El l»ÏEKraTII-BLA» Wil K
ohm mi m imiDissmii sim
É-
No. 5.
1896.
EEN BEGINSEL
1
te
W O JÏÏJ S r> 7k o-
15 JANUARI.
i.
n.
BINNENLAND.
Alle brieven
in te zenden.
>e-
vat.
er-
;el-
de
ijn
iet-
in
de
>e-
Ük
>te
>n;
est
en
of
ze
et
gemeentebestuur wat niet geheel te looche
nen is daarmee heeft de beer van Aken zich
zijn qualiteit van Inspecteur van 't M. O.
Bij hem kan dus niet de be-
een advies uit te brengen
met ’t oog op de belangen van vakmannen,
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in
niet in te laten.
den Haag heeft bet doeling geweest zijn,
KENNISGE VING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
dat het 2e Suppletoir Kohier van den Hoofde-
lijken Omslag, dienst 1895, goedgekeurd door
Heeren Gedeputeerde Stilten van Friesland,
aan den Gemeente-Ontvanger ter invordering
is ter hand gesteld en een ieder verplicht is
zijn aanslag op den bij de wet bepaalden voet
te voldoen
dat een afschrift van dit Kohier van af 15
dezer, gedurende vijf maanden ter Secretarie
werkdagen
1
Wederom wordt gemeld dat de gouverneur
van Suriname, de heer Van Asch van Wijck,
zal aftreden. Thans heeft de correspondent van
het Vad. te Paramaribo vernomen dat de gou
verneur ontslag heeft genomen en in Mei a. s.
zal repatrieeren.
huisvesting en verpleging wordt alleen verleend
aan hen, die niet wonen in eene gemeente
waar eene Rijkskweekschool voor onderwijzers
gevestigd is.
Van den tijd en de plaats voor genoemd
examen zal tijdig aan de adspiranten kenm»
worden gegeven.
dezer gemeente ter inzage is neder gelegd, alle
i van ’s morgens 9 tot ’s namiddags
uur.
Sneek den 14 Januari 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
Op 1 Mei e.k. kunnen bij de Rijkskweek-
scholen voor onderwijzers te Nijmegen, Haar
lem, Middelburg, Deventer, Groningen en Maas
tricht kweekelingen worden geplaatst.
Bij gelijke bekwaamheid en aanleg genieten
diegenen de voorkeur, die in de gemeente wo
nen waar de kweekschool gevestigd is, of die,
elders wonende, zelf in de kosten van huisves
ting en verpleging voorzien. Bij de aangifte
moet daarvan door de ouders of voogden der
aspiranten worden melding gemaakt.
Aangifte vóór 1 Maart e.k. bij den directeur
der Rijkskweekschool, die zij wenschen te be
zoeken.
Zij moeten op 1 April e.k. hun 15de jaar zijn
ingetreden.
Boeken en leermiddelen worden aan de kwee-
werd aangeboden gaf hij aan den conservatie- s telingen van
Naar men verneemt hebben de rijksmiddelen
in het afgeloopen jaar bijna 31/, millieen gul
den boven de raming opgebracht.
De gebeurtenissen der laatste dagen in Zuid-
Afrika hebben hun nadeeligen invloed doen
gelden op den voornaamsten tak van nijverheid
te Amsterdam, op de diamant-industrie.
Als weeldevak moet het diamantvak in tijden
van economische depressie er het allereerst het
Rijkswege kosteloos verstrektloodje bijleggen, zegt het Weekblad van den
Bij de gister gehouden trekking voor de loterij
van de Amsterdamse he tentoonstelling is de
gouden zuil, ter waarde van f 100,000, ten deel
gevallen aan den bezitter van no. 905,336,
Voorts op no. 477,103 2e prijs, collier van
paarlen en diamanten; 318,692 3e pr., zilveren
vaas; 1,467,984 4e pr., diamanten broche;
433,384 5epr.,eetkamer-ameublement; 1,462,662
6e pr., bureau Louis XIV; 1,005,225 7e pr.,
salon-ameublement; 1,136,225 8e pr., marmereu
beeld ,1a Pécheuse”; 1,261,112 9e pr., eiken
houten kist met tafelzilver; 750,513 10e pr.,
vitrine Louis XV; 578,357 11e pr., zilveren
beeld; 805,508 12e pr., geborduurd portret van
Z. H. den Paus; 656,711 13e pr., vleugelpiano;
32,999 14e pr., gebeeldhouwd houten beeld
„l’Aurore”; 1,181,299 15e pr., bonzen groep
,1’Adieu”.
Zooals men weet zijn er in het geheel ruim
8000 prijzen. Heden wordt de trekking voort
gezet.
Onze geïllustreerde weekbladen hebben allen
hun aandacht gewijd aan de gebeurtenissen in
Transvaal. Erg gelukkig geïnspireerd, zegt de
Ziv. Ct., waren zij niet, hoe goed hun bedoe
ling ook is geweest.
Het antwoord dat Kruger eenigen tijd gele
den sprak toen men hem aanspoorde maatrege
len te nemen tegen degenen die hem tegenwerk
ten „Om een schildpad dood te slaan moet
men wachten tot hij den kop uitsteekt”, heeft
de Amst. (het weekblad) en de Kroniek geïn
spireerd. Op de plaat van ’t weekblad zien wij
de Nederlandsche maagd de hand reikend naar
Kruger, met de woorden „Het Nederlandsche
volk wenscht u gelukTrouw aan de wapen
spreuk der vaderen, hebt gij gehandhaafd."
Joubert staat naast de gedoode schildpad, wiens
afgeslagen kop de beeltenis van Jameson weer
geeft. Een eenigszins zonderlinge figuur maakt
de Leeuw naast de Nederlandsche maagd. Men
zou denken, den woedenden blik van ’t dier
ziende, dat het eenig deel had gehad aan de
overwinning, ja, dat hij het eigenlijk gedaan
heeft
In de Kroniek is de schildpad in een reus
achtig monster herschapen, dat zich door Kru
ger den kee| laat afsteken.
De Spectator geeft ons eveneens een Trans
valer te aanschouwen met den voet op den nek
van John Buil. Ook deze plaat munt niet door
bijzonder schoone teekening uit.
Het geïllustreerd Politienieuws geeft de vor
sten van Europa te aanschouwen en stelt de
Transvaal voor onder de beschermende haud
van Wilhelm tegenover het kijvende Engeland.
’t Beste is nog het eenvoudige portret van
Kruger in de Wereldkroniek en dat van Eigen
Haard. Beide bladen geven ook een afbeel
ding van dr. Jameson en een paar plaatjes die
een denkbeeld kunnen geven van de snelle ont
wikkeling van Johannesburg.
van den bloei der Middelbare Scholen.
Niet het belang van een der maatschappelij-
zijn voorstel ge- i ke lagen kan daarom bij den Inspecteur heb
ben voorgezeten toen hij zijn advies opmaakte.
Als mensch mag het hem belang inboezemen,
oud-pupillen der Hoogere Burgerschool hun
doel te zien bereiken als Inspecteur staat
hij daarbuitendit is een waarheid even een
voudig als het axioma, dat de heer van Aken
zoolang hij niet minister van Binnenlandsche
Zaken is, zich niet heeft te vermoeien met de
vraagwaartoe de Hoogere Burgerscholen zul
len dienen. Zoo aartsvaderlijk kon de heer
Inspecteur zich dus niet aanstellen.
Wat dan wel het leidmotief was van zijn
advies P Vond hij het in ’c belang der Hoo
gere Burgerscholen dat de bokken van de
schapen worden verwijderd
Hadde zijn advies zich niet bepaald tot de
twee hoogste klassen, maar daarentegen zich
uitgestrekt over alle klassen der Hoogere Bur
gerschool, er zou aanleiding zijn tot ’t vermoe
den dat de Inspecteur van plan was zijn assis
tentie te verleenen tot deze kleine wijziging:
dat Hoogere Burgerscholen voortaan werden
HoogereBurgerscholen.
Het verbindingsteeken, er tusschen geplaatste
zou den Inspecteur niet alleen het recht toe
gekend maar den plicht ook opgelegd hebben,
in dien geest te adviseeren, dat de middelbare
scholen enkel toegankelijk mogen gesteld voor
de hoogere burgerklasse.
Geen andere bedoeling kan dus bij den In
specteur hebben voorgezeten, dan een meer al-
gemeene, een maatschappelijke overtuiging uit
te spreken en in toepassing te helpen bren
gen de overtuiging des heeren van Aken, van
den burger van Aken, die zegtdat ieder in
zijn stand dient te blijven, en van den In
specteur van Aken dat de autoriteiten zoo
veel doenlijk moeten voorkomen dat middelba
re scholen deze „ontwrichting* der maatschap
pij bevorderen.
De heer van Aken durft er niet rond mee
voor den dag komen dat de maatschappij en
haar belangen, zooals die naar zijn conserva
tieve gevoelens ’t best gediend worden, bij hem
meer heeft gewogen dan de belangen van het
Middelbaar Onderwijshet zou ook getuigen
van ongeoorloofde bemoeizucht in zaken die
niet tot ’s mans competentie behooren en daar
om een reprimande moest uitlokken van den
Ministeren de heer van Aken is verstandig
genoeg zich een ministerieele terechtwijzing
als deze Schoenmaker, blijf bij uw leestlie
ver niet op den hals te halen.
Daarentegen heeft zijn conservatisme hem
niet met rust gelaten, en nu van de zijde der
Haagsche autoriteiten daartoe de gelegenheid
ABVEBTENT1ÈN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents^
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
ven prikkel gevolg, om langs zijdelingschen
weg, d. i. zonder hoogere macht uit de tent
te lokken, toch aan 't verwezenlijken van zijn
conservatief lievelings-idee mee te werken. Een
conservatieve durfal is de heer van Aken dus
niet, maar een conservatief, die, gelijk zulks
veel voorkomt onder conservatieven, onze con
servatieve regeering incluis, den moed heeft,
om in ’t geniep den slag toe te dienen waar
voor men het vizier niet durft openen; een
soort laffen moed dus, die het beginsel onteert
waarvoor men wil uitkomen en er op wijst
dat dit beginsel, terrein verliezende en zich niet
sterk genoeg meer gevoelende om in ’t open
veld te kampen, zijn toevlucht neemt tot ver
dekte stelling en hinderlaag.
Voor de wetenschap is er oorzaak tot droef
heid wanneer het hoofd van ons Middelbaar
Onderwijs zich verlaagt tot tirailleerenden
scherpschutter daarmee zelf het veroordeelend
vonnis vellende over de wijze waarop de In
specteur van ’t Middelbaar Onderwijs in Ne
derland zijn ambtsplichten opvat.
r De gemeenteraad van
voorstel verworpen van B. en W., volgens welk
het schoolgeld van de twee hoogste klassen der daar zijn ambt enkel inhoudt de bevordering
Hoogere Burgerschool zou verhoogd worden
van f 100 tot f 150. Het dagelijksch Bestuur
werd in de motiveering van
steund door een advies van den heer van Aken,
Inspecteur van het Middelbaar Onderwijs, welk
advies, méér dan het voorstel, in den lande de
fiandacht heeft getrokken om de eigenaardige
opvatting welke het hoofd der Middelbare Scho
len in dit stuk huldigt van deze inrichtingen
en haar bestemming.
De heer van Aken wil mèt verhooging van
de schoolgelden den toevloed tegengaan van
jongelui die bestemd zijn voor opleiding tot een
of ander vak. Lage schoolgelden, zegt v. A.
lokken naar deze scholen leerlingen die er niet
behooren. Leerlingen toch, die vakonderwijs
noodig hebben, worden daarvoor te oud wan
neer ze den vijfjarigen cursus afloopen aldus
het advies.
Welke leerlingen de heer van Aken daarbij
vooral op het oog heeft, blijkt uit deze zinsnede
van zijn advies
„En nu vraag ik wanneer iemands financieele
krachten te gering zijn om een schoolgeld van
f 150.te betalen, handelt hij dan niet ver
keerd, door de opvoeding zijner kinderen zoo
te leiden, dat deze eerst na hun 18e of 19e jaar
aan het aanleeren van hun vak kunnen be
ginnen
Bedoeld worden dus blijkbaar de zonen uit
den breeden zoom van den kleinen burgerstand
en in deze toelichting komt het ons voor, dat
het advies van den Inspecteur uitgaat van een
beginsel des heeren van Aken. Zou de heer
van Aken zich bij zijn advies hebben laten lei
den door belangstelling in den werkmansstand
Zou hij bij zijn beschouwing steeds de vraag
voor oogen hebben gehad
„Op welke wijze worden de belangen van
aanstaande vakmenschen het doelmatigst be
vorderd
Indien de heer Inspecteur zijn bezwaar van
te zeer vertraagde vakopleiding gemaakt had
met het oog op de toekomst der werkmans-
zonen, zoo mag worden gezegd dat hij al be
droefd slecht den weg weet te vinden waarlangs
het hem mogelijk zou zijn misschien dit bezwaar
te onderscheppen de aangewezen weg was dan
geweest zich rechtstreeks te richten tot de
ouders dier kweekelingenbepaald verkeerd
zou daartoe de door hem ingeslagen weg zijn,
waar het geldt een maatregel te nemen van
overheidswege, die naar het oordeel der ge
noemde belanghebbenden beter niet genomen
ware. In dergelijk geval wordt de maatregel
een dwingend stelsel, een stelsel van uitsluiting,
dat in de hoogste mate autoritair is en in lijn
rechte tegenspraak met de bestemming der mid
delbare scholen. En al mag deze autoritaire
voogdij naar den smaak zijn van het Haagsche
i
i
ti-
in-
;gn
00
er-
e
n
A
