MEBTS- IA INRflfflHUI Willi IK
k
LotiiiB voor fls Wrt ffililis.
I
1892.
No. 80.
A R G A N G.
Z E V E N-E N-V EERTIG8TE
wo i> a a
LANDNATIONALISATIE.
a
!-
'1II
t- -
b
I
vatl
Ill
J
S3
O CTOBE
5
de rente der snel aflossende pandbrieven stel-
t
t
t
Deze CO l'RAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Eerst dan zal het een eind nemen met de
leugen, die misdadige leugen, dat er stofwis
seling, leven plaats kan vinden, niet bij de plant,
ook niet bij het dier, maar wel bij den mensch,
die aan den grond wordt onttrokken.
Daarom, gij allen, die het leven lief hebt; gij
die de vrijheid een heerlijke en onmisbare schat
n-
F.
or
1
1
r
,r
n
d
acht voor den groei en de ontwikkeling van elk
van de maatschappij en
van den mensch; sluit u aan bij den Bond voor
en I
»-
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
veer I
te 1
rden I
?nde I
over I
En 1
daar J
den I
;luk I
nen. I
lien, 1
aan I
ar bij.
De Amerikaan Henri George was de eerste,
die met ernst en talent den veldtocht opende
tegen het recht van privaat grondbezit. Meer
dan ergens elders, biedt de Nieuwe Wereld de
gelegenheid om op te merken, hoe het privaat
grondbezit de oorzaak is der sociale ziekte. En
itte J
zoek, vraagt aan het Bestuur lecteur of inlich
tingen, om des te beter en krachtiger te kun
nen optreden tegenover hen, die uit eigenbe
lang de leugen wilien bestendigen, en daarom
deze eenvoudige waarheid, juist om en door
haar eenvoud, zoo licht te begraven weten in
een heuvel van allerlei oud vuil, dat de be
staande toestanden afwerpen.
Aan krachtige en moedige bondgenooten maar
ook aan overtuigde, heeft elke waarheid, hoe
eenvoudig ook, in deze wereld groote, dringen
de behoefte.
Daarom, wanneer ge niet in de strikken van
het eigenbelang verward zijt, maar c’e belangen
der menschheid u ter harte gaan, onderzoekt,
vraagt, en vormt u een helder oordeel over.,
deze zaak
De Secretaris van den Bond, de heer J. Stof
fel te Deventer, is volgaarne bereid aan belang
stellenden te verstrekken wat voor hun inlich
ting verder noodig mocht zijn.
zaam zijn en onderhouden worden
der burgers.
Heerlijk denkbeeld, niet waar, lezer?
En hoe eenvoudig wordt alles er doorZelfs
kost het den arbeider dan weinig of geen moeite
om kapitaal tegen een zeer laag percent ge
leend te krijgen, terwijl het voor den boer, die
zoo dikwijls om bedrijfskapitaal verlegen is, een
ware uitredding is, en hij in staat wordt gesteld
zijn hoeve op de meest gewenschte wijze te
verbeteren en meer productief te maken.
Eerst dan zal men al die hulpmiddelen kun
nen ontberen, die thans worden aangeprezen
om te komen tot een verhooging der loonen
en een betere verdeeling van het arbeidsproduct.
Eerst dan zal het uit zijn met de slavernij
van den arbeid in de macht van het kapitaal,
en de mensch zal weer vrij uitgaan naar zijn
arbeid, met een gevoel van verademing, van
kalmte en rust, dat de gedrukte toestand voorbij
is, en het zenuwoverspannend jagen om iets
mee te krijgen van het weinige dat van de pro
ductie wordt uitgedeeld, overbodig zal zijn ge
worden.
Eerst dan zal er vertrouwen en vrede in de
ze wereld komen, wanneer het wapen niet meer
gehanteerd mag worden, waarmee onze maat
schappij voortdurend en steeds meer hare zo
nen scheidt in twee elkaar doodelijk hatende
klassen.
Eerst dan zal er een eind komen aan de on
zinnige theorieën, als die van Malthus, waar
mee in onze dagen aüerwege wordt rondgereisd.
Onzinnig, omdat het strijdig is met de natuur
niet alleen, maar onzinnig ook omdat het ver
deeldheid en strijd brengt tusschen de belan
gen der maatschappij en die van elk barer leden.
Eerst dan zal het machteloos steunen en kla
gen over toenemend materialisme en godsdien
stige onverschilligheid verzinken, en zal bij de
menigte weer het besef herleven, dat er godde
lijke liefde heerscht in de wetten der natuur,
die, door’s menschen hand willekeurig verkracht,
zich niet meer aan 's menschen oog vertoonden
in haar eenvoudige uitwerking
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek herinneren, «naar aanleiding van artikel 18
der wet van 4 December 1872 {Staatsblad, no.
134), de ingezetenen:
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gelegen
heid wordt gegeven tot kostelooze inenting en
herenting.
Sneek, den 4 October 1892.
Burgemeester en Wethouders toornoemd,
AANLX,
De Secretaris BENNEWITZ.
ver-
i de
-V-id'
'<X'_
i I
dien]
A •'lieurl
k.l
f netl
ljbo-|
tas,]
in|
eu|
fcia.|
tier]
opl
o- I
Jge-
van
x.. x - -- auv uvtaouugcn cu van een heirleger van
Nederl. Bond voor Landnationalisatie zijn doel ambtenaren, die thans alleen improductief werk-
bereiken uitsluitend langs wettigen weg, door zaam zijn en onderhouden worden op kosten
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op het besluit van den heer Commis
saris der Koningin in Friesland van 7 Septem
ber 11. Ie Afd. M S no. 1038 (Prov. blad uo. 83);
Brengen ter openbare kennis: dat de LO
TING van hen, die in dit jaar voor de lich
ting der Nationale Militie van 1893, dezer ge
meente, zijn ingeschreven, zal plaats hebben in
de Concertzaal alhier, op WOENSDAG den
26 October e. k., des voormiddags ten 10 ure;
dat op Donderdag den 27 October d. a. v. ter
gemeente-seeretarie door of vanwege de lote-
lingen aanvrage kan geschieden voor de ge
tuigschriften ter bekoming van vrijstelling van
den dienst wegens broederdienst of als eenig
wettig zoon
voorts dat om vrijstelling wegens eigen mili
tairen dienst of dien van broeders te verkrij
gen, de paspoorten of andere bewijzen van ont
slag, uittreksels-stamboeken of bewijzen van
werkelijken dienst, ten minste tien dagen vóór
den dag, waarop de eerste zitting van den Mi
litieraad wordt geopend, ter Secretarie voor-
noemd moeten worden ingeleverd.
Sneek, den 30 September 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester
BENNEWITZ, Secretaris.
bereiken uitsluitend langs wettigen weg, door
schadeloosstelling der eigenaren.
Allereerst dient dus taxatie te geschieden.
De Staat schrijft dan een leening uit van pand
brieven tot een bedrag gelijk aan ’/5 deel van
de getaxeerde waarde (zonder de gebouwen.)
Elke grondeigenaar krijgt dus ’/5 van de ge
taxeerde waarde zijner gronden betaald.
De Staat laat den eigenaar in ’t bezit zijner
gronden tegen betaling van 1 °'o aan belasting.
Wanneer nu bv. de totaal getaxeerde waarde
bedraagt 5 milliard gulden, dan bedraagt de op
brengst aan belasting jaarlijks 50 millioen gul
den. De rente van de leening (1 milliard) te
gen 3 */2 °/0 bedraagt daarentegen 35 millioen,
zoodat de Staut 15 millioen gulden winst maakt.
Een gedeelte van het betaalde milliard zoekt
natuurlijk weer gelegenheid om rentegevend te
worden; en wijl nu de kans niet meer bestaat
dit geld te beleggen in grond of op hypotheek,
zal de bezitter zijn toevlucht nemen tot pand
brieven en hiervan door de concurrentie den
koers doen rijzen en dus de rente doen dalen.
Wel is waar heeft de kapitalist nog gelegen
heid zijn fondsen te beleggen in schuldbrieven
van een of anderen Staat, maar de toevoer van
kapitaal, over vijf jaar met een milliard ver
meerderd, maakt dat ook van deze schuldbrie
ven de rente daalt. Bovendien bestaat de mo
gelijkheid dat twee of meer Europeesehe Staten
tegelijkertijd den nieuwen maatregel toepassen,
in welk geval de rente nog sterker dalen zal.
Aldus zal nu na 25 jaar de bodem in den
waren zin des woords geworden zijn: de nati
onale bodem, onze vaderlandsche grond. Bij
de tweede pandbrievenleening behoeft de Staat
uiet eens 3’/a °/o rente te betalen; voor 3°/0
kan hij het geld krijgen, zoodat nu vijf jaar
achtereen 40 millioen wordt bespaard, wanneer
de Staat, den eigenaar thans, na afbetaling van
den tweeden termijn 2 van de volle waarde
aan belasting laat betalende opbrengt dier
belasting is alzoo 100 millioen gulden, terwijl
de Staat voor de 2 milliard geleend kapitaal,
tegen 3°/0, aan rente moet betalen 60 millioen
guldea.
Zoo blijft het voortgaan tot de 25 jaar om
zijn, onder gestadig rijzen van den koers der
pandbrieven en daarmee gepaard gaand dalen
der rente.
Onder periodiek om de vijf jaren bij elke
termijnbetaling verhoogen der grondbelasting,
en onder gestadige toeneming der jaarlijksche
winst voor den Staat, zien we na 25 jaar dat
taalrente. de Staat van de getaxeerde waarde van den
Wat George minder helder inzag dan Flürsch- grond heft 5°/0 of 250 millioen gulden, terwijl organisme, dus ook
I heim wat den eerste leidde tot het voorstel
om den grond zonder vergoeding of afkoop uit lig niet meer dan 1 */2 °/0 bedraagt.
de handen der tegenwoordige eigenaren over
dan niet meer getobd te worden over de vraag
te brengen in die van den Staat, dat was voor
Flurschheim het middel om, zonder ruw in te
grijpen in bestaande rechten en zonder in hoo-
GeorZ heeft dl^Zlegenheifl “7^" o^ i mate onrechtvaardig te handelen tegenover progrecsieve inkomstenbelasting. De inkomsten
laten voorbijgaan. Met eigen oog heeft hij het kapitalisten en grondeigenaren, te komen tot van den Staat uit den grond zijn zoo toegeno-
aanschouwd, hoe de Amerikaansche maatschap- nationalisatie van den bodem men, dat men kan overgaan tot afschaffing van
pij in haar snellen groei en ontwikkeling op In navolging van Flurschheim wil ook de alle belastingen en van een heirleger van
eens de kiemen begint te vertoonen van de
maatschappelijke krankheid, die met zulk een
onrustbarende kracht voortwoekeren, dat de
mogelijkheid niet is uitgesloten, dat de Nieuwe
Wereld, nog voor de Oude en vergrijsde, het
tooneel zal worden waarop een menschenmaat-
.schappij ineenstort.
De vervaarlijke schokken, in de maatschappij
aan den overkant van den Oceaan herhaaldelijk
waargenomen, zijn eenvoudig een gevolg daar
van, dat het kapitaal van het eenmaal verleen
de recht in het groot, op reusachtige schaal,
heeft gebruik gemaakt, zoodat de ziekte on
middellijk met epidemische kracht aan alle
kanten om zich heengreep, en reeds thans in
Amerika, hoewel het nog slechts voor ruim
'/10 deel wordt bebouwd, de treurigste wan
verhoudingen heerschen, zich openbarend in
ongekend reusachtige kapitalen, waartegen de
jammeilijkste tafereelen van armoede en vol
slagen ellende.
Wie zich hiervan op de hoogte wenscht te
stellen, wie een helderder inzicht in deze
quaestie wenscht, hij neme de „Sociale Vraag
stukken* van George ter hand.
Naar onze overtuiging zal hij het boek na
lezing niet terzijde leggen zonder overtuigd te
zijn dsit de grondquaestie de groote kwaal ia,
zonder welks herstel de beste hulpmiddelen,
hetzij met of zonder algemeen stemrecht, falen
moeten.
En het zal hem ook begrijpelijk voorkomen
hoe George, er toe kwam om voor te stellen,
alle grond, bij wijze van belasting, die voort
durend zal worden opgedreven, terug te geven
aan de gemeenschap, d. i. in de gegeven om
standigheden: aan den Staat.
Een dergelijke confiscatie echter van den bo
dem uit de handen der tegenwoordige eigenaars
^^j»^zou de hoogste onbillijkheid in zich sluiten;
het zou den kapitalist-grondeigenaar alleen tref
fen.
Maar bovendien zou dergelijke executie ook
niet gewenscht zijn, wijl de daaruit voortvloei
ende schokken voor een vreedzame oplossing
dreigende gevaren zouden opleveren. Er is
.echter nog een andere reden waarom de single-
taa-methode van George minder gewenscht is,
althans niet het eene ware middel is om de
maatschappij te redden.
Michaël Flurschheim, een Duitsch fabrikant,
heeft aangetoond, wat George over het hoofd
heeft gezien, namelijk bet innig verband dat
.er bestaat tusschen privaat grondbezit en kapi-
P d
?d.
r JS
h :s
11
Ie
e k-
Landnationalisatie, of liever: zet u ten onder-
Wat hieruit volgt is duidelijk. Er behoeft
wat wel het „wetenschappelijk* cijfer is dat
als maximum moet worden aangenomen bij de
SLEEKER OI IUM
fflinvn: n het irbosdissehect sm
-.1
RS3
3
-o
UO’
1
IS j
,‘t
u
ig;
ld- j
•4
rf:
i 'W
er-R
on-.’
lts, u
I
■te,
■7ge- I
oc- 1
3 en|
•t 'i-l
41-1
1 ....1 1.i-.neX
r ts|
’■'P
u
■t n.
