M
fflHffl II H1RKMMSSHINT 'MIE
MH'ffS- El UÏEIIÏEWIHIill M DE
j
f
MAXIMUMS EN MINIMUMS.
No. 13.
ACIIT-E N-V EERTIOSTK J
A A K, Q A N GF.
1893,
1
W O E A S i) .A. <jJ-
Dagen
3-
voor~
er
voegt,
o.
v,
Alle brieven
in te zenden.
Uren
’s voor- ’s namidd.
ten hunne 1
ting tot den herijk moeten aanbieden
en
I
2
4
6
8
10
12
14
16
18
20
8
9
10
11
13
15
16
17
18
20
3
5
7
9
11
13
15
17
19
liberale partij er op, dat deze in
-1 was vastgeroest
l.
•r.
'8
4 6
1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
Cents. .Bij abonnement is de prijs
-1 J
-te vernemen bij
ADMERTENTIÊN van
voor eiken regel meer 7’/2
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
6 Maart
I
dat verkoopers van nieuwe maten en gewieh-
dingen dat de aangevallene in bitterheid wint.
'9—12
ven, die in het ramtoestel slechts zien wil een
noodzakelijk kwaad, terwijl de oud-liberale par
tij, naarmate haar macht begon in te zinken,
aanhoudend de hand aan de kruk had, al maar
vrees voor derailleeren.
Hartverheffend tegenover een partij, die, of
schoon nog de machtigste in den lande, geplaagd
door spoken en nachtmerries, meer dacht aan
zelfbehoud tegenover het zwarte en roode spook
beide, dan wel haar kracht te besteden aan den
vooruitgang des volks in stoffehjken en geeste-
Hartverheffend, naarmate het duidelijker werd
dat de liberale partij ontaardde in conservatis
me, waardoor ze zich vervreemdde van het volk
en zich opsloot in het heiligdom harer begin
selen, om daar, als wijlen den Spartaanschen
koning Pausanias, den hongerdood te sterven.
Natuurlijk waren de Amsterdammer radica
len een doorn in het oog der liberalen, omdat
deze, op zelfbehoud bedacht, gelijk we boven
zeiden, in die afbrekende critiek, en in de
daaruit noodzakelijk voortvloeiende verzwak
king oer partij slechts het begin van hun ein
de zagen. De vrees sloeg tot wanhoop, de wan
hoop tot vervolgingswaanzin over, en zoo heb
ben de jeugdige radicaaltjes blootgestaan aan
een stortvloed van beschuldigingen en verdacht
makingen, die op zich-zelf voldoende mochten
heeten om iemand met een zenuwachtig tem
perament te nopen in zijn schulp te kruipen.
Mr. Treub c. s. hebben echter tot hun
eere zij het gezegd stand gehouden niet al
leen, maar ze zijn voortgegaan met hun afbre
kende critiek, daarin gesterkt wellicht dooi
de ervaring dat het liberale vaartuig slechts door
aanhoudend pompen boven water te houden is.
Lu een feit, dat in de liberale annalen onder
de curiosa mag gerekend worden, is, dat prof.
Cort, van der Linden ten slotte den moed heeft
gehad een plan van slooping voor te stellen
van het onzeewaardig gebouw, terwijl de Gids,
het vademecum der liberale partij, dit" sloopings-
plau te belangwekkend heeft gevonden om
de liberale partij onkundig van te laten.
In plaats van er zich af te wenden met min
achting, heeft de redactie het merkwaardig ar
tikel niet durven weigeren of wel door de op
neming ervan te kennen willen geven, dat ze
eerlang wenscht over te stappen en het oude
ranke zeekasteel in handen der sloopers wil laten.
Toch zal de radicale partij nog een vrij lange
periode moeten doorworstelen voor ze met suc
ces haar invloed kan aanwenden in de wetge
ving. De oude partij, die nog altijd in de groo-
te organen de geesten beheerscht, heeft den
jeugdigen betweter geducht door elkaar geschud
en, te pas of te onpas, aan het Nederlandsche
publiek meegedeeld, dat ze er sterk aan twij
felt of de eerzuchtige jongeling wel beschikt
over een dosis gezond verstand, groot genoeg
om tot de middelmaat te mogen gerekend wor
den.
Wc kunnen de stuipachtige aanvallen van de
liberale spinster zeer goed verklaren als een
natuurlijk verschijnsel; het is zoo de loop der
- wint, Voor de belang-
naarmate het verschil in leeftijd tusschen hem hebbenden uit;
I Verkoopers van
maten en ge
wichten.
wijk 1
voorwerpen aan het begin der zit-
-j... i en wel
ongeschonden en in den toestand, waarin zij
den eersten ijk hebben ondergaan
dat alle geijkte maten en gewichten dit jaar
aan den verplichten herijk zijn onderworpen
dat de onjuist bevonden gewichten tegen da
delijke betaling, volgens een bij Koninklijk be
sluit vastgesteld tarief, ten bate van ’s Rijkskas,
door den ijker worden gejasteerd
dat alleen behoorlijk schoon en drooggemaak
te maten en gewichten zullen worden onder
zocht
dat de gewichten beneden het gram (milli-
gram-ge wichten) alleen aan de vaste ijkkanto-
ren kunnen worden geverifieerd
dat belanghebbenden bij de terugontvangst
hunner voorwerpen nauwkeurig dienen toe te
zien of deze de wettige merken dragen, daar
later een beroep op verzuimen, die bij den
herijk mochten zijn begaan, niet zal ontslaan
van rechtsvervolging, en
dat deijkplichtigen, die van de voor hen
gestelde zitting geen gebruik hebben gemaakt,
hunne maten en gewichten ter herijking kun
nen aanbieden aan het ijkkantoor aan de Óos-
terkade te Leeuwarden, des Dinsdags en Vrij
dags van 9—1 uur, tot 1 October dezes jaars.
Sneek, den 14 Februari 1893.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DEFERS.
Het adres der Haagsche heeren tegen het
kiesrecht trekt weinig of niet de aandacht in
de pers. Een paar bladen wijdden er eenige
woorden aan. Wij laten hier volgen wat de
Stand, er over schreef.
„Het adres van de 68 oud-conservatieven te
gen de uitbreiding van het kiesrecht is een
laatste stuiptrekking.
De heeren zien hun conservatieve wereld
wegzinken en uiten nu bij het in vlammen op
gaan van hun vroegere heerlijkheid een laatste
kreet van tragische smart.
Daarvoor nu kunnen we eerbied hebben, ook
al doet het ons leed, dat twee ministers uit het
vorig kabinet niet gevoelden wat kieschheid
tegenover dat ministerieel verleden van hen
vorderde.
Na echter met den eerbied, die ons voegt
dezen bitteren zwanenzang van het oud-conser-
vatisme te hebben aangehoord, moet ons toch
ééne opmerking van het hart.
Groen van Prinsterer heeft reeds vóór veer
tig jaren aan deze heeren voorzegd, hoe het
-1 ze niet terugkeerden tot de
beginselen der Schrift en er niet hun kracht in
zochten om betere beginselen onder het volk te
verspreiden.
Toch hebben ze nooit naar Groen van Prin-
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter kennis van de be
langhebbenden -
dat in dit jaar voor den herijk der maten ^aan zou indien
en gewichten, in deze gemeente zal worden
gevaceerd in een der lokalen van het Paleis
van Justitie, in orde als volgt
Deze CO GRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
en den aanvaller des te grooter is.
Welk ouderling wordt niet kregelig wanneer
een jongeling hem komt verwijten dat hij van
het ware geloof is afgeweken
En dat er dan bij den oude een hard woord
over de lippen komt, te harder naarmate hij ge
voelt dat de jongeling raak geslagen heeft, het
is zoo natuurlijk en daarom zoo vergeeflijk.
Langzamerhand echter komt daarin verbe
tering; de jongeling wordt man, en de grijsaard
raakt moer en meer afgeleefdzijn bittere stem
ming maakt allengskens plaats voor een gevoel
van hulpbehoevendheid, waarin hij den steun
van den jongen man zal noodig hebben.
Natuurlijk, alles zeer natuurlijk, niet waar?
Daarbij komt nog dat de ontbinding onzer
maatschappij steeds voortgaat en des grijsaards
aandacht begint te trekken. Het zijn dus de
omstandigheden die hem nopen om den jongen
vooruitstrevenden man gelijk te geven en bij hem
steun te gaan zoeken.
In de toekomst zal dan ook, als we goed
zien, do liberale partij zich b j de radicale laten
inlijven, wanneer de laatste althans niet al te
ver afwijkt van het oud-liberale regime.
Er is dus met groote waarschijnlijkheid
de radicale partij op succes te rekenen, maar
naarmate die verwachting stelliger vorm aan
neemt, wordt het gevaar dreigender dat de ra
dicale partij haar levenwekkend beginsel zal
ontzinkendat ze uit blijdschap over de victo
rie en uit vrees voor verlies van liberale hulp
benden in den strijd het „tot hiertoe en niet
verder" zal uitspreken.
Dat gevaar is meer dan fictief en wanneer
het van onzen wil afhing dan zouden we het
radicale beginsel vooralsnog weinig zegen willen
toebedeeld zien; strijd echter zoowel met de
conservatieve formatie der toekomst, als met de
sociaal-democratie en daarbij denzelfden helde
ren blik op de verkeerde maatschappelijke toe
standen
dat alles te zamen zal aan de radicale partij
nieuwe gezichtspunten, nieuwe wegen openba
ren waardoor onze gemeenschap bewaard blijft
voor revolutie.
Want bij al wat de radicale partij heeft te
verduren van liberale zij, voegen we nog, hoe
onmeedoogend het ook schijnen moge, de be
rispende opmerking, dat de partij, wanneer straks
het algemeen kiesrecht ingevoerd is, geen strijd
leus in haar vaandel voert, waarmee ze de me
nigte zal pakken.
Het vigeerende program toch, hoe lang ook,
heeft niet dat specifieke, wat men bij andere
partijen aantreft; en dat specifieke is toch on
misbaar
II.
gelen. Wanneer men ziet hoe deze partij ont-
staan is in de hoofdstad des lands en nog steeds
haar hoofdmacht, haar grootste macht, aldaar
moet zoeken, dan ligt de gevolgtrekking voor lijken zin
de hand, dat deze jeugdige partij haar ontstaan
heeft te danken aan den drang der omstandig
heden.
De slachtoffers der sociale quaestie vindt men,
met enkele uitzonderingen, bijéénvergaderd in
de sloppen en steegjes eener groote stad;
M anneer het aantal van die ongelukkigen
langzamerhand grooter wordt,— wat door jonger
•oogen het best wordt opgemerkt dan komt
men tot nadenken over do oorzaken dier toe
nemende ellende en de oplossing van die
vraag, hoe deze ook zij, brengt met zich af
keuring van het oud regimie.
4 L- Zo° is te Amsterdam langzamerhand do par
tij ontstaan, welke zich de radicale noemt.
Reeds in de jaren van den schoolstrijd, heeft
zij er meermalen de aandacht der liberalen op
gevestigd, dat er concentratie van krachten noo
dig is om strijd te voeren tegen een anderen
vijand den honger ze heeft het gevoeld on
de liberale partij er op gewezen, dat de sociale
quaestie meer naar voren is gedrongen en in
haar kolossale beteekenis het clericalisme als
tot een fan
tasmagorie in de hoofden van oudgediende libe-
r -
lust hebben behouden
tijdverdrijf eens een
op te peuzelen.
Ze ging verder nog. In de schoolquaestie
wees ze de 1”
haar beginsel langzamerhand
on, gelijk zulks bij roestende beginselen gebrui-
•kelijK is, niet meer de kracht der bezieling
bezat, waarvan de toekomst eener partij afhan
kelijk'is. Maar buitendien wees ze de liberalen
er op, hoe immoreel deze handelden met zich
te verzetten tegen den wensoh van een steeds
grooter wordend deel der natie, door het begin
sel der vrijheid zoo streng te handhaven, “dat
het den zwakkere maakt tot slaaf van den
sterkere.
Onder de meerdere punten welke de radicale
Partij in de liberale staatkunde met een vraag-
teeken gemerkt heeft, komt nog voor het kies-
rechtvraagstuk.
De radicale partij ontdekte in den liberalen
wjbel, en vooral bij de verkondigers van dien
hijbelcatechismus, zooveel dogmatische kou en
Willigheid, dat ze met recht mocht vragen, hoe
een partij met zulke versteende leerstellingen
zich nog „de liberale" durfde noemen. Het
was hartverheffend, ten aanschouwe van den
gestadigen achteruitgang der liberale partij een
sprankje van de oude geestdrift te zien herle-
N
g I vijand tot nul gereduceerd heeft,
talen, die uit de dagen hunner jeugd nog den
i om zoo bij wijze van
clericaaltje te schillen en
I’
I*
13
9
ie
at
w
n
v
/i«
4
3
1
3/16
16
4
4
1
I
I
n I
V
n
n
SLEEKER IH K A V
n
V)
«auuvuueuu ue nami aa
radicale partij, het trappen en vertrap- remmende, in gestadige
pen in onze maatschappij moede, heeft zich
geconstitueerd, ten einde do helsche macht der
zelfzucht tekeer te gaan met voorzorgsmaatre-
