lei
I
Ml
ld
Xs
No. 54
BIJGELOOVIG.
I «o
I£ 15 O A. <3-
Het is xoo
om
die
binnenland.
op
niet dat het bovenstaande
one
ror-
■nds
moeilijk uit te maken wat bijge- economisch, ja zelfs op wetenschappelijk gebied
kof is.
We kunnen wel zeggen dat bijgeloof staat
Alle brieven
in te zenden.
en
aan
geven
m
aan een
zoo gaat
slechts geldt
op staatkundig,
zijn
op-
het
N..
.00
J'J
a
a
>o
bet steeds
eei
ladder p
dualisme bijgeloof,
?ur
D,
t te
s.
ke-
vo-
i0.
:il.
I:
a-
eu
n-
was naar
wat
lur.
den
verscheiden góden;
i voor
de geloovigen van
toen het oude
Maar een
die slechts
schenken,
van het godsdienstig g loofneen,
maatschappelijk, natuurkundig,
men mogen
maar 1
geloof zich dus wijzigde in den
men het afgelegde oude
voor het nieuwe, gestig-
Het artikel in de Vragen des Tijds, waarin
de heer Van Houten doet blijken van zijn ge
wijzigde inzichten nopens de kiesrechtontwer-
pen, deelden wij in hoofdzaak mede. Het stuk I
wordt in een paar onzer bladen behandeld, waar- i
bij o. a. de Haagsche correspondent der Zutf. i
i -hi de directie belastingen als voor-
i waarde voor kiesbevoegdheid. De schrijver
i ver'tIloedt dan ook, dat over dit beginsel hoofd-
i zakelijk de strijd zal loopen, maar spreekt daar-
bij reeds dadelijk de hoop uit, dat men de vraag
zuiver tot beslissing zal brengen vóór of te
gen den census in eiken vorm. Aan den heer
i Va'1 I^hen ontzegt hij den lof niet, dat hier
udderlijK systeem tegenover systeem wordt ge-
stetd. „Maar - aldus besluit hij zoo die
denkbeelden nu in amendementen worden »e-
rormuleerd en de meerderheid zich daarmede
mocht vereenigen wat dan? Is het waar-
scmjnlijk, dat de regeering zal toelaten, dat een
geheel ander ontwerp, waarbij betaling in de
j directie belastingen de voornaamste grondslag
van het kiesrecht wordt, in de plaats worde ge’
schoven van het door haar voorgestelde! Mij
komt dit met alleen onwaarschijnlijk, maar zelfs
ondenkbaar voor.“
De Telegraaf meent ook te moeten onderstel
len, dat dit artikel de houding van den heer
van Houten tegenover de kiesreehtontwerpen
zal bepalen. Uit zijn gezegde, „dat hij ter za
ke van het uitzonderen van don vijfden stand
thans minder dan ooit tot concession geneigd
is en uit zijn opmerking, dat „zoo bij de be
handeling van het voorstel-Tak samenwerking
tusschen den minister on een deel der liberalen
onmogeiijk blijkt, het zal zijn naar aanleiding
van de vraag, of men voorstanders van het pro’
letanaats-kiesrecht wd believen en voor de klas
se der bedeelden, voor zoover zij niet op offi-
cieele, grootendeels buiten controle van het bur
gerlijk gezag opgemaakte lijsten voorkomen, den
toegang tot het kiesrecht wil openen,leidt de
lev. af, dat men hier te doen heeft met het
geschilpunt, waarvan onlangs op de liberale club-
vergadering sprake zou zijn geweest.
recht behooren genoemd te worden liberalen. meebetalen i - -
Immers, onder dat woord verstaat men het
verlichte en denkende deel der natie.
gelijkvloers zijn komen staan.
loch speelt valsche schaamte hierbij een
met ondergeschikte rol en zoo valt b. v. op te
nieiken, dat zij, die nog op de ladder staan,
M is het ook op de onderste sport, bij hun ge-
oof aan het eengodendom niet geheel het oude
geloof van de voorgaande periodes hebben afge-
tehud en dat sommigen onder bon n»<r -.-„I,.,.-,..,.
Deze CO IRAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden L—franco per post ƒ1.25.
Alie brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
versmelten
nahouden
duivel, al
Persoonlijkhedei
godenstelsel.
Wat we hiermee willen te kennen geven is
eenvoudig ditdat ten opzichte van het geloof
‘n den loop der historie een aanhoudende evo-
utie valt op te merken, die geen vast rustpunt
‘eeft dan het geval der onmogelijkheid, of,
z°oals een spreekwoord der ouden reeds heette
Credo quia impossible
(Ik geloof omdat het onmogelijk is).
Aldus beschouwd, wordt ten slotte alle geloof
Ugeloof voor hem die aangeland is aan het
ernrinus-station, en dan ligt daarin een waar
schuwing voor ieder die niet geheel heeft af
gerekend met alle geloof, om hoogst voorzichtig
e zijn mi t het gebruiken of t jepassen van het
'voord bijgeloof.
Nu meeue men
gerust geweien verklaren dat er geen menseb
leeft die het aangenaam vindt voor bijgeloovig
te worden uitgemaaktwat ten opzichte van
ongeloovig lang niet altijd het geval is, hoezeer
ook sommigen, velen zelfs, aan het opitheet
„ongeloovig* hoonende kracht toeschrijven.
M aarheid is echter en hier staan we op
vasten bodem dat geloof ligt tusschen bijge
loof en ongeloof en als zoodanig een deugd mag
genoemd worden. Immers, elke deugd ligt in
t midden tusschen twee ondeugden? dit leerden
reeds de wijzen der oudheid.
Naarmate ons g
loop der tijden, heeft
geloof, uit reverentie
matiseerd als bijgeloof.
Er was een tijd dat de menschheid geloof
“echtte aan het bestaan van 1
<‘St geloof maakte langzamerhand plaats
het geloof in een drietal, en
deze nieuwe richting noemden
geloof bijgeloof ofte wel onzin,
nieuwere richting brak zich baan,
aan twee góden haar geloof kon
i, en deze noemde het geloof
drietal godheden eenvoudig fabelleer
-3 voort, en de aanhangers van het
;11g°dendom, op de onderste sport van den
gekomen, vinden weer de leer van het
-- om op hun beurt weer voor
bijgeloovig te worden gehouden door hen
In het hoofdkiesdistrict Beverwijk is tot lid
der Tweede Kamer gekozen de heer mr Th
Borret met 1359 stemmen. De heer J.’ van.’
Loenen Martinet bekwam er 1277.
Bij de eerste stemming waren uitgebracht op
van Loenen Martinet (lib.) 698, Borret (r k
691, Hartsen (r. k. en cons.) 622, de Boer trad
335 en Waller (a.-r.) 229.
De uitslag dezer verkiezing geeft tot verschil
lende opmerkingen aanleiding.
De liberale bladen troosten zich over de ne
derlaag die den heer Van Loenen Martinet on
derging, met de overweging, dat de heer Borret
geen behoudsman is maar een voorstander van
een zeer uitgebreid stemrecht. Zoo ongeveer
denkt het Hand, er over en de Tel. verheugt
zich, dat de katholieke partij zal worden opge-
fnscht door een lid van geavanceerde beginselen.
Het Centrum is natuurlijk buiten zich-zelf
van blijdschap en roept uit: „Met dezen uit
slag, waarop de katholieken van Beverwijk van
den aanvang af hebben aangestuurd, wenschen
wij hen van harte geluk. De katholieken in
den lande zijn hun veel, zeer veel verplicht en
de eerste plaats hun, die als bestuurders en
leden der kiesvereeniging de campagne hebben
geleid op een wijze, die boven onzen lof ver
heven 18.
x ?P®.,ke“ze van den heer Borret is een voor
treffelijke keuze zij versterkt onze katholieke
partij in de Kamer met een man, op wiens
tegenwoordigheid in de naaste toekomst ook
waar ander® partijen hoogen prijs stellen.
waar- „De vreugde over de overwinning zij nu
ongestoord, wijl alle katholieken van het district
geldt het
- v--
tegenover ongeloof; ook kunnen we nog met Een voorbeeld ter toelichting.
In den Bijbel kent ieder de passage waarin
de zon wordt gelast stil te staan.
De wetenschap heeft mot dit punt voor goed
afgerekend en terwijl ieder met hartzeer terug j
denkt aan de pijnen welke Galilëi heeft moeten 1
verduren omdat hij zich tegen deze leer verzet- j het oordeel
te als strijdig met de wetenschap, gevoelt hij
we i_
zijn verplichting der dankbaarheid jegens dezen I we leven i
natuurkenner, die, na door folteringen gedwon- i riode
gen te zijn tot de verklaring dat de aarde stil en
staat, zich met kon weerhouden er aan toe te i menschenbeenen niet
voegen 1
„En toch beweegt ze zich.
vrees voor vallen werkt
reerend even benauwend als het hart
oude paarden wordt aangedaan dis voor een
stoommachine gespannen worden als het ding
i een stoot in de
dijen geeft, is het zoo verklaarbaar van het
t wanneer het neiging tot verzet
voelt opkomen en den stoom vloekt.
Voor het nuchter verstand is dan het oogen-
blik aangebroken waarop het over de vraag zal
hebben te beslissen: of de beweging verder zal
geschieden door middel van stoom of wel door
paardekracht.
En dan, natuurlijk, zal het nuchter verstand
antwoord hierop geven aldus we zetten de
paardjes op stal nu we in den stoom zulk een
uitstekende beweegkracht hebben gevonden
onzin toch zou het zijn ter wille van de paar
den de stoomkracht af te schaffen dat zou on-
noodig dierenmartelen zijn, een stap achter
waarts of opwaarts tegen de ladder op, wat
des te bedenkelijker zou zijn sinds de natuur
onderzoekers reeds zoo druk doende zijn om
middelen te beramen die zelfs de stoomkracht
overbodig zullen maken.
En wanneer dan straks dat middel zal zijn
gevonden en de electriciteit algemeen als be
weegkracht zal worden aanvaard, zou men zelfs
om gelijkvloers te komen een sport moeten
overstappen.
Arme oude beenen!
Jammerlijk bijgeloof!
Bijgeloof, omdat de wetenschap u aldus
de kaak heeft gesteld
Het zou een waarlijk loonende arbeid
indien een der kamerleden eens een nota
maakte van grondwettige bezwaren tegen
bijgeloof bij het maken van wetten.
Mr. Levy bijvoorbeeld
UIT DE PERS.
dat sommigen onder hen nog gelooven
aan drie góden, die ze dan tot éen zoeken te
tevens nog een geloof er op
een tweegodeadom, ongel en
ze dan ook aan deze twee
een inferieuren rang in hun
pelen, dat de zon schuld er a^n heeft en
meenen die mannen het recht te hebben
de zon haar voortgang te mogen beletten.
Er is namelijk een klubje liberale kamerle
den volgens het bericht waren hot eenige
afgevaardigden van de districten Amsterdam en
Rotterdam plus de heer van Delden uit Deven
ter vergaderd geweest in het hotel de Twee
Steden in de hofstad.
En hoewel niet openbaar werd wat in die
bijeenkomst werd verhandeld, mag toch uit de
opsomming der vergaderden de gevolgtrekking
worden afgeleid, dat het niet was een feestelij
ke reunie waarin men de indiening van Tak’s
kiesvoorstellen op feestelijke wijze wenschte te
herdenken.
Wij herhalen er is niets van de bespreki
gen uitgelektmaar, indien het niet
aanleiding van een van mr. Levy’s nota’s,
wel niet ernstig ondersteld mag worden, dan
toch ligt voor de hand de onderstelling, dat in
het hotel de Twee Steden is geweeklaagd over
de zonnewarmte en dat de vergaderden de for
mule hebben gezocht die aan de zon te ver
staan zal geven dat ze stil moet staan.
Hoe bijgeloovig toch
Tak zou de schuld dragen van de bovenma
tige drukking en warmte in de zweetende hoof
den dier angstvalligen
Hoe bijgeloovig toch!
Alsof de aarde stilstond en de zon alleen zich
voortbewoog Alsof het niet juist in den loop
der dingen als bij natuurwet was, dat ook het
lage land aan de Noordzee eenmaal zou moeten
komen onder den invloed der zon
Alsof niet de geest van onzen tijd, de geest
der natie, zich afspiegelt inde aan bangige kies-
voorstellen
Nu ja, we weten wel dat uitzondering moet
worden gemaakt ten opzichte van enkele „be
scheiden liberalen,* die uit bescheidenheid hun
Bastert of hun Hartsen een echèc laten lijden.
we
nomen, die doen denken aan het
Stetit Sol zon sta stil.
Die mannen gelooven namelijk, nu hun het
angstzweet van het gelaat parelt in dikke drop- j hun op de hielen zit of hun
dat de zon schuld er mm heeft en nu i
j paardenhart
Straks komt een wijzer, die ’t wegredeneert.*
Wij antwoorden, dat die vraag door de hee- I
ren zelf wordt opgelost met de bewering of
I verklaring dat ze zijn liberalen.
Maar hoe rijmt zich dat rezaam
Liberaal en bijgeloovig.
Of de verklaring redelijk is, laten we aan
I van den lezer over, maar dit zouden
als zoodanig er voor willen aanvoeren, dat
m eeu tijd van overgang, in een pe-
waarin we weer een sporije lager gaan,
nu leert de ervaring dat zooiets aan alle
t oven gemakkelijk valt
j oude beenen b.v. moeten bij zulk een proces
voorzichtig tewerk gaan men begaat toch met
Nu zijn er in onze dagen van zeer bekwame j dergelijke loop werktuigen zoo licht een misstap,
ftenschappelijk gevormde mannen dingen ver- I Alleen reeds de vrees voor vallen werkt sugge-
van
ADI ERTEN TIÉN vim 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
vooi e mu legel meer 7*/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. J
?M!7,
W^WCSHaElfeg-fgKg-
6'
10
)3.
.0,
)0,
7
20
43
8
35
14
39
13
55
6
15
i
5
en
1 -
Def-
ilije
16
15
;5
i.
k II
"X-'W..
