het van het grootste belang is, de
reinheid van woningen, privaten, goten, riolen,
wanden, zinkputten, slooten enz. zooveel mo
gelijk te bevorderen;
dat de zorg voor zuiver drinkwater tot de
meest belangrijke maatregelen behoort, die ter
voorkoming van besmettelijke ziekten te nemen
zijn, waarom filtreeren en koken van minder
goed drinkwater ten zeerste wordt aanbevolen
dat het gebruik van onrijp- en ongeschild
ooft hoogst nadeelige gevolgen hebben kan
weshalve alle ingezetenen worden uitgenoo-
digd en aangemaand zoo, door stipte naleving
der bepalingen in het Politiereglement vervat,
als door het ter harte nemen van bovenstaande
wenken hunnerzijds zooveel doenlijk mede te
werken tot afwending der ziekten, en wanneer
zij onverhoopt mochten verschijnen, tot wering
barer uitbreiding en gevolgen.
Sneek, den 25 Augustus 1892.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
g
ik
P’
vl-
van de dikwijls onhandige
onze Hollandsche romans
torn
In beide opzichten geeft deze tentoonstelling
heel wat te leeren.
Men behoeft slechts de groote zaal van het
Paleis even door te wandelen om overtuigd te
worden, dat het boekdrukkersbedrijf in de laat-
ste jaren met reuzenschreden vooruit is gegaan.
Schier alles, wat vroeger door de vaardige hand
van den werkman moest geschieden, wordt nu
I langs machinalen weg tot stand gebracht.
Alleen den zetter heeft de machine nog niet
kunnen verdringen. Wel zijn herhaaldelijk
proeven genomen met een zet- of distribueer-
machine, maar deze bleek geen practische re-
sulfaten te hebben. Dit is ook zeer gemakke-
1 lijk na te gaan, als men weet, welke verschil-
vlende lettersoorten, randen en vignetten in het
z. g. smoutwerk worden gebruikt.
En waar blijft men met den smaak, die ook
op het drukwerk zijn stempel moet drukken
kan men dit aan een machine overlaten?
De letterzetterij is nagenoeg op dezelfde hoog-
I te blijven staan, waarop zij reeds voor vele
jaren stond. Wel heeft zij eenige verbeterin-
gen ondergaan en is zij in het bezit gekomen
l van nieuwe hulpmiddelen, maar van een voor-
i uitgang als dien der boekdrukkerij is geen
sprake. Men zou zelfs eene niet al te gewaag
de stelling verkondigen, wanneer men beweerde,
dat de zetterij eer achteruit dan vooruitgegaan
was.
En uit een aethetiscb oogpunt beschouwd, is
deze stelling zeer goed te verdedigen.
Vroeger had iedere voorname drukkerij haar
.eigene lettersoorten en versierselen, zoodat elke
^drukkerij als ’t ware haar eigen karakter legde
i in het werk dat zij drukte.
Leg maar eens een kenner het een of andere
oude boekje voor; hij zal onmiddellijk, zonder
het titelblad te zien, weten te zeggen, dat het
boekje in die eeuw en daar of daar gedrukt is.
Tegenwoordig is dat geheel anders geworden.
Dezelfde lettergieterij levert dezelfde lettersoor-
1en aan meerdere boekdrukkerijen; daardoor is
het individueele karakter van het boek verlo
ren gegaan, en vertoont zich slechts nog in
eenige kostbare prachtuitgaven, zooals die nu
en dan nog wel eens verschijnen.
Toch openbaart zich hier en daar nog een
istieven om den stijl te blijven huldigen, dat wil
peggen om eenheid en harmonie te brengen in
de uitmonstering van het boek, deze in over
eenstemming te brengen met den iuhoud er
van en met het doel, waarvoor het moet dienen.
Het is niet vleiend voor onze nationale
kunstnijverheid, maar de verklaring kan hier
i niet achterwege blijven, dat aan onze Neder-
I landsche uitgaven in ’t algemeen dat karakter
Ontbreekt, en in dat opzicht doen wij niet voor
tonze Duitsche naburen onder.
Hetzelfde verschijnsel evenwel kan men niet
alleen waarnemen bij ons boekdrukkerswerk,
jmaar in bijna alle voortbrengselen onzer kunst-
liijverheid vertoont zich dat gebrek aan stijl en
I karakter. In ’t algemeen laten wij te veel aan
Jj^et toeval over, zonder rekening te houden met
I i’e eischen van den goeden smaak, met de
I aesthetische regelen, door de verschillende stijlen
I voorgeschreven.
4 t i
Het gebeurde in het vergaderlokaal der so-
ciaal-democraten tijdens de laatste kermisnacht
te Rotterdam, de verraderlijke moord gepleegd
op een politie-agent, heeft begrijpelijkerwijze
een algemeene ontroering en verontwaardiging
verwekt. Het bestuur der afdeeling Rotterdam
heeft het dan ook noodig geacht zijn „mede
burgers* te doen weten dat het de verantwoor
delijkheid voor den moord van zich werpt, het
gebeurde af keurt, terwijl het erkent dat de
vermoorde agent zich in geen enkel opzicht
uittartend henfi gedragen.
Met de orde- en vredelievende betuigingen
is echter het gebeurde niet ongedaan gemaakt.
Het is ook allicht te begrijpen dat er verband
wordt gebracht tusschen hetgeen thans te Rot
terdam is gebeurd en het geschetter in ver
schillende plaatsen gehoord toen Geel onlangs
in vrijheid gesteld er optrad. De Midd. Ct.
wees er reeds op en thans heeft ook de N. B.
Crt. er een hoofdartikel aan gewijd.
’t Bevreemdt de N. R. C. wel een weinig
dat het bestuur zich geroepen gevoelt de „bur
gerij* aan te spreken, daar tot dusver diezelfde
burgerij met de bitterste schimp werd overgoten.
Maar vraagt het blad verder op welken
grond verwacht het bestuur der afdeeling dat
de burgerij het gelooven zal? Men kent de
leden niet door hun persoonlijke eigenschap
pen, de boeken der geleerde woordvoerders
worden niet gelezende geloofwaardigheid kan
dus alleen beoordeeld worden naar woorden en
daden door welke men zich bekend maakt.
„En die woorden, wij hooren ze dagelijks, tot
onze ergernis, vervolgt het blad. Wij behoe
ven ze niet op te zoeken in de jaargangen vau
uw schendblad, of in de uitingen uwer woord
voerders op openbare bijeenkomsten, de oprui
ingen tot ontevredenheid, tot ondankbaarheid,
tot miskenning, tot nijd; de verheerlijkingen
verloochend. De wijze van etaleeren, de keuze j
van boeken, platen, kaarten en bindwerk ken- j
merken de elegance, de chic, welke de Fransch-
man in alles aan den dag weet te leggen.
Om te beginnen de catalogus. Wat een ver- j
schil, de Hollandsche catalogus met zijn schreeu-
waar wij met bewondering tegen opzien.
etsci
r
jebii'
a ‘b‘ I,
ooi J<
mi Bli
cd M
UIT DE PERS.
Jtl
II jict
en'" I
iiu I
i.
?r- I
vignetten en randen, welk een verscheidenheid
van fraaie lettertypen
Dadelijk bij het binnentreden wordt de aan
dacht getrokken door eenige lijsten met de oor
spronkelijke teekeningen, gereproduceerd in
Illustration. Men vindt er van Emile Ba
yard, wiens nagedachtenis nog wordt gehuldigd
door een omffoersde immortellenkrans; militaire
typen van Maurice Orange; Parijsehe typeu
van Malteste en Mars.
In eene der zalen brengt eene serie Theater-
affiches van den nog niet geëvenaarden Chéret
eene aardige afwisseling tusschen de ernstige
wetenschappelijke boeken en kaarten, door den
„Cercle de la Librairie de Paris* ingezonden.
Wat het bindwerk betreft, geven eenige jaar
gangen van den „Manuel historique et Biblo-
graphique de 1’Amateur de reliures* een zeer
juisten indruk van de hoogte, waarop het boek-
bindersvak in Frankrijk zich heeft weten te
verheffen.
Te roemen vooral valt een 15e eeuwsch
bandje van geciseleerd leder en een 18e eeuwsch
versierd „a petis fers.“
Op eene groote tafel in de achterste zaal
liggen een menigte kinder-prentenboeken en
plaatwerken ter bezichtiging, die alle de aan
dacht overwaard zijn.
De geestige caricaturist Garan d’Ache is
vertegenwoordigd door een paar plaatwerken,
zooals: „Les courses dans l’Antiquité,* waar
van de uitvoering en reproductie het origineel
niet te schande maken.
Ook verraadt zijne geestige teekenstift zich
in zijn „Nos soldats du siècle*, waarin wij het
volgende citaat onder de plaat „Hussards Cham-
baran en Hollande* afschrijven:
„La flolta du Texel, immobile dans les gla
cés, fut cernée par quelques escadrons. C’était
la première fois, qu’on eüt imagine de prendre
une Hotte par des hussards*. Jomine.
Even keurig van teekening als van uitvoe
ring zijn de illustraties in „Fables choisies de
la Fontaine*, waarin enkele der meest bekende
fabels van genoemden dichter op geestige wijze
in teekening worden" geparodiëerd.
Ook de teekeningen van Grafty e n de illu-
stratiën van Mars in „Nos chéris*, een lief
kinderboek, zijn een kijkje overwaard.
„Le cercle de la librairie de Paris,* waarvan
het doel eenigszins overeenkomt met die van
de „Vereeniging tot bevordering van de belan
gen des Boekhandels,* heeft alle eer van haar
werk, waardoor aan deze tentoonstelling eene
afdeeling is toegevoegd, die met recht een sie
raad mag genoemd worden.
Bedoelde Cercle is eene vereeniging, bestaan
de uit leden, die den boekhandel en aanver
wante vakken beoefenen. Zij heeft een eigen
I gebouw, gelegen op den boulevard Saint-Ger
main, dat werd ontworpen door den genialen
architect Charles Garnier, en ingewijd den
4en December 1879.
Even als onze vereeniging, heeft ook de Cercle
de Paris een eigen orgaan: „Bibliographie de
I la France, Journal général de ITmprimerie et
IltJl rmeis vuui tuiaouijl UIUUÜUUCCUl, Uclll uc- - - 1 c
vindt men zich in de Fransche afdeeling der
Ook hier heeft de Franse liman zijn smaak niet £847 meergenoemde Cercle totstandlkwa.ni. Op
u nnirnn hhtr rnlr iiO7A voroAnitrintr I 1 titnLunn
Vergelijk eens den stylaal behandelden „Al
manack des amateurs de reliure* (Fransche af
deeling) met zijn fraaien geciseleerd lederen
band in den stijl der 15de eeuw, met zoovele
smakelooze, overladen stempelbanden, waaraan
de Nederlandsche afdeeling buitengewoon rijk is.
i Wat iu de architectuur het geval is, geldt
in zekeren zin ook voor het boek. Evenals
een gebouw, moet ook een boek den stempel
dragen zijner bestemming.
Wat bijvoorbeeld te zeggen van een Fran-
- en reisgids in groot-kwarto
Men kan de tentoonstelling van den boek
handel in het Paleis voor Volksvlijt te Am
sterdam beschouwen van twee standpunten:
van een technisch en een aesthetisch standpunt.
- - - - - - r schen spoorweg-
i uitgave?
Wat te zeggen
formaten, waarin
soms verschenen!
Wat eindelijk te zeggen van sommige kin
derprentenboeken, met kleine letter gedrukt en
voorzien van een band, coquet behandeld met
teere kleeren, waarvan de bekoorlijkheid door
een enkel vlekje ontsierd wordt?
Dit zijn slechts enkele voorbeelden uit de
vele, welke deze tentoonstelling oplevert.
De zin voor het schoone, gepaard aan dien
voor het practische och, die voorbeelden
zijn zoo schaars.
Den Franschman vergeven we gaarne zijn
buitensporig groote reisgidsen, want in vele
andere opzichten toont hij zijn zin voor het
practische.
Evenals de Engelschman als ’t ware met een
krant geboren wordt, zoo is de Franschman
geboren romanlezer. Geen land ter wereld,
waar de romans zooveel aftrek vinden als in
Frankrijk. Een Franschman leest overal: aan
tafel, op reis, in zijn schafttijd, zelfs in bed bij
kaarslicht.
Het is dus niet meer dan natuurlijk, dat de
uitgevers zorgden voor een handig formaat,
waardoor een boek verkregen wordt dat men
overal kan meênemen.
Vandaar, dat de meeste Fransche romans
nagenoeg hetzelfde formaat hebben, post-octavo,
terwijl onze Hollandsche uitgevers, wat het
formaat betreft, op de meest willekeurige wijze
te werk gaan.
Ook ten opzichte van de leerboeken valt het
zelfde verschijnsel waar te nemen. Onhandige
formaten, ondoelmatige omslagen, waarvan de
stevigheid niet in verhouding staat tot het veel
vuldige gebruik dat er van gemaakt moet wor
den.
Het zijn alweer de Franschen die in dit op
zicht een goed voorbeeld geven. De studie
boeken, door de meeste Fransche uitgevers in
den handel gebracht, zijn voorzien van een
stevigen kartonnen band met linnen rug, zoo
dat het niet noodig is de boeken na een ge
bruik van een paar weken te laten inbinden.
Op deze tentoonstelling, maar vooral in de
Fransche afdeeling, valt voor ons veel te lee
ren. ’t Is te hopen, dat onze uitgevers er hun
voordeel mee zullen doen.
Wanneer men dc zuidelijke Koffiekamer van
het Paleis voor Volksvlijt binnentreedt, dan be-
vindt men zich in de Fransche afdeeling der j
Tentoonstelling.
UKANT
zingen van elk vonkje haat, dat tot misdaad
kan ontvlammen. Het is onuoodig in dien
