s
IMS-1.' MfflWi™ ÏMR Dl
Paardenmarkt te Sneek.
3|r
1
VIJFTIGSTE JA A JR G A N G.
1895»
n
ZOMAM SOLVERE.
1
NAJAARS-P AARDEN MARKT
S E I? T E »1 15 sc r?a
7
Deze „democrat!-
De lente geeft niet altijd bloemen.
BINNENLAND.
UIT
DE PERS.
Alle brieven
in te zenden.
I.
t.
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
8- 1
AIJVERTEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
voor eiken regel meer 7'^ Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voor waarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
weinig ingenomenheid met het ontwerp
i vangen en bij Petrus en Paulus terug te bren- j
ilse zijn stem er tegen volgens diens beschou- j - -- -
'king zijn de ontwerpen onaannemelijk omdat
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil-
»ton-nummer 203.
Niemand zal er dan een lans voor durven
breken fatsoenshalve zal het huikje dat door
dat zeer
kracht schijnt te bezitten.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek brengen ter openbare kennis, dat de
aldaar zal gehouden worden op Woensdag den
18 September e. k.
Sneek, den 6 September 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
oïilkan ze niet groot zijn, aan de totstandkoming
dezer ontwerpen mee te werken. De droite
van de antirevolutionaire partij ziet geen heil
i in kiesrechtuitbreidingze kan dus in gemoe-
Be niet met de ontwerpen ingenomen zijn. Na
tuurlijk, wordt de beweging ervoor in den lan-
■de wat sterker, dan zal ze nolens volens schou
derophalend zich over de gemoedsbezwaren heen
«ettenze zal dan geen spelbreker willen zijn.
I De ware spelbrekers zijn de katholieken a
Ia Haffmans. Hun meening over kiesrechtuit-
•jbreiding is van algemeene bekendheidniet al-
Been zijn ze er niet voor, ze zijn er pardoes
tegenwaarom ze er tegen zijn mag Joost we-
‘eni want het blijft een geheim en wel een
op worden gezet de elementaire eischen eener goede kiesrecht
regeling
1 dat zij rechtvaardig zij
2°. dat zij 'beruste op vasten grondslag
3°. dat de kiezers, die zij in het leven roept,
hun recht hebben en houden onaf hankelijk van
Het geheele ontwerp is een miskenning van
Thans is bepaald, dat het onderzoek van de
kieswet-regeling Woensdag, 11 Sept.des voor-
middags 11 uren in de afdeelingen van de'
Tweede Kamer zal beginnen.
stemmig met de heeren vertegenwoordigers
zoodraze hun stem laten hooren en den steun
erlangen van een of anderen gezaghebbende
pastoor, komen de leiders van allerlei tint, maar
bijna zonder uitzondering in de peper en zout
tint, om het onrustige volk onder hun hoed te
gen.
Het spreekt vanzelf dat een artikel als dat
van den heer van Gilse koren is op den molen
van Haffmans c, s. In dezen moeilijken tijd i
znllen de heereu afgevaardigden uit het Zuiden
het artikel niet hebben gelezen zonder er echt
voltairiaansch bij gedacht te hebben, dat een
goed vriend toch in tijd van nood meer waard
is dan honderd priesters.
Komt de afdeeling-Kater.
sche” fractie schijnt er een van gekruist ras.
Aan kiesrechtbeweging doet ze niet mee, o jee
nee ’t Zou „den Heere verzoeken” zijn, die
alle gezag heeft opgedragen aan het stel minis
ters dat we thans rijk zijn. Hun afval, of lie
ver hun afwezigheid ter plaatse waar men de
beweging op touw zet, vermindert natuurlijk
de kansen op aanneming.
Na van Gilse komt in het laatste Gidsnum
mer weer een prof, op de proppen; ’t is de
welbekende heer Cort van der Linden.
Ook deze komt met bezwaren, niet zoozeer
tegen de grond wetsopvatting der regeering maar
tegen de onpractische, ondeugdelijke wijze waar
op deze de zaak heeft uitgewerkt. De argu
menten door deze aangevoerd zullen stellig wor
den overwogen, want ze bevatten veel waars.
Maar, mag men vragen, waartoe die opsom
mingen van onzinnigheden uit van Houten’s
kieswet? Die waren töch algemeen bekend.
Zou deze hooggeleerde dan vergeten of voor
bijzien, wat ook het bestuur van den Bond voor
Vrouwenkiesrecht niet heeft opgemerktdat
van Houten’s bedoeling geweest is een kieswet
ad hoe te maken In aanmerking genomen de
diepzinnigheid waarvan dit Gidsartikel blijk wil
geven, is het meest aannemelijk de onderstel
ling, dat professor Cort van der Linden een
echt politieke streek heeft willen uithalen.
Zijn bedoeling zal geweest zijn, de sociaal-
liberalen, die nu eenmaal bij kris en kras heb
ben verklaard het kiesrecht algemeen te wil
len maken, om die sociaal-libetalen schrik aan
te jagen door te zinspelen op de kans van ver
werping en ze zoodoende nog terug te bren
gen van den dwaalweg, dien ze onder de be
goocheling des heeren van Gilse voornemens
waren te bewandelen.
Er ontbreekt nu alleen nog maar aan dat
ook dr. Kuyper er een afkeurend oordeel over
uitspreekt. Niet waar dan zijn van alle frac-
I Terwijl de tijd nadert dat het ontwerp kies
wet in de afdeelingen zal worden onderzocht,
doen zich in de liberale partij stemmen hooren
Bie van
Wijk geven.
de Vragen des Tijds verhief de heer van
IA
8e ongrondwettig zouden zijn precies dus de
teden waarom van Houten c. s. het vorig jaar
vrijheid vonden Taks ontwerpen op zij te zet-
lien inderdaad heeft zoo’n terugkaatsing van
iv. Iden bal iets van Engelsche sport.
De heer van Gilse heeft de zaak grondig on-
Verzocht natuurlijk; men mag dus aannemen
)9. de grond wetsquaestie bij de behandeling niet
jgnaaugeroerd zal blijven. Het tijdschrift waar
in van Gilse voor zijn artikel een plaats vond,
■taat mede onder redactie van de heeren Kerdijk
j Jen Borgesius zouden dezen het niet ten deele
ia- llf U1>sschien geheel met van Gilse eens zijn
m, *s de meening des heeren van Gilse te be
schouwen als het persoonlijk gevoelen van een
dp Her redactie-leden Is er vooraf over deze zaak
geconfereerd, of willen de mede-redacteuren de
20. /‘verantwoordelijkheid van het artikel geheel la-
Heu op de schouders van den schrijver?
I De tijd zal ’t leerendaarmee moet Neder-
land zich voorloopig tevreden stellen omdat
het bier niet een beginselquaestie maar wel een
|an praktischen aard geldt, behoefden de mede
redacteuren zich niet erover uit te laten de
kritiek trof niet het beginsel waarvan de re-
geering is uitgegaan, maar de wijze waarop het
beginsel werd uitgewerkt.
I Toch, moest men den horoscoop trekken, de
voorspelling zou minder gunstig luiden. Im
mers buiten de radactie van de Vragen des
U'tids telt onze Tweede Kamer onder haar le-
Ben een goede veertig „vooruitstrevenden“ ofte
wel democraten, en daarvan is de grootste helft
’Bjberaal. Zijn er onder dezen die het met van
'yGilse eens zijn waaraan men niet behoeft
ie twijfelen dan is het gevaar van verwer
ping niet gering te schatten.
“tsB ^mmers aan de zijde der minder of in ’tge-
s J heel niet vooruitstrevenden is de lust niet groot,
X-J - 1»
groote biologeerende of suggestieve de liberale golfbeweging zachtkens naar strand doorstaan, omdat het geen rekening houdt met
.De eenvoudigsten dreef, door deze vloedgolf er
onder het katholieke volk zijn niet overal een- j het wicht zal sterven en de verklaring van den
dokter zal spreken van een gecompliceerde
ziekte of een dubbele breuk. „Dat komt van
de waaghalzerij van den heer van Houten/ j
hooren we zeggen. vreemden invloed.
Pardon, niet zoo bits De schuld ligt niet j
Ly xx'juivu aio wiiu0i<;i-ivir0«t;iuui Hi-iui:i
I emancipatie. Voor democraten en sociaal-libe-
was hij met de vertolker van eigen opinie ralen acht de schr. het ontwerp voliStrekt on.
Houten heeft zich bij deze gelegenheid la- aannemelijk en hij ontraadt hot standpunt om
ten leenen tot werktuig van C
nie, d. w. z. van de opinie die gemaakt en on
derhouden wordt door de N. R. C. en wat
daarmee samenhangt.
De partijen doen, wat de heerschende klas
se haar voorschrijft. De klassen-regeering, zoo-
als we er thans een in folio bezitten, heeft
meer gedaan dan van haar gevraagd werd.
Haar arbeid overtreft de verwachtingen die
met het oog op het voorhanden materiaal moch
ten worden gekoesterd.
Materiam superabat opus.
Als de kieswet valt zal ze onder haar eigen
gewicht worden verpletterd.
De schuldige ligt op ’t kerkhofde doode
is door den doode begraven.
Dit is de schrale troost voor de klasse der
niet mondige voortbrengers van onzen nationa-
len rijkdom.
Met dit ontwerp is evenwel de zaak der
kiesrecht-uitbreiding niet van de baan gescho
ven. We zullen dan waarschijnlijk het genoe
gen smaken nog een ontwerp-Haffmans, daar
na een ontwerp-Lohman en eindelijk een ont-
werp-Kuyper te zien afmaken, om dan in ar
ren moede de handen te wringen en tot het
„volk“ de bede te moeten richten Maak gijzelf
een kieswet, waartoe wij ons te vergeefs hebben
ingespannen onze geest was gewillig genoeg
maar ons vleesch het was te zwak om iets
gezonds ter wereld te brengen. Daarbij kwam
dat vader en moeder het nooit eens konden
worden over het beslissend oogenblik
Maandag is te den Haag de Staats-commissie
voor de pensioenverzekering door den Min. van
In het jongste nommer van de Gids wordt Waterstaat geïnstalleerd. Na de leden het wel-
doot prof. Cort van der Linden een beschou- i kom te hebben toegeroepen, zeide de Min. o. a.
ties de woordvoerders tégen de kieswet-van wiug gewijd aan ’t kiesrechtontwerp van den „Uit de aan de commissie verstrekte opdracht
Houten en gaat het knutselwerk onverbiddelijk i minister Van Houten. De critiek, die de heer blijkt, dat haar taak verder reikt dan de grond-
ten gronde. I v' Ievey^ I®. scherp. Het is, meent hij, slagen te onderzoeken, waarop een verzekering
Niemand zal er dan een lans voor durven i e.en »coaseryatief kiesrecht,” uit den kunstma- van het lot van oude werklieden door een pen-
tigen grondslag der tabellen. Bovendien kan sioenstelsel zal kunnen en behooren te worden
het den toets der meest welwillende kritiek niet geregeld. De Reg. wenscht het geheele vraag-
n.
bij van Houten; als xninister-kieswetontwerper het 8trev®.n ^r arbeidende klasse naar politieke
ralen acht de schr. het ontwerp volstrekt
en hij ontraadt het standpunt
de „publieke” opi- het ontwerp aan te nemen als een eersten stap.
De Amsterdammer beklaagt zich in een op
stel, dat zij sarcastisch „Brave burgers’.” beti
telt, over het ontduiken der successierechten.
Naar aanleiding van het bekende wetsontwerp
zegt het blad
Laat ons maar dadelijk zeggen, dat, als de
ontworpen „maatregelen tot verzekering van de
betaling der belasting” genomen worden, de
daaruit voortvloeiende vermeerdering van’s rijks
inkomsten weliswaar natuurlijk niet nauwkeu
rig te bepalen valt, maar dat, uaar de verwach
ting der regeering, op een bate van f 200.000
’s jaars „zeker wel kan worden gerekend.”
Het blad somt dan eenige manieren op, waar
op de „brave burgers” den keizer onthouden
wat des keizers is, en resumeert’de zaak aldus
De regeering schat, dat die ontduikingen, die
bedriegerijen, jaar in jaar uit gemiddeld f 200.000
zegge tweemaal honderdduizend gulden
beloopen. Wel te verstaan: niet een waarde'
van twee ton wordt verzwegen, maar verzwe
gen wordt een zóó vervaarlijk bedrag van ver
erfd kapitaal, dat het een verschil maakt van
twee ton in de belasting.
En dat geschiedt schier uitsluitend door men-
schen, behoorende tot de stoffelijk ruim geze-
genden dezer aarde. Door menschen, die waar
schijnlijk meerendeels in hun kring doorgaan
voor achtenswaardige Heden en brave burgers.
Raakt het bloed niet aan het koken, wanneer
men bedenkt, dat de menschen in die kringen
het soms ozoo druk hebben over gering zede
lijk bewustzijn bij de volksmenigte
Wijlen de hoogleeraar de Bosch Kemper
schreef eensOntduiking van de belastingen
is in niets onderscheiden van gewonen diefstal
aan zijne medeburgers. Het is een bewijs van
een ontwikkeld besef van den band tusschen
den Staat en zijn burgers, wanneer de publieke
opinie dit erkent. Het is een bewijs van een
zeer gebrekkig volksleven, wanneer men in het
ontduiken van de belastingen geen schandelijk
misdrijf ziet.”
De uitspraak is meer dan dertig jaren oud.
Maar zij heeft in het Nederland onzer dagen,
helaas, nog volle actualiteit.
I
urn i iT immssBiT sm.
10 3i
D IJ'
7 3ü'
6
6 51
7-
72!
835
84’
■s
a
i
ic
IG I
'16 I
92)8
94il
95’3
108 2
101’1
i
Jj.
