■ffi- ffl IM
B1W1HUD WB M
i w
tffifffE n IJ8T llüiHHHÏ SBH
n'
Oproeping onder de Wapenen.
No. 79.
sr-
KAPITAAL EN ARBEID.
s
N Gk
1895.
<1
Oproeping onder de Wapenen.
w
a
V.
Ze werkt bij licht en duisternis en ontziet zich
Uit de leiding van het katholieke
U I T
ad«
A.
2
i'l,
Alle brieven
in te zenden.
En
wel be-
der arbei-
50,
3 a
M.
lt.
7h
Deze CO VRAN T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
-■è
Hengeloosche firma
doet gelden tegenover den arbeid.
Uit het optreden der sigarenmakers is
bleken dat de arbeid de heerschappij van het
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek,
gevolg gevende aan de missive van den heer
Commissaris der Koningin in deze Provincie
d.d. 28 September 1.1. Ie Afd. M. en S. no. 1023’
roept bij deze op den mihcien-verlofganaer
JAN VEENSTRA, ingeschreven in het Regis
ter van verlofgangers dezer gemeente, loteling
uit de gemeente Dantumadeel, lichting 1889
no. 48, behoorende tot het 7e Regiment Infan
terie 2e Bataljon le Compagnie, om, voorzien
van al de voorwerpen van kleeding en uitrus
tingstukken, bij zijn vertrek van het korps me
de genomen, zich op Maandag den 28 Octo
ber 1895, des namiddags vóór vier uur, te la
ten vinden bij zijn korps te Amsterdam, ten
einde voor den tijd van twee maanden onder
de Wapenen te komen, wegens overtreding van
art. 143 der Militiewet.
Vooraf moet gemelde verlofganger zich, voor
zien van zijn zakboekje, ter Secretarie' dezer
gemeente vervoegen, om dit voor vertrek te
laten afteekenen.
Tevens wordt hem herinnerd, dat ingeval
aan deze oproeping niet wordt voldaan, hij
overeenkomstig art. 145 van meergemelde wet
zal worden behandeld.
Sneek den 30 September 1895.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
Je
is
li
sle, dat van het „geloof” voor 1
meer steun te wachten is dan voor dén arbeid. i raamd is? Eerst het materialisme
den tegenwoordi- dende klasse ontfutseld met het kapitaaldaar
na het kapitaal dit bewijs van ontwikkeling
uit de hand geslagen.
Wat blijft dan nog van het „nette” mensch
over dan zijn kapitaal Welnu dit ook aan
de kerk
Maar de wereldgeschiedenis kan met dezen
loop van zaken geen genoegen nemen; hoe ook
het machtig kapitaal zich laat bedotten, voor
den dag komen zal ook in den kapitalist het
ontwaakt bewustzijn, dat zijn stem niet aan de
kerk maar aan den met hem saamwerkenden
en strevenden arbeider behoort.
De eeuwen spreken van een aanhoudenden
strijd voor de vrijheid de strijd om het bestaan,
die niet berust op een historisch, filosofisch of
eenig ander levend beginsel, kan die vrijheida-
voorstelling slechts een zeer korten tijd verdra
gen. De tweede stand werd vrij; toen volgde
de derdezou dan de vierde stand, de over-
groote massa, deze grootste van alle gaven moe
ten ontberen omdat eens, in lateren tijd, een
regeling werd getroffen op maatschappelijk ge
bied, welke enkele menschen rijk en sommigen
welvarend maakte, maar de groote massa niet
het minste heil aanbrengt Immers neen
De kerk mag haar best doen met den lof
der tevredenheid te zingenze is zelve aller
minst tevreden. Want ze beklaagt zich, en
terecht, over de toenemende godsdienstloosheid.
Het gezag der kerk verbleekt met den dag.
Dit is wel jammer voor de kerk, maar kan
geen reden zijn dat zij, die de vrijheid eenmaal
op haar veroverden, deze weer zouden willen
opofferen om de vrijheid van den vierden stand
te verijdelen
Men make zich daarover niet ongerusthet
recht zal zijn loop wel hebben. Ongerust
mag men zich alleen maken over de verblind
heid van ’t kapitaal, dat in de kaart speelt van
de kerk. De rijke bourgeoisie laadt groote ver
antwoordelijkheid op zich. Aan haar de schuld
wanneer eens moet verklaard worden: „De
vierde stand, welke eenmaal de laagste was,
is nu de eerste”. Wanneer de rollen worden
omgekeerd staat de maatschappij nog scheef en
helt in plaats van naar rechts naar links over.
Den klassenstrijd te bevredigen is een edel
pogenmaar men bedenke dat deze strijd ligt
komstig art. 145 van meergemelde wet zal
worden behandeld.
Sneek den 30 September 1895.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS???
bneek herinneren, naar aanleiding van artikel
18 der wet van 4 December 1872 (Staatsblad
no. 134), de ingezetenen
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gele
genheid wordt gegeven tot kostelooze inenting
en herinenting.
Sneek den 1 October 1895.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNÉWITZ, Secretaris.
DE PERS.
In de Zaterdag te Amsterdam gehouden ver
gadering van de Vereeniging voor staathuis
houdkunde en statistiek is, zonder dat men tot
een bepaalde conclusie kwam, breedvoerig van
gedachten gewisseld over de prae-adviezen van
de hh. mr. N. G. Pierson, mr. Treub en mr. Rei
ger en den heer D. E. O. Knuttel omtrent loon
en arbeidsduur in openbare bestekken.
De Zw. Ct. geeft daarvan hei volgende ver
slag De voorzitter mr. N. P. v. d. Berg ver
klaarde zich vóór het prae-advies van prof. Reiger.
Mr. Van Geuns uit Zierikzee schaarde zich aan
de zijde van mr. Pierson. Wanneer verkorting
van arbeidsduur echter gewenscht is, moeten
z. i. bepalingen omtrent het loon als een nood
zakelijk compliment zijn te beschouwen. In den
strijd tusschen mr. Treub en den heer Gerrit
sen in het Soc. Wbl. koos hij partij voor laatst
genoemde. Prof. d’Aulnis de Bourrouill verde
digde den Utrechtschen gemeenteraad, die geen
bepalingen op dit punt wenschte te maken.
Wat de bewering van mr. Treub betreft, dat
de loonsbepalingen te Amsterdam geen merk
baren invloed op de bestekken hebben uitge
oefend en slechts een verschil van 2.7 pet. ople
verde, merkte hij op dat dit een gevolg hier
van is, dat het loon over het geheel reeds
hooger was dan vóór de loonsregeling. Men
vergete ook niet, dat, is eenmaal de bepaling
vastgesteld, zij bezwaarlijk zal zijn terug te
nemen, zoodat men ten slotte komt tot °een
loonopdrij ving, onafhankelijk van bekwaamheid.
Mr. J. A. Levy verklaarde zich tegen het
advies van prof. Reiger, die zich tegen alle re
geling verklaart. De heer Levy vindt het een
curiosum dat de wet van vraag en aanbod voor
dezen professor nog steeds het evangelie is. De
gemeente is z. i. in de eerste plaats een zede-
iijke gemeenschap, bevoegd om loon en arbeids
duur te regelen. Zij heeft zekere onbekrom
penheid in acht te nemen zonder in liefdadig
heid te vervallen.
Nadat mr. Vernjn Stuart de wenschehjkheid
had betoogd om nog nader proeven te nemen
met zorgvuldig gekozen arbeiders-groepen, de
eene met, de andere zonder tijds- of loonsbe-
paling, nam prof. Reiger de gelegenheid waar
om mr. Levy te vertellen, dat deze zijn be-
omude» de W.pta» i
euens overtreding van >>ri uq a„_ f L j i ue
heele economie had heen geslagen, zonder te
treffen.
j De eisch van den heer Levy, dat men bij
twijfel maar voor de zwakkeren moest beslis
sen was misschien ter plaatse in de pleitzaal
maar niet in een wetenschappelijk betoog. Als
er te lang gewerkt wordt, zullen de aannemers
uit eigen belang den arbeidsdag wel bekorten.
natuurlijke oorzaken voortspringende werking C
de onnatuurlijke kerkdwang niets vermag, al deze oproeping niet wordt voldaan, hij'
We hebben gezien hoe het kapitaal, in de kerk dienstig
i vertegenwoordigd,
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents-
voor eiken regel meer Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen lig
den uitgever.
Dit zijn de teekenen van
gen tijd. De strijd is uitgebroken op maat
schappelijk gebied en de kerk kan niet van
zich verkrijgen den rechtzoekende bij te staan,
Dog minder wil ze neutraal blijven.
De kerk wil zich als rechter opwerpen in ’t
geding, maar ze kan, de tijd zal ’t wel leeren,
die rechtsmacht niet uitoefenen.
De wereldgeschiedenis is ’t wereldgericht.
Ook de kerk zal door deze gericht worden en
ze zal ’t zich wel beklagen op den duur, on
gevraagd, wederreehterlijk en in strijd met de
idee der wereldgeschiedenis zich gewaagd te
hebben in een strijd, die ten slotte naar god
delijk recht zal uitvallen ten nadeele van hen
die ze in ’t geniep wilde steun verleenen.
Toch verwondert ons deze inmenging der
kerk in geenen deele. Onder haar auspiciën
kon het individualisme in zinnelijkheid en
materialisme ontaarden. Het eerste, de zinne
lijke mensch, is in haar stelsel niet misplaatst;
de materialist echter ondermijnt haar invloed.
Zoo zit de kerk tusschen twee stoelen in de
lasch.
Ze zou de zinnelijkheid willen behouden en
daarom is de paus souteneur geworden van ’t
conservatismemaar het materialisme, dat als
vrucht van ’t conservatisme op ’t maatschap
pelijk lichaam werd overgedragen, moet in de
baarmoeder worden doodgedruktin naam des
Vaders, Zoons, des Heiligen Geestes en van
de Heilige Maagd zal de oude haar kracht op
deu maatschappelijken buik beproeven.
Het materialisme is er eenmaaltot dusver
pverd het echter enkel aangetroffen in de rijen
lyan. ’t kapitaalmaar in de oogen der kerk is
het een zonde en in die van ’t kapitaal een
gevaar, wanneer de materialistische levensbe
schouwing post vat en zich baanbreekt in de
[gelederen der arbeiders. Daarom wordt wat
bij het kapitaal algemeen voorkomt en geacht
[Wordt een der kenmerken van een ontwikkeld
mensch te zijn, in de arbeiderskringen voor
Contrabande aangezien, en saamgewerkt wordt
|om deze gevaarlijke explosieve stof verre te
(houden van deze kringen.
Is dit niet meten met twee maten
Is wat voor den een goed wordt geacht, voor
Pen ander nadeelig, enkel omdat de laatste zijn
panden en de eerste zijn kapitaal gebruikt om
[zich een bestaan te verschaffen
I Deze materialistische overweging kan niet de
[hinderpaal zijn waartegen het materialisme op
den duur afstuit.
Het kapitaal zou in een wereld, waar
bij meerderheid van stemmen wordt uitgemaakt,
zijn geluk verspelen, wanneer het geluk de bolwerk
J was. Werkt het kapitaal dan
zich j niet indirect mee aan eigen ongeluk
j De kerk speelt in dezen niet de mooiste rol
ge- i maar wel de rol die ’t meest profijt afwerpt.
b°t Ze werkt bij licht en duisternis en ontziet zich
kapitaal niet meer onderdanig aanvaarden wil. niet om het ongeloovig kapitaal in den arm te
Uit de leiding van het katholieke congres nemen, daarbij de zinspreuk in praktijk bren-
en uit de katholieke pers blijkt ten duidelyk- i genddat het doel de middelen heiligt.
het kapitaal wie zal ontkennen dat deze praktijk
De BURGEMEESTER der gemeente Sneek,
gevolg gevende aan de missive van den heer
Commissaris der Koningin in deze Provincie
d.d. 27 September 1.1. Ie Afdeeling M en S
no. 1012, roept bij deze opden milicien-ver-
lofganger BAUKE van DIJK, ingeschreven in
het Register van verlofgangers dezer gemeente
nummerverwisselaar uit de gemeente Wijmbrit-
seradeel, lichting 1893, behoorende tot het 2e
Regiment Huzaren, le Eskadron, om, voorzien
van al de voorwerpen van kleeding en uitrus
tingstukken, bij zijn vertrek van het korps me
degenomen, zich op Maandag den 28 October
1895, des namiddags vóór vier uur, te laten
vinden bij zijn korps te Venlo, ten einde voor
den tijd van 1 A
te komen, wegens overtreding van art. 143 der
Militiewet. I
Vooraf moet gemelde verlofganger zich, voor- i
o_ „B. zien van 2Ün zakboekje, ter Secretarie dezer
in de ’natuur der dingen en dat tegen deze uit fXn^fteekenJm8611’ V°°r vertrek te
natuurlijke oorzaken voortspringende werking Tevens wordt hem herinnerd, dat ingeval aan
j overeen-
schijnt het ook voor een oogenblik of deze
alles dwang tevredenheid en rust brengt.
Met behulp van dezen dwang werpt men
en vesting op, waardoor de klassen
strijd verscherpt in plaats van bevredigd wordt.
De arbeider wil ook mensch zijnhij zal
verpletteren die hem weerstaat. Het zal zijn
schuld niet zijn wanneer het zoover komen
moet.
Bedenke het kapitaal daarom, vóór het te
te laat is, wat hem te doen staat om den ar
beider tot den rang van menschzijn op te hef
fen vergete hij niet dat de kerk hem misleidt
en verlieze hij geen oogenblik uit het oog dat
ook nü, als door de eeuwen heen, het woord
van Gambetta van kracht blijft
Le cléricalisme 1 Voila l’eunemi!
I
O;
3
i
26
de
en
ioer
der
i en
8 en
,nsje
ro ti
ran*
iiiga
en
en
tske
gou-
oop*
2
■VS
- I, „imumi.ii.nMiMnteMg
