l
fflHNTE ES HET fflfflDISSMST SBH
J
ffi
II lis-1 ADIERTEVHE BL ID W DE
1
F
No. 87.
1893.
Begroeting der Gemeente Sneek voor 1894.
ACH T-E N-V E ERTIGsTE JAARGANG.
dö
ie
le
fl
ip-
an
I
J
rkt
L.
enz.
’.k o.
te spelen, de
400—
Te zamen ƒ237056.58.
1
MaMMMllHIW
yke
£en.
bÜ
Ion.
Alle brieven
in te zenden.
ƒ18737.—
.50,
raaiiwimiiuwffiiiiaiaSSSiïiT
ffllliTliililli!liliff
NG
in-
■eek
>d en
den
vo
les.
EI-
gië,
tigd
3094.42
868—
100—
622.215
11200—
50—
153.50
8022.50
8500—
9615—
300—
250—
2725—
,18130—
250—
505—
250—
400—
1000—
16000—
1313.08.
650—
1025—
750—
385—
200—
100—
230—
en-
r te
IT,
HE
IN-
IA,
:a;
ard
t.-
■a te
g. -
>U<J8-
van
's
5308.31
6644.58
60000—
700—
3068—
3900—
5521—
1060—
250—
2400—
3700—
3760—
2925—
M.
>ct.
j *“OCi tciHiiuji», umuai men ue nett
8 ’an ’t fatsoen niet in ’t openbaar durft
200—
125—
5—
16000—
beweging, speelruimte toch is
j van elke partij.
U I T DE PERS.
Dtof, d Aulnis smaakt niet veel genoegen
van zijn bestrijding der Liberale Unie in zake
de kiesrechtquaestie. In zijn verdediging tegen
over het Vaderland schreef hij o. a.
„Om geen verdeeldheid te brengen in de li
berale partij was op dealgemeene vergadering
„uit het program geschrapt, wat aanvankelijk
„in het concept stond, dat namelijk het kiesrecht
„zou worden verleend naar de kennis van lezen
„en schrijven/
Deze CO URAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Opcenten grondbelasting
ÏÏoofdelijke omslag
Belasting op de Honden
i enz.
der waag
van de veemarkt enz.
van begrafenisrechten
van leges en trouwen
schoolgeld II. B. School
lager onderwijs
Gymnasium
vergunningsrecht
van I
grondrenten
trek weg naar Leeuwarden
renten
visscherij, maalgelden enz.
stadsreiniging
bank van leening
regenwaterbakken
H. B. School
lager onderwijs
voor den veearts
Opbrengst der personeele belasting
Ontvangst der gasfabriek
Tegemoetkoming onderhoud rechts-
D gebouw
Restitutie kosten besmettelijke
ziekten
dijkslasten
Verkoop van stukken ter Secretarie
Opbrengst geldleening gasfabriek
Uitgaven:
Jaarwedden en presentiegelden
Kosten van Bestuur
Drukkosten, advertentiën enz..
Onderhoud gemeentehuis
Burgerlijke Stand
Verkiezingen
Staatsblad, boekwerken
Zegels, reiskosten
Wegen, straten, wallen, bruggen,
plantsoen enz. enz.
Gasfabriek
Gemeentereiniging
Begraafplaats4
Brandweer
Onderhoud gemeente-eigendommen
Belastingen
Kamer van Koophandel
Gezondheidspolitie
Armvoogdij
Geneeskundige dienst krankzinnigen
Hooger onderwijs
Middelbaar onderwijs
Lager onderwijs
Bewaarschool
Kunsten en Wetenschappen
Militie en Schutterij
Uitkeeringen
Kleeding politie, invordering mid
delen, brandassurantie enz.
Rente en aflossing
Proceskosten
Vergaderingskosten
Onderhoud rechtsgebouw
Aanleg regenwaterbakken
Nieuwe ovens gasfabriek
Onvoorziene uitgaven
Te zamen ƒ237056.58.
een dogma
berale partij
Wanneer men echter ziet
moeite wordt besteed
getrapte hekwerk weer i
wijl reeds zoo velen er den voet op hadden
zet om er overheen te
wel
zulk
deloos te worden.
Natuurlijk een reactionaire gril, zal men zeg
gen.
Ook daarmee is van Houten’s werk niet ver
klaard. Indien gebrek aan speelruimte oorzaak
was dat velen reeds het hekwerk passeerden
en nog velen gereed stonden om er over te
stappen, is het voor een man als van Houten
onbegrijpelijk en dient men de handen ineen te
met de Haagsche juffrouw uit te roe-
te gelooven, is in zulk een autoritaire in
stelling niet meer op zijn plaats.
Een strak, stroef gelaat wordt er geduld,
maar geen spelend vernuft, geen vrijheid hier
in den tempel der absolute waarheid, geen speel
ruimte, maar een belijdenis, waarvoor het vaar
tuig ankeren moet. Wel jammer zeker, èn voor
die belijdenis èn voor die kerk want het kan
niet uitblijven daarmee valt die kerk op
den duur.
De natuur drijft den geest om te spelen, de
wetenschap stuurt hem in de richting van het
hekwerk, en de macht van het ideaal brengt
er hem over heen
Och arme, daarmee is zijn lidmaatschap ver
vallen. Hij kan van deze kerk niet meer zijn.
En, indien de geschiedenis deze sombere
voorspelling voor de toekomst der kerk niet
wettigde, dan nog zouden we in het bestaan
van het hekwerk zelve en in de natuur des
menschen reeds voldoende verklaring vinden
voor onze verwachting, dat die belijdenis, op
gesteld te Nicea, te Rome, te Dordt, ja, waar
ook, ten slotte alleen zal staan, omdat het den
menschelijken geest geen speelruimte laat.
Er over heen, er tusschen door, sluipt en
glipt de een na den ander weg, niet uit boo-
zen lust of verkeerde neiging, zooals dan be
weerd wordt, maar daartoe gedrongen door de
natuur, die voor den geest om verfrissching en
speelruimte vraagt.
Die dan nog overblijven zijn de ziekelijke en
zwakke geesten, wier natuur krachteloos is,
wijl ze niet gediend waren van het krachtig
voedsel der wetenschap, en die bij het hek
neergezeten, uit tijdverdrijf als wijlen Mozes,
hun eigen dood en begrafenis verzinnen.
Op staatkundig gebied heerscht het dogma
eveneens.
Iedere partij heeft er zijn dogma, de socia
listische even goed als de conservatieve. Wie
gelooft in het heden, moet zweren bij het con
servatieve, het „liberale® dogma.
Wie gelooft aan de toekomst op dit onder-
maansche, moet heden ten dage zweren bij het
socialistische dogma, en hij, die zijn oogen richt
op de toekomst over graf en dood, hij zwere
bij het „clericale® dogma.
Nu heeft men kunnen opmerken in de ge
schiedenis, dat een dogma bij zijne verrijzenis
dweepers vormde, van wie in den aanvang
veel kracht uitging dweepzucht ontwikkelt
kracht.
Maar langzamerhand, zoo leert ons almee de
historie, ook van den laatsten tijd, herstelt de
natuur deze onnatuurlijkheid door vrijheidslust
en speellust op te wekken, waardoor het dogma
wordt aangeklampt en gedwongen om speel
ruimte die het dogma natuurlijk niet kan
geven, zonder zijn karakter als dogma prijs te
geven.
En dan ja, zinkt het dogma en de eene
Janmaat na den anderen verlaat den lekken
bodem meestal, om weer een ander dogma
te aanvaarden.
Zoo viel het doctrinaire liberalisme als staat
kundige partij zoo zal het ook vallen als eco-
de ruimte.
Op elk gebied des levens is de vraag naar
ruimte dringend de natuur eischt èn voor li
chaam èn voor geest verfrissching in het vrije
spel.
Hoe wordt nu deze eisch opgenomen F
Het antwoord hierop geeft ons de ervaring.
Zeer bemoedigend is het niet en herinnert ons
aan sommige schooljuffrouwen, die, uit pure
dweeperij met de regelen der orde, van hun
kleine pupillen ledepoppen zoeken te maken,
die als automaten zich bewegen en denken
moeten.
Op het gebied der Kerk heerscht het dogma;
het is de uitdrukking der absolute waarheid,
die geloofd moet worden op straffe van den
bankvloek.
Een soort van hekwerk, dat iedere kerk er
op nahoudt, en belijdenis heet, vormt de burcht
waar achter het gezag zich verschanst heeft.
Wie geen kruis maakt voor dat heilige der
heiligen, brengt zichzelf in verdenking en de
kerk gaat hem controleeren.
Drijft zijn critische geest hem nog verder en
gaat hij de verschansing van het gezag binnen
om een onderzoek in te stellen naar de deug
delijkheid, dan staat hem de keus open voor
twee wegen de kerk uit te gaan of zich op
zijn plaats te laten zetten het dogma duldt
geen speelruimte. Wie gaat twijfelen in plaats
„13095—
„33760—
„11000—
200—
1200—
3475—
1875—
200—
1240—
„22490—
3050—
„19805—
„18580—
„35855—
2075—
1650—
1501.50
3355—
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7«/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. J
slaan en
pen
„Gut, gut, hoe is ’t mogelijk
Het dogma, door v. Houten weer opgerakeld
mist de kracht der nieuwheid. Het maakt geen’
dweepers meer en wat v. Houten er thans mee
uitvoert, zou men veilig kunnen noemen het
aanblazen der laatste levensvonk om de lucifer
des te sneller uit te dooven.
Slimmer overleggen het de radicalen. Hun
dogma is er ook een, en als zoodanig gedoemd
eens onder te gaan. Maar wat bij deze partij
merkwaardig mag worden genoemd is de speel
ruimte nog op de jongste vergadering te Leeu
warden heeft ze door „verflauwing der grenzen
aan de socialistische kant® getracht de speel
ruimte te vergrooten.
En de socialistische partij
Ze heeft ook haar dogma waarvoor ze geloof
vordert, en erkend moet worden, dat onder hen,
die hier te lande tegenwoordig den toon aan
geven, het dogma zeer absoluut is.
Speelruimte wordt evenwel voorbereid en in
dien de voorstanders van speling er in slagen
mogen hierop de goedkeuring te verwerven van
de partijgangers en in plaats van het absolute
gezag weet te stellen de vrijheid van beweging,
zal de middenstof, die thans bij geen enkel
dogma zweert, de ongeloovige massa, die steeds
grooter wordt, zich van het socialistisch dogma
niet zoo laten afschrikken als tot nu toe nog
het geval is.
Vrijheid van 1
de levensvoorwaarde
nomische partij.
Mr. van Houten is thans ijverig in de weer
om de brokstukken dier liberale doctrine op
economisch gebied bij elkaar te rapen en er
van te maken, waarbij heel de li-
nog eens zweren zal.
hoe veel tijd en
om het verbroken of plat-
aaneen te nagelen, ter-
-1 ge
stappen, mag men zich
eens afvragen hoe een verstandig man
monnikenwerk kan verrichten zonder moe-
SIPKELJEtUIJktTE.
Een algemeen menschelijk verschijnsel, bij
°ud en jong waargenomen, en dat ons herin
nert aan onze natuurlijke afkomst, is de lust
k>t spelen.
En om te kunnen spelen is ruimte noodig.
deelruimte vraagt het kind, buiten de school,
vrjj te kunnen ronddartelen en in de vrije
beweging zijn lichaamskracht te laten uitwer-
en‘ Ze loopt af als de opgewonden wekker,
wanneer de klok van twaalf geslagen heeft.
Speelruimte vraagt het kind ook in de school,
met voor ’t lichaam maar voor den geest, en
zeuer is het een der voornaamste onderdeelen
van onderwijskunst om de geest, de kinderlijke
antasie, al spelende bezig te houden door leven»
digheid en opgewektheid te betrachten en daar-
te zorgen voor de noodige speelruimte, door
gepaste vrijheid in acht te nemen en slaafsch-
Deid te weren.
Die lust naar speling is echter ook aan oude-
reD niet vreemd. Ook zij vragen, door de na-
tUur er toe gedrongen, de vrije beschikking
Vaa hun vermogens.
Lichamelijk, als bij het kinderspel natuur
lik meer tersluiks, omdat men de nette regelen
Ontvangsten:
Batig saldo over 1892
Opcenten grondbelasting
ÏÏoofdelijke omslag
E’ Z.„
Opbrengst bruggelden
p regtju waier oaKf
Subsidie Gymnasium
Ontvangst der gasfabriek
landerijen en huizen „12629.20
SRI®
O U R A1
S
n
77
17
JJ
J)
T>
r>
3)
77
7)
37
77
3.
5
Op-
e de
iuko
inkje
ukje
I
1
8
4
Subsidiën
-- ...w v uiAXXll tre-
,etl -- en geestelijk, het spel van vernuft of
»utaiBie, daarvoor vraagt ook de meer bejaar-
i
77
77
77
77
77
77
77
T7
77
77
77
77
77
77
77
77
77
n vuur uea veearts
schoolgeld der Bewaarschool
77
n
77
77
77
77
77
7)
77
77
r77
77
77
73
37
77
73
„24409.851
„41275—
77