KI® K MfiïHMlD WOB DB
l
n
tHIIffl El IT WHBEJIEÏÏ Sffltt
No. 68.
ACH T-E N-
E E R T I O 8 T E J A A R O A N Gk
1893.
i-
Js
:x.
>7
leton-nummer 150.
eeu
Alle brieven
in te zenden.
M.
f60
9 a
2 a
10.
U It GE at.
lie groote maatschappelijke kwaal
gen werkeloosheid, die gedurig toeneemt
eur
,00.
;.5O
,00,
71.
00.
kil.
rd
ha-
i en
0.
.00.
h
'/3
h
I
Cents. Bij abonnement is de nriis
-te vernemen bij
I - -
bestaatde sporadi- 1 of hun bescheid te geven op de vraag omtrent
;__i_ i i. t T'iD. 1 1 1
Be vraag hoè haar met vrucht te
zeker gemakkelijker gedaan dan
,00,
'00,
Deze CO UR A NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Bij deze Courant behoort als Bijblad Eeuil-
maatregelen te treffen tot het verschaffen van
productieven arbeid aan zooveel werkvolk in
de steden en op het platteland, ’t welk arbeiden
wil en kan en toch zonder werk en bij gevolg
^X XX J XX 1 1- -J 1 1 “1 1
om in de noodzakeljkste behoeften van zijn
gezin te voorzien, door den nood gedrongen
wordt tot een beroep op de openbare liefdadig
heid, wanneer zij met den aard en den omvang
der werkeloosheid niet nauwkeurig bekend is
En kan men van grondbezitters en werkgevers,
van gezeten burgers en fabrikanten hetzelfde
verlangen, wanneer men niet in staat is hun
den weg te wijzen, dien zij hebben in te slaan,
Gelet op het besluit van Gedeputeerde Sta
ten dier provincie van heden, no. 1, le afdee-
hng B, alsmede op art. 11 der wet van 13 Ju
ni 1857 (Staatsblad no. 87
Brengt ter kennis van de belanghebbenden
dat de visschenj met de zegens in de provin
cie Friesland zal zijn geopend den 1 Septem
ber a. s. en zal worden gesloten op een nader
te bepalen tijdstip.
En zal deze op de gebruikelijke wijze worden
afgekondigd en aangeplakt.
Leeuwarden den 23 Augustus 1893.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
(get.) J. N. WITTE VEEN, L.-C.
Sneek den 25 Augustus 1893.
Burgemeester en U ethouders voomoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNE WITZ Secretaris.
UIT DE PERS.
Pe. ~^rn’ i een der liberale bladen die
zeIi het krachtigst ten gunste van de kieswet
heeft verklaard, ziet er geen bezwaar in, dat
de behandeling der wet en hare amendemen
ten verdaagd is. Daardoor is verwarring voor
komen en vermeden, dat een moegewerkte Ka
mer een beslissing neemt.
Het blad begrijpt niet, waarom de voorstan-
deis dei wet zich dermate tegen uitstel van
behandeling kantten. Men sprak van agita
tie”, maar de Arnh. Ct. heeft niets daarvan
bespeurd, wel van belangstelling, wel van be
vreemding en schuchterheid, die langzamerhand
voor instemming en goedkeuring hebben plaats
gemaakt. .Ware de wet bij de indiening aan
een stemming van alle tegenwoordige kiezers
onderworpen, de overgroote meerderheid zou
er zich tegen hebben verklaardop dit oogea-
blik zou het resultaat, gelooft de Arnh. °Ct.
juist tegenovergesteld wezen.
Met de Kamer staat het evenzoo. Bij een
stemming na den tweeden of derden dag der
algemeene beraadslagingen, zou de wet gevaar
geloopen hebben, doch na de lange beraadsla
gingen en met het oog op het gehalte der los
gekomen amendementen, acht de Arnh. Ct. de
kansen op aanneming niet weinig verhoogd.
„Naar inhoud en vorm is geen enkel amende
ment boven de wet te verkiezen, noch uit een
zuiver wetgevend, noch uit een practisch oog
punt.
„Laat men daarom gerust deze vijf weken
tot 20 September rustig laten voorbijgaan en
dan, met herstelde krachten en frisschen moed
het hoofd niet meer warm gemaakt, het oor
deel niet gewond door de asperiteiten van een
debat, dat nu en dan vinnig was, wet en amen
dementen koel en nuchter onderzoeken en be
spreken. Wij wachten daarvan meer goede
vruchten van gemeen overleg, dan wij gevaar
van de zijde van ons rustig volk duchten van
het daaraan onvermijdelijk verbonden uitstel.
Een uitstel dat, naar onze meening, door de
voorstanders der wet terstond had moeten be
willigd worden, omdat het in het belang is van
de vervulling hunner wenschen.”
De heer Rutgers van Rozenburg heeft over
hetgeen hij in de Tweeede Kamer bij het kies-
vechtdebat heeft gezegd vrij wat moeten hooren
en nog steeds wordt de agitatie levendK o-e.
houden. 5
Het mag intusschen niet uit het oog worden
verloren, dat in vergaderingen wel over de
woorden van den heer Rutgers wordt gespro
ken, maar dat men verzuimt mede te deelen
wat in de Kamer bij de voorgestelde uitbreiding
I is gezegd ten gunste van den werkman, den
j den aard en den omvang van den nood, waarin
men met hun hulp deukt te kunnen voorzien
Totuutoe schijnt men deze kwaal nog zoo
weinig te kennen, dat er van een gemeenschap
pelijk gevoelen daarover nog niet gesproken
worden kan. Er zijn er, die beweren, dat de
zoogenoemde werkeloosheid geen verschijnsel is
van onzen tijd, doch altoos heeft bestaan ze
ker een prachtig argument voor de mannen
van het laissez faire, om de kwaal te laten
voortwoekeren, terwijl anderen volhouden,
dat er ook in vroegere jaren soms een werk
man werd aangetroflen, die met den besten wil
ter wereld geen werk kon vinden, maar dat
die uitzondering in de laatste jaren regel is ge
worden en dat het getal der werkeloozen jaar
op jaar toeneemt. Ambachtslieden, handwerks
gezellen en veldarbeiders klagen als om strijd,
dat het werk uit de wereld schijnt te gaan,
terwijl van den anderen kant de aandacht ge
vestigd wordt op het feit, dat de fabrieksnij
verheid, die duizenden handen van werk voor
ziet, zich trots de scherpe concurrentie rusteloos
uitbreidt en om overproductie harer artikelen
zich niet schijnt te bekommeren. Is de wer
keloosheid van algemeenen of van plaatselijken
aard Ook over dit punt is men het niet eens,
en toch hangt van de beantwoording dezer
vraag de waardeering van het verschijnsel voor
een goed deel af. Immers, wanneer er werke
lijk overal en gelijktijdig te veel handen zijn
voor den arbeid, die verricht worden moet of
die met vooruitzicht op voordeel verricht wor
den kan, dan moet de oorzaak van de kwaal
gezocht worden in de organisatie der maat
schappij dan is de werkeloosheid werkelijk een
maatschappelijk kwaad, terwijl dit niet het ge
val is, wanneer zij zich slechts nu hier dan daar
komt vertoonen. In dat geval is er zelfs grond
voor de meening, dat de klagers lijden aan pes
simisme of dat zij zich bij de vestiging van
er
van
ADT ER TEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 71/2 C
belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent
den uitgever.
onzer da- zonder loon, buiten eigen schuld niet bij machte,
en
zeer verklaarbaar de ontevredenheids-bacil
over de bestaande toestanden al meer en meer
voortplant onder de ongelukkigen die met hun
'gezinnen voortdurend aan deze treurige maat
schappelijke ziekte lijden, die kwaal dient
niet aileen flink onder de oogen gezien, maar
tegelijkertijd ook krachtig bestreden te worden,
want het blijkt meer en meer, dat er in dat
opzicht periculum in mora L..1
sche kwaal begint een epidemisch karakter
te nemen, j"
bestrijden is
opgelost, zooals trouwens met alle gewichti
ge sociale vraagstukken ’t geval is maar die
overweging mag niemand weerhouden om ook
zijnerzijds aan de oplossing dier vraag zijn beste
krachten te wijden, juist omdat het wèlofwéé
van zooveel duizende onzer medemenschen er
van afhangt.
De regeering, en eene maatschappij in ons
land die met eere grijs geworden is, hebben
intusschen de eerste stappen gedaan om den
onivang der kwaal te peilen. Beiden verzonden
onlangs een circulaire, hetzelfde doel beoogende.
De een is uitgegaan van den minister van bin-
nenlandsche zaken en gericht aan de commis
sarissen der Koningin in de verschillende pro
vinciën. De andere komt van het hoofdbest,
•lei Maatschappij tot Nut van ’t Algemeen en
is toegezonden aan de besturen van de verschil
lende departementen dezer maatschappij. In
beide missives wordt van de beide betrokken
Peisonen hetzelfde gevraagd. Do minister noo-
digde de commissarissen der Koningin uit tot
een persoonlijk onderzoek naar de oorzaken,
den aard en den omvang der werkeloosheid in
de provinciën, en het hoofdbestuur van het
Nut voegde bij zijn circulaire een zeer gede
tailleerde reeks van vragen, betreffende ditzelfde
verschijnsel, met verzoek om toezending van
het antwoord voor 1 September a. s.
Beide circulaires, zegt A. L. P. in de N.
Crt., behooren tot de gunstige teekenen
des tijds. Uit de eerste blijkt, dat het der re
geering ernst is met het voornemen, om midde-
e» te beramen, ten einde dit kwaad te bestrij
den en zoo mogelijk uit te roeien, terwijl het
weede kan gelden als een bewijs, dat de maat-
sc lappij tot nut van ’t algemeen na een meer
dan honderdjarig bestaan haar oorsprong en
haar r
evereenstemming met haar naam
haar leden oproept tot j
van maatschappelijke kwalen en
an den algemeenen toestand. zich even sterk gevoelen in den zomer als in
et onderzoek, waarop in beide circulaires den winter Ook op deze vraag zal men even-
^anöe rongen wordt, is niet alleen nuttig, maar min als op tal van andere van allen, die er
noodig. Een kwaal, welke men niet kent, rechtstreeks of zijdelings bij betrokken zijn,
an men ook niet genezenzou dan de regee- een gelijkluidend antwoord bekomen. Toch zal
werkelijk gevolg kunnen geven aan het de regeering dit en nog veel meer met volko-
eer dan eens tot haar gericht verzoek, om men zekerheid moeten weten, niet alleen om
de gevolgen der werkeloosheid te verzachten
of weg te nemen, maar ook om haar te be
strijden en van lieverlede uit te roeien.
NV anneer alles, wat men op rekening der
werkeloosheid schrijft, werkelijk ten haren laste
komt, dan moet in dezen met spoed gehandeld
worden. De vermeerdering van ’t getal der be
deelden, de toeneming van het pauperisme en
als gevolg van een en ander de benarde toe
stand der gemeentelijke financiën; wat nog er-
gei is, de rustverstoringen van den vorigen
winter, dat alles wordt door velen beschouwd
of althans voorgesteld als natuurlijke en nood
zakelijke gevolgen der werkeloosheid. Anderen
wagen het daarentegen de vraag op te werpen,
of hier geen andere oorzaken in ’t spel zijn
zij opperen het vermoeden, dat de werkman,
die vroeger wist te sparen, zich nu de gewoon
te eigen heeft gemaakt, om van de hand in den
tand te leven, om te verteren, wat hij verdient,
en terwijl hij weet, dat hij in den winter eeni-
ge weken lang geen werk zal kunnen krijgen,
omdat er dan in zijn vak geen werk is, zich
gerust laat stellen met de verzekering, dat de
gemeente hem geen honger mag laten lijden en
dat het geen schande is zich te laten bedeelen,
omdat hij toch eigenlijk in zijn rechtmatig aan
deel aan den nationalen rijkdom bekort wordt.
Moet de regeering bij de keuze der middelen
tot handhaving van orde en rust zich niet la
ten leiden door een juiste kennis van het ver-
verband tusschen deze verschillende feiten In
elk geval zal er over deze kwestiën onmiddellijk
hot noodige licht moeten worden verspreid, zul
len er werkelijk maatregelen getroffen kunnen
woiden, om ettelijke gezinnen voor ontbering
en gebrek en de rustige ingezetenen voor wan
ordelijkheden te behoeden.
Is hot daarom te hopen, dat de regeering
zich niet vergist in haar vertrouwen op de re
sultaten van een persoonlijk onderzoek der com
missarissen van de koningin, het is niet minder
wenschelijk, dat de departementen der maat
schappij tot nut van ’t algemeen niet alleen aan
de uitnoodiging van het hoofdbestuur tot nauw
keurige beantwoording der gestelde vragen ge-
volg geven, maar ook in eigen kring en met
eigen kracht de handen aan ’t werk slaan, om
het kwaad, waarop nu hun aandacht gevestigd
is, naar vermogen te bestrijden en te geneze°n.
Zeker de zaak is urgent, een krachtige be
strijding der kwaal is de eisch van don dag,
een radicale genezing de eisch der toekomst.
Intusschen verbeuzele men niet te veel tijd aan
de diagnose. Er moet gehandeld worden. De
winter nadert zoo langzamerhand weer en daar
mee de verergering der kwaal met al haar el
lende. Er dienen intijds maatregelen te worden
genomen om haar alsdan zoo krachtig mogelijk
te kunnen bestrijden.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis
de volgende
KENNISGEVING.
De COMMISSARIS der KONINGIN in dp
provincie Friesland, e
looping, nog niet vergeten heeft en in I hun oordeel laten leiden door persoonlijke
dij voortduring vanngen, opgedaan in den beperkten kring
gezamenlijke bestrijding I eigen omgeving. Is de werkeloosheid blijvend
tot verbetering of tijdelijk en laat zij, waar zij zich vertoont,
I zich even sterk gevoelen in den
waarop in beide circulaires den winter Ook op deze vraag zal men
rongen wordt, is niet alleen nuttig, maar min als op tal van andere
lf’n’ noodig. Een kwaal, welke men niet kent, mT j’ A
men ook niet genezenzou dan de regee- een gelijkluidend antwoord bekomen. Toch zal
meer dan
iiba
rer«
d.
laas
nnea
eitje
uien
'S‘
i
3/is
8
^16
OEEKER COURANT.
- n Q T" »>-» i vx zx- X 1 M 1 1 J x *Vf i
