I'
I
i
SO,
e,
eki
1
KJ
No. 32.
V L\G.
Ook op dezo is de
59.
30,
00,
Alle brieven
in te zenden.
concurree-
We moe-
10-
SN
sa
eld
oor
>ite.
N.
MO
50
a
•d:
en
;ur
te laten vaccineeren met
u dus bij ons aan 1
Stoot uit wie gemoedsbezwaren heeft en helpt
ons mee aan de propaganda ter verkrijging van
dit geldt evenzeer
die des geestes, en
heid nadeelig is te veel voedzame spijs
men en op den geest een
zal hebben wanneer deze overladen wordt, zoo
Deze CO UBANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Contract-vrijheid in onzen tijd van werkloos
heid staat gelijk met vogelvrijheid, een gevolg
van de wet van vraag en aanbod, een gevolg
van de maatschappelijke wanorde, een gevolg
van de groote volksverhuizing van het land
van een pare vaccinogène, van waar uit ze straks naar de steden.
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil-
leton-nummer 141.
vrouwen van
voor
A7)J kill kk'TlÈB van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Wie werken wil, moet tevreden zijn met wat
hem wordt geboden och, hoe vrij
Vrij ja, is men, van het maken van een con
tract; de patroon betaalt zooveel hij verkiest
is kan heengaan, er staan
dadelijk tien anderen klaar om de open plaats
’t Ia geen verkwikkelijk gezicht, die wanorde op
straat, in ’t openbaar; het maakt den mensch, die’t
alles in orde waande, gejaagd en wanordelijk.
Niet waar, na zulke uitbarstingen komen al
lerlei wanordelijke voorstellen in het brein van
hen, die te voren nog zoo ordeljk waren.
Voorstellen als algemeen kiesrecht en ontei
gening van den bodem ten algemeenen nutte.
Voorstellen die men wel intrekken en als
politiesabels opsteken zal, wanneer wij maar de
macht hebben om de orde te handhaven.
Intusschen blijven zij, die de zaak meer ern
stig en diep beschouwen, redeneeren over de
vraag, hoever men zal gaan met het breidelen
van de zelfzucht.
Er zijn er die de zelfzucht onveranderd wil
len laten heerschen en de gaten willen aanvul
len en stoppen met philantropie.
Waartoe, aldus redeneeren deze lieden, zou
anders dat philantropisch mengsel dienen En,
niet waar, wat niet dienen kan en ongebruikt
wordt gelaten, verkommert of verkwijnt.
Dit liefdevol beginsel vindt zijn aanhangers
bij duizendtallen, gelijk elk philantropisch plan.
Waarom zouden we het dan niet toejuichen
Maar er is in deze philantropie iets wat niet
in den haak is, hetzelfde wat we opmerken
bij den tuinman, die uit liefde voor de mollen
zijn slatuin laat omwoelen, en telkens maar weer
de zandhoopen slecht.
Eu wat het meest te betreuren valt, is, dat
met deze onpraktische lieden niet valt te rede
neeren zij baseeren zich nu eenmaal op de lief
de, de petra voor alle tijden, waarbij nog komt
dat bij hen het beginsel leeft, dat liefde en zelf-
zucht hand aan hand moeten gaan.
Contract-vrijheid willen ze in onze maatschap
pij blijven behouden.
Maar is hier niet overdrijving in den wensch
op te merken
In Engeland is de groote en krachtig geer
den hoogen ernst ganiaeer<le vereeniging der Trade- Unions niet
1 om door werkstakingen het begrip
van contract-vrijheid bij de patroons ingang te
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek herinneren, naar aanleiding van artikel
18 dor wet van 4 December 1872 (Staatsblad
no. 134), de ingezetenen
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gele
genheid wordt gegeven tot kostelooze inenting
en herenting.
Sneek den 17 April 1893.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA,
De Secretaris BENNEWITZ.
UIT DE PERS.
De Standaard verheugt zich over de teleur
stelling, welke de presidenten der Brabantsche
kiesvereenigingen in den laatsten tijd hebben
ondervonden.
„Wat traden ze,“ schrijft de Standaard, „toen
het vorig kabinet nog zat, onverhoeds, driest
en doortastend op.
„Niet de kamerleden zouden meer vrij over
hun woord en hun stem beschikken, maar zij,
als presidenten der Brabantsche kiesvereenigin
gen, aan een kabinet, dat niet naar hun pijpen
danste, den nekslag toebrengen.*4
Want de minister Bergansius had een leger-
wet ingediend en daarin den persoonlijken dienst
plicht voorgesteld en „dit mocht niet straffeloos
in ons vrij Nederland geschieden. Remplagan-
ten zouden er zijn en blijven.*
’t Sprak van zelf, dat de „coterie* van die
stemming gebruik maakte en daarmede was het
lot van ’t ministerie Bergansius beslist. „De - -
nobele Bergansius moest het veld ruimen. Mac- ze dou wcg van ,al)e Xleesch en Jbehooren,
kay maakte voor Van Tienho ven en Tak'plaats.
En als politieke renteniers zouden de presiden
ten nu hun couponnetjes gaan knippen.*
Maar al ras kwam de teleurstelling.
Eerst een kabinet, waarin geen katholiek zit
ting had.
Intusschen troostte de Maasbode zich daar
mede, dat „zoo’n roomsch minister in een on-
roomsch kabinet altoos het vijfde wiel aan den
wagen geweest was, zoodat het zonder zulk een
homme de paille, alias stroopop, dan ook maar
beter was.*
Doch daar kwam de minister Tak met zijn
kieswet, „een kieswet, die, gaat ze door, zelfs
in Noordbrabant voor het gezag van onze goe
de presidenten bedenkelijk dreigt te worden.
Neioeeldt u, al die onnooz’le parochianen kie
zers Een stembus, zooals de roomsche con
servatieve heoren het nooit gewild hadden.*
Dat viel den heeren reeds bitter tegen.
^bJar nu kwam het ergste. „Zie, daar komt
bey nardt, na lang dralen, met zijn projecten
opdagen en zijn tweede project haast ge-
looven de heeren hun oogen niet durft ja
waarlijk de heilige remplaganten weer aauran-
den. Wat in Bergansius de misdaad was, waar
voor hem alle gratie geweigerd werd, deed
Seyffardt heiu precies zoo na.“ Ook hij zegt
„De remplaganten moeten weg.11
„Nu zoudt ge meenen*, roept de Standaard
uit, „dat de presidenten ijlings weer naar Den
Bosch zouden reizen, weer een vergadering
zouden beleggen, en zoo mogelijk met nog ster
ker donderende stem zouden decreteeren, dat
deze ministers verraders zijn dat geen enkel
roomsch lid hen meer steunen mag en dat een
kabinet, dat zulk een boos stuk bestaan dorst,
hoe eer hoe beter moet opgeruimd worden.
„Maar, en dit teekent, nu hoort men van
de heeren niets. Verbluft zien ze elkander aan.
Ze begrijpen er niets meer van.*
’t Is intusschen waar, dat verscheidene katho
lieke bladen, zooals de Tijd, het Huisgezin
en anderen, wel hun teleurstelling uitspreken
over het feit, dat in het ontwerp-Seyffardt de
persoonlijke dienstplicht is opgenomen. Maar
t is ook waar, dat ze dit vrij kalm opnemen.
Daarvoor is nu wel eenige reden. Niet ten
onrechte zegt de Maasbode ervan
Nog slechts weinige bladen bespreken deze
wet, wat niet te verwonderen is, daar zij zich
niet door groote duidelijkheid onderscheidt en
vooral, daar niemand zich begrijpen kan, hoe
in den tegen woordigen stand der politiek eeni
ge kans van slagen voor zulk een wet bestaat,
zij moge dan persoonlijken dienstplicht inhou
den of niet.*
En dat is niet ongegrond immers onze poli
tiek wordt thans geheel beheerscht door de
kiesrecht-kwestie, al wat er verder aan de orde
wordt gesteld, hoe belangrijk ook op zich zelf,
wordt door de hoofdkwestie op den achtergrond
gedrongen.
De Standaard meent dan ook, dat er voor
’t oogenblik niet veel kans bestaat, dat het ont
werp-Seyffardt tot wet zal worden verheven.
„Het is zoo*, zegt zij, „de remplaganten gaan
nog zoo gauw niet weg. Seyffardt kan er niet
komen, eer de kieswet er door is. Zoolang
hebben ze dus nog den tijd.
„Maar hoe leelijk de heeren zich ook ver
gisten, zoo leep zijn zo toch wel, om in te
zien, dat dit uitstel de zaak voor hen nog slechts
verergert.
„Hoe het toch met de kieswet afloope, iu
elk geval wordt het kiezerskorps verdubbeld.
En zijn we eens zoover, dan is er voor de ar
me remplaganten geen pardon meer. Dan gaan
eer
we twee jaar verder zijn, tot de historie.
„Dan winnen de heeren dus niets. Dan ver
liezen ze hun spel tot den laatsten slag.
„En daarvoor hebben ze dan al die bitter
heid gezaaid, hun eigen partij uiteengeslagen
en trouwe bondgenooten misschien voor altijd
van zich vervreemd.*
Hetzelfde blad, dat steeds vurig de „finale*
kiesrechtuitbreiding blijft wenschen, laat zich
over de vraag, of de kansen van de kieswet ten
onzent door het gebeurde in Belgie gerezen zijn,
niet uit, maar meent toch blijkbaar ook, dat
men iu Nederland aan hetgeen in Belgie voor
de pokstof naar alle richtingen gratis versprei-
den zal.
Mannen en vrouwen van Nederland
bedenk hoe gevaarlijk voor zijn omgeving
Van het goede moet men niet te veel nemendegeen in uw midden is, die niet verkiest zich wie niet tevreden ii
onze oranjeliefde;
i weer in te nemen.
En met een zeef tracht men het wegstroo-
mende water tegen te houden om den werkman
I te redden en de contract-vrijheid.
„Ieder voor zich, is het best voor allen*.
Welzeker, hoe feller de werklieden
ren, des te beter voor den kapitalist.
I ten dus lezen
Ieder voor zich, is het best voor den kapi
talist.
Niet den werkgever, maar den kapitalist ten
profijte, zeggen we met Mr. van Houten
Leve de contract-vrijheid!
Maar de wanorde?
En de ongebreidelde zelfzucht
Wie brengt orde in deu chaos
I hilan troop c. s. oftewel: de firma Bond van
Oranje-orde
in stoffelijke dingen als iu
gelijk het voor de gezond- Sluit
s te ne-
nadeelige uitwerking i
i een wet, die voorschrijftverplichte vaccinatie,
moet ook een wakend oog worden gehouden Wie een bewijs kan toonen van vaccinatie
met gunstigen afloop, zal toegelaten worden tot
i de school voor het kiesrecht.
Zoo tracht men de wanorde weer een tijdlang
met een dunne laag aarde te overdekken en
wee hem, die er kwaad van denkt.
op elk onzer hartstochten,
regel van toepassing
Te veel schaadt.
Zich zelf lief te hebben is geoorloofd niet al
leen, maar zelfs volkomen in overeenstemming
met de natuur om en in ons.
Zichzelf verwaarloozen daarentegen, is mis
dadig en vindt in de oogen van moeder natuur
geen genade, evenmin als het met onzen men
schel jken aanleg te rijmen is om slechts eigen
voordeel na te jagen en zonder schaamte het
heil van anderen hieraan op te offeren.
Men kan de natuur voor een tijd trotseeren,
maar eenmaal zal ze zich wrreken.
Niet de betamclijke maar de grove zelfzucht
kweekt wanorde, omdat ze iu de natuurlijke
ontwikkeling disharmonie brengt.
De levende natuur in al zijn kringen en groe
pen is gebonden aan regelmaat; bij overtreding
komt er stoornis, bij herhaalde overtreding wan
orde. Deze gebondenheid aan orde en regel
geldt voor plant en dier, voor den enkelen
mensch en voor de geheele maatschappij.
En wat in onze dagen het maatschappelijk
vraagstuk heet, is niet anders dan stoornis, her
haalde stoornis, zich openbarende, hier en el
ders, door aan den dag tredende wanorde.
Niet overal, het is waar, uit zich vooralsnog
de wanorde in daden van geweld, maar de wan
orde zelf is door de gansche maatschappij, over
al, op te merken. Allerlei wordt er op ver
zonnen, van liefdadigheid af tot partijen van
orde toe, alles met de bedoeling om de orde te
bewaren dcor de wanorde geheim te houden.
Want de wanorde in het maatschappelijke,
die als een voortvretendo kanker knaagt aan
het leven onzer gemeenschap, begint verontrus
tend te worden. En die toenemende wanorde
is een gevolg vooral van het overtreden van
den onafwijsbaren levensregel, dat men van het
goede niet te veel moet nemen.
Zoolang de wanorde niet eenige opzien wek-
kende gestalte had aangenomen, praatte men
wel overal van een maatschappelijk vraagstuk,
maar och, zoo weinigen van die pratenden ge
voelden er iets van, en niet groot was het aan
tal van hen die geloofden aan
van deze kwestie ja, wij durven veilig be- blJ macbte
weren dat de opgeschrikte gemoederen weer in
zullen dommelen, wanneer het aan de orde-bon- doen vinden,
den gelukken mag de verschijnselen der wan
orde te maskeeren.
Want dat zooiets in de bedoeling ligt, mag
men van den Utrechtschen Oranjebond veilig
aannemen, die thans bezig is met de inrichting
Miras- b nimmiHiD won h
6
6
a
a
pke
eu-
)dO-
Jan
of, z
Djr.
la-
