GHEEÏTE B HET 1MIIISSEIBT SM.
MEEHS- B HraiffllHLlD TOOK DE
Inflivisliialw ea Socialises.
i.
J
|>r t0 1
Borden I
'arendo 1
1 "lil
1892.
O V E3113 E K.
Z jV t E2 k DAG
ia
I
II.
woorden.
UIT DE PERS.
Deze CO UR ANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
vruchtbare landouwen van Noord-Italie. Ach
die overbevolkinghooren we iemand zeggen.
en
er-
in-
"cn,
ik.
het
menschen van eiken leeftijd en elk geslacht,
getrouwd of niet, slapen en wonen in één ver
trek.
In Glasgow hebben 125,000 menschen slechts
één vertrek per gezin.
In Frankrijk, bekend door zijn welvaart bij
de lagere klasse, in dit paradijs voor arbeiders
bestaan 219,270 huizen, die maar één opening
hebben, namelijk één deur en geen venster.
Volgens de statistiek van het jaar 1887 be
taalt 77.6 °/0 der Pruisische bevolking geen in
komstenbelasting, ofschoon de betaling reeds
begint bij een inkomen van f240. Van de
belaste inkomens behoort verreweg het grootste
deel tot de laagste klasse. Het gemiddeld in-
deze klasse rekent men op f 300
In 1885 hadden 93 °/0 van het volk
jaarlijksch inkomen van minder dan f900
Br- ?P
de
sr-
de
'kt
m-
ii-
>P
ar
cf
jd
et
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 1'^ Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op de artikelen 6 en 7 der Wet van
2 Juni 1875, (Staatsblad no. 95), tot regeling
van het toezicht bij het oprichten van inrich
tingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken
Brengen ter openbare kennis, dat ter Secre
tarie der gemeente ter visie is gelegd, een ver
zoek met bijlagen van KLAAS A. BAKKER,
van beroep Bakker, wonende te SueeA:, om
vergunning tot het oprichten van eene BAK
KERIJ, in het gebouw, staande aan het Klein-
zand alhier, Wijk 1, no. 1, kadastraal bekend
gemeente Sneek, Sectie B, no. 3202.
Dat op Zaterdag den 26 November 1892, des
middags te 12 uren, ten gemeentehuize gele
genheid zal zijn, om tegen die oprichting be
zwaren in te brengen en deze mondeling en
schriftelijk toe te lichten en dat zoowel de
verzoeker, als zij, die bezwaren hebben in te
brengen, gedurende drie dagen vóór ovenge
noemd tijdstip ter Secretarie der gemeente, in
de gewone bureau-uren, van de ter zake inge
komen schrifturen kennis kunnen nemen.
Sneek den 12 November 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
Nog dezer dagen konden we lezen hoe de
schrijver van Darkest Engeland, de „generaal14
Booth, nog zijn krachten overschatte of laat
ons zeggen de mate van ellende in Engelands
hoofdstad had onderschat, en nu kwam met de
onverbiddelijke voorwaarde, dat zijn plan niet
te vol voeren zou zijn, tenzij de gegoeden nog
ruim 69,000 pond sterling wilden offeren op
het altaar der humaniteit.
Dat die ellende dus een verbazenden om
vang aangenomen heeft, ja zelfs de grenzen van
Booth’s schatting zoover overschreed, blijkt
hieruit zeker duideljk. Niet zoo duidelijk, of
schoon in omvang licht te onderschatten, is het
verborgen leed, de verzwegen ellende, de „fat
soenlijke44 armoede.
Waar de statitiek dus cijfers geeft, gelden
deze alleen die armen, welke zich niet schamen
en waarom zouden ze zich schamen hun
toestand bloot te leggen, en het is dus zeker
geen overdrijving, wanneer men die cijfers
noemtminimum-cijfers. Al is het o. i. zoo’n
groote misdaad niet, wanneer men in onze we-
reld van overvloed, waarin de boeren hun vee
tegen steeds dalende prijzen moeten verkoopen,
omdat de markt meer aanbod dan vraag ople
vert, ecus opgeeft hoeveel duizende menschen
nog te vergeefs vragen om een stuk vleesch,
toch zou men daardoor de kans beloopen van
dezen en genen het verwijt te moeten hooren,
dat men overdreef; en zulk een beschuldiging
is gevaarlijk, ook al is ze slechts in schijn waar.
Van het artikel door mr. J. A. van Gilse in
de Vragen des T(jds aan de fciesrechtontwerpen
gewijd, maakten wij reeds met een enkel woord
gewag. Wij moeten er nog op terugkomen.
Terwijl de meeste artikelen in dagbladen of
tijdschriften de uitbreiding eer te groot dan te
klein achten, behoort mr. Van Gilse tot dege
nen wien de voorstellen in geen geval te ver
gaan. Het tegendeel is het geval.
Dat de voorstellen over ’t geheel met kalmte
zijn ontvangen, is in des schrijvers oog verklaar
baar. Terwijl den min of meer conservatieven
elementen de schrik om ’t hart is geslagen, kan
Tak’s voorstel niet ten volle bevrediging schen
ken aan hen die de kiesbevoegdheid een recht
achten, noodzakelijk voortvloeiende uit het staats
burgerschap, welk recht door de dwaze hinder
paal welke Heemskerk in de Grondwet stelde:
kenteekenen van geschiktheid en maatschappe-
lijken welstand, thans ónmogelijk kan worden
verwezenlijkt. Zij gevoelen dat er iets aan de
rechtvaardigheid der voorgedragen regeling ha
pert, zoodat er voor juichtonen geen plaats is.
Intusschen kan hiervan geen verwijt worden ge
maakt aan den minister Tak; de grondwetge
ver is hier de schuldige.
Met de critiek door den minister in zijn me
morie van toelichting uitgeoefend op de bepa
lingen der Grondwet, stemt mr. Van Gilse ge
heel ia. Een andere vraag is echter of de mi"
Onze voldane burgerij wenscht niets liever dan
rust. Zij verkeert dus in een gemoedstoestand,
waarin al die jammerklachten haar ongevallig
zijn, en het veelvuldigst zal men dan ook steeds
van dien kant hooren, dat het nog zoo erg niet
is, dat er vreeselijk wordt overdreven, dat er
geen vermeerdering van ellende valt waar te
nemen, maar wel toeneming van ontevredenheid,
dat de „werkende44 stand het tegenwoordig beter
heeft dan vroeger, en dat het alleen een gevolg
is van dien verbeterden toestand, dat er met
meer klem wordt gevraagd om meer. En dan
eindigt zulk edn redeheeririg zeker 99 van de
109 koeren met oen verzuchting over het snoode
bedrijf van hen, die het waagden, zulk een
KT, schets vol overdrijving te geven van de men-
schelijke ellende in deze wereld.
Wij geven hier cijfers, zooals we die, naar
officieele bescheiden gemaakt, aan Flürscheim
ontleenen, in de overtuiging, dat we verre van
overdrijven, integendeel, overtuigd dat die cijfers
verre staan beneden de werkelijkheid. Flür
scheim dan geeft de volgende officieele cijfers
van het rapport der commissie tot onderzoek
naar den toestand der arbeidende klasse in het
Oisteinde van Londen, gedurende het jaar 1887:
Van 30.000 gezinnen, waarover dit onderzoek
zich uitstrekte, woonden er 6000 in één enkele
kamer; 1572 gezinnen bewoonden slechts een
gedeelte van een kamer. Er worden veel ge
vallen vermeld, waarin niet minder dan 10
komen van
per gezin,
een
per gezin.
En nu
sten-statistiek van Saksen in 1886.
der bewoners hebben zelfs nog niet een inkomen
van f 180 per gezin; het tweede derdedeel
heeft minder dan f 300, het volgend vijfdedeel
minder dan f 480. Dit maakt een gemiddeld
inkomen van f 240 voor lederen belastingbetaler,
en omdat er twee inwoners op één belasting
betaler komen, wil dit zeggen dat 82 °/0 der
bevolking een gemiddeld jaarlijksch inkomen
hebben van f 120 per hoofd.
Dertien percent van de woningen te Berlijn
en dertig percent van die te Hamburg zijn kel
derwoningen. 75.000 woningen in Berlijn be
staan uit één kamer en worden bewoond door
270.000 zielen.
Dr. Singer geeft in zijn werk„Onderzoe
kingen over de sociale toestanden in de fabrieks
districten van Noord-Oostelijk Bohemen,44 de
gruwelijkste verhalen te lezen van menschelijke
ellende.
Zijn beschrijving van een huis met vier ka
mers, een vliering en een kelder, te samen
een inhoud hebbende van slechts 2100kubieke
voet, (160 kubieke voet is de minimum ruimte
die een volwassen mensch noodig heeft) waarin
51 voiwasseneiT en 12 kinderen te samen leven,
wekt walging en medelijden en heiligen toorn
tegen een maatschappij, waarin zulke dingen
mogelijk zijn.
In de hoofdstad, Weenén, had in 1856 ieder
gezin gemiddeld 3.5 vertrekken, in 1865 nog
2.5 en in 1873 nog 1.8. Te Buda-Pest neemt
het aantal kelderwoningen met ieder jaar toe.
In de laatste 5 jaar is het aantal menschen,
dat in zulke holen moet leven, daar met 8000
toegenomen. Een tiende van de bevolking, of
in het geheel 43.600 personen, zijn daar thans
kelderbewonersin 1880 nog slechts 32.600.
In 1870 woonden 51.664 burgers met vijf, 12.307
met meer dan negen en 1068 met meer dan
twintig personen in een kamer.
Het is misschien beter om hier te eindigen
zegt Flürscheim want wanneer wij onzen
tocht voortzetten naar Italië en vervolgens naar
Spanje, dan zouden we verhalen moeten doen
van zulk een hemeltergende ellende, dat het hier
vertelde daarbij in het niet verzinken zou.
voorbij, s
i Te ge-
gemoes j
i om-1
wien hij laatstelijk heeft gediend, een getuig-
I schrift heeft ontvangen, inhoudende, dat hij
zich gedurende zijn diensttijd goed heeft ge
dragen.
Hij kan, heeft hij dit ontvangen, tot dat zijn
veertigste jaar volbracht is, als vrijwilliger bij
de Militie worden toegelaten.
Sneek den 11 November 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
nog een paar cijfers uit de inkom-
Een derde
BEKEN DMA KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op art. 9 van het Koninklijk besluit
van den 17den December 1861 (Staatsblad no.
127), zooals dit is gewijzigd bij besluit van 22
Juli 1892 (Staatsblad no. 179)
Roepen op zoodanige ingezetenen, die ver
langen als vrijwilligers bij de Militie op te tre
den, om zich daartoe aan te geven ter gemeen-
te-secretarie, in de gewone bureau-uren.
Om als vrijwilliger bij de Militie te kunnen
worden aangenomen, moet men ongehuwd of
kinderloos-weduwnaar en ingezeten wezen, voorts
lichamelijk voor den dienst geschikt, ten min
ste 1.56 M. lang, op den Isten Januari van het
jaar der toelating als vrijwilliger het 19de jaar
ingetreden zijn en het 35ste jaar niet volbracht
hebben, tot op het tijdstip der toelating aan
zijne verplichtingen ten aanzien van de Militie,
zoover die te vervullen waren, voldaan en een
goed zedelijk gedrag hebben geleid.
Het bezit van die vereischten, met uitzonde
ring van de lichamelijke geschiktheid en van
de gevorderde lengte, wordt bewezen door een
getuigschrift van den Burgemeester, verkrijg
baar op plaats en tijd boven vermeld.
Hij, die voor de Militie is ingeschreven, wordt
slechts als vrijwilliger toegelaten voor de Ge
meente, in welke hij ingeschreven is, tenzij hij
geene verplichtingen ten aanzien van de Militie
meer te vervullen heeft.
Hij, die bij de Zeemacht, bij het Leger hier
te Lande, of bij het Krijgsvolk in ’s Rijks Over-
.ks
•bo-l
ff as, I
inl
eul
'ua.H
aterj
r ‘lelij-l
idr’ *’P|
rgeroe-
Be ge-1
I 1
weer I
u jn over I
i. En I
1 klaar j
den I
Igeluk I
‘/enen. I
(*eelen,
aani
iiarbij.
j ver' H
de
.v.d H
e.lebeh
S
•t 'l.tiqHg
n vei
(hip -1
r ging; 1
naar
’n wa>>
i erguld- J
marden M
Softer- fl
mw!44
tesdorfi
zuchtte V
BEKEND MAK ING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
de volgende
K E N N I S G E VING.
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
provincie Friesland,
Gelet op het besluit van Gedeputeerde Staten
dier provincie van den 3 November 1892, no.
34, le afdeeling B, alsmede op art. 11 der wet
van 13 Juni 1857 (Staatsblad no. 87)
Brengt ter kennis van de belanghebbenden
1”. dat do visscherij itt de provincie Fries
land met de zegen met ingang van 1 December
1892, en met alle andere vischtuigen met 1 Ja
nu iri 1893, tot nadere aankondiging, zal zijn
gesloten
2°. dat de visscherij in de rivier de Linde
zal zijn gesloten gedurende de maanden Maart,
April en Mei 1893;
3°. dat met de palingvisscherij, door middel
van aalfuiken, voorshands op den bestaanden
voet kan worden voortgegaan.
En zal deze op de gebruikelijke wijze wor
den afgekondigd en aangeplakt.
Leeuwarden, den 4 November 1892.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
(get.) Van HARINXMA thoe SLOOTEN.
Sneek den 10 November 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
Pellagra, die gruwelijke hongerziekte, is het zeesche be/* ’.gen heeft gediend, wordt met
spook, dat in de 19e eeuw rond waart door de ais vrijwilligter bij de Militie toegelaten, tenzij
hij bij het verlaten van den dienst, behalve een
bewijs van ontslag van den bevelhebber, onder
Hierop laten we Fl. de volgende week ant-
lat
OEEKER OI IUVT
-AS
t
le'
?n.
I
u
OPROEPING VRIJWILLIGERS VOOR DE
NATIONALE MILITIE.
n 1
Mr-” 1
'ing
ge
ïnd
tan
.Li
ver
aar
een
eid
.vas s
het 1
en
k‘-
eid
ist-
or- l>
op 11
ld? ,L
nr 'tsI
go- ’1’ I
mr”*3
er- ar
lit ts
S
ten J
■1 J
1
eiHg
'en v;h«W||
ilK
lnon-^|
rechts,
w ir- H
/erte, B
Br
ik-1
