UfflS- ffl llllWffllMUI) M 111
EjEJX opwekking.
n
^73
3®
No. 101.
A ROAN O.
1893,-
is r«.
ie
:e-
e
i-
P-
m
80 D E C E A1
weer
en
Alle brieven
in te zenden.
Cents. Bij abonnement is de prijs
-te vernemen bij
O,
B.
)d.
LS
)t-
geen menschen meer zijn, wier
zoo bitter ellendig is, dat de gevangenis
eldorado bij is en de dood een uitred-
Bij kon. besluit is verplaatstde controleur
der directe belasting, invoer en acc. jhr. N. J.
Calkoen van Sneek naar Kampen en benoemd
tot waarnemend controleur te Sneek de heer
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 71/, C
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
December 1893, (2e Kerstdag) zal gehouden
worden op Woensdag den 27 December d. a. v
Sneek, den 8 December 1833.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE PERS.
In de jongste Kroniek der Stemmen van dr.
A. W. Bronsveld wordt nog eens gewezen op
het bedenkelijke van den toestand, waarin wij
verkeeren op staatkundig gebied. De maat-
regelen, die door de regeering worden genomen
of voorbereid, doen zien dat men daar bevreesd
is voor de hoe langer hoe meer als anarchisme
optredende oppositie. Nu zegt men wel dat het
zoo’n vaart niet zal nemen, maar dr. Br. is daar
niet zeer gerust op. Wel behoort hij niet tot
de pessimisten, die ons volk „tot alles” in staat
rekenen, daar er nog veel te veel goede elementen
ook in den werkenden stand zijn, dan dat men
den moed behoeft te verliezen. Maar die beste
elementen zijn het meest ordelievend en bemoei
en zich het minst met de politiek, terwijl de
roerige bestanddeelen met ingenomenheid luis
teren naar de taal der drie groote „volksvrien
den”, de heeren Kuyper, Schaepman en Do-
mela Nieuwenhuis.
„Wij vinden aldus vervolgt hij dus als
van zelf ons den weg aangewezen, dien wij te
bewandelen hebben.
„Help de goede elementen, de ordelievende
werklieden, die wat ouder zijn dan 23 jaar, en
waarborgen opleveren van bezadigdheid en zelf
standigheid, helpt hen aan ’t kiesrecht, maar sluit
de als stof heen en weer gedrevenen, de af-
hankelijken daarvan uit. Ga te werk met om
zichtigheid van stap tot stap van trap tot trap.
Blijf voorgaan blijf den weg wijzen blijf re-
geeren dat is taak en plichten geloof, dat
wie recht handelt, goed doet en niet omziet, het
verder brengt dan de staatslieden, die niet boven
maar onder het volk staan/
Ten slotte verdedigt dr. Br. zich tegen den
aanval dat hij het vorige ministerie bestrij
dende feitelijk het Trojaansche paard heeft - -j
ingehaald door de optreding van dit kabinet “^mter optrad na den val van het liberale mi-
Deze verantwoording laten wij hier nog volgen
„Het is waar, wij hebben onze blijdschap niet
verborgen over den val van het clericaal mi
nisterie, waarvan de heer Schaepman eerelid was
met meer dan adviseerende stem. "Wij denken
er nog zoo over. Maar wil men nu van ons de
verklaring, dat in vele opzichten het tegen
woordig ministerie ons teleur stelt welnu
hier is die verklaring 1 Wij zouden in de dagen
der verkiezing ons niet warm hebben gemaakt
voor een man, als de heer Tak, wiens optreden
als minister wij van meet-af hebben betreurd,
en een fout hebben genoemd.
„Wij zijn dan ook waarlijk de eenigen niet,
die dit optreden niet hadden verwacht, doch
zullen daar liever maar niets meer van zeggen.
Gedane zaken nemen geen keer. Wij spraken
trouwens reeds lang genoeg over zaken van
staatkundigen aard. Maar men vergete niet, dat
het lot der volken niet meer is toevertrouwd
aan de hoede der kerk het staatkundig leven
der natiën omvat hoe langer hoe meer, en daarom
mogen wij het oog niet sluiten voor hetgeen
voorvalt op de erve der politiek/
BINNENLAND.
ger de reactie, des te feller de haat en des te
talrijker de aanslagen.
De wereld is koud
chisme is warm
De heer Keuchenius is Zondag middag in
Den Haag overleden. Men kent de droeve
kwaal waardoor hij was aangetast. Het sterf-
bed is lang en verschrikkelijk pijnlijk geweest.
Eerst in de laatste dagen kwamen tijdperken
van bewusteloosheid voor. Hij bereikte den
ouderdom van 71 jaar.
Do overledene heeft in onze staatkundige
wereld een zeer belangrijke rol gespeeld. Na
een voorspoedige loopbaan in Nederlandsch Indie
^0 tof Ed van den raad van Indie
werd hij, in Nederland teruggekeerd, te Arnhem
tot lid der Tweede Kamer gekozen. Hij nam
de plaats in van den heer Van Zuylen, die als
nisterie Fransen van de Putte, dat de verwer
ping der cultuurwet niet wilde overleven. De
heer Keuchenius zette zich reeds dadelijk schrap
op ’t gebied van het onderwijs door de vraag
of het nieuwe kabinet homogeen was met be
trekking tot de erkenning der gemoedsbezwaren,
die de wet op het lager onderwijs, en bepaal
delijk art. 23, bij vele landgenooten van ver
schillende christelijke gezindheid had doen op
rijzen. Toen hij hierop een antwoord ontving,
dat hem weinig tevreden stelde, zette hij in een
rede de opvatting uiteen die hij had van chris
tendom. „Het is een wapenkreet zoowel als
een geloofsbelijdenis/ zeide daarvan indertijd
de Arnh. Cl. Het geloof van Keuchenius is
een militant geloof. Het is een oud testamen-
tisch geloof, dat het beloofde land te vuur en
te zwaard veroveren wil, een woord dat te zij
nen opzichte volkomen juist is gebleken/
Maar niet op het terrein van het onderwijs
kwam de eerste botsing, de strijd waardoor de
heer Keuchenius door ’t geheele land bekend
werd. Bij Kon. besluit werd benoemd op het
onverwachtst de pas opgetreden minister van
koloniën, de formeerder van ’t kabinet, de heer
P.Mijer, tot gouverneur-generaal van Ned.-Indie
terwijl in zijn plaats de geheel onbekende Tra-
kranen werd benoemd. Scherp werd dit besluit
aangevallen. Men keurde het ten sterkste af
dat de formeerder van het kabinet, opgetreden
na den val van ’t kabinet-Van de Putte een
mooie positie ging innemen en de zaken zelf
en verstandig, het anar-
en onverstandig. Die twee
verdragen elkander niet omdat ze beiden een
zijdig zijn en lijnrecht tegenover elkander staan.
Zoolang die eenzijdigheid blijft voortleven bij
beiden, is aan verzoening niet te denken en
dat gevaar is niet denkbeeldig.
Als twee gezworen vijanden Iaat de een zich
niet door den ander de wet voorschrijven.
Er moet dus iets anders worden bedacht door
de wereld.
Daar zijn ondervindingen in het leven, waarna
een crisis aanbreekt, waarna de mensch niet
meer voort kan gaan op de oude wijze, niet
meer het wezen zijn dat hij was.
En dat is ook het geval met de groote maat
schappij.
Er moet verandering komen in de leiding.
Niet alleen het verstand, maar ook het hart
moet meespreken.
Er moeten
leven
er een
ding.
Wij moeten conservatief worden in den goe
den zin van bet woord, niet alleen met ons
verstand, maar ook met ons hart moeten wij
conserveeren.
De humaniteit moet thans worden ontwikkeld
en gepropagandeerd, niet enkel door het woord,
maar ook en vooral door de daad.
Het verstand, hoe gezond ook, heeft in zijn
alleenheerschappij de wereld op een blind spoor
gevoerd. Thans is het hart aan de beurt en
het zal blijken, dat de woorden van den man
van Nazaret waarheid bevatten, dat de liefde
de sterkste is en dat zij alles overwinnen kan.
De wereld vraagt dringend om warmte en
liefde daaraan moeten wij menschen voldoen,
willen we voorkomen dat de wereld in bran
denden dorst tot de gewaagdste en dolste on
dernemingen zich laat verleiden.
De kerk heeft haar onmacht beledenze
vraagt thans dat men haar afvallige pupillen
naar de andere wereld zal zenden, zooals on
handelbare soldaten uit het regiment naar de
straf klasse.
De kerk is ontaardze versteende den le
vensstroom uit de mildvloeiende bron, door haar
stichter blootgelegd, tot koude geloofsartikelen.
De kerk heeft zich geacclimatiseerd in de
koude wereld.
De kerk treedt thans op als beschermer
instandhouder van die koude heersehzucht.
Thans is het woord aan de humaniteit, om
den waren godsdienst, zooals Luther eens deed,
uit de onder ’t stof begraven bladen weer aan
’t licht te brengen.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op artikel 13 alinea 4 der algemeene
politie-verordening dezer gemeente
Maken bekend
dat de WEEKMARKT alhier, invallende 26 I
W. van Hien, ontvanger te Lemmer.
De Haagsche kroniekschrijver der N. Gr. Ct.
verzekert, dat minister Tak, vasthoudende aan
zijn welstands-kenteeken, de geschiktheidsbe-
wijzen, gelegen in de gevorderde schrijfproef,
zal laten vallen. Men kan er zeker van zijn
dat de fractie-Schaepman van de katholieke
partij door deze concessie bijna geheel zal wor
den gewonnen. Overigens zullen de verande
ringen, die de minister maakt, neerkomen op
een krachtiger waarborg in de continuïteit van
woning of verblijf in dezelfde gemeente gele
gen. Verder zal hij echter niet gaan.
Het gewijzigd voorstel-Tak zal in den loop
der maand Januari inkomen en van dien aard
zijn dat het bij de hervatting der discussion ia
Februari, geen belemmering zal opleveren en
de noodzakelijkheid van hernieuwd sectie-on-
derzoek niet doen ontstaan.
Naar aanleiding van een voorgekomen ge
val van benoeming van een onderwijzer, die
alleen op de voordracht voorkwam, heeft de
Minister van Binnenlandsche Zaken beslist, dat
deze benoeming als volkomen wettig moet be
schouwd worden, indien na de oproeping geéne
meerdere sollicitanten zich hebben aangemeld,
de voorgedragene geschikt geacht kan worden
en het gemeentebestuur in overleg getreden is
met den arrondissements-schoolopziener.
-
51-
lu het boek der wereldgeschiedenis is
een bladzijde met bloed geschreven.
De monschheid is weer opgeschrikt door dy
namiet en in onze verbeelding zien we tal van
menschen oprijzen en met de Parijzer studen
tenwereld de vuisten ballen tegen de ontaarde
menschenkinderen, bij wie de gevoeligheid over
ging in gevoelloosheid en barbaarschheid.
Die verontwaardiging is verklaarbaar ver
klaarbaar zelfs dat men plannen gaat beramen
tot uitroeiing van het anarchisme.
biaarmate het getal dier gruweldaden toe
neemt, zal toch de reactie sterker worden en
de vrijheid meer en meer worden beperkt.
Wanneer wij menschen echter rechtvaardig
willen beoordeelen, zoo moeten wij in onze ge
dachten alle draden afsnijden, die hen in liefde
of haat aan ons binden. Dat gelukt mannen
eerder dan vrouwen.
Welnu, laat ons mannen zijn en het kwaad
onder de oogen zien, om daarna een billijk oor
deel te vellen en een redelijk geneesmiddel aan
te geven voor de kwaal.
Het anarchisme is een leer, en kweekt als
iedere nieuwe leer hoe dwaas zij dan ook
zij dwepers.
Die leer is het „noch God, noch meester.’’
De aanhangers dier leer worden tot de gruwel
daden gedreven door hun gevoel, dat zich da
gelijks beleedigd acht door den poel van jammer
en ellende waarin zij duizenden hunner mede-
.^enschen in de sloppen en holen der groote
»>sden zien rondworstelen.
En hun machteloosheid ziende om daarin
verandering te brengen, doorloopt hun gemoed
achtereenvolgens de phasen van liefde, veront
waardiging, haat en verbittering tegen alles
wat hun oogen verblindt in de weelde, die op
andere punten dier zelfde steden hun aandacht
trekt.
In blinde hartstocht sluipen ze rond als tij
gers wien men de jongen heeft ontnomen, en,
ongevoelig geworden voor menschelijk leed, is
moordlust het eenige wat hen bezielt.
Maar toch hebben ze iets waaraan ze zich
vast kunnen houden, namelijk hun leer.
En deze verschaft hun den prikkel om voort
gaan met hun moorddadige plannen; hun
Werk is dus niet doelloos meer.
Zij willen hun heilstaat trachten te bereiken
ooor het gezag aan ’t wankelen te brengen.
Hun middel doet dienst als schrikmiddel,
en erkend moet worden dat de wereld er van
schrikt en wankelt, jammer maar, dat het
middel zoo onmenschelijk wreed is.
Wat moet de wereld nu daartegen doen
Het anarchisme uitroeien
Denkbeelden laten zich niet uitroeien, zoo-
anS die denkbeelden voedsel krijgen in de
treurige toestanden die de maatschappij te aan
schouwen geeft. Het is een onbegonnen werk
met alleen, maar zeer gevaarlijk want zoolang
6r op aarde periodiek nachtelijk duister en
verborgenheid heerschen, blijft de gelegenheid
°m gruweldaden te verrichten, en hoe krachti-
j
i
■ië,
