Hl» H WVERTEÏTIE BLID Willi DE
SEJtEHTE ffl HET 1WMHMÏ SSffii.
1
löfi
a
J
1892,
No 96.
JOZEF DE TWEEDE.
i
u
’I a
1 L r-
I
BI
I
B^
>n. b
■s Bi
'ar- B
B
nail s B
o as
het B
en s B
!<’- n B
-i l i- b
ist- ti b
»<>r- B
"P I.
asB
a-U'i.p B
ge- ris K
‘l*r.ar E
er- »sB
-‘it, in B
<d- BI
ilB
311. B
lat
er- opB
or- tk-B
ide B
er- enB
de er-B
ikt lin-l
m- en,B
m- uk.H
op het.B
tar H
vf )»)-■
ijd was,
letr inl
dj, eu|
ld, rna.B
bi
30 IN O VEMBE R.
B
wor-
een
na
hem, dat hij voor
I
d voorbij,
üke ge
M
e-
311
3,
I.
t-
i-
verguld-
jwaarden
i Kotter- I
..rouwI
riesdorfztl
zuchtte I
behoorend, en
zich niet tevreden willen stellen met het stelsel
hunner mee-practisch-idealisten, dat is het stel
sel van: laat maar draaien en waaienmaar die
zich geroepen gevoelen om den draaienden vier
den stand zoo mogelijk te vrijwaren voor vallen.
Met eerbiediging van het geheele samenstel der
maichine, wenschen zij dat de practische idea
listen van de spil hun voorbeeld zullen volgen
en steunpunten zullen maken op het rad of
wel punten waar zich de draaienden aan vast
mogen klampen.
ADVE11TENT1ÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 ‘/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
maar dan is het om
En al is dan dik-
in
jke
1
om geboren te
1 ten
„het
kiudschheid van den grijsaard zijn alleen ver
schillend hierin, dat het laatste een ontaarde
vorm is van het eersteen wat de ch betreft,
dit teeken geeft in ’t geheel geen verschil,
evenmin als een mensch tot dier wordt verlaagd, i
bv. door het schrijven zonder ch. Maar wel
wcrdt oen mensch „een beeet“ wanneer hij uit
den eersten stand zich ontwikkelt vooral in ge
notzucht en zinneprikkeling.
En dat de uiterste standen eikaars aanraking
zelfs zoeken, daarvan leveren de straten onzer
groote steden de levende beelden.
Daar ziet men den eersten stand kwartjes te
grabbel gooien, die door den vijfden stand wor
den opgeraapt.
Deze korte toelichting achtte mijn vriend noo-
dig, om den kwartjesvinder zijn verwantschap
te doen gevoelen met den kwartjesbezitter.
En nu de spil waar het geheel om draait.
Men zegt wel,aldus mijn vriend,dat het geld
de spil is waarom alles draait. Daarmee echter
stem ik slechts ten deele in, namelijk: alleen
in dien zin, dat men met geld zich in onze
maatschappij van alles voorzien kan niet alleen,
maar ook dat alles wat geen geld heeft er om
heen tuimelt en wentelt en dan vindt mijn
vriend dat een weerzinwekkend tafereel. De
mensch onderscheidt zich van de dieren, zegt
hij, door zijn beweging op de achterste lede
maten, door zijn rechtopgaanden gang; en dan
hindert het hem zeer wanneer hij een mensch
zoo ziet kruipen rond een medemensch en
mij, dit stem ik gaarne toe, stuit het ook wel
een weinig tegen de borst, wanneer een mensch
zijn zelfstandigheid en fierheid zoo laat weg
kwijnen.
De spil echter waar het rad, het groote maat
schappelijke rad om wentelt, dat is niet het
gelddat is de zit- en rustplaats van het geld.
Waar alles om draait, waar alles van af hangt
en leeft, dat is de moederaarde.
Daaraan verbonden te zijn is een onmisbare
voorwaarde voor het leven van den mensch,
even onmisbaar als voor de plant. Daarvan
verwijderd gehouden te worden is een onafwijs
bare aankondiging dat hij hoe lang zoo meer
van het centrum afraakt, tot hij eens het oogen-
blik zal zien genaken, waarop hij wordt mee
gesleurd naar omlaag, in de diepte, aan lager
wal, daar, waar hij nog slechts het leven kan
rekken, met de brokken die hem toegeworpen
worden van de spil, door de mannen van
practisch idealisme.
En de timmerlui, die ge op het rad zaagt,
dat zijn zij, die, als tot het practisch idealisme
lust en werkkracht bezittende,
t B
'B^U
B
fis-
Schip W
rts ging; 1
gen naar 1
•«zon wia
er verdeeld. Eerst gaat het in drie standen,
daarna in vier en heden ten dage heeft men
kunnen vernemen dat er nog een vijfden stand
ontdekt is door het filosofisch oog: den stand
der kwartjesvinders, bedelaars, enz.
Wat mij veel waarde doet hechtefi aan droo-
men of vizioenen, zegt mijn vriend, het is de
ervaring door de geschiedenis geboekstaafd, dat
de groote hervormers meest allen hun loopbaan
begonnen met het waarnemen van een droom
gezicht. Saulus werd op de reis naar Damas-
ous bekeerd tot heidenapostel door een licht
verschijnsel.
Mozes werd de verlosser van het Israëlitisch
volk uit de Egyptische slavernij nadat de engel
des Heeren hem in vuurvlam was verschenen.
Mahomed kreeg eerst kennis van zijn godde
lijke zending door het visioen in de woestijn,
waarin God zelf tot hem kwam, en bij den doop
van Jezus door Johannes den Dooper, kwam,
naar we lezen, een stem uit de hemelen, zeg
gende deze is mijn Zoon, mijn geliefde, in
welken ik mijn welbehagen heb.
Zonder nu over het visioen als zoodanig te
oordeelen, zegt mijn vriend, mag ik toch ver
band zoeken tusschen die gezichten en de daar
op gevolgde hervormingen
Daarom wensch ik, zegt hij, niet minachtend
uw droomgezicht voorbij te gaanwat meer
zegt, ik zie daarin veel wat mij op het eerste
gezicht reeds doet denken aan onze maatschap
pij, en ik geloof aan uw droomgezicht des te
meer, omdat het mij een vrij duidelijke en
ware afspiegeling is van het raderwerk onzer
gemeenschap.
Zooals ge weet gaat het tegenwoordig met
stoomkracht en daarbij is het wachtwoord onzer
dagen vereenigt u span samen coöpereer
alles natuurlijk om de maatschappelijke machine
flink aan den draai te krijgen. En wat is nu
het gevolg van al dat kunst- en vliegwerk?
Dat de menschen zich de hersenen kwellen,
rusteloos peinzen of er nog niet een versnelling
is te geven aan al dat draaien.
Dit laatste is zeker een voordeel voor de
maatschappij, of juister gezegd, het zou ontwij
felbaar een voordeel mogen heeten, wanneer de
massa niet zoo gevaarlijk geplaatst was aan den
buitenrand van het wiel.
De positie is allergevaarlijkst en wordt dat met
eiken dag meer, wanneer de mannen die op de
u nof on- sPil zitten maar steeds doorgaan het rad te
smeren. Lang is het daar niet uit te houden
en er is geen zienersblik voor noodig om thans
reeds den toestand te voorspellen, die in de
eerste toekomst zal geboren worden.
De een na den ander zal van het groote wiel
afvliegen in de diepte, of, zooals men dat in
aan lager wal geraken.
Die afvalligen komen dan terecht in den pas
tot de vergadering der insecten of gekorven gevormden vijfden stand, waarin menschelijke
list nog staande doet blijven, en waar behalve
list nog genotzucht het meest sprekende punt
van overeenkomst vormt met stand nummer
éen. Zoo iets geeft de natuur meer te aan
schouwen.
De kindsheid van den jongen mensch en de
Deze COUR A NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
B
g'*-
1 B
i'i B
111- n
ver E
aar K
aterB
betdelij-E
'in-t, opB
iidreroe- I
We ge-1
V- I
u weer I
&er te I
worden I
turende I
ten over I
WR. Eu I
1- klaar j
jijn den I
Zoo zal nu in den eersten tijd de eene prac
tische idealist na den ander van tijd tot tijd
eens de spil verlaten om hulp aan te brengen,
totdat het getal van hen die aan lager wal zijn
geraakt op de spil aan komen zetten. Wat er
dan gebeurt, goede vriend, zegt hij, hebt ge in
het tweede bedrijf waargenomen. Dan komt er
revolutie in de maatschappijdan gaat de boel
onderst boven, dan raken de menschen aan ’t
vechten, dan stroomt het menschenbloed over
de spil, dan ontwaakt de maatschappij uit haar
schoone droomen van vooruitgang door concur
rentie droomen, zegt mijn vriend, die behooren
tot de bedriegelijke, zoolang men monopolie
maar boudweg verwart en betitelt met den
naam concurrentie.
Dat is een schoone droom, die echter bij de
schoonheid welke het ontwaken aanschouwen
zal, wegzinkt en vergeten wordt. Een droom
die bij het ontwaken verdwijnen zal bij de en
kele vraag
„Wat deed uwe hoogheid om dat alles te
verdienen
Of bij het antwoord dat de vragende er op
zal geven
„Gij gaaft u de moeite
den.“
Had ik niet het recht mijn vriend
neef te heeten van Jozef?
Slechts dit hoop ik voor
het overige niet aan het type Jozef herinneren
mag.
Hierover wil ik hem eens polsen.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek\
Brengen ter kennis van de ingezetenen de
volgende beschikking van Zijne Excellentie den
Minister van Waterstaat, Handel en Nijverheid
van den 28 October 1892.
De Minister van Waterstaat, Handel en Nij
verheid
Gelet op de Koninklijke besluiten van 9 No
vember 1869 {Staatsblad no. 167) en 15 Octo
ber 1873 (Staatsblad no. 137), waarbij de Stem-
pelmerken en het afkeuringsmerk voor den ijk
der maten en gewichten zijn vastgesteld, en op
art. 9 van het bij Koninklijk besluit van 12
September 1874 (Staatsblad no. 128) vastge
stelde reglement betreffende de samenstelling,
het onderzoek en den ijk der gasmeters
Heeft goedgevonden:
1°. te bepalen, dat het goedkeuringsmerk,
gedurende het jaar 1893 te bezigen, zal zijn:
bij den ijk en herijk der maten en gewichten,
de letter D in den gewonen schrijfvorm;
bij den ijk en herijk van gasmeters, de Ko
ninklijke Kroon
2°. ter algemeene kennis te brengen, dat het
merk van het ijkkantoor, waar de eerste stem
peling heeft plaats gehad, volgens de ministeri-
eele beschikkingen van 25 Januari 1873, no.
174, en 22 November 1878, no. 47 (afdeeling
Handel en Nijverheid), voor elk der nagenoem
de ijkkantoren bestaat uit het cijfer, achter den
naam van elk kantoor uitgedrukt
„Leeuwarden 15“
Sneek den 2 December 1892.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester,
BENNEWITZ, Secretaris.
diertjes. En zie, wanneer ze bij het menschen-
geslacht zijn gekomen, dan gaat het juist om-
-gekeerd dan gaat men niet zoeken naar pun-
van overeenkomst,
punten van verschil te doen.
wij Is geen verschil waar te nemen, toch wordt
Credo quia impossibile est. Ik geloof omdat
het onmogelijk is. Met deze woorden antwoord
de mijn vriend toen ik hem vroeg of hij waarde
hechtte aan droomen.
Ik geloof er aan, sprak hij en gij verstaat
toch dat woord gelooven
Welnu, dan ben ik vrijgesteld van de beant
woording der vraag, waarom ik cr aan geloof
een taak, die ik ónmogelijk op mij zou durven
nemen ook, want zooals ik boven reeds zei
Wanneer ik van iets niet den oorsprong, de
wording, de ontwikkeling ontdekken kan, dan
geloof ik er aan, wanneer ten minste de open
baring van dat onverklaarbare mijn oog treft.
Er zijn menschen, zegt mijn vriend, die zeg
gen niets te willen gelooven, wat ze niet kun
nen verklaren. Dat is boud gesproken van die
geleerden en toch kunnen we die stoutmoedigen
niet bewonderen omdat ze onwaarheid spreken.
Zij gelooven aan de liefde, in welken vorm
ook, maar ze wagen zich niet aan een verkla
ring en ze gelooven aan hun eigen-ik, welk
een onverklaarbaar wezen het ook voor hen is
gebleven.
Droomen zijn bedrog, zeggen die filosofen.
Er zijn zeker droomen, wier wegwijzing men
3i’ doet niet te volgen. Maar dat geeft nog
t het recht, aan wie ook, om maar te mogen
ggen: droomen zijn bedrog. Wanneer dat
logisch is, dan zal de logika ook onze genius
moeten zijn wanneer we zeggenAlle filosofen
zijn bedriegers, want er zijn bedriegers onder.
Wie zou nu zooiets mogen beweren van onze
brave filosofen
Er is nog zooveel onverklaarbaars tusschen
1 hemel en aarde ’t is mijn vriend die ’t zegt
ïi 'ja er zijn zelfs zooveel onverklaarbare filosofen,
dat het pyramidaal onverklaarbaar is om iets
wat een onverklaarbare professor onklaar noemt,
op zijn gezag, zonder eenige verklaring voor
onverklaarbaar d. i. volgens Zijn Hoogge
leerde voor bedriegelijk te moeten houden.
Neen, zegt mijn vriend, vooreerst ga ik niet
weer bij filosofen om raad vragen. Verbeeld
eens, dat die heeren gelooven verklaren
kunnen ze ’t nog niet op dit oogenblik dat
de levende natuur van de eenvoudigste plant
tot den meest ingewikkelder., of wilt ge ont
wikkelden, mensch, één keten van schakels
i vormtverneem verder, wanneer het r n?g
i bekend mocht zijn, dat die filosofen dien keten
I schakel voor schakel nasporen en om een goed
I en gemakkelijk overzicht te krijgen, een soort-
verdeeling invoeren, waarbij ze met taaie vol
harding bezig zijn om het aantal soorten zoo
klein mogelij k te maken. Zorgvuldig b. v. gaan
ze na, of een dier niet een enkele eigenschap beeldspraak uitdrukt
heeft, waarmee het vrijen toegang krijgen kan
om-1
;e
il
e
n
ïi
q
r,
ie»
ets
3d-
V.
i'e-
,’k-
er.
en
ip-
m
8.
it,
’S-
k-
>r-
?en
a
sm:i;kei{ coiiiavi.
3
1 H
■I I/-
19
jn> ver- Hm
z!' 'b’ S
I
ju. on W
i u^B
nt I
‘II s
VITti’, M
l
