No. 56.
V ij F T I g s t e jaargang.
1S95.
rm
IMIBIl I ffl AMMSSMIT SfflL
ER
j
IN DE TOEKOMST.
IN.
Brandgevaar door Hooibroeien.
Z ^VTElIJ <3-
I.
[A.
U I T
DE PERS.
1.00.
de
beschaving
'/2
en
BINNENLAND.
op hun standpunt beslist
on-
,00.
f00.
40
a
a
10.
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil
leton-nummer 198.
rd
ha
an,
I.
i.
Op clericaal terrein bestaat dezelfde verwar
ring. De afscheiding der anti-revolutionaïreh
le partijen zou
eerlijk zijn.
saam-
vallen zoodra de quaes-
op
weer
overnemen,
de baan,
„gesagt”
de jongste frontveranderingen in
bewoner te verschalken, wiens bedrijf
j gelegen woonplaats oorzaak waren
ADVERTENT1EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7‘/2 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by
den uitgever.
De Haagsche kroniekschrijver van de N.
Gron. Ct. schrijft: Ik ben er nu, geloof ik,
achter gekomen, wat de bedoeling was van het
geen mij onlangs een Kamerlid zei over de
waarschijnlijkheid, dat de kieswet niet in 1896
in behandeling zal komen.
Bij het onderzoek van de herziening der per-
soneele belasting in de afdeelingen der Tweede
Kamer moet nl. vrij duidelijk zijn gebleken,
dat de kans om die voordracht onveranderd in
het Staatsblad te doen opnemen, ongeveer
„nihil” is. Zeer ernstige bedenkingen zijn er
tegen gerezen, en het schijnt vast te staan, dat
de meerderheid er nooit hare goedkeuring aan
hechten zal. V an tweeën staat dus één te ge
beuren óf de belastingwet, die een der voor
naamste grondslagen van het kiesrecht vormt,
zal in zulk eene ingrijpende mate worden ge-
Voorts wordt in herinnering gebracht art. 158
fetó het wetboek van Strafrecht, houdende be-
j is een feit geworden het jonkheerlijk cleriea- Pa^n&, dat hij, aan wiens schuld, waaronder druk
lisme is met zijn smaldeel een eigen koers gaan
I nemen, waarheen de opperbevelhebber niet
verkoos zich te richten; ze
van getij en p
jes weer gaan bevaren met de onderwijsvlag in driehonderd gulden, indien daardoor gemeen ge
achterlijkheid.
De liberale partij is niet zoo gelukkig in
het kwijtraken van deze trainards. De twee
laatste manifesten der L. U. en de kieswet-Tak
hebben wel op de zuivering geïnfluenceerd en
zoo zijn enkele vereenigingen zich gaan af
scheiden van de Liberale Unieer zijn echter
nog verschillende afdeelingen waarvan men
veilig mag verwachten dat ze na nog wat han
gen en bangen ook zullen gaan op eigen ge
legenheid. De moeilijkheid der afscheiding
bestaat nu eenmaal in het onaangename vaar-
welzeggen van oude vriendendaarbij in de
absentie eener conservatieve partij met eigen
program, en ook wel voor een groot deel zeker
in de vraagwaar het conservatisme begint en
het liberalisme eindigt. De nieuwe partij, of
beter wellicht de vernieuwde partij, noem ze
radicaal, radicaal-liberaal, of omgekeerd, is
voor ons, Nederlaiidsche politici, nog te jong om
er ons bij aan te sluiten. Ons afscheiden gaat
ook bezwaarlijk, sinds we meer dan aan pro
gram of beginsel ons hechten aan namen.
Men zie slechts, om hiervan overtuigd te wor
den, naar de kiesvereeniging Burgerplicht te
Amsterdam.
Wertheim,
was
onderwijs.
In zake belastingen is men allerwege reeds
aan ’t hervormen: nog meer dan thans
moet echter gewerkt worden in de richting van
belasting naar draagvermogen.
Alleen moeten beduidende bijdragen tot de
huishouding van den Staat gevraagd worden
van hem die ook beduidende inkomsten heeft.
Het onteigeningsrecht moet op verstandige
en voor het algemeen welzijn noodige wijze
worden uitgebreid. De democraten, die zich
niet met luchtverhevelingen en hersenschimmen
willen bezighouden, die in de werkelijkheid
willen blijven en in den mensch geen abstract
wezen willen zien, doch een wezen van vleesch
en bloed en met een onuitroeibare gehechtheid
aan individueel verkregen en verworven eigen
schappen en bezit, zullen niet zoo gek zijn om
ooit te streven naar opbeffiing van privaat be
zit. Ze meenen dat dit privaat-bezit eenvoudig
niet opgeheven worden kan en zalmen zou
het hoogstens acht dagen kunnen probeeren,
doch de volgende acht dagen, zou het er weer
zijn.
Het beperken ten algemeenen nutte en dus
het onteigeningsrecht uitbreiden, dat kan wel
en daarnaar moet dan ook gestreefd.
Meer dan tot nu toe nog geschiedde kan de
Staat streven naar verbetering, niet alleen van
den economischen, stoffelijken toestand der groo-
te menigte, doch ook naar die van den verstan-
delijken en zedelijken toestand des volks.
De te volgen politiek moet sociale politiek
zijn de quaestie der armoede van de groote
menigte moet met allen ernst aan de orde wor
den gesteld en naar verminderieg van die ar
moede van geest en van lichaam moet door de
scherpzinnigen van alle partijen worden gezocht.
Anders eindigt onze beschaving en onze religie
in -.^barbarismeop de grootst mogelijke schaal.
inkeer zij den rijken aan-
aan de
van het
de zoogenaamde reuzenkiezer,
van jaren her de man, het gepersonificeer-
de liberalisme. Gaat hij met de radicalen mee,
dan is voldoende met een paar woorden ervan
te reppenb. v. zegt de heer A. O. W.
Was sagt sie denn die Liebe
Sie Saget nichts, sie liebt
dan gaat driekwart van Burgerplicht reeds
met gretig en gewillig oor luisteren naar ’t geen
de heer W. „liebt.”
Maar ter zake. Keer het een weinigje
ge begrijpt met ’t oog op de feiten uit:
Was liebet denn die Liebe
Sie liebet nicht, sie sagt
dat alleen een kolom van woorden
behoeven, om
Burgerplicht ten naaste bij te verstaan.
BEKENDMAKING.
De burgemeester van Sneek,
Herinnert belanghebbenden aan art. 114 der
Algemeene Politie-Verordening dezer gemeente
waarbij is bepaald, dat wanneer hooi begint te
broeien, de eigonaar daarvan terstond kennis
moet geven aan de Politie en de door deze te
bevelen maatregelen van veiligheid onverwijld
legen gaan worden zich aansluiten bij clerica- moe*; opvolgen, en dat overtreding dezer bepa- veel hervormd word
ling wordt gestraft met hechtenis van ten hoog- nigte moet nog veelo
r van ten hoogste w7- tegenwoordig door de vers“prriding van voor- W1jzigd, dat een nader” sectie-onderzoek noodig
ie e ij ambachts-, technisch en landbouw- zal worden, die, van zelf, de afdoening der kies-
Wie met belangstelling de zetten volgt op
het politieke schaakbord, die moet het getrof
fen hebben hoe in de laatste jaren, die na het
optreden van het ministerie-Mackay, in de li-
berale partij vooral, maar ook in de clericale
partijen een kloof is ontstaan, die steeds wijder
begint te gapen.
De onderwijs-quaestie was bij meerderheid
van stemmental aan de clericale fraction ter
oplossing gegeven de belangstelling in dit
vraagstuk had, na een hartstochtelijken kamp
van een kwart eeuw ruim, in de liberale par
tij eindelijk doen uitzien naar een middel om
tot pacificatie te komen. Het toenemend suc
ces der clericale partijen aan de stembus deed
de hartstocht der liberalen bekoelen. Men be
rekende ook dat men, dus voortgaande, eerlang
de teugels zou moeten overgeven en dat de te
genpartij, uit twee heterogene fraction
gesteld, uit elkaar zou
tie van het onderwijs, die ze saamhield,
voor hen bevredigende wijze was opgelost.
Wilde de liberale partij eenmaal
leiding der vaderlandsche politiek
dan moest de onderwijs-quaestie van
het kostte wat het wilde.
Zij die aldus redeneerden zijn door de uit
komsten in ’t gelijk gesteld zij die oprecht
onverzoenlijk den strijd op leven en dood wil
den, zijn voor een deel van de dwalinge huns
wegs teruggekeerd, voor een ander deel ver
vallen tot de politieke tinnegieterij, welke door
’t vasthouden aan oude leuzen meent de poli
tiek terug te kunnen dringen op de oude baan.
Van de laatstgenoemde groep bespeurt men
in de liberale- maar ook in de clerieale partij
van tijd tot tijd een zeldzaam exemplaar. Het
opworpen der oude strijdleusvóór het open
baar- of vóór het bijzonder onderwijs, is het
waaraan men hen herkent.
Kwaadsprekende menschon willen in deze
afwijkingen exemplaren zien bij wie de onder
wijspolitiek dienst moet doen om hun verstokt
conservatisme te bemantelen, dat van sociale
politiek beslist afkeerig isze zouden echter,
zoolang geen conservatieve partij officieel ge
proclameerd is, met deze leuze zich willen
blijven ophouden in het liberale kamp. Daar
mee zou men dan deze lieden als oneerlijk
stigmatiseeren; naar ’t ons voorkomt is de voor
uitgang in politieke ontwikkeling te interessant,
om den tijd er af te mogen nemen voor een
grondig onderzoek naar de al- of niet-eerlijk-
heid dezer zoogenaamde trainards. Hun ge
slacht sterft immers met hen uit Zijn ze on
eerlijk, dan kan tot hun verontschuldiging wor
den aangevoerd dat ze met hun houding ver-
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
Offervaardigheid en i
bevolen. Zij kunnen niet ontkomen
noodzakelijkheid om afstand te doen
onnoodige, van het overvloedige.
Nog eenige tientallen van jaren van toe
nemende verwildering der lagere volksklassen,
en de hooggeplaatsten zullen begrijpen, dat zij
iets van hun voorrechten moeten alstaan, wil
zelfs het voortbestaan van hen mogelijk blijven.
Daarom laten zij bedenken, dat het streven
naar star en stram behoud noodlottig voor hen
wordt, doch dat zij een schoone, dankbare taak
hebben, wanneer zij mede aan de linkerzijde
der partijen komen en gaan streven naar be
zadigde, wel overwogen hervorming van oude
afgesleten toestanden.
tigheid, gebrek aan
mev enz., brand te wijten is.
zullen, afgekeerd gevangenisstraf of hechtenis
golfslag, voortaan de oude boek- drie maanden of geldboete
De Zutph. Ct. zegt dat men het woord de
mocratisch tegenwoordig zoo dikwijls hoort noe
men, dat het langzamerhand zeer wenschelijk
wordt om het begrip van het algemeene en
zwevende, dat er nog in ligt, te ontdoen en
met nadere bijzonderheden te omschrijven, wel
ke eoncreete hervormingen de democratisch ge
zinde burgers zoo langzamerhand zouden wen-
Schen. Wellicht dat het aanleiding zou kun
nen geven tot vruchtbaar samenwerken.
Het blad gaat daarom na welke hervormin
gen door alle democratische elementen gewenscht
worden en komt dun tot de volgende conclusie
invoering van een kiesstelsel, dat zoo onbe
krompen en ruim mogelijk het kiesrecht toe
kent aan iedereen, die het daarvoor voldoende
kenmerk van economische zelfstandigheid en
ontwikkeling of, om in de taal der grondwet te
spreken, van welstand en geschiktheid vertoont,
een kiesstelsel dat de vertegenwoordiging ook
der minderheden zooveel mogelijk waarborgt.
Het is niet denkbeeldig, dat men meent°dat
de wetgeving in alle landen de sporen draagt
van die groepen der bevolking, welke die wet
ten gedurende eeuwen hebben gemaakt; dat
nog altijd de arbeid niet genoeg gecodificeerd
is, dat de waarde van den arbeid en de prijs
van het arbeidsproduct behoefte aan regeling
heeft en niet aan den hoogdruk van het kapi
taal op genade en ongenade mag overgeleverd
worden, dat minimuin-loon, maximum-arbeids-
duur en arbeids-contract een nadere, uitvoeri
ger wetgeving verdienen en dat het groote
verschil tusschen armen en rijken voor een
groot deel bet product is van historische toe
standen, onder medewerking van den Staat in
het leven geroepen, voor een ander deel het
gevolg van het onder Staatsinvloed geworden
„vrije spel der economische krachten”, dat men
tegenwoordig nóch uit een godsdienstig, nóch
uit een humanitair standpunt meer kan verde
digen dat er verschillende inrichtingen (ook
onderwijs-inrichtingen) door de regeeringen zijn
tot stand gebracht, die sommige volksgroepen
veel meer bevoorrechten dan anderen.
De geschiedenis der menschheid is een aan
eenschakeling van het wegnemen van privile
ges, welke de regeerende standen zich in den
loop der tijden hadden weten te verschaffen
het streven van de democraten in alle eeuwen
en landen is geweesthet zooveel mogelijk
verwezenlijken van sociale rechtvaardigheid.
- -In zake het onderwijs moet dan zeker nog
dat overtreding dezer bepa- veel hervormd worden en voor de groote me-
l meer gedaan worden dan
ste zes dagen of geldboete
en-twintig gnlden.
Van het wetboek van Strafrecht, houdende be-
te verstaan is verzuim, nalatigheid, onvoorzich-
-, aan voorzorg, achteloosheid
brand te wijten is, wordt gestraft met
van tén hoogste
van ten hoogste
vaar voor goederen ontstaatmet gevangenis
straf of hechtenis van ten hoogste zes maanden
of geldboete van ten hoogste driehonderd gulden,
indien daardoor levensgevaar voor een ander
ontstaat, en met gevangenisstraf of hechtenis
van ten hoogste een jaar, indien het feit iemands
dood tengevolge heeft.
Sneek, 12 Juli 1895.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
I
s
6
I t
12
!5
9
3
S
5
as de
Klaa.’
t, d.
er en
je van
an de
Reid-
minia
OEEKEB CeiiRAlV
nms- es mhi blib wiiii ue
A,
Ut U11UÜL nijö V lit" 111
top, in de hoop daarmee hier of daar een land- i
en af- i
van zijn
r “in niviio ovrt V» cltlL OUllcl
