MI® H WBfflllHllB TOOR BE
fflllffil III HIT 1I1IIIIIIIISSEET SIH.
in.
No. 31.
IAQ5
VV O I> V
A P R I J
17
Gewerenwet.
e
1.439.845.—
fl 8.530.111
de
het
UTT
DE PERS.
15 pCt.
25
80 pCt.
aan-
M.
dat
□kt
10
30
Deze CO UBANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
u.-
rf -
m te
ia te
k en
.50,
i0 i
Met
Wij
ver
;en,
rer-
tigd
s. I
ADVEBTEN'LIËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents:
voor eiken regel meer ï’/j Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
grondstoffen.
Daar blijkt, uit het 19e stuk van de Statistiek
van het Koninkrijk der Nederlanden, dat in 1893,
Staat diensten levert; het zijn: rech-
f5.828.864.—
den ezel droegen, als dwazen uitgelachen,
vader kwam daardoor tot de overtuiging,
het kwalijk gaat „het iedereen naar den
te maken”.
Maar de zekerheid, dat men, hoe men
ook aanlegge, altijd stof tot op- en aanmerkin
gen zal geven, ontslaat niemand van den plicht
om te onderzoeken, of de door hem gevolgde
gedragslijn nu wel de beste is en daarom wil
len wij ook, naar aanleiding der Groninger be
denking, de vraag behandelen, of het niet be
ter ware, dat de Liberale Unie alleen de ver
kiezingen leidde
In de eerste plaats stellen wij ons de vraag
is het mogelijk En daarop geeft de ervaring
een leerzaam antwoord. In de provincie Ut
recht heeft nl. naar wij indertijd vernamen,
een Provinciaal Comité voor verkiezingen in
vrijzinnigen geest bestaan. Het werkte in alle
stilte en met bescheiden middelen, maar niet
zonder vrucht. En dezer dagen vernamen wij,
dat het niet meer bestaat. Waarom niet Het
deed niets dan met raad en daad en zoo moge
lijk met geldelijken steun de vrijzinnige kiesver-
eenigingen ter zijde staan en toch is het ge
struikeld over de kieswet-Tak, omdat het,juist
dewijl het zich uitsluitend bepaalde tot het
verkiezingswerk, in dien strijd niet wist a quel
Dieu se vouer
Ziet, eene kiesvereeniging kan, als zij wil,
zich tot het stellen en aanbevelen van candi-
daten bepalen. Waarom Omdat zij in de
keuze van haar candidaat op het gegeven oogen-
blik partij kiest, omdat zij door de keuze
van den candidaat met de richting, met de
denkbeelden, met de beginselen van dien can
didaat instemming betuigt.
De Liberale Unie echter stelt geen Candida-
ten. Moet zij dus maar de candidaten aanne
men, die onder de liberale vlag varende kies-
vereenigingen stellen En had zij dus, om bij
het jongste en sterkst sprekende voorbeeld te
blijven, Takkianen en anti-Takkianen met even
veel ijver en warmte moeten steunen
De vraag beantwoordt zichzelve, zoodramen
gemiddeld 80 pCt. van 1
daarbij aangenomen, als volgt
Rente, kapitaal en afschrijving
op fabriek
Winst aandeelhouders en tan
tiemes personeel
Loon aan het werkvolk
Exploitatiekosten, als: salarissen
directie en personeel, belastingen,
reparaties gebouwen, onderhoud
werktuigen, premies van assuran
tie, aanschaffing benoodigdheden,
brand- en smeermateriaal, delcredè-
re, risico’s in werkloonen en grond
stoffen, enz. enz
blijft f96.482.698
Daar de bevolking van Nederland 4.500.000
zielen bedraagt, en gesteld wordt dat elk ge
zin, dooreen genomen, uit 5 personen bestaat
(man, vrouw en 3 niet verdienende kinderen),
zijn er in het land 900.000 kostwinners, die te
zamen de f 96.500.000 aan belasting moeten
opbrengen, dus ieder, dooreengenomen, per
jaar f100.
Neemt men verder aan, dat over al de stan
den van de maatschappij, dooreen per jaar
f 500 per gezin verdiend wordt, dan moet U van
de inkomsten voor belastingen, directe of indi
recte (voor de gegoeden zijn het meest directe
belastingen, voor de mingegoeden accijnzen),
afgezonderd worden.
Van het ’/5 van de f8.000.000 aan fabrica-
gekosten, (d. i. inkomsten van den inwoner
waarop de belastingen geheven worden), vloei
en dus f 1.600.000 aan belastingen den staat
toe, en vertegenwoordigt deze f 1.600.000,15 pCt.
van de aan geweren uit te geven f 10.000.000;
15 pCt. kan dus meer besteed worden aan een
binnenlandsche dan aan een buitenlandsche fa
briek, met andere woorden, eene buitenlandsche
fabriek, om voor eene levering in aanmerking
te komen, moet evenveel percenten minder aan
bieden, dan het Rijk aan belastingen derft,
doordat de fabriek met kapitaal en directie,
niet hier te lande is gevestigd, en daarmede
een inkomst geniet, waarop de Nederl. fiscus
zijn aandeel niet heffen kan.
Wel is waar, indien die volle 15 pCt. aan
de inlandsche industrie preferentie gegeven moet
worden, (hetgeen zeer te betwijfelen is), betaalt
de Staatskas de ontvangen belastingen terug,
doch staat dit slechts gelijk met een buitenlan
der als leverancier. Hem behoeft indirect de
Staatskas wel niets terug te betalen, doch is
dan ook van hem aan belasting niets geheven.
Al is het onomstootelijk waar, dat de werk
krachten en kapitalen slechts eenmaal te gelijk
benut kunnen worden, ligt het toch meer voor
de hand, dat de Nederlandsche krachten
handenarbeid, hoofdwerk en kapitalen
Nederland en Koloniën benut worden, dan dat
in het buitenland daarnaar gezocht moet wor
den, omdat eigen behoeften uit den vreemde
betrokken worden.
Bovenstaand samenvattende, geeft het vol
gende overzicht
4.500.000 zielen de bevolking van Nederland;
96.500.000 gulden de opbrengst aller belastin
gen en accijnzen, min ink. rechten,
domeinen, posterijen, telegrafie en
loodsgelden
900.000 hoofden van gezinnen van 5 kop
pen, aangenomen man, vrouw en
3 niet-verdienende kinderen;
100 gulden per gezin wordt opgebracht
aan belastingen en accijnzenge
middeld door alle rangen en standen
500 gulden inkomsten wordt geschat, ge
middeld over de geheele bevolking,
per kostwinner, arm of rijk
van de inkomsten wordt dus betaald
aan belasting en accijnzen
10.000.000 gulden zijn aangevraagd bij de ge
werenwet
8.000.000 gulden hiervan zijn de fabricage-
2.476.322.—
7.395.774.—
1.389.306.—
Te zamen
Blijft over voor grondstoffen 20
dus van f 10.000.000 zijn 4/s of f 8.000.000 aan
l fabricage-kosten.
en »/5 of f2.000.000 aan
levering tegen hoog er cijfer gegund worden dan
aan een briitenlandschen fabrikant, en zoo jaJ-
voor hoeveel ‘f
Hoewel bovenstaande vraag eenvoudig schijnt,
en door sommigen dadelijk zal beantwoord wor
den, dat de minste som bet voordeeligst is,
hetzij door een buitenlandsche of binnenlandsche
fabriek geleverd, zoo gelooven wij toch,
dat hiertegen het een en ander in te bren
gen is.
In de verwachting, dat de Eerste Kamer
der Staten-Generaal de geweren wet zal aanne
men, zijn wij zoo vrij, hieronder het een en
ander te betoogen, om op de beantwoording
van bovenstaande vraag te komen.
Ongetwijfeld is in de Tweede Kamer de aan
neming van de geweren wet, ten deele een ge
volg van de toezegging van den minister „dat
wanneer voor 1 Augustus een voldoend aanbod
wordt gedaan, de minister dit niet zal afwijzen.”
Of de minister daarmede bedoelt, dat slechts het
minste cijver der inschrijvingen zal beslissen,
dan wel, of ook andere factoren zullen in aan
merking genomen worden, blijkt niet uit boven
staande verklaring. Ter aantooning, dat ook
indirecte voordeelen in aanmerking dienen te
komen, zoowel voor deze levering als elke an
dere, en voor welke afdeeling van bestuur ook,
strekke het volgende, waarbij getracht wordt
een maatstaf te vinden, van welken omvang
de indirecte voordeelen zijn.
Met indirecte voordeelen bedoelen wij, dat
gedeelte, wat van een uitgegeven geldsom (nu
betreffende f 10.000.000 aan geweren) in den
vorm van belastingen in dezen, weder wordt
terug ontvangen. Daar slechts van inkomsten
belasting kan geheven worden en zonder in
komsten door iemand niets gekocht kan worden
bij den winkelier, of bij wien, of voor wat ook,
en degeen, die deze benoefte verschaft, weder
om belast is, wordt per slot van al hetgeen dat
de staat uitbetaalt, aan zijne burgers, voor dien
sten of voorwerpen, belasting betaald.
Zonder twijfel kan worden aangenomen, dat
van de 10 miliioen totaalcijfer, voor 2.000.000.
hoogstens, grondstof is, doch voor 8.000.000.
minstens aan kosten van fabricage.
Do kosten van fabricage worden gesteld op
het eindcijfer en zijn
eens zijn maar tevens, dat wij daarom te min
van
voor
Met groote belangstelling, zegt de Schager
Crt., hebben wij gezien, dat verreweg de mees
te kiesvereenigingen, die haar oordeel over de
grondslagen van een nieuw programma der Li
berale Unie uitspraken, daarmede in hoofdzaak
instemden.
Wie onze artikelen over verschillende pun
ten van het ontwerp heeft gevolgd, zal begrij
pen, dat wij het met die kiesvereenigingen
der kunnen medegaan met een motie, die in
de Groninger kiesvereeniging Eendracht maakt
Macht is aangenomen. Deze vereeniging heeft
eerst verklaard, dat men de totstandkoming der
nieuwe kieswet moet afwachten en nagaan,
welke wijziging daardoor in de partijformatie
komen zal, om daarna te overwegen, of men
zal kunnen medegaan met de houding, welke
de Liberale Unie alsdan zal aannemen,
deze gedragslijn zijn wij het niet eens.
hebben evenwel daarover onze meening reeds
gezegd en komen daarop nu niet terug.
Daarop is evenwel de volgende motie
genomen op voorstel van den hoogleeaar Rei
ger
„De kiesvereeniging Eendracht maakt
Macht acht het wenschelijk, dat de Libe
rale Unie in het vervolg zich in hoofd
zaak bepale tot het geven van leiding aan
de verkiezingen voor de leden der Staten-
Generaal’j
Wij zullen ons niet ophouden bij zekere te
genstrijdigheid, die in beide besluiten ligt. H. e
men toch te weten zal komen, welke houding
de Liberale Unie aanneemt, als zij in hoofd
zaak zich bepaalt tot het geven van leiding
aan de verkiezingen, is ons niet duidelijk.
Of moeten wij liever zeggen, dat het.
eerste besluit de zwakke zijde doet kennen van
het laatste, omdat het Bestuur der Liberale
Unie geen leiding kan geven aan verkiezingen
zoolang niet vast staat, welke houding de Unie
aanneemt
Deze vraag plaatst ons in het hart van de
quaestie, waarbij wij eenige oogenblikken wil
len stilstaanniet om tegen het besluit der
Groninger kiesvereeniging op te komen, maar
omdat dit besluit in bepaalden vorm uiting geeft
aan bezwaren, die wel meer tegen de houding
van de Liberale Unie en haar bestuur worden
ingebracht.
De Liberale Unie moet geen vóorparlement
zijn het bestuur der Liberale Unie moét
niet van boven af zekere beginselen aan de
leden opdringen de Liberale Unie en haar
bestuur moeten veel van wat zij doen, niet
doen. Zulke aanmerkingen roepen bij ons al
tijd de herinnering wakker aan Lafontaine’s fa
bel van den vader, die met zijn zoon een ezel
naar de markt bracht. Als de vader reed en
de zoon liep, werd dit evenzeer afgekeurd ais
wanneer de vader liep en de zoon reed. Toen
zij samen op den ezel gingen zitten, werden zij
als dierenbeulen uitgekreten en toen zij samen
De
dat
zin
kosten of inkomsten van degenen,
die met kapitaal, hoofd of hand
daarin deelnemen
1.600.000 gulden, 1/5 van de f8.000.000, is
hetgeen de Staat aan belastingen en
accijnzen heft
15 pCt. vertegenwoordigt f 1.600.000 van
f 10.000.000
Niet voor alle werken zullen de fabricage-
kosten dezelfde zijn, doch kunnen de percen
ten, die de schatkist derft, doordat rijks-
penningen naar het buitenland vloeien, om daar
inkomsten te bezorgen, die hier te lande niet
belastbaar zijn, voor elk werk speciaal wor
den vast gesteld en door de bestekmakers (in
genieurs, officieren, of bij welke titels zij ge
noemd moeten worden,) bij bestek worden ver
meld, evenzeer als de begrootingssom wordt
aangegeven. De juistheid, aan wie een werk
gegund wordt, binnen- of buitenlandsche indu
strie, kan uit die percenten blijken.
Is het verkeerd een belastingschuldige meer
te laten opbrengen om een landgenoot te be-
voordeelen, nog verkeerder is het voorzeker,
een buitenlander ten koste van eigen beurs te
bevoordeelen, en dit geschiedt, waar de laatste
niet indirect belasting betaalt, door een zooveel
lagere prijsstelling als hij belasting aan de Ne
derlandsche Staatskas onthoudt.
Mocht op de juistheid van de statistiek of
gestelde cijfers iets zijn aan te merken, dan zij
gezegd, dat de cijfers alleen dienen om te trach
ten tot een maatstaf te komen.
Is ons betoog waar, wij gelooven niet,
dat het in hoofddenkbeeld voor tegenspraak
vatbaar is, dan is het ook van toepassing
voor alle andere leveringen, welke uit de pu
blieke kassen moeten worden betaald.
I
in alle vormen ontvangen is f115.012.899
i doch hiervan behooren te worden
afgetrokken, als zijnde inkomsten
Mag aan een binnenlandschen fabrikant eene van den Staat, die, öf door inwo
ner en vreemdeling moeten be
taald worden, óf waarvoor de
SHEERER CRER
jn<la
Ueeg
42 jr
Op verzoek overgenomen uit de Telegraaf.
j Dl.cldl UlcuoltJU IcYtil
j ten op den invoer
I inkomsten van do
meinen
posterijen
inkomsten telegraaf
opbrengst loods
gelden
