rm
CRIHNn RNIH MRINMSSHHT SNKIL
KI» H IfflmMlI (0(111 l)E
Lotino voor do Naüonalo Militia.
BI
1892.
No. 84.
N-V EER.TIQSTE
ALGEMEEN KIESRECHT.
Z E V E N-
.d I
I
M
if
19 OCTOBER.
IB
te twijfelen op gezag van de
IV.
den I
ter- i
orf:
■Yr
-
cg
(i.i inM
I
vaiM
lil
inl
en I
jia.l
ft tori
i- lij-|
I'
p ye- I
t I
KENN1SGEVING.
^0
I
r.
1- I
I
- I
s I
11 <11
it- I- I
r- I
>p .<1 I
l? I
ir i-' I
e- >p I
ar es I
r- tr I
t, ts|
1- ml
ks I
lel
at :ii-|
r- ?“l
r- npl
le k-l
Ie on!
ft er-l
j- Ji-
•a-
P ‘M
ir iiet
-
bakkenj.
I
r
w
Deze CO Uli A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco" per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
■er I
ing;
laar
ru
lid-
v 1 W
oon-'3
?Uts, I
aar- I
?rte,
i.weer I
Ir to 1
orden I
rende I
i over I
En 1
.klaar j
F ^e11 I
teluk
[enen. I
reien,
js aan
narbü.
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
En zie! terwijl de bijl aan den boom wordt
I gelegd en de regeering het plan heeft beraamd
ver-
iij de-
-v-mt
d^spli
(Si
4 <en
3 to I
ndicr.l
'elviirl
ihtte
••bij,
ge_
mot^.
dat ooit mag gelukken, dan misgunnen we u
i niet het koekendeeg of de aartsvaderlijke pijp.
Over Gods akker dat wenschen wij, en
van harte hopen we, dat gij, mannen van de
gepelde en geparelde gerst, wanneer die tijd
aanbreekt, uw schaapjes op den droge moogt
hebben en den handel vaarwel kunt zeggen.
Onze vurige wensch is het, dat gij nog eens
getuige er van zijn moogt dat we weer spreken
mogen van Gods akker besproeid door Gods
water.
Wanneer we ooit dat geluk mogen hebben
en wij twijfelen er geen oogenblik aan of
die tijd is aanstaande wanneer we dan sa
men een wandelrit door de velden maken en
ons samen er in verheugen, dat aan de mensch-
heid in haar geheel het recht op arbeid en het
recht op leven thans is gewaarborgd, nu we er
voor gezorgd hebben dat de akker uit de han
den van private eigenaren weer is overgedragen
in Gods akker; wanneer we dus samen ge
tuigen er van zijn, mijneheeren, dat het alte-
maal Gods akker is, door Gods water besproeid
en gedrenkt, dan zullen we gedrongen zijn el
kander wederzijdschen dank te betuigen. Maar
dan zal het gevoel van dankbaarheid in uw
hart zijn zaligheid missen, omdat het in u de
pijnlijke herinnering wekt, dat gij het eigenlijk
niet zoo bedoeld had; dat het aldus geworden
is onder den invloed van het algemeen kies
recht, waar gij u zoo met hand en tand tegen
meendet te moeten verzetten.
tot zijn omgeving. De een mag de uiterste lijn
van zijn horizon wat verder van zich plaatsen
I dan de ander, een feit is ’t, dat elk individu
Kinin of meer bcheerscht wordt door zijn om-
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Geler op het besluit van den heer Commis
saris der Koningin in Friesland van 7 Septem
ber 11. Ie Afd. MS no. 1038 (Prov. blad no. 83)
Brengen ter openbare kennis: dat de LO
TING van hen, die in dit jaar voor de lich
ting der Nationale Militie van 1893, dezer ge
meente, zijn ingeschreven, zal plaats hebben in
de Concertzaal alhier, op WOENSDAG den
26 October e. k., des voormiddags ten 10 ure;
dat op Donderdag den 27 October d. a. v. ter
gemeente-secretarie door of vanwege de lote-
lingen aanvrage kan geschieden voor de ge
tuigschriften ter bekoming van vrijstelling van
den dienst wegens broederdienst of als eenig
ivettig zoon
voorts dat om vrijstelling wegens eigen mili
tairen dienst of dien van broeders te verkrij
gen, de paspoorten of andere bewijzen van ont
slag, uittreksels-stamboeken of bewijzen van
werkelijken dienst, ten minste tien dagen vóór
den dag, waarop de eerste zitting van den Mi
litieraad wordt geopend, ter Secretarie voor-
noemd moeten worden ingeleverd.
Sneek, den 14 October 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester
BENNEWITZ, Secretaris.
bakkerij. begonnen er aan f
Het is ons telkens als zagen we dien hoog- conservatieven zelve,
wijzen Mephisto waarschuwend den vinger op-
i heffen, en als hoorden we zijn afgezaagde oud-
De menschelijke blik is uitteraard beperkt jufferlijke altstem ons toeroepenBezint u kind, om een monopolie van den eersten rang op te
eer ge iets begint!
Er wordt gewaarschuwd voor algemeen kies
recht; neen, de waarschuwende stem geldt Tak’s
ontwerp.
En die waarschuwing komt, behalve van
katholieke zijde, uit het kamp der „liberalen*.
Die liberale angstkreten worden geslaakt te
Amsterdam door het mercantiel liberalisme, en
te Deventer, waar een liberale angstlijder woont,
die geen moeite spaart om den volke te ver
kondigen, dat het met zijn liberalisme droevig
gesteld is niet alleen, maar zelfs de kosten
eener opzettelijk voor dat doel uitgegeven blad
er voor over schijnt te hebben om de smetstof
in ruimer kring te verspreiden.
We zullen nu maar niet zeggen wat die
angstvalligen geschreven en herhaald hebben;
ook is de tijdgeest ons goedgunstig genoeg om
ons te ontslaan van de moeite eener weerleg
ging.
Wat echter in deze waarschuwing in hooge
mate de aandacht trekt en als hemelsche mu
ziek ons in de ooren klinkt, het is de heerlijke
mededeeling, dat van die zijde toch geloofd
wordt aan de waarschijnlijkheid dat het kies
recht van den minister verandering brengen zal
in de bestaande verhoudingen en toestanden.
Sedert lang waren we er aan gewend dat
men van conservatieven kant den spot dreef
met den eisch om algemeen kiesrecht. Naar
de meening van die fractie zou het algemeen
kiesrecht slechts een wapen worden in de han
den van het kapitaal en een dwaas was, wie
daarin den sleutel zag ter oplossing der groote
quaestie.
Ten bewijze van wat aldus werd beweerd,
werd dan verwezen naar wat de ervaring hier
omtrent leert in de landen met algemeen kies
recht.
Men zou zoo zeggen dat de zaak, aldus op
gevat, voor conservatieven zeer aantrekkelijk
moest zijn, en daarom zal het zeker menigeen
verrast hebben, zoo aan den laten vooravond
van den grooten verzoendag op eens van die
zijde te vernemen, dat de minister van plan is
Gods water over Gods akker te laten loopen.
Zulk een plotselinge bekeering kon alleen de
bacil van den angst bewerken. Het is alsof
de fantasie op eens lichtstralen heeft gebracht
in het donker en ongeloovig brein, alsof men
zich eenzaam gevoelt en gedrongen wordt om
in te stemmen met de voorstanders van alge
meen kiesrecht, dat van dergelijke instelling
werkelijk iets van belang mag verwacht wor
den kortom, alsof men ten overvloede nog eens
wilde verzekeren aan Neerlands volk, dat de
campagne, die aanstaande is, hoogst belangwek
kend en zeer ernstig is.
Die brave conservatieven! We waren bijna
aan het twijfelen geraakt of van algemeen
kiesrecht wel ooit iets te verwachten warewe
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
de gemeente Sneek maken door deze aan de
belanghebbenden bekend, dat ingevolge artikel
27 der Wet op het personeel van den 29sten
Maart 1833 (Staatsblad no. 4), een ieder ge-
mimen, en terwijl we daar met twijfel in het
hart bij dien ouden stam vertoeven, niet meer
overtuigd dat zijn val verandering, laat staan
verbetering brengen zal, daar hooren we op
eens de alarmklok luiden en zien we onze
pseudo-liberale vrienden druk in de weer, om
alles wat adem heeft en conservatief is naar
den geest bij elkaar te kleppen, teneinde dien
ouden tronk uit het grijs verleden te verdedi
gen tegen die moderne afbrekers.
Zoo hebben de behoudenden voor ons ge
dacht en het zou ondankbaar zijn hun invloed
op den vooruitgang onzer denkbeelden te wil
len miskennen, met het oog op wat ze in ons
werkten eerst de twijfelzucht en daarna de
overtuiging, die als gelouterd door conservatie
ve behulpzaamheid uit den smeltkroes van den
twijfel te voorschijn treedt.
Ja waarlijk, prof. Pierson had wel gelijk,
toen hij zeide, dat de behoudzucht nooit iets
heeft behouden en dat conservatisme eigenlijk
moet heeten bewijszueht.
Maar met die lofrede mag de behoudzucht
dan ook wel tevreden zijn, meer schoons valt
er waarlijk niet van te vertellen. Het is ge
noeg, meer dan genoeg zelfs, wanneer we be
denken hoe een land als Nederland ten achter
staat, behalve in ’t kiesrecht, in zoo veel en zoo
velerlei; hoe wij met dit en dat komen aan
dragen wanneer het in den vreemde reeds niet
meer wórdt opgemerkt.
Of is het niet zonderling dat een blad als de
Temps, een deftig liberaal orgaan, het pikant
en bevreemdend vindt, dat de Nederlandscbe
liberale pers zulk een zonderling parti pris te
gen het algemeen stemrecht aan den dag legt
Terwijl diezelfde pers met bazuingeschal nog
dezen zomer de overwinning der liberalen te
Brussel heeft verheerlijkt alsof die overwin
ning iets anders was, dan de triomf der zelfde
denkbeelden, welke die liberale pers onveran
derlijk in Nedeiland veroordeelt.
Zeker heeft de behoudzucht menigmaal alles
in gevaar gebracht, en bij al de aanmatiging
van degelijkheid en van betrouwbaarheid, van
schranderheid en van historischen zin, mogen
we toch ook Prof. P. gelijk geven als hij zegt,
dat het conservatisme geen flair heeft of ooit
hebben zal, en hen, die rijker bedeeld zijn, te
rugstoot, ontmoedigt en verdacht maakt.
Gelijk geven we dien professor, als hij van
dat conservatisme getuigt, dat het niet wil lui
steren naar de ganzen van het Kapitool, en zich
eerst wapent wanneer een notariëele akte het
bewijs brengt dat de vijand voor de poort staat.
Waarlijk, die behoudende lieden zouden ver
legen staan, wanneer ze het eens mochten be
leven dat de vraag tot hun ziel doordrong
Wat hebt gij van ons Nederland gemaakt?
Gods water over Gods akker! Juist, mijne
heeren, dat wenschen wij. En bijaldien ons
i.ó'
1
I
1
I
I
I
id I
as s I
et I
d'tio-
ptVas,
i
I
r min of meer bcheerscht wordt door zijn
I standigheden, het product er van is.
Zoo zijn de omstandigheden van buitenge-
I meenen invloed op de begrippen en denkbeel-
I den van de meeste menschen, en het mag een
zeldzaam geval heeten, wanneer we een mensch
aantreffen, die zich weet te verheffen boven de
^vooroordeelen van zijn stand, al noemt die stand
zich ook de liberale of al kent hij zich ook
het monopolie der gedachte toe.
De mensch is nu eenmaal een onvolmaakt
schepsel en brengt uit zijn vlegeljaren zeden en
gewoonten, opvattingen en overtuigingen mee,
die hem voor zijn verder bestaan aanhoudend
in botsing brengen met nieuw ingevoerde. Van-
dag-tot-dag kunnen we opmerken, hoe dekoop-
^man bij het grijpen naar een eenigszins hooge-
re gedachte, hoe zijn geest bij het omhoog
vliegen, telkens en telkens naar omlaag ge
trokken wordt door de herinnering aan zijn
omgeving, aan zijn laken of aan zijn voorraad
gepelde gerstkorrels.
Die dagelijks terugkeerende opklimming
en neerdaling van ’s menschen geest wordt ech
ter na verloop van tijd zijn tweede natuur; en
zoo kunnen we ons niet anders voorstellen dan
►’•-dat de landbewoner, na eenig verblijf in de
stad, weer terug verlangt naar zijn schapen en
zijn spurrie-akker.
Zoo is het ons alleszins verklaarbaar dat de
polderbewoner, na een bezoek aan den alpentop,
weer heimwee krijgt naar de lage landen, naar
het moeras.
k Zoo begrijpen we volkomen dat een aangren
zend bewoner van de Pijpenmarkt bij voorkeur
een pijp opsteekt, wanneer hij na korten of
langen zwerftocht weer bij zijn Penaten is te
ruggekeerd en zoo kan het ons niet duister
zijn hoe een „Deventersman* periodiek de hand
uitsteekt naar een stuk van het aloud bekroon-
r** de, gekruide gebak uit de allemansgading zijner
geboorteplaats.
Noem het spurrie, buckskin, gepelde gerst;
noem het Deventer koek of lange stelen van
I de Pijpenmarkt, in dat alles en nog zooveel
meer ontdekken we aan ons zelven, dat we een
trekje van conservatisme deelachtig zijn, waar
tegen onze liberale hartstochten van-dag-tot-dag
'strijd te voeren hebben.
Wij, alle liberalen en het Handelsblad, heb
ben dit met malkander gemeen, dat we aan
bidders zijn van de logika.
Maar alsof Mephisto’s geest er mee speelt,
komen we bij elke ingrijpende nieuwigheid in
de verleiding om de logika achter ons voertuig
isJ? te spannen en haar te dwingen onze conserva
tieve neigingen op te volgenbij elk nieuw
baksel springt de lust in ons op om nog eens
even te proeven aan een kluit uit de overoude
