CBM HI IK llilllfflMJ® sun.
BlMfflfflHLlII WK III
<1
No. 12.
V IJ F T r G s T E J
1895.
J
A. RO AN Gk
REDDINGSHAKEN
dXV^nd^
Z T E M JO A O
beschouwing die
dagen of
a.
955 •ïaafeófarf no. 253),
(jh p* 4 l>nW 1
Abonnementsprij s
Alle brieven en
in te zenden.
Nt
i
Bij deze Courant behoort ala Bijblad Feuil-
leton-nummer 188.
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
i voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
deze met cijfers
stukken te g
tot het vermelden der uitkomsten van
toog.
Deze uitkomsten zijn niet gunstig voor het
plan. Vooreerst is het blad van meening dat
de droogmaking op de wijze gelijk de Zuider-
zee-commissie dat wenscht, voor de waterkee-
riug geen voordeel zal geven ja, de uitkom
sten zullen eerder negatief zijn terwijl het
in de tweede plaats betoogt dat het met de
voordeelen voor de waterloozing al eveneens is
gesteld. Zelfs voor Overijssel zal het voordeel
al zeer gering wezen, terwijl de voorgenomen
verlenging der dammen van het Zwolsche Diep
de afwatering van de geheele streek, die op de
Vecht, het Meppelerdiep, enz. uitwatert, ten
zeerste zal benadeelen.
De meening dat men niet voor verondieping
van het ingesloten Ijsselmeer zal behoeven te
vreezen, deelt het blad niet. Men zal bij Dur-
gerdam en buiten de Ketelmond dadelijk aan
het baggeren moeten gaan.
De afsluitdam zal voorts zeer gevaarlijk zijn
uit een defensie oogpunt, terwijl deze dijk zelf,
naar ae N, R, Ct, betoogt, niet op voldoende
wijze zal kunnen worden bevestigd tegen een
mogelijke doorbraak. Die afsluitdam is het
hoofdbezwaar tegen het plan, terwijl het blad
m ieder geval van meening is dat voor de vei
ligheid de polderdjken, ook bj het maken van
een afsluitdam, als zeedijken en niet als moer
dijken behooren te worden aangelegd. En hier
mede verdwijnt het voordeel, dat de Zuiderzee-
vereeniging in den afsluitdam ziet.
De beschouwing wordt aldus besloten
„Onze technische bezwaren zijn hiermede uit
eengezet. Zij leiden ons tot het besluit dat men,
steunende op het verslag der staatscommissie en
handelende naar dat verslag, aan het werk gaan-
de, zich aan bittere teleurstelling zou blootstel-
len. De meeste onzer bezwaren slaan ook op
het plan Beijerinck-Stieltjes. De Zuiderzee-
vereeniging heeft een goed werk gedaan door
de nadeelen, die aan dat plan verbonden zijn
in het licht te stellen. J
De economische zijde der zaak laten wij hier
m het algemeen ter zijde. Alleen wijzen wij
er op, dat het rijksbelang eischt, nu de onder
neming van rijkswege zou plaats hebben, dat
het van de hand doen van den drooggemaak-
ten grond tegen een voldoenden prijs zoo ge
regeld mogelijk plaats hebbe. Wanneer dit niet
het geval is, als er een aantal jaren zijn, dat
de prijs van den grond zeer laag is, dan lijdt
het rijk onnoemelijke schade. Ook bij de droog
making van de Haarlemmermeer heeft het rijk
4 ','j millioen bijgelegd. J
Zeker, de bodem van het gedeelte der Zui
derzee, dat men wil droogmaken, bestaat voor
het grootste deel uit goede klei. Maar even
zeker is het, dat de waarde gemiddeld in de
jaren tusschen ’70 en ’80 minder zou geweest
zijn dan de f 2100 per hectare, die de IJpolders
hebben opgebracht. Want deze laatste zijn ja
ren lang voortdurend nog verbeterd door de
Amsterdamsche faecalien, die er eeuwen lano-
in geloosd zijn geworden, die zich bij vloed
over het geheele IJ verspreidden en er bij stil
water bezonken, terwijl de grond veel minder
zout was dan de Zuiderzee-bodem, door de uit-
uitwatering van Amstelland, Rijnland en Scher-
voor «LI T 1 ‘O‘ 4 rege1”’ 40 Cent..
-T CC“ta- BS Pnj.
«en u”£".r. daaromtrent t. rernemen bS
kennisgeving.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, brengen ter openbare kennis
dat er
aanwezig zijn
1®. In den houtmolen van Ter Horst aan
de Geeuw
2 Bij J. T. Bloksma, Pomp maker, Bui
ten t Hoogënd
3°. Bij de Wed. Folkert Prins aan do Prin-
sengracht
4°. In de smederij van J. Tjaarda, buiten
de voormalige Noorderpoort
I 5°. Aan het Spoorwegstation
I y b Seiners, nabij de Oosterpoorts-
I 7°. Bij G. S. Hofstra, steenhouwer, aan de
I Leeuwarder trekvaart
^sse^mant scheepstimmerman,
I by de Oppenhuizerbrug
9°. Bij de Kalkovens van Feenstra, aan den
j*fipenhuizerweg
10®. Bij den Concierge der Hoogere Bur
gerschool
11®. Bij den Concierge der school voor Kos
teloos Onderwijs
12®. In den molen van Veen, aan de Fra-
nekervaart.
Tevens wordt in herinnering gebracht, dat
volgens art. 450 van het Wetboek van Straf
recht ieder, die, getuige zijnde van het oogen-
Hikkelijk levensgevaar, waarin een ander ver
teert, nalaat dezen die hulp te verleenen, die
'U hem, zonder gevaar voor zichzelven, ver-
eenen kan, indien de dood van den hulpbehoe
fde er op volgt, gestraft wordt met hechtenis
an ten hoogste drie maanden of geldboete van
en hoogste driehonderd gulden.
Ten slotte wordt de aandacht gevestigd op
Jt. 168 der Algemeene Politie-Verordening
lezer gemeente, luidende als volgt:
I „Niemand mag weigeren een drenkeling in
iyn huis op te nemen.
I Ieder is verplicht, die daar te houden, totdat
■eigens verklaring van een geneesheer vervoer
San plaats hebben.”
Overtreding van dit artikel wordt gestraft
Set hechtenis van ten hoogste zes dagen of
geldboete van ten hoogste vijfentwintig gulden.
öneek, den 28 Januari 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
I BENNEWITZ, Secretaris.
K EN NISGEVING.
35 BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis.
- bat de LOTING, bedoeld in art. 17 van het
®0sLu.it. van 10 November 1892
D. z> voor de Volgorde waarin
- AARDEN op de in art. 16 van voormeld
■esluit bedoelde verzamellijsten worden ge
jacht, zal plaats hebben op Vrijdag den 15
Sebruari e. k.des voormiddags te elf uur
Sneek den 8 Februari 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd
ALMA, Burgemeester.
1BENNEWITZ, Secretaris.
I UIT DEFERS.
Jn de N. R. Ct. is een uitvoerige beschou-
gewijd aan de plannen der staatscommis-
nopens de droogmaking der Zuiderzee, een
Vreezen is’ dat een behan^e-
nng in de door ons veronderstelde volgorde de
kieswet met vóór 1 Januari 1897 gereed zou
zoUu kennn,J“ d,0"svolSens dat jaar niet
In werken. En om de verkiezingen
doen nlini°gi01iller de teê'cnw°ordige wet te
d Plaat*> bebben, zoover zal men het
waarschijnlijk niet durven laten komen. Voor
dat geval echter wordt er nu reeds op gere-
1 dan- d c k,amor’ als z9 de kiesrechtuitbrei-
dinö heeft afgedaan en zich daarmede als ’t
ware een bewijs van onbevoegdheid heeft ge-
vnHGn’iOtu Ve1r(^er als vertegenwoordiging des
volks te handelen, nog tot kort vóór het
3nStliPiider V(?rEezingen ingrijpende wets
voorstellen zal behandelen, als die tot wijzi
ging der personeele belasting en der regeling
van de gemeente-financiën.
Wij hopen van harte, dat wij ons in deze
Jfn “°sen vergissen, maar wij vree
zen, dat dit het geval niet zal zijn.
De vroeger vermelde circulaire van de Li
berale Urne is in de laatste weken in verschei
den plaatsen bij de aangesloten kiesverenigin
gen in behandeling geweest. Al naar gelang
den geest, die in de vereenigingen heerscht,
was de ontvangst gunstig of minder gunstig
De eene vereeniging neemt een afwachtende
houding aan, de ander is er zeer sterk voor
de derde is er tegen. „Burgerplicht” te AnU
sterdam behoort onder de laatsten. Het achtte
het met wenschelijk de circulaire in behandeling
te nemen hoofdzakelijk wijl het in de gegeven
omstandigheden een nieuw liberaal programma
onnoodig acht.
In de pers is de circulaire mede druk be
sproken. De Prov. Gron. Ct. acht het goed
gezien van het bestuur der „Liberale Unie” de
thans beschikbare kalme tijd te besteden voor
het vaststellen van een program. Wat het pro
gramma zelf betreft, dit komt haar wel wat al
te gedetailleerd voor. De vraagpunten zijn to
talryir, te weinig gepreciseerd en niet scherp
genoeg van formuleering. Daarvoor zullen ze
slechts tot algemeene beschouwingen aanleiding
geven, terwijl aan zuiver geformuleerde wen
schee behoefte is. Een beperkt program dat
precies zegt wat het wil en geen gelegenheid
geeft tot konkelen daaraan is, meent de P. G
Ct.behoefte in het liberale kamp. Een pro
gram in beslist democratischen geest, maar op
gemaakt met geen andere arrière-pensée dan
om voor alle vrijzinnigen het vereenigingspunt
te zijn. Aanvaarden de kiesvereenigingen in
dezen zin de uitnoodiging van het Unie-bestuur
dan kan zij, naar ’t blad meent, heilzame o-e-’
volgen hebben.
De Arnh. Ct. kan de juistheid niet toegeven
van „Burgerplicht’s” bewering dat voor het
oogenblik niets anders nóodig is dan „blijven
aandringen op ’t tot stand komen der kieswet.”
Het blad acht het evenals de Pr. Gr. Ct. goéd
gezien dat de Liberale Unie zich de onvermij
delijke windstille in het politieke kamp ten
nutte maakt om den weg, verder te volgen
duidelijk af te bakenen. De liberale partij heeft
-J, ai zoo vaak
heoben geestverwanten, op een gegeven oogen-
- r—ij vroeger
i overeenkwam, dat men zich wapenen moet te-
i e7. J gen herhaling van dit gevaar.
meerderheid Ea het het oo]£ verkeerj
op het IJ. Stellen wij, dat de Zui-
?n in dezelfde jaren f 1800 per hec-
i is de
fiooo.
zijn volgens de staats-
kleigronden, die men zal droogma-
~'g- i meer geschikt voor
voor weiland. Ook met het oog
1 van den graanbouw is het
i neming, al had zij technisch
vangen.
werkelijk met vrucht land i
worden, is o. i. de aanleg van
l
sche Hop
beschouwing die ver afwijkt van de waardee- merboezem oi
.rnu-T WaaF.? het blad zich indertijd uit- - derzee-grondei
liet by het verschijnen van het plan zelf. De tare zouden nno-nhroLï?” 1
stukken zijn niet geteekend, zoodat zij als het waarde er van thans F1”311? da“
ojgevat redaCtie SChlJnen temoetenworden En de productiekosten zijn iofis^de
ir x commissie f1335 a f1865
Het zou ons te ver voeren een overzicht van De zware kleigronden F--
i en berekeningen rijk voorziene ken, zijn in het algemeen
jT0 “oeten ons beperken bouwland dan v
het be- op den toestand eittttlluuuw J3 net
daarom zeker thans niet de tijd om de onder-
I neming, al had zij technisch geen enkel be
zwaar, aan te vangen.
Pe menige wijze, waarop hier
L...J aangewonnen kan
o. i. de aanleg van bedijkingen van
genngen omvang, zooals die van het Hoorn-
sche Hop en het Wieringermeer. Dat ziin
ondernemingen, die met andere welgeslaagde te
vergelijken zijn, waarbij geen mogelijkheid is,
dat honderdtallen millioenen gulden verloren
ga.au, waar men beschut is tegen heerschende
winden, waar men binnen weinige jaren de
vrucht van zijn geld en arbeid ziet. Maar daar
voor dienen tijden, gunstiger voor den landbouw
daade tegenwoordige, te worden afgewacht.”
Wy hebben, zegt de Zw. Crt., na dit oor
deel te hebben weergegeven, nog eens nage
slagen wat indertijd, in April ’92, door de N. R.
Ct. werd geschreven over het ontwerp der Zui-
derzee-vereeniging dat, zooals men weet, in
nooidzaak door de staatscommissie is over^e-
nomen. Het verschil is zoo sterk dat wij
ons genoopt voelen de slotwoorden hier te la
ten volgen
„De Zuiderzee droog te maken, is dus niet
noodzakelijK, aldus luidde toen het oordeel. Het
te doen volgens het plan der Zuiderzee-vereeni-
ging, is eene onderneming, zoo degelijk voorbe
reid zoo goed doordacht, zoo eervol voor den
Nederlandschen naam en zoo veelbelovend voor
onze nationale welvaart, dat zij ieders ernstige
overweging en levendige belangstelling ver
dient.
De Werkmansbode, na vermeld te hebben
wat door de Regeering omtrent de opvattin^
van haar taak is gezegd, waagt zich, wat den
loop der parlementaire werkzaamheden betreft
aan de volgende voorspelling
jaar, zóó tijdig, dat zij voor of
liagenjtan worden behandeld; op de"kieswet
belasting en daarop" die tot regeling
'gemeente-financien. De kieswet zal
spoedig mogelijk in de afdeelingen der Tweed.
Kamer worden behandeld. 1O
onderzoek het voorloopig verslag wordt opge
maakt en de Regeering dat verslag beantwoordt
dat eener- en anderzijds zoo lang mogelijk
kan worden gerekt zullen de wetten tot wij
ziging van het personeel en regeling der
meente-financiën in de afdeelingen worden
derzocht en i
in staat van wijzen (dat is voor openbare be
handeling in gereedheid) worden gebracht. Zoo
kon het gebeuren, dat t
openbare behandeling betaaW
...i 1.-T.T?- enae j henben geestverwanten, op een
j blik iets anders gewild dan de partij
gen herhaling van dit gevaar.
En het blad acht het ook verkeerd thans
rustig neer te zitten en met het vaststellen van
een program te wachten tot de nieuwe toekom-
s er zijn. Het herinnert dat in 1850
niet aldus is gehandeld. Toen stond zij één en
De kieswet komt eerst, nog in dit zitting-
in den tiJd)dat
het gewoonlijk zomervacantie is, in de afdee-
--up ue Kieswet
volgt de wet tot wijziging van de personeele
van de
wel zoo
-Ie
Terwijl van dat
opge-
lang mogelijk
wij-
regeling der ge-
OU"
met al den spoed die mogelijk is
handeling in gereedheid) worden gebracht.
kon het gebeuren, dat op een te denken tijd
stip: kieswet, personeele wet en gemeentewet I
-i-- i - i
Kamer zal hebben te beslissen welke& van de
drie ze het eerst onder handen wil nemen In
dien de Kamer voor die beslissing wordt ge-
ste.d, is de kans groot, dat haar meerderheid
die de kiesrechtuitbreiding nog altijd o-oen
goed hart toedraagt en die haar liever zou we0-
zien blijven dan komen - de behandeling der sti2e kiezers
drie ontwerpen in deze volgorde bepaaltPer- I niet ald?8 k
■i
33
45*
30’
6 50
7
77
7 20
8
8 -
8 15
8 35
8 45
SIWKRKKR.
!5
7 42
J
- 35
>14
>29
M3
o
