k
El BET IMDISfflHI S
II
No. 70.
ff 93.
KONING ALCOHOL
gSSgMEiSs
.1
Z A T K RD A O
2 SEPTKMBBR.
Sluit Schiedam!
den
een Commissaris over den
UIT DE PERS.
k
Alle brieven
in te zenden.
1
4
r
1.
2.
3.
4.
5.
Deze CO LEANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
I
heid naar voren.
Mogen daarom de congressen weinig waarde
hebben, doordat de oorzaak der teleurstelling
in eigen zwakheid schuilt, zoo ligt voor de hand,
dat deze kwaal eerst dient bestreden. Door
onderlinge opwekking, door verlevendiging der
belangstelling bij de strijders blijft de hoop le
ven dat eenmaal met krachtige hand worde
aangegrepen wat onvermijdelijk noodzakelijk
zal blijken
ADVEBTENT1ÈN van
meer 7 h.
rekening, dienst 1892.
14. Aanbieding der Gemeente-begrooting
voor 1894.
15. Vaststelling eener verordening ter voor
koming van verspreiding van besmettelijke ziek
ten door binnenschepen.
1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7 ];2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
In de hofstad is de vorige week een interna
tionaal congres gehouden, met het doel om het
misbruik van alcoholische dranken tegen te gaan,
’t W as het vierde van dien aard, waar deze
kwestie lang en breed werd besproken.
De heer A. Heemskerk opende als voorzit-
Een ziekte, die een geheel volk we spreken
hier slechts van het onze heeft aangetast,
waarvan de gevolgen zoo betreurenswaardig
zijn, en waarvan men de oorzaak kent, te wil
len genezen met allerlei zijdelingsche operaties,
terwijl men zeer goed weet dat tot de oorzaak
af te dalen en haar weg te nemeu niet tot de
onmogelijkheden behoort, zoo iets is, dunkt ons,
al te naïef.
Voor groote kwalen gebruikt men geen lap
middelen. Aux grands maux les grands remè-
des. Een regeering alleen is in staat zulk een
machtig middel voor te schrijven. Waar het
een volkszonde betreft, wier beteugeling gebie
dend noodzakelijk is, mag zij zich niet van de
zaak afmaken met een drankwetje, waarvan de
uitwerking twijfelachtig is.
Groote menschen hebben met kinderen ge
meen, dat ze een algemeen voorkomende zonde
niet meer als zonde beschouwen. Tegen deze
volksmeening ie strijden met bonden, brochures,
voordrachten, ja wat niet al, het is weinig meer
dam schermen met windmolens.
Daarom moeten zij die belang stellen in den
strijd tegen deze ziekte, de Regeering attent
maken op haar verplichting, op de eenig af
doende remedie, welke ligt opgesloten in den
paedagogischen regelGouverner c'est prévoir.
Evenals bij het voorkomen van de cholera-
epidemie moet de Regeering ook te werk gaan
bij de drank-epidemiede gelegenheid er toe
moet worden weggenomen.
Maar die 24 millioen zal men vragen.
Juist, daar zit ’m de kwaal.
Het onmondige volk is dan toch ergens goed
voor.
Het pensioen van Mr. A. Heemskerk bedraagt
8000 gulden en bestaat voor een vijfde deel uit
drankdubbeltjes.
Daarom blijft men zijn toevlucht nemen
pour acquit de conscience om het geweten
te sussen, of pour besoin de la cause, voor de
leus, tot het opnoemen van allerlei lapmiddel
tjes, waarvan men reeds vooraf zeker weet dat
ze niet baten.
Daarom zijn congressen tot dusver vrijwel
nutteloos gebleken.
Is het middel te radikaal, en zou door het
gemis van 24 millioen gulden de Staatshuis
houding in de war dreigen te loopen, welk be
zwaar kan er dan zijn tegen hot middel, wan
neer het trapsgewijs wordt aangewend, opklim
mende door jaarlijks den accijns met eenige
percenten te verlagen, de vrije fabricage op te
heffen en onder controle der Regeering de hoe
veelheid der productie jaarlijks met eenige per
centen te verminderen
Halfheid aan de zijde der bestrijders is oor
zaak van zooveel teleurstelling.
Hoe moeilijker de maatschappelijke verhou
dingen worden, des te meer treedt het eigen
belang op den voorgrond.
We zien het zoowel in de sociale quaestie
als in de drankquaestie naarmate het eigen
belang meer op den voorgrond treedt, wordt
het gemeenschapsgevoel zwakker en treedt, waar
het zaken van algemeen belang betreft, half-
i ^er de vergadering meteen historische beschou-
behulp van
bannen
Indien het, congres eenvoudig aan de regee
ring en volksvertegenwoordiging den wensch
kenbaar maakte om Schiedam te sluiten, en met
klem van redenen, waaraan ook op dit congres
alle recht op waardeering moet worden toege
kend, de wetgevers overtuigde van het nood
zakelijke en afdoende van dezen maatregel.
Indien het congres tot dit praktisch resultaat
had kunnen komen, zoo zou het den eersten
stap hebben gezet op den weg die zonder twij
fel tot de gewenschte uitkomst voeren, zou.
tieven, onder de profeten ten onzent, u om
trent de gevolgen van een finale kiesrechtuit-
breiding op de mouw spelden.”
De Standaard roemde eenige dagen geleden
de discipline in de gelederen der anti-revolutio-
nairen, die zoo heerlijk was gebleken bij de
algemeeno beraadslaging over ’t kiesrechtontwerp.
Slechts drie schakeeringen kwamen tot uiting,
zeide het blad Beelaerts in den staart, Heems
kerk aan het hoofd der voorhoede en Mackay,
als leider van heel de groep in het front van
de linie. Alle drie kweten zich om strijd, op
verdienstelijke wijze van hun taak. Dat de
wijze van optreden van den heer Beelaerts het
blad geen reden geeft tot onverdeelde vreugde,
blijkt, uit hetgeen het thans schrijft, bij de be
spreking van de door dat Kamerlid gevoerde
rede.
De Standaard zegtDat bij de beraadslaging
over de kieswetten een zoo talentvol lid onzer
Club als de heer Beelaerts van Blokland, zich
feitelijk opwierp als woordvoerder der Conser
vatieven, kon ons geen oorzaak van vreugde zijn.
Een der onzen met handgeklap toegejuicht
zien in het Dagblad maar vooral in
de Maasbode, terwijl heel onze eigene partij
van de redevoering een smartelijken indruk
ontving, was tot op zekere hoogte zelfs pijnlijk.
Maar na de ontboezeming dier pijnlijke gé*
waarwording wijst het blad op de lichtpunten,
die in die rede waren aan te wijzen. In de
eerste plaats de bestrijding door den heer Bee
laerts van de staatsrechtelijke theorie door den
minister verdedigd niet minder mag het ten
tweeden toegejuicht worden, dat hij het kies
recht der gezinshoofden althans formeel in be
scherming nam. Voorts verried zijn erkenning
dat ook een monarchie democratisch kan zijn,
zonder daarom nog democratisch in republi-
keinschen zin te worden, althans de poging, om
op den klank af de jongere beweging een eere-
saluut te geven.
En eindelijk, zijn warm opkomen voor de
eere van Groen van Prinsterer, evenals het be
roep op meer dan één van zijn uitspraken,
toonde overtuigend, dat Beelaerts het voor zijn
conservatieve sympathieën nog niet over heeft,
om met de anti-revolutionaire partij te breken.
Dit waren de lichtpunten dien den anti-revo-
lutionairen in de gehoudene rede tegenblonken.
Daarnaast was evenwel veel aan te wijzen, dat
het anti-revolutionaire gemoed onaangenaam
aandeed. De hoofdgrief van de Standaard is,
het spelen van den heer Beelaerts met het be
grip van algemeen stemrecht.
Ongetwijfeld zegt de Standaard Algemeen
stemrecht, gelijk hij dit, ook met citaten uit
Groen van Prinsterer, aanwees, is voor ons,
anti-revolutionairen, het politieke gifalthans, zoo
daar onder verstaan wordt, dat elk burger, als
lid der staatsgemeenschap, een natuurlijk recht
bezit om mannen te helpen committeeren, met
last en macht om in zijn naam het bewind over
het land te voeren.
Maar, vraagt het blad, schuilt het gif dan
voor den heer Beelaerts in het cijfer? Mag 50
pet. dan wel 60 pet. desnoods ook nog. En
begint het gif dan pas te werken, zoodrageop
61 pet. komt?
Of zat voor Groen van Prinsterer, zit voor ons
en voor geheel onze partij het gif dan niet,
neen, niet in het percentage der kiezers maar
in het systema, in de theorie, in het recht,
krachtens hetwelk de kiezers optreden
En is dit zoo, begreep dan de heer Beelaerts
niet, of zag hij het met opzet voorbij, dat dit
valsche systema de vertegenwoordiging even
goed vergiftigt, ook al kiezen slechts 150,000
wing, waarin hij wees op de gebruiken in de
16e eeuw hier te lande toen het volk in de
herbergen wijn en bier dronk, terwijl de ster
ke drank alleen bij de apothekers te krijgen
was. De treurige eer van hier te lande het
dagelijkseh gebruik van sterken drank te heb
ben ingevoerd komt, naar Spr. opmerkte, aan
den Graaf van Leicester toe, die van 1585 tot
1587 een Engelsch legerkorps tegen de Spaan-
sche troepen aanvoerde. In dat Engelsche hulp-
korps werd dagelijks brandewijn onder de sol
daten uitgedeeld en weldra werd die ongeluk
kige vrijgevigheid regel bij leger en vloot, waar
na de burgers al zeer spoedig de gewoonte van
de militairen overnamen.
In het verdere deel zijner rede wees de oud-
minister op het ontstaan en de werking der
vereeniging tot afschaffing van Sterken Drank.
Aan het slot moest hij aan de congresleden de
treurige mededeeling doen, dat het jaarlijksch
verbruik van sterken drank in ons land 9 L.
per hoofd bedraagt, terwijl de accijns aan de
schatkist jaarlijks een bate afwerpt van 24 mil
lioen gulden.
Lij de daarop gevolgde discussies, waaraan
vooral geneesheeren deelnamen, bleek de over
tuiging vrij algemeen, dat de dronkenschap als
ziekte te beschouwen is en werden verschillen-
r de middelen genoemd, die blijkens de ervaring
konden dienen om de kwaal te bestrijden. Als
zoodanig werden genoemd de invloed der kerk
en van de vrouw verbodsbepalingen, hypno
tisme enz. Wat echter uit de gevoerde discus
sies duidelijk werd, is het onvoldoende der tot
dusver genomen maatregelen. Alle opgenoem
de middelen zijn hier en daar in de verschil
lende landen van Europa met meer of minder
- succes toegepastmaar geen dezer was afdoen
de en het is ook aan de vergadering niet ge
lukt een probaat middel aan te geven.
Toch was zulk een middel wel te vinden ge
weest, indien men met vollen ernst, niet langs
bijpaden, maar recht op het doel af, den drank
duivel wilde bestrijden. Het is toch voor een
regeering niet onmogelijk om dien duivel met
marechaussees bijvoorbeeld uit te
VERGADERING.
van den Gemeenteraad van Sneek,
op Dinsdag den 5 September 1893,
des namiddags ten 7 uur.
Installatie van Raadsleden.
Resumtie der Notulen.
Mededeeling van ingekomen stukken enz.
Benoeming van twee Wethouders.
Idem van twee Ambtenaren van
Burgerlijken Stand.
6. Idem van drie leden der Commissie voor
Strafverordeningen.
7. Idem van drie leden der Commissie voor
de Gemeente-reiniging.
8. Idem van drie leden der Commissie voor
openbare werken.
9. Idem van drie leden der Commissie voor
straten en wallen.
10. Idem van drie leden der Commissie be
last met het nazien van rekeningen en begroe
tingen.
11. ledem van drie leden der Commissie
voor Gemeente-eigendommen.
12. Idem van
Mac-Ad am weg.
13. Voorloopige vaststelling der Gemeente-
De Standaard schrijft:
„In Frankrijk zijn algemeene verkiezingen
gehouden op den grondslag van een zeer uitge
breid stemrecht. Uitgebreider dan het bij ons,
onder de bepaling van art. 80 der grondwet’
mogelijk is.
„De Fransche natie is veel hartstochtelijker,
en lichter ontvlambaar, en meer in hart en
nieren gerevolutioniseerd, dan het kalme, bedaar
de, flegmatieke volk, dat deze lage landen be
woont.
„Bovendien had het Panama-schandaal onder
de bourgeoisie een zedelijk bederf aan het licht
gebracht, dat rechtmatige ergernis had gewekt.
„Het zou dus niemand hebben kunnen ver
wonderen, indien de vierde en vijfde stand, die
door de dommekracht van het cijfer de macht
in handen had, de hoogste klassen brutaal weg
hadden overstemd.
„En toch, wat zag men?
„Dit, dat zelfs de poging om zulk gebruik
van die macht te maken, uitbleef. Dat de woe
liger geesten in district na district slaag kregen.
En dat er een kamer gekozen is, zoo gematigd”
dat alle vrees voor botsingen week.
„Een les voor ons land.
„Hieruit toch ziet men hoe volstrekt geen
waarde er te hechten is aan wat de conserva-
«M
mms-umiHui nk de
l.
i
5
5
J
1
S
l
l
d
d
.e
PUNTEN VAN BEHANDELING:
