■ffi- ffl 1DIWW1HLU BOil Di
I
I
tel fes
SLECHT, SLECHTER
No. 7.
1896
A R, O A M <A
W O re IN S u> A. o
22 JANUARI,
dig
BINNENLAND.
Alle brieven
in te zenden.
I
;h
;e
t-
Al) VERTEN T1ËN
voor eiken regel meer 7
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
Er heeft zich een commissie uit onze katho
lieke landgenooten gevormd om de nagedach
tenis van dr. W. J. T. Nuyens te huldigen.
Aan ’i hoofd staat dr. H. J. A. M. Schaepman.
Men wenscht zijn naam te verbinden aan een
maatschappelijke stichting. Bijdragen worden
tot 15 April in ontvangst genomen.
Ter vervanging van de heeren mr. J. E
Veltman te Amsterdam en J. A. Böhringer in
Den Haag, die op 1 Juli a. s. als hoofd be
stuurders van de Maatschappij tot Nut van ’t
Algemeen moeten aftreden, zijn opgemaakt dö
volgende dubbeltallen
Vacature Veltman: de heeren mr. E. Star
Busmann, raadsheer in het gerechtshof te Am
sterdam, en mr. M. W. F. Treub, wethouder
te Amsterdam vacature Böhringer de heeren
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.— franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
trachting op het belastingwerk van den vorigen
minister van financiën. Immers, de klaagtonen
na invoering der vermogens- en bedrijfsbelasting
komen ten slotte neer op den grondtoon De
minister Pierson heeft aan een goed beginsel
een slechte toepassing gegeven.
En wie niet doof is voor al deze klaagtonen,
j wordt, wanneer personeele belasting hem een
i uit verkeerd beginsel gesproten product lijkt,
j onwillekeurig verleid tot de vraag of bij deze
I voorgestelde belasting niet dezelfden grond wordt
gegeven voor klaagtonen, hoewel in omgekeer
de orde.
Immers, volgens zijne opvatting der dingen
wordt thans in uitzicht gesteld
verbeterde toepassing van een slecht element.
Wie dus bij nadere kennismaking Pierson’s
werk af keurt, kan geen gunstiger oordeel vellen
over de modification van minister Sprenger van
Eyk, tenzij hen het beginsel juist voorkomt,
volgens welk men iemands kracht tot dragen
kan meten naar hetgeen deze uitgeeft of ver
teert.
Zijn oordeel zal nog scherper afkeurend moe
ten uitvallen, wanneer hij komt tot de boven
genoemde filosofische beschouwing van de zaak.
Het goede in Pierson’s ontwerpen wordt niet
bereikt dcor de aangewezeu middelen hoezeer
dit groote verwachtingen heeft teleurgesteld,
toch is de fout gemakkelijk te herstellen, nu de
hoofdzaak, het uitgangspunt, goed is.
Maar in'het andere geval, het uitgangspunt
verkeerd zijnde, wordt het resultaat al bedroe-
vender naar mate meer de richting wordt ge
volgd bij het beginpunt aangewezen. Onzes
inziens is er geen twijfel hoegenaamd, dat de
vraag of stipter navolging van een verkeerd
beginsel verder van het goede doel voert, be
vestigend moet worden beantwoord.
Een voorbeeld ter toelichting, ofschoon de
gevolgtrekking logisch zeer eenvoudig is Men
bevindt zich in ’s Gravenhage en wil reizen
naar ’s Hertogenbosch den weg niet wetende
slaat men den weg naar Leiden in, slaat, voor
men daar aankomt, rechtsaf en zoo verder dien
rechtsafkoers in ’t oog houdend komt men ein
delijk te Winterswijk. Dit eindpunt verkeerd
bevonden zijnde zal men de reis nog eens doen,
maar afgaande op de opgedane ervaring wordt
niet meer de rechtafkoers genomen men be
gint echter weer met de verkeerde richting te
nemen en nu noordwaarts gaande raakt men
al verder van huis en van het doel af en be
landt eindelijk aan Holland’s noordelijken uit
hoek bij Kijkduin.
Hier was de verandering dus geen verbetering,
tenzij men in de tweede proef gevoeliger les
wil zien dan in de eerste. Want de verkeerde
koers valt thans beter in ’t oog en zoo is ’t mo
gelijk dat de tweede, duurdere las, aan het in
slaan der richting verandering brengt, zooals
de eerste dit deed in de trouwere opvolging
van de bij den aanvang gekozen richting. Voor
standers van ’t ontwerp zullen dus mogen be
weren dat we bij aanneming toch winnen. Wan
neer ze kunnen aantoonen dat uit één les niet
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
’/i Cents. Bij abonnement is de prijs
-te vernemen bij
Aan den heer jhr. mr. W. H. de Savornin
Lohman is op zijn verzoek door het college
van directeuren, na ingewonneu advies van het
curatorium, eervol ontslag verleend als hoog-
leeraar aan de Vrije Universiteit. Hij is reeds
sinds den aan vang des jaars in functie getrek
den als rechter in de arrondissements-rechtbank
te ’s Gravenhage.
reP en rocr, betere partij-formatie dienen kan.
Maar juist zulk een program kan men niet
smeden, eer het ijzer er voor heet is.
Zulk een program moet niet academisch on
berispelijk tot het volk afdalen, maar uit do
volksactie zelve opkomen.
Die actie zelf keurt eu schrift dan, verleent
voorrang en stelt iu de schadaw. Zoo weet
men wat voorshands weg kan blijven, en wat
om formuleering roept.
En ook, bij die formuleering komen dan van
zelf, te midden van die woeling der geesten de
scherpe kanten voor, welke, bij die bepaalde
stembus, de zaak beslissen zullen.
Zelfs zouden we zeggen, eerst als dit tij
loopt, geraakt men zelf genoegzaam onder den
invloed dier actie om en veine te komen, en in
toon en woordenkeus te geven wat pakt.
Dat sommigen zulk wachten „doelloos stil
zitten noemen is ons niet onbekend.
Geprikkelde en haastige lieden vindt ge bn
elke richting. J
Juist tegenover dezulken echter is het plicht
vast te houden aan de levenswijsheid in do ge
lijkenis van den slapenden man.
„Die man, die het zaad in de aarde had ge
worpen, sliep in, en het zaad sproot uit en het
werd lang, dat hij zelf niet wist hoe. En toen
de vrucht zich voordeed, toen eerst zond hij den
sikkel daarin, omdat de oogst daar was."
Zoo meldt het ons de Evangelist Markus van
Hem, die door gelijkenissen sprak als macht
hebbende.”
De Haagsche correspondent van de Zutf. Ct.
en die van de Zaanl. Ct. hebben mede een be
schouwing aan het ontwerp gewijd. Volgens
eerstgenoemde is het een gelukkige middenweg
tusschen een program van actie eu een program
van beginselen. De correspondent der Zaanl. Ct.
acht aaneensluiting van alle vooruitstrevende
krachten zeer noodig, nu er blijkbaar weer sterk
over samenwerking wordt gedacht door anti
revolutionaire en katholieke bladen. In haar
persoverzicht doet de Haarl. Ct. naar aanleiding
der slotopmerking van de Standaard uitkomen’
dat het ontwerp juist beschouwd kan worden
als het uitgestrooide zaad en ’t bestuur der Li
berale Unie dan de man is, die wil ufwachten
wat er van komt.
kelijk zijn, kan men hun redeneering niet an
ders dan logisch vinden, al wil men daarbij de
opmerking maken, dat ervaring een hard leer
meester is.
Maar dat kunnen de voorstanders niet aan
toonen zonder de grondstellingdat de afge
vaardigden van ’t kiezersvolk erger zijn dan
ezels. En wil men de aanneming eener belas
tinghervorming concludeeren op grond dat zij,
die er over beslissen zullen, ezels zijn in folio,
dan ligt in dien gedachtengang tusschen prae-
misse en conclusie een mene tekel Upharsim.
Immers dan is niet alleen die hervorming ver
oordeeld, als zijnde ezelachtig werk, maar tevens
onderschat men de bekwaamheden zijner ge
achte medeafge vaardigden.
Eu wie meent dat na de eerste les nog een
tweede, gevoeliger les noodig is om Tweede
Kamer en Regeering tot het inzicht te bren
gen dat men met het kiezen van den maatstaf
„vertering" faalde, is een zoo verstandig, kun-
en scherpzinnig man, dat van hem mag
verwacht worden een waarschuwing aan zijn
medeleden om toch wijs te zijn, gelijk hij wijs
is, en niet te volharden in de dwaling waaruit
alleen schade en schande kunnen verlossen.
Hij zal dan in dezer voege zijn medeleden
toespreken Geachte mede-afgevaardigden des
Nederlandschen volksHet is me een be
hoefte des harten tot u-lieden, alvorens de eind
stemming over dit ontwerp plaats heeft, nog
een ernstige waarschuwing te richten. Zooals
u allen bekend moet zijn is de draagkracht
van den burger niet af te meten naar zijn ver
tering. Immers, zooals overal in het beschaaf
de werelddeel is het ook hier een notoir feit,
dat de burgers van den staat tengevolge der
economische ontwikkeling langzamerhand zich
splitsen in de twee uitersten, waarvan het eene
deel zich uitput bij een vertering welke de
draagkracht overtreft en de ander al sterker
wordt door opstapeling van de restanten der
draagkracht na aftrek der vertering. Ik kan
u, mede-afgevaardigdeu, niet anders dan ten
krachtigste aansporen, om dit ontwerp te ver
werpen, als zijnde de verscherping van een be
ginsel dat bij de voortschrijdende ontwikkeling
onzer maatschappij zoo in ’t oog vallend slech
ter wordt, dat geen uwer het in ernst meer
onder bescherming zou durven nemen.
U IT DE P E1U
Wij hebben reeds met een enkel woord mel
ding gemaakt van het oordeel door verschillen
de meer of minder liberale of wel radicale
bladen over het ontwerp-program van het be
stuur der Liberale Unie uitgesproken. Wij
laten thans ook volgen wat de Standaard er
over schrijft
„De proeve van program, door de Liberale
Unie rondgezonden, maakt op ons den indruk
van te vroeg geboren te zijn,” zegt het blad.
„Een program van beginselen is blijkbaar met
bedoeld. Daarvoor is het stuk te weinig prin
cipieel, laat het te veel punten van aanbelan»
rusten, en werkt het andere te breed uit.
Neen, men stuurde wel waarlijk aan op een
program, dat, als straks de kieswet er door
eu de kieswet-agitatie brengt het land in
Eerstdaags wordt de Tweede Kamer in den
Haag terugverwacht om het belastingwerk weer I
aan te vangen.
In de donkere dagen voor Kerstmis zijn de
millioenen afgehamerd, die voor de huishouding
I *kn dit jaar waren aangevraagdwaar echter
■zoo groote sommen zijn toegestaan, moeten de
afgevaardigden thans vaststellen langs welken
weg deze sommen moeten worden verkregen.
De regeering heeft deze huishoudelijke taak
voorbereid en diende in ’t vorig jaar een voor
stel in dat wijziging beoogt van de tegenwoor
dige belasting op het personeel. Deze wijzi
ging of hervorming van het bestaande stelsel
A houdt in de grondslagen, waarop die belasting
wordt geheven, te vereenvoudigen en door
wegneming o. a. van éen dier grondslagen de
billijkheid van den stelregel„Belasting naar
draagkracht" minder te schenden dan tot nu
toe ’t geval was. Die draagkracht wordt thans
gemeten naar de vertering ook in het gewij
zigd ontwerp wordt dit beginsel behouden, maar
de slechte toepassing van dit principe wenscht
de regeering minder slecht te maken. Of dit
aanbeveling verdient Oogenschijnlijk ja wil
men iemands vertering aannemeu als maatstaf
voor zijn draagkracht, dan is het toch gewenscht
die vertering met de meest mogelijke nauw
keurigheid te bepalende maatstaf, eenmaal
als juist erkend, moet betrouwbaar zijn bij de
metingelke inbreuk op die betrouwbaarheid
j .is schenden van het beginsel.
Het voorstel der regeering dus heeft blijk
baar ten doel, het beginsel beter te doen uit
komen in de toepassing hetgeen we dan na
invoering van dit verbeterd stelsel zullen te
zien krijgen is het oude beginsel, maar onder
nieuw en meer helder licht. Dat meerdere
licht geeft meer gelegenheid dan vroeger tot
een juiste beoordeeling van het beginsel, en het
lijdt geen twijfel of een opvolgende regeering
zal, mits ze den maatstaf eveneens juist geko
zen acht, verplicht zijn de meest in ’t oog loo-
pende gebreken weg te nemen. Zoo voort
gaande zal men dan ten slotte het beginsel
rein zien blinken, of wel door het wegpoetsen
Uer op elkaar rustende roestlagen het geheele
beginsel hebben verpoetst.
i Maar de regeering heeft, de toepassing van
het beginsel willende zuiveren en verscherpen,
een betere verdeeling van den belastingdruk op
het oog gehad. Van het standpunt der tegen
standers van dezen maatstaf is hier de vraag
gewettigd of krachtiger doorwerken van een
verkeerd element niet achteruitgang is in plaats
van vooruitgang van hen die zich in deze be-
lastingquaestie verdiepen zal deze vraag niet i
ia filosofischen zin worden onderzochtin alge-
tneeaen zin althans hebben we deze stelling niet i
hooren opwerpen bij de voorloopige behandeling.
Toch, waar in een maatregel van praktischen
aard de filosofie heeft meegewerkt tot invoering
van dien maatregel, had men deze vraag geen
Ihors d’oeuvre mogen heeteneen prikkel ook 1
Ivoor het opperen dezer vraag lag in de nabe- genoeg te leeren valt eu bepaald twee aoodza- I komt
-
3
S
f
i.
I
I
■i
