DE TWEE-EENHEID.
No. 28.
V IJ F T I G H T E J j
A. K. G A. N G.
1895.
F
in te zenden.
het
voor een
de
UIT
DE PERS.
d
le
r
3,
:0
a
a
0,
n
d
n
)-
e
d
n
;e
k
n
>-
n
1,
;r
Cents. Bij abonnement is
-te vernemen bij
Tot we
wanneer we
het
ver-
nog
gegc-
op te
altruïsme was hen verderfelijk.
Maar het egoïsme der zwarte vogels redde,
hetgeen uit het uitgestrooide zaad was opge
schoten.
Zoo gaat het nog dagelijks. Een ander is ’t
die zaait, en een ander die maait maar sa
men krijgen ze ’t koren binnen. Wil nu ’t ge
val dat de altruïst en de egoïst in één persoon
samenwonen, dan krijgen ook beide hun aan
deel van de oogst, die anders ten deel zou wor
den van den egoïst alleen.
Jean Grave is altruïst, offert zich voor een
beginsel en heeft zelfs geweigerd de cachot te
verlaten indien zijn vrienden gratie voor hem
mochten verkrijgen.
Handelde Jean naar
ken woorden, dan zou
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS de
gemeente Sneek,
Gelet op de artikelen 6 en 7 der Wet van
2 Juni 1875, (Staatsblad, no. 95), tot regeling
van het toezicht bij het oprichten van inrich
tingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken
Brengen ter openbare kennis, dat ter Secre
tarie der gemeente ter visie is gelegd, een ver
zoek met bijlagen van ERANCISCUS JOHAN
NES TREEING, Zilversmid, wonende te Sneek,
om vergunning tot het oprichten van eene
ZILVERSMEDERIJ in het gebouw, staande
aan de Looxmagracht alhier, Wijk 20, no. 41
kadastraal bekend gemeente Sneek, Sectie A*
no. 1719.
Dat op Zaterdag den 20 April 1895, des
middags te 12 uren, ten gemeentehuize gele
genheid zal zijn, om tegen die oprichting be
zwaren in te brengen en deze mondeling en
schriftelijk toe te lichten en dat zoowel de ver
zoeker, als zij, die bezwaren hebben in te bren-
Bij deze Courant behoort als Bijblad Bouil
le ton-num mor 192.
ADVERTENT1EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents-
voor eiken regel meer 7*h Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
kennis gedragen van de tweeëenheid
kracht
Daarvoor echter zijn we te Chineezig.
We willen alles voor ons alleen,
gedrongen worden te vechten, als
op den loop gaan om het leven onzer broeders-
geestverwanten te redden.
Metternich heeft het reeds gezegd broeder
schap alleen brengt ons er niet. De man had
zooveel over dit woord hooren spreken dat het
hem ergerde, en hij besloot zijn eerstvolgende
broeder aan te spreken met neef.
Dit is al weer'de reactie van ’t egoïsme tegen
’t altruïsme, een aanhoudend schommelen, een
perpetium mobile vol onrust totdat de dag
zal aangebroken zijn waarin alle knie zich zal
buigen voor de tweeëenheiddan zal er rust
zijn in de wereld, zooals de predikant rust
vond in ’t geloof aan de drieëenheid.
Zoo zij het
Dat de motie-Heldt duchtig gekortwiekt uit
het debat der Tweede Kamer is voor den dag
gekomen, werd reeds opgemerkt. De Standaard
sprak harerzijds van een geplukte kip en het
Vent. Weekblad van een doode musch.
In een opzicht stemmen echter de meeste
organen der pers overeen, dat nl. de heer
Heldt heeft gedaan wat hij kon en heeft ge
red wat nog te redden was. De Standaard
zegt dan ook harerzijds, dat hij wèl heeft ge
daan het offer te brengen en intrekking ons
nog verder van huis zou hebben gebracht! Nu
is althans verkregen dat de zaak der pensio
neering van oude werklieden officieel aan de
orde is gesteld.
Wij laten hier nog volgen wat de Nederlan
der (het orgaan van den heer De Savornin
Lohman) over de houding van den heer Heldt
schreef
„Op uitstekende wijze, naar ons voorkomt,
heeft de heer Heldt zijne motie ter bevordering
van pensioneering van „werklieden* verdedigd!
Natuurlijk dat een man als de heer Staalman
die, hij moge ook door anti-revolutionairen
gekozen zijn, blijkbaar de revolutionaire begin
selen is toegedaan zich vreesdij k boos maakt
tegen den voorsteller, die schijnbaar zich heeft
laten meesleepen door het „conservatisme van
alle gading.*
Maar anders oordeelen wij. De heer Heldt
is eenvoudig waar geweest. Hij heeft uit zijn
hart en naar ons hart gesproken, toen hij met
goed gekozen, warme woorden aandrong bij
de Kamer zich het lot der oude werklieden
aan te trekken. Maar hij heeft geen enkel
groot woord gebezigd hij heeft zich onthou
den van de totaal valsche voorstelling, opnieuw
door den heer Staalman verkondigd, alsof pen
sioneering van werklieden ook maar eenigszins
op ééne lijn ware te stellen met pensioneering
van rijksambtenarenhij heeft geenszins de
groote moeilijkheden verbloemd, die aan de re
geling vooral van deze materie verbonden zijn,
en, hoewel de mogelijkheid der regeling bij hem
vaststond, toch de bezwaren geëerbiedigd die
daaromtrent nog bij anderen konden bestaan.
In het belang der werklieden heeft hij alles
losgelaten wat inconstitutioneel kon worden ge
acht, o. a. de veroordeeling van een nog niet
eens ingediend wetsontwerp en aldus, zijn goed
doel in het oog houdende, niet toegegeven aan
ijdelheid en populariteitsbejag.
In één woord men gevoelt dat de heer
Heldt over de zaken goed nagedacht had, en
door niets anders gedreven werd dan door be
kommernis voor de werklieden. En het doel
is bereikt. De Kamer heeft, terecht, zich niet
laten verleiden beloften te doen, die zij niet
weet of kunnen en mogen worden nagekomen
zij heeft niets beloofd omdat zij dat niet kon
en niet mochtmaar unaniem de tegenstem
mers waren het ook hiermee eens heeft zij
aangedrongen op een ernstig onderzoek.
Dit is weinigmaar het is een begin.
Meer ware, zonder dat begin, een dwaasheid
geweest.*
gen, gedurende drie dagen voor ovengenoemd
tijdstip ter Secretarie der gemeente, in de ge
wone bureau-uren, van de ter zake ingekomen
schrifturen kennis kunnen nemen.
Sneek den 6 April 1895.
Bw gemeester en 'Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
hem als vanzelf weer altruïst.
Gelukkig land en stad waar de teugels aan
dergelijke handen zijn toevertrouwd Er wordt
gedacht aan de wetenschap en aan ’t geloof
aan de armen en aan de rijken beide.
Ook de natuur wijst op de noodzakelijkheid
dezer tweeëenheid en de loop der dingen in
de maatschappij predikt het als van de daken
naast egoïsme en ermee vereenigd zij altruïsme.
Is niet, om ons te bepalen tot onze eigen po
litieke historieeen vorstelijk persoon gerezen
door offers te brengen Een politicus er in ge
slaagd het vaderland van een zeker verderf te
redden, door zijn egoïstisch standsbelang te
overtrekken met een vernisje altruïsme Een
regeering die, te opofferend, het egoïsme op zij
zette, vervangen door een ander waarin ’t ego
ïsme voor stemvork wordt gebruikt Een maat
schappij als de onze op weg naar den afgrond,
omdat het vigeerend stelsel van individualisme
eigenlijk vermomd egoïsme is zonder meer
En is niet een gevolg hiervan dat wijze, ver
standige individualisten als radicalen, radicaal-
liberalen en liberaal-radicalen, ijverig in de weer
zijn om altruïsme als antidoot aan te kweeken
Hadden alle Jiberale-unie-vereenigingen maar
- ---..J en haar
zijn eenmaal uitgespro-
hij-zelf, en ook de maat
schappij, er nog genot en voordeel van kunnen
hebben het voordeel ware dan zoowel indivi
dueel als sociaal.
Jammer dat Jean zoo inkonsekwent is!
Een predikant, lid van een bestuurslichaam,
voelt wel dat hij een bekwaam man moet zijn
De meerderheid riep hem uit zijn theologi
sche onderzoekingen en herderlijke bezigheden
hij voelt dat hij tot veel dingen bekwaam is,
wordt vanzelf egoïst en daarbij maken de zor
gen voor het door hem mee bestuurde gewest
Iemand moest het bewijs leveren van
mogelijke eener drieëenigheid.
Ende hij sprak aldus
De Vader is God De Zoon is God en
H. Geest is God. Er is echter maar één God
dus deze drie zijn één.
Het geluk wilde, dat het gehoor hoofdzake-
lijk bestond uit eenvoudige lieden en nog
gelukkiger omstandigheid dat de man pre
dikant was en preekte; preeken met debat zijn
nog niet in de mode of ze wel ooit mode zul
len worden? Veeleer bestaat gevaar dat onze
kinderen, fin-de-sièele, staat te wachtende
bat of discussie met preeken; men haalt toch
overal dominees in, waaruit de prediker, boven
aangestipt, zeer goed ’t bewijs zou kunnen le
veren, dat een preek eigenlijk behoefte is ge
worden in vergaderingen van bestuurscolleges.
Tot adstructie van deze zijne stelling zou Zijn
Weleerwaarde er bij kunnen aanhalen, dat de
heeren der theologische wetenschap in hun qua-
hteit van regeeringspersoon ter oorzake van
hun roeping en ervaring gedwongen zijn over
al, dus ook in regeeringscolleges, als zeloten
op te komen voor wat des geloofs is
wat ze gemeenlijk niet nalaten ook.
Een ander motief voor zijn thesis zou hij
kunnen vinden in de omstandigheid, dat hee
ren theologanten meestal den boventoon voe
ren, over alles meespreken, daarmee dus blijk
geven van alles verstand te hebben, ergo le
vende bewijzen zijn van de stelling dat het
geloof aan het geestesoog het noodige licht
geeft overal en in alleszoodat het geloof ten
slotte de bron is van alle kennis in de dingen
des hoogeren niet alleen, maar ook des lageren
levens.
Bij preeken wordt niet gedebatteerd een
predikant die argumenteert op boven aangege
ven manier, zou zijn opposanten ook gemakke-
hjk kunnen staan.
Op onze manier willen we trachten deze
stelling nog nader toe te lichten, niet om
den predikant te verbeteren, dat zij
maar om het restantje twijfel dat
ons was achtergebleven, na ’t boven
bewijs te hebben aangehoord, finaal
Maar ter zake Prometheus behoort thuis in
de fabelleer in onzen verlichten tijd, waarover
Brunetière zich ongerust maakt, worden geen
raven maar kraaien en ander gevleugelte uit
de menschenvolière afgevaardigd om lieden
j la Prometheus de lever uit te pikken.
re
bij i
ven
ruimen.
Waarom is een predikant zoo van alle mark
ten thuis? Zoo vroegen we ons zelven af;
en daar werd ons, al nadenkende over deze
k gelukkige positie der Godsgezanten, op eens
een lichtstraal toegeworpen in de woorden van
een genialen Frauschen schrijver, Jean Gra
ve-
Terloops geven we van dezen auteur deze
korte notitiedat hij op dit oogenblik in de
gevangenis zit, omdat hij ongeoorloofd licht uit
den hemel op aarde bracht.
Hetzelfde deed, zooals de geachte lezer zich
zal herinneren, god Prometheus, die daarvoor
tot straf zijn lever moest afstaan aan de raven.
j la Prometheus de lever uit te pikken.
Wat heeft Jean Grave gezegd
I „AV anneer men geloof wil wekken
of andere zaak, moet men die zaak niet uit
putten, men stelle zich tevreden met verzeke
ringen, bevestigingen en stopwoorden.”
Dat is dus de weg dien de predikanten heb
ben te bewandelen indien ze nuttig willen werk
zaam zijn voor anderen en voor zichzelf.
Het laatste is zeker voor leeken evenzeer
van belang, en ’t is met het oog hierop dat we
Jean, den armen Jean, nog eens citeeren, waar
hij zegt:
Egoïsme is op zichzelf verderfelijk ook al
truïsme, alleen werkende, is voor den mensch
verkeerd, noodlottig; maar egoïsme en altru
ïsme, saam verbonden, zij lossen zich op in een
derden term, de term die de grondwet der toe
komstige maatschappij zal worden; het is de
wet der solidariteit.
Ziedaar de tweeëenheid met behulp van
welke een mensch, niet enkel een godgeleerd
mensch, of een schriftgeleerde, maar een gansch
gewoon sterveling ook, niet enkel een raaf of
kraai dus, maar een musch ook, een spreeuw,
een zang- of trekvogel, gelegenheid wordt ge
geven te pikken aan de lever van den licht-
gevenden Prometheus we bedoelen hiermee
de kans, die al wat adem heeft, beloopt, om
door middel van het geloof aan deze tweeëen
heid op te klimmen tot het geloof aan een
drieëenheid.
Prometheus was altruïsthij dacht aan de
menschen die in duisternis rondwandelen zijn
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.—franco per post ƒ1.25.
SS?
ik
6
1
i
6
6
ir
i-
ir
ie
/s
samwwini
