en
fflffilE El HET 1 RB II IIISSE.il E ST SMK.
HEI® El INRHfflHl» lllllll DE
H
n.
i 1
d
No. 81.
1892.
Z E V E N-E N-V EERTIQSTE JA.ARQA.NQ.
(>ctobi:r.
ALGEMEEN KIESRECHT.
Ld-t
gus
AN
1
s I
t- .1
p i
?d.
8
i.
L
,oo,
- a
'Dlf
:''P I
•rqs|
tri
t, ts
SMBEKER COURANT
kN
it
:eur
.50.
6
S
l 6
40
•f:
10
50
30
50
7
20
70 j
a
a
90.
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil
leton-nummer 127.
van
de
van
de
15
35
45
46
4
45
23
38
12
26
en I
ir-
i.iq|
er’
en-,
its,
ir-
te,
g;
ar
d- 4
itte
nJ’
.veer I
te I
rden I
endo 1
over I
En 1
daar J
den I
ïluk
non. I
?len,
aan
arbi}_
Z A rJD I C I I A. Ci
759-
t
3N.
1,00
e en
;t >r-
ui-
ADV ER TEN TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cenls,
voor eiken regel meer 71;, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
ductievermogen en aijn overvloed aan levensbe
hoeften, is er een deel des volks dat gemarteld
wordt van de wieg tot aan het graf, dat hon
ger lijdt en van honger bijna bezwijkt in de por
talen der opgepropte magazijnen.
Wie is er die dan nog den arme het natuur
recht betwisten durft om zich een deel van den
ongebruikten overvloed toe te eigenen, door een
voudig eens mee te praten over de verdeeling
van het arbeidsproduct
•r net.l
H>0-|
t’as, I
in I
I» 0111
jia.l
t|erl
- vj-1
op 1
JfC- I
ftge-
8
)p!
e k-
ver-
I de
-Wid/
M^h
to I
dien]
'vaiR
Ill
Aan den vooravond eener nieuwe regeling
van het kiesrecht, kon het kwalijk anders of
Neêrlands zonen en dochteren geven er ieder
naar eigen inzicht en toon een liedeke over,
'een verlangensdenntje, waarin het onderwerp,
natuurlijk geargumenteerd en gedemonstreerd,
wordt gewrongen en gekneed in den vorm,
dien men vooraf daartoe heeft laten vervaar
digen.
Wij gelooven niet te veel te beweren, 'wan
neer we verklaren, dat de gansche maatschap-
'd:< ?ij
ha- c~
en
AFKONDIGING.
De BURGEMEESTER en WETHOUDERS
van Sneek doen te weten, dat door den Raad
dier gemeente in zijne Vergadering van 27 Sep
tember 1892 is vastgesteld de volgende veror
dening
VERORDENING ter voorkoming
de overbrenging en verspreiding van
CHOLERA.
De Gemeenteraad van Sneek,
j van hoog tot laag in deze dagen verkeert 1
onder den invloed van deze quaestie. 1
Iedereen tuurt naar dit vraagstuk als naar I
den luchtballon die boven zijn hoofd in de
wolken zweeft; ieder is nieuwsgierig naar het-
geen de luchtreiziger in zijn mand verborgen
houdt.
Toch is het niet de alledaagsche nieuwsgie-
righeid, waarmee de mensch een maansver-
luistering waarneemt of aan zijn buurman
vraagt, waar wel zoo’n vallende ster zou terecht
komen.
Zelfs onder de meest alledaagsche menschen
treft men naast nieuwsgierigheid ook belang
stelling; het is of er door de maatschappij in
al haar geledingen een adem gaat, die fluiste
rend, maar al luider en luider, den volke ver
kondigt het kiesrechtvraagstuk is voor u allen
een belangrijk vraagstuk, want het beslist in
zijn oplossing over de belangen van een iegelijk
van u.
We vinden het dan ook zeer natuurlijk dat
de vierde stand met kloppend hart en ingehou
den adem den stil-zwevendea ballon aanstaart
als wilde hij hem met zijn blik alleen naar
Zich toehalenvoor dien stand toch, die hun
kert naar verbetering en die niet onhoorbaar
lucht geeft aan zijn gevoel van verongelijking,
bestaat maar één wensch:
In de overtuiging dat geweld wel het aller
laatste moet zijn, waartoe de verongelijkte zijn
toevlucht nemen mag, is het zijn vurige be
geerte dat hem het wapen worde ter hand ge-
Asteld, waarmee hij langs vreedzamen weg vèr-
andering kan brengen in het bestaande. Dat
zulk een vurige wensch, gesproten uit het on
tevreden gemoed, den mensch kan opwinden
tol de hoogte der geestdrift en dat het naar
gelang de beloofde verrassing nog in den blau
wen ether blijf ronddrijven in ’s menschen
hart tal van verwachtingen wekt, die zullen
blijken illusies te zijn, ons dunkt daaraan valt
niet te twijfelen.
Toch is het een heerlijk verschijnsel van onze
dagen, die kloppende harten en vlammende
blikken der „minderen* waar te nemen, in
zoover we er het bewijs uit putten dat het
•t bovenal de zucht om mensch te zijn is, welke
die zinkende massa bezielt.
Deze CO ERA NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
iiê-
1. j
n
l-
u-
ir I
11 I
d
isJ
Jt
u I
'r .IS I
Daarom, hoezeer ook het talmen van den
luchtreiziger moet worden afgekeurd en hoe
onberedeneerd we zijn laat-maar-waaien-systeem
ook achten, moeten we toch erkennen, dat er,
evenals uit al het verkeerde, ook uit deze lij
delijke oppositie van den aëronaut iets goeds
voortkomtde verheffende invloed, die reeds
de voorbereiding er van uitoefent op de massa,
welke op eene verrassing hoopt, zal zeker niet
zonder uitwerking blijven voor de toekomst.
En natuurlijk vinden we het aan den anderen
kant, dat de bezittende klasse, inzonderheid de
groot-bezitters, al even ingespannen en met
bonzenden harteklop nagaan, wat de reiziger
daar in de lucht uitvoert; voor hen is de be
langstelling niet minder dan bij den vierden
stand, maar ze slaat niet over in geestdrift, die
met het bloed zijn gansche lijf doortrekthet
maakt hen zenuwachtig en gejaagd. Het aan
genaamst zou het hun zijn wanneer het ding
in een blauwen nevel verdween, en verklaarbaar
dus is het, wanneer hun persorganen zich in
spannen om zoo’n blauen Dunst te wekken.
Rustig, bedaard, blijven „onze politieke krin
gen* aan hun taak voortarbeiden en in de toe-
zeggingen^ie hun rapporteurs bij wijze van'
Haagsche correspondentie aan het publiek mee-
deelen, vloeit zoo periodiek de vermanende toon
door aan de massa die verkeert in een stadium
van opwinding.
Houdt u kalm, menschen, ge ziet, dat wij
ook kalm den tijd afwachten; komt in 1894
maar eens terug.
Men ziet het, „de politieke kringen* nemen
het voorkomen der kalmte aanwe gelooven
zelfs dat ze hnn best doen om het niveau van
dien zielstoestand weer te bereiken en weer op
te stijgen tot den pari-koers van het flegma.
Intusschen blijven die „politieke kringen* en
wat met hen naar den geest verwant zich ge'
voelt, niet in gebreke, om behalve van de kalmte
van hun voorbeeld nog ten ruimste gebruik te
maken van kalmeerende middelen, niet voor
zich, maar ter wille dier luidruchtige en opge
wonden massa. Men waarschuwt er voor dat
straks de macht geheel en al in handen van
het kapitaal zal zijn. De voorspelling is even
als elke profetie subjectief en daarom eerst dan
volkomen betrouwbaar, wanneer „onze oogen
die zaligheid aanschouwd hebben* en het kin-
deke door den peetoom ten doop is gehouden.
Toch is zij als kalmeerend middel van onge-
meene waarde het geneest de wachtende klee-
nen van hun overmatige opwinding en stelt ook
de mannen van het kapitaal gerust omtrent de
toekomst.
Slechts een enkele, nogal onberaden, laat zich
zoozeer door zijn angst vervoeren, dat hem het
woord „sprinkhanenplaag* uit de pen vloeit;
een woord en een denkbeeld, dat de massa prik
kelt niet alleen, maar tevens voor haar een
woord dat vertrouwen wekt in de eenmaal ge
vormde idealen.
Een prikkel ligt in dat woord van een ortho
dox schrijver, wijl daarbij de aap uit de mouw
komt; d. w. z. dat de schrijver, wellicht tegen
zijn bedoeling, zich aanhanger noemt van de
apen-theorie.
Hoe weinig de massa ook op de hoogte is
van het Darwinisme, het is haar niet wegcval-
lig, dat zij voor sprinkhanen wordt uitgemaakt
door eeu „aap,* die in zijn ganschen handel
'in wandel de kenteekenen verraadt van te be-
hooren tot het zelfde genus, waar die massa
zich onder rangschikt.
En dan nog ligt in dat booze scheldwoord
al weer een bewijs dat de massa op den goe
den weg is, en een prikkel om aldus voort te
gaan.
Zonderlinge speling der natuur, die met één
enkelen inval den anti-Darwinist weet te ont
goochelen en deu aap uit de mouw schudt.
Nog anderen zijn er die zich inspannen om
langs den weg der logica, we zouden bijua
zeggen langs wiskundigen weg, diegenen onder
hun standgenooten, welke de idealen der massa
mee najagen, willen terugvoeren op het een
maal ingeslagen pad, dat ten verderve leidt, of
misschien ook wel aan angstvallige volksverte
genwoordigers een hart onder den riem wen-
schen rte steken.
Bij hen komt minder de aap dan wel de vos
uit de mouw. De redenaar vindt de bazis van
zijn betoog in de diepten der verre oudheid, om
dan verder aan de hand der historie een ver
klaring te vinden voor het ontstaan van staten
en rijken en ons al verder aan ’t verstand te
brengen, dat kiesrecht toch nietes wat men na
tuurrecht noemt.
Voor wiskunstbeoefenaars is het geen geheim
dat vroeger in de werken over geometrie de
grondstelling gold, dat de rechte lijn de kortste
afstand is tusschen twee punten, totdat de heer
J. Versluijs voor hier te lande brak met deze
historische lijn en van zijn natuurrecht al verder
gebruik makende een nieuw fundament aanlei.
Dat was niet een opstand, maar een revolutie.
Welnu, zoo is het meer voorgekomen, dat in
dagen van beroering waarheden aan ’t licht tra
den, die men tot dusverre niet op het tooneel
had vernomen. Zou dat in dezen ook niet van
’s menschen natuurrecht kunnen gezegd worden?
Niemand ook niet de heer Versluijs zal
ons weerspreken, wanneer we het een natuur
recht noemen van den mensch, om op te komen
voor zijn eigen belangen, of voor die van zijn
lotgenooten; dat doet de heer Versluijs dan ook
getrouw en zeker zal niemand hem het recht
daartoe betwisten. Zoo kent elk individu zich
het recht toe om zich in geval van nood te ver
dedigen tegen hen, die hem aanrandenzou dan
de vierde stand niet evenzeer dat recht toeko
men? Ongetwijfeld!
Maar al te veel wordt getheoriseerd over het
recht van kiezen; maar al te zeer wordt daar
bij uit het oog verloren, dat al die theorie grauw
en doezelig wordt, wanneer men ze plaatst in
het kader van zijn tijd.
In den tijd der lijfeigenschap koos niemand,
maar niemand leed gebrek, hoe gebrekkig ook
overigens de wijze van productie was.
En in onzen tijd, met zijn rijkdom aan pro-
Overwegende, dat de Cholera Asiatica zich
op meer dan één plaats ook in Nederland heeft
geopenbaard en er, vooral door middel van
schepen, gevaar van overbrenging en versprei
ding dier ziekte naar deze gemeente bestaat;
Overwegende, dat het in het belang is der
gemeente, dat gevaar, zooveel mogelijk, te voor
komen
Gelet op de artt. 135 en 174 der gemeente
wet, zoomede op art. 29 der wet van 4 De
cember 1872 {Staatsblad no. 134);
Heeft besloten
vast te stellen de volgende
VERORDENING ter voorkoming
de overbrenging en verspreiding van
CHOLERA.
Art. 1. Onverminderd het bepaalde bij art. 10
der wet van 4 December 1872 {Staatsblad
no. 134), zooals dit artikel is aangevuld bij de
wet van 28 Maart 1877 {Staatsblad no. 36), is
ieder schipper en ieder gezagvoerder eener
Stoomboot, die een zieke aan boord heeft, on
verschillig van welken aard de ziekte ook zij,
verplicht daarvan vóór het biunenvaren der
Stadsgrachten of de Kolk kennis te geven aan
den naastbij wonenden brugwachter of bij diens
afwezigheid aan het Commissariaat van Politie.
Bij ziekte of ontstentenis van den schipper
of gezagvoerder rust bovenstaande verplichting
op den persoon, die hem vervangt.
Art. 2. De brugwachter is gehouden, hier
van terstond bericht te doen aan den Burge
meester of een door hem aan te wijzen amb
tenaar.
Art. 3. Het is den schipper verboden:
a. door te varen, tenzij met daartoe verkre
gen verlof van den Burgemeester of van een
door dezen aangewezen geneeskundige;
b. eene andere ligplaats met zijn schip in te
nemen dan hem door den Burgemeester, den
door dezen aangewezen geneeskundige of, bij
afwezigheid van dezen, door den brugwachter
is aangewezen;
c. zich, tenzij met verlof van den Burge
meester of van den door dezen aangewezen
geneeskundige, met zijn schip van de daarvoor
aangewezen ligplaats te verwijderen.
Art. 4. De Burgemeester verleent het bij
letters a en c van het voorgaand artikel be
doeld verlof niet dan nadat hem uit eene schrif
telijke verklaring van een geneeskundige is
gebleken, dat zich geen personen, lijdende aan
cholera of aan eene ziekte, die verschijnselen
van cholera vertoont, aan boord van het schip
bevinden.
Art. 5. Met de zorg voor de nakoming dezer
