ffliEElTE BI IIEE 1IIMM1SSEET WE.
JIEHIS El IDIEilTEllIE BL 1DIÖ9II DE
No. 71.
IR 3,
DE MANTEL DER LIEFDE.
I
1
O H T-Ë N-V EERTIOSTE
I
6
S E 1J 'J? 3L g IQ i<e
I.
kameraadschap uit,
UIT DE PERS.
Abonnementspnj;
Alle brieven
in te zenden.
n
I
:e
men
som-
en bij anderen zal het
van laat-maar-waaien,
en zachtzinnigste
tegelijk een eind maken aan de ka-
- i en derzelver kapitale
een godsdienstige
kapitalistische, zoo
De N. Rott. Ct. wijdt een uitvoerige beschou-
f aan de amendementen, op de kieswet voor-
Haars inziens is dat van de hh. Kolk-
ADVERTENT1ÈN van
voor eiken regel meer 71;,
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
Cents. Bij abonnement is de prijs
-te vernemen bij
Tegenover de overtredingen van haar voor
schriften neemt zij de gereserveerde houding in
acht, nog onlangs aan de ambtenaren van het
Openbaar Ministerie aanbevolen door onzen
Minister van Justitie. Ze ziet wat door de
vingers, overtuigd als ze is, dat de instelling,
waarover zij het bestuur voert, en de wetten,
voor welker naleving zij zorg heeft te dragen,
volstrekt niet volmaakt of onberispelijk zijn.
Bij elk voorkomend geval van overtreding dat
ze heeft te onderzoeken en te beoordeelen, zorgt
ze er voor den mantel der liefde mee te nemen.
Niets is haar aangenamer, niets geeft meer re
lief aan de toga, die om haar schouders welft,
dan de liefdemantel om de schouders van den
délinquent.
Ook het kapitalisme houdt er zulk een be
dekking op na, natuurlijk alleen voor kleine
zonden tegen haar instellingen.
Wie haar instellingen aantast, hebben geen
staat te maken op den mantel der liefde. Maar
die in den geloove zijn, zij, die zweren bij het
individualistisch systeem, ze mogen al groote
sommen verspillen op dolzinnige manier, hun
wacht de mantel der liefdehun zonden zijn
geen doodzonden, omdat de geest gewillig was.
Precies zoo oordeelt het godsdienstig Sanhe
drin over die zaken. In den geloove te zijn
staat ongeveer gelijk met een wettige aanspraak,
een aandeeltje op den liefdemantel. Een over
treding van de wetten, mits niet een dogma van
het geloof wordt aangerand, wordt vergoelijkend
bemanteld door do liefde, met de bemerking,
dat de gewillige geest is overmand door de
zwakheid des vleesches.
Er spreekt een geest van kameraadschap uit,
die lofwaardig is, en slechts wacht op uitbrei
ding over heel het geslacht der menschen, om
de samenleving op aarde recht hemelsch te
maken. Als zoodanig vinden we dan ook een
vergoelijkend woord voor het streven van som
mige heereu in ons Parlement, wanneer het hun
smart, dat de Minister maatschappelijke zonden
ontdekt in alle klassen der maatschappij, ook
in de hunne.
De mantel der liefde, waarmee ze de over
tredingen willen dekken, mag hun niet worden
betwist. Alleen zou men mogen vragen of
mijnheer de Beaufort zich van dien mantel niet
zou willen bedienen, ook wanneer het anderen
geldt dan die tot zijn club behooren.
Vanwaar die mantel der liefde zal
vragen. En het antwoord zal luiden bij
migen van de kerk,
zijn van de natuur.
Wie gelijk heeft, willen we niet uitmaken
misschien wel hebben beide gelijk, en is de
kerk de natuur te hulp gekomen bij de samen
stelling van het kleedingstuk. We willen ech
ter het terrein der kerk eens verspieden en
zien welk gebruik ze alzoo van dien mantel
maakt.
Deze CO l RAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS,
js voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
I man, Mees en Roëll, aangevuld door een cate
gorie van capaciteiten, zooals de hh. Van der
Kaay c. s. wenschen, het meest aannemelijk.
Men herinnert zich, dat dezen als kenteeken
van het voorzien in eigen onderhoud en in dat
van het gezin willen aangemerkt zien het niet
bedeeld zijn en. daarenboven een aanslag van
ten minste f 1 in de grondbelasting, of wel bii
niet-aangeslagenen het gedurende het laatst ver-
loopen burgerlijk jaar als hoofd van ’t gezin of
als alleen levend persoon als woning in gebruik
hebben van een gebouwd eigendom, waarvoor
ten minste f 1 in de grondbelasting betaald is,
dan wel een deel daarvan, zoodanig dat inwo
nende gezinshoofden en alleenwonende personen
ieder ten minste f 1 in den geheelen aanslag
Dat de voorstellers den leeftijd van 23 op 25
jaar wenschen gebracht, is, volgens het blad
mede een aanbeveling.
Blijkbaar, zegt het blad, zal ook bij het stel-
sel van.de amendementen, die belastingsbetaling
en woning tot grondslag hebben, de uitbreiding
van het kiesrecht zeer aanzienlijk zijn. Zij die
dit stelsel voorstaan, doen dit dan ook niet om
eene groote uitbreiding tegen te gaan, maar
omdat zij de wijze, waarop in hot regeerings-
voorstel de uitbreiding plaats heeft, niet kunnen
goedkeuren. Zij willen in de wet de door de
Grondwet voorgeschreven kenteekenen zien op-
genomen, die in het regeeringsvoorstel worden
gemist, zonder deze kenteekenen hoog op te
voeren en daardoor het kiesrecht op bekrompen
schaal uit te breiden.
Zal, aldus besluit het blad haar beschouwin
gen, dit doel worden bereikt, dan is tweeërlei
noodig: samenwerking van hen wier amende
menten, ofschoon op verschillende punten onder
ling afwijkende, toch dezelfde richting uitwijzen
en een tegemoetkomende houding der regeeriim.’
Voorde bedoelde samenwerking kan het afdee-
lingsonderzoek, dat over de amendementen moet
plaats vinden, den grondslag leggen. Wordt
deze samenwerking bereikt, dan zal de regeering
zekerheid hebben, door welke wijzigingen zij
bestaande bezwaren zou kunnen opheffen. Van
haar mag dan worden verwacht, dat zij door
een mild gemeen overleg het tot stand komen
van het groote werk bevordere, hetwelk zonder
dat ernstig gevaar zou loopen schipbreuk te
lijden.
Zoolang er in de wereld godsdienst gevonden
wordt, zullen er ketters zijn.
Paulus reeds heeft er op gewezen dat de
zonde is door de wet, en wetten zijn immers
e middelen, of wil men de wapenen, waarmee
een heerschende leer wordt beschermd, voor
eventueele besmetting of afwijking wordt ge
vrijwaard, in stand wordt gehouden.
Elke leer dus, die het tijdperk van tanden
krygen door is, heeft haar wetten, en diens-
volgens mag. zij wijzen op afval en zonde.
Daarom ook is zeer logisch de opmerking van
godgeleerden, dat de zonde niet beter, niet meer
afdoende bestreden kan worden dan door den
godsdienst zelve.
Logisch toch vinden we het, wanneer men
een kwaal tegen wil gaan op de meest af
doende wijze, om die kwaal in het hart aan te
tasten, om recht op het doel af de oorzaak der
kwaal na te sporen en te verwijderen.
Men versta ons welwij bedoelen niet een
voorstel te doen om den godsdienst afteechaf-
en wat wij willen zeggen is kort en goed
naar wij meenen het volgende:
het al een bezwaar is, bestaat bij mannen uit
den vierden of vijfden stand in mindere mate,
dan bij die welke tot dusverre het kiesrecht
ontvingen Eerstgenoemden zijn eerder gerijpt
voor den levensstrijd. Erkent men de juistheÏÏ
dezer redeneenng niet, acht men het omgekeer
de het geval dan mag dit nooit grond opleve-
len om den leeftijd ook voor die standen te
veAoogen, waarvoor tot dusver de 23-jario-o
leeftijd als vaste regel gegolden heeft.
bedenking van de Standaard is
dat de uitbreiding van het kiesrecht dan toch
finnlïTS fi"ra ->S’ ïe zeggen: «£k ben voor
finale uitbreiding en toch uw stem geven aan
verhooging van den leeftijd, verwikkelt u me!
uzelvon m onverzoenhjke tegenspraak, zegt het
De derde bedenking van de Standaard is
dat verhooging yan den leeftijd strijdt met het
beginsel van huismanskiesrecht. Regelin» naar
leeftyd hoort thuis in het revolutionaire systeem.
Aan hoofden van gezinnen moet krachtens huu.
positie het kiesrecht worden toegekend. Ze ziiu
1“ g jwg Ti TadelT te
W-, dat de meerderjarigheid voor
schrijft, belemmert ons, zegt het blad, om heel
wat hoofaen van gezinnen, die moesten toe^e-
laten worden, op te nemen. En zouden wij dan
die beletselen, die ons eigen beginsel irf ziin
doorwerking stuiten, nog moedwillig gaan ver
Dit doet, wie nadenkt en het oprecht met zijn
begmsel meent, nmt, zegt de Standaard. J
En het blad juic.it het dan ook toe, dat in
he amendement-Mackay-Van Alphen’ daartoe
het initiatief met genomen is. Het zou het a-e-
heele amendement ontsierd hebben
De Standaard beschouwt al dit drijven naar
verhooging van leeftijd niets dan koortsachti^e
uiting van de socialisten-vrees, die alle conse’r-
vatieve geesten bekropen heeft.
De Mmsfer/foimyer verdedigt de radicale partij
tegen de beschuldigingen, welke de heer Van
Houten in zijn eersten Staatkundigen brief tegen
haar heeft aangevoerd, inzonderheid teo-eu het
verwijt dat zij een immoreele politiek zou voeren
De radicalen zegt zij doen niet gelijk
mi. v. H., die leeft om de liberale partij te oe
rleven, maar zich als volkspartij van hare roe
ping bewust streeft zij er naar aan de natie een
volksvertegenwoordiging te geven, dio thans
daarvoor zijn onderscheidene bewijzen bii te
brengen niet bestaat. J
Ook de Arnhemsche Crt. verbindt aan den
brief van den heer Van Houten een paar op
merkingen. Het blad heeft vuur gevat op de
bewering van den schrijver, dat de kamerleden
i trachten om „zooveel mogelijk organen der pers
onder hunne controle te krijgen.” Het blad
dat van oordeel is dat de heer van Houten hier
voornamelijk op het oog heeft de Middelburgsche
en de Arnhemsche Courant, protesteert te^en
die insinuatie.
T 1T1' v-kan zelf weten
dat wat hij de „kleine liberale pers” noemt zich
steeds zorgvuldig van alle parlementaire invloeden
vrij houdt om haar volle vrijheid van oordeelen
verschuivimr tegenovef ha1aJ eigen iu het Parlement Ie
omel k be i handhaven- Wlst de schrijver het niet
T vbae‘ 1 imaï ‘e?..aauzien van °nze Middelburgsche
anti-revolutionaire zijde daartoe ma"° medew ZUj ei ba? T zo° pas £n e^en persoon
- “ooege- ondervonden dan ware zwijgen beter geweest
een verklaring te geven
De Standaard zet de bespreking der kieswet-
ontwerpen voort. Het blad bespreekt thans
den leeftijd die in het wetsontwerp-Tak is voor
gesteld voor de kiesgerechtigheid en de pogin
gen om die leeftijdsgrens tot 25, 28, ja zelfs"tot
30 jaar te verschuiven.
Een paar jaar opslag op den 23-jarigen leef
tijd, zegt de Standaard, zal ons het ontwerp
van wet niet onaannemelijk maken. Niet om
dat er uit een anti-revolutionair oogpunt geen
bedenking tegen een dergelijke verhooging van
den leeftijd bestaat, maar omdat het blad er
toch van overtuigd is dat men geen 3jaarplei-
zier van die conservatieve liefhebberij hebben
zal. Want al brengt men het kiezerskorps van
300.000 slechts op 600.000, toch zal er een Ka
mer komen die voor goed alle conservatieve
staketsels opruimt. Vooral wanneer het geldt
iets zoo eenvoudigs als het proclameeren van
den 23jarigen leeftijd, feitelijk niets anders dan
een corrigendum op de eerste editie van de wet.
Al acht de Standaard dus de
van de leeftijdsgrens geen onoverkomelijk be- I
zwaar, geheel iets anders is de vraav of van i
anti-revolutionaire zijde daartoe mag medege- ondervohnadden1J
werkt worden of, nog erger, t initiatief 2-ennmon j e vonuen
Het blad antwoordt beslist ontkennend. 1 daa, 8Pr,eke,n> zeS^ het blad.
A Elke godsdienst zegt wat goed is, wat zonde;
neem dus de godsdienst weg met zijn wetten,
en de zonde is niet meer.
Op dezelfde manier redeneerende, zouden we
evengoed mogen aannemen
Met de maatschappij en haar instellingen
weg te nemen, maakt men een eind aan de
maatschappelijke deugden en ondeugden.
Met het kapitalisme en zijn wetten van lais~
sez fair» de wetten 1
zijn lang niet de mildste
zou men 1
pitalistische ondeugden
fouten.
Mogelijk nu is de onderstelling, dat de gods
dienst verdwijntook aannemelijk is de profetie,
«at he. kapitalisme zal verdwijnen.
Maar om te gelooven aan een oplossing of
ontbinding der maatschappij, dient men het oor
e leenen aan de stemmen van onze bovenna-
ui ij e neiging, dient men vrede te vinden in
het geloof aan den toren van Babelcn ook
«an nog is de twijfel gewettigd of er wel ooit
111 e toekomst vooruitzicht bestaat op een twee
de monument van dien aard.
,JTaUg duS de maatechaPPij in wezen blijft,
maatschappelijke ondeugden worden
Maatschappij,
Het blad weet wel
zullen er i
aangetroffen, niet alleen in het samenstel
maatschappij, maar ook in haar individueele
rmden.
Gelijk wereldverzaking
deugd is, en zuinigheid een
is eerlijkheid een maatschappelijke deugd.’
Omgekeerd zijn wereldvergoding, verkwisting
en oneerlijkheid in elk dier drie sociëteiten
espechevelijk ondeugden, die door de besturen
dier vereemgingeu moeten gestraft worden.
Een verstandig bestuur echter zoekt niet zij-
kracht in de straffen en
in wezen blijft,
SIE
f
,c:-.
COURANT.
I
J
i.
i.
iE
ïsK
zijn wjng a;
haar gestrengheid, gesteld.
w wl (lior
ZOO 1
dan ware
