JfflBffl if ffiOlUHffllW SIEM.
BIB H JfflfflfflHU» TNk Di
fa
No. 8.
E E N-E N-V IJFT I G 8T E J
1896,
ZINNELOOS EN ONZINNIG.
25 J A ALAR I.
zijn neven van vroegeren en lateren
I
MW
>0
3-
van het
ge-
we krijgen dan een nieuw geloof, een nieuwen
godsdienst, den godsdienst niet van
Jnaar van de éénheid.
De lezer zal nieenen dat we overdrijven
opgewektheid gevierdeen deel van bet volk
1 deed luidruchtig mee aan de feestviering en,
snag men de dagbladen gelooven, Ban zijn al- j
d
Bij deze Courant behoort ale Bijblad Feuil-
leton-nummer 212.
Al)~ï ER EER TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents-
voor eiken regel meer 7»/, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaardea daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. J
i dat de bevordering van landbouw en nijverheid,
I de handhaving van het vrijhandelsstelsel op den
I voorgrond behooren te staan. Daarentegen mag
de verlangde persoonlijke dienstplichtvervulling,
evenals de leerplicht, vooreerst in Nederland
tot de onvervulde begeerten gerekend worden.
Wat voorts omtrent het defensiewezen, onze
financiën, de leemten van onze wetboeken, onze
belastingen en de koloniale politiek gezegd
j wordt, kan men niet zoo uitsluitend liberaal
noemen, dat het eene zoo breede plaats verdient
KENNISGEVING.
De BURGEMEESTER der Gemeente Sneek,
brengt ter openbare kennis, dat het voljaarseh
Kohier der Grondbelasting, dezer gemeente
dienstjaar 1896, door den Directeur der Directe
Belastingen te Leeuwarden gearresteerd den 21
Januari 1896, aan den Ontvanger der Rijksbe-
lastingen te Sneek ter invordering is ter hand
gesteld en dat een ieder verplicht is zijnen aan
slag, op den bij de wet bepaalden voet, te vol
doen.
Sneek, den 23 Januari 1896.
De Burgemeester voornoemd.
ALMA.
UIT DE PERS.
toch zal het hem niet moeilijk vallen uit Wil-
- j helm’s keizersloopbaan de wetenschap op te"
I doen, dat de bedoelingen van deze majesteit
i als die van zijn neven van vroeneren en lateren
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
ue onzinnige die de verwezenlijking van het
plan bezingt is Wilhelm II, bij de Gratie van
God en Bismarck mitsgaders Bodewijk c. s.
keizer van Duitschland, groot-redenaar, kunst
kenner, schilder, dichter, ja, alles te gelijk, be
halve misschien een verstandig mensch. Het
keizerrijk ingeleid door het zinnelooze, na 25
jaren gewijd en bezongen door het onzinnige.
Duitschlands God is niet gelukkig geweest in
de keuze.
een ft est en een nationale eenheid T~
heel de wereld verbaasd zal staan
aal ’t zijn
Één één éénGod
(Sire knipt na elk „één® met zijn oogen).
„Ja, eén God en Wilhelm is zijn profeet; geest van het Duitsche volk
getuige de pers, die Wilhelm bewierookt, ge-
de rede, tuige zelfs de sociaal-democratie, die bij monde
van Bebel de vrijzinnigen uit zijn partij verdrijft
door zijn dictatoriale bekrompenheid. Toch is
Bebel’s partij een zegen voor het Duitsche volk
in verdrukking, omdat zij, tegenover het auto-
matiseeren en eenvormig maken der natie, ver
heffende denkbeelden onder dat volk verspreidt.
Waarom stelt Duitschlands God Duitschlands
volk op zoo zware proef, dat het juichen moet
in de verdrukking, en vreugde betoonen omdat
het uniform wordt doodverklaard door den re
presentant van dien God Antwoord Omdat
elk volk ontvangt wat het toekomt en het
Duitsche volk niet beter verdient.
De Duitscher is na den oorlog met Frankrijk
zoo vervuld van den krijgsroem, dat het weinig
moeite kost hem te overtuigen dat God zijn volk
heeft uitverkoren. Arrogantie is daarom typisch
Duitsch geworden, maar dit is ook de ecnige j
openbaring van verheffenden aard. Heeft God
het zoo gewild, dan mag des Duitschers tafel
gebed niet anders zijn dan dit
Lieber Gott magst ruhig sein
Fest steht und tren die Wacht am Rhein,
één God hoe onzinnig
éen volk hoe onwaar
een rijkhoe jammer voor de vrijheid
De zinnelooze die het plan opperde was de
monarch-idioot van Beieren.
De onzinnige die de verwezenlijking
leen de sociaal-democraten nalatig gebleken in
de nationale feestvreugde. De Duitschers wa
ren dus bij dit nationale feest eenstemmig met
hmi vorst; de sociaal-democraten tellen natuur
lijk niet mee, en als een machtig accoord klinkt
het uit Duitsche borst
Één volk, één rijk, één God
De bescheidenheid van Wilhelm heeft dezen
weerhouden deze trilogie te completeerenbe
doeld werd
Één Keizer, één vorst, één volk, één rijk,
één God, één Keizer
Het behoeft geen bewijs dat een vorst, al heet
hij Alexander de Groote, Napoleon of Wilhelm,
mensch blijfthoe hoog ook verheven blijft
het zijn lust zich een en ondeelbaar vereend te
gevoelen met zijn rijk en niets, zelfs niet de
allerdeftigste bescheidenheid, kan hem weer
houden in oogenblikken van nationale aandoe
ning de knoopeu van den vorstelijken mantel
te bewonderen en zijn hand te steken daar
waarin ze behoorthet gevest van zijn zwaard.
Maar zelfbewondering is voor de binnenkamer,
en een vorst, die optreedt in een nationale bijeen
komst, stelt het rijk op den voorgrond, waar*
van God hem de bescherming heeft opgedragen.
Hochdus op dezen nationalen feestdag
Hoch dreimal Hoch voor vorst, volk, rijk
en God Met Gods hulp hebben de „hochse-
lige® grootvader, von Bismarck en ven Molt-
ke Duitschland gemaakt tot één rijk en Prui
sen’s koning tot alleen heerscherpar
don verzeihen Sictot keizer.
Keizer van alle Duitschers die wonen in
Duitschland ook van de sociaaldemocrati
sche bende
Slechts één ding nog wacht op uitvoering
De vorsten Duitschlands moeten landvoogden
worden, stadhouders, die hun bevelen van uit
mijn kabinet ontvangen. De volvoering vau
lie taak is uiterst zwaar, vereischt takt, veel
takt en daarvoor sta ik, Wilhelm II, borg. Prui
sen rekene er
moet worden, om de eenheid van volk, rijk en
God te consolideeren. Die slag zal ouder mijn
aanvoeling worden geleverd en gewonnen te
gen die bende Dan zal ’t een vreugde zijn, zijde der keizerlijke „getrouwen’’7"die klagen
een ft est en een nationale eenheid waarvan Aver den geestelijken achteruitgang der Duitsche
heel de wereld verbaasd zal staan Ban I natie. Het zou niet te verwonderen zijn indien
deze stemmen zich luider verhieven bij de voort
zetting van den nieuwsten koers, want, afgezien
van de de militairistische ontwikkeling, is de
- -aan ’t verflauwen,
zij hiertoe wijziging der grondwet Het
woord op deze vragen blijft verborgen,
wenscht men wellicht zoowel hen te believen
die zulk eene w:jmg;_~ 1
haar niet begeeren
Verder behelst het ontwerp het volgende
„Wat de regeling der gemeente-financiën be
treft, zal moeten worden uitgegaan
beginsel, waardoor bereikt wordt, dat de
van den financieelen druk, die het gevolg is
van uitgaven, haar in het rijksbelang opgelegd,
en dat zij door verruiming van belastinggebied
C" 2“'-L 1
de gemeentelijke lasten’te doen bijdragen
van d~ --- a
betere (mate in de eischen der l
huishouding te voorzien.® In deze h^gstTreed-
sprakige en
wordt dus gewag gemaakt
waardoor verbetering bereikt wordt in het
meentebeheer, maar i
Liberale Unie over dat beginsel"zelf eén wc
densluier hangt Politieke raadselen wijzen
een oogmerk-politiek, die wij bovenal bij de
liberale partij ten sterkste afkeuren. Aan al
die woorden wordt de verzekering toegevoegd
dat eene herziening van de gemeentewet nood
zakelijk is, zonder opgave van eenige bepaling
die er in doorgehaald, gewijzigd of aan toege”
voegd dient te worden.
Daarop volgen eenige deelen van het her
vormingsprogramma, die ongetwijfeld bijval vin
den bij liberalen, anti-rovolutionairen, katholie
ken en sociaal-democraten. Men verlangt na
melijk kamers van arbeid, regeling van het
arbeids- en van het pachtcontract, een weke-
lijkschen rustdag, beperking van overmatigen
arbeid, verplichte verzekering, bepalingen tot
het bouwen van gezonde woningen, hervorming
van het onteigeningsrecht, behartiging van de
belangen der volksgezondheid, herziening der
armenwet, enz.
Het zij ons vergund te vragen, waarom de
zoo even genoemde onderwerpen, die bij alle
partijen hetzij dan geheel of gedeeltelijk
bijval vinden, op een programma komen te staan,
dat in het bijzonder kenmerkend moet zijn voor
de Liberale Unie
Deze verlangt voorts, dat de wetgever niet
langer drale met de invoering van leerplicht.
Dat verlangen zal voorzeker aangenaam in de
ooren klinken van vete onderwijzers. Onzeker
is het echter, of leerplicht of schooldwang in
Nederland gepast en noodzakelijk is, en met
zekerheid mag men aannemen, dat zijne invoe
ring met het oog op eene clericale volks
meerderheid met schier onoverkomelijke be
zwaren zou te worstelen hebben.
Er wordt in het hervormings-programma in
overweging gegeven, of niet door meer ingrij
pende maatregelen tegen drankmisbruik moet
worden opgetreden. Weer vragen wij Welke
maatregelen worden bedoeld Moet de drank-
fabricatie^gesloten, de drankverkoop verboden
of de misbruiker gestrenger gestraft worden
Alweer een raadsel
Krachtig en duidelijk wordt echter verklaard,
De heer A. W. P. bespreekt in de N. V. C.
het hervormings-programma der Liberale Unie
en noemt dit programma even weinig beslist
als het geheele optreden der Unie sedert haar
oprichting. Immers zegt de heer P.geeft
de Unie in het ontwerp een vloed van woor- I
den inplaats van flink geformuleerde beginselen, I
en wat zij aan de kiesverenigingen aanbiedt
gelijkt meer op een rooster van werkzaamheden
voor eene regeering, dan op de aanwijzing der
eenvoudige grondslagen, waarop het liberale
regeerings-gebouw der toekomst zal moeten
steunen.
Al dadelijk noemt zij, na een grooten omhaal
van woorden, als eersten eisch eene zoo ruim i
mogelijke uitbreiding van het kiesrecht. Ver
langt zij dus algemeen kiesrecht voor meerder
jarige mannen Of ook voor vrouwen Vordert
De feesten in ’t naburige Duitschland werden 1S’ door het verhinderen van geschillen over
door Keizer Wilhelm en de pers met groote vragen van godsdienst, staat of maatschappij te
- komen tot
Één volk, één rijk, één God
Van Karel V weten we, dat hij de hervormers
haatte en ze als tweedrachtzaaiers vergeleek
met een bende die moest uitgeroeid worden
met strenge plakkaten. Zijn godsdienstzin was
van verdacht allooi zoolang hij keizer Karei
heette; maar het moest zijn:
Één volk, één rijk, één God!
W ant de keizer zou machteloos kunnen wor
den indien het volk verdeeld, het rijk in wan
orde was, en de beschermende macht Gods niet
meer de keizerlijke macht steunde.
Sinds dien hebben we niets vergeten en niets
geleerd en met dezelfde gevoelens van middel-
eeuwschen oorsprong staat Wilhelm zijn getrou
wen voor te praten, dat de éénheid des volks
moet bevorderd worden door het geloof aan
God, door het besef dat de vijand voor de poort
staat en door de overtuiging dat de bende die
zijn majestueusen kolossus schenden durft, moet
worden bedwongen en getemd.
Wanneer zulke openbaringen uit de middel
eeuwen tot ons komen, vordert de billijkheid
dat we die dingen moeten beoordeelen naar hun
datum. Maar in onzen tijd zal het dan als een
eisch der billijkheid gelden, dergelijke uitingen
te beoordeelen naar de begrippen der moderne
beschavings-idee. En wie zal dan kunnen juichen
wanneer een majesteit als deze redevoert naar
.den ouden trant over het thema:
eenheid, macht, gezag en majesteit?
Zoover zijn we toch gevorderd in de weten
schap der psychologie, dat we al deze antiqua-
riteiten verderfelijk achten voor de ontwikke
ling van het volk.
Wat beduidt éenheid van het volk in den
mond van dezen fraseur anders dan een unifor
miteit a la Procrustes, waartegen het verstand
protesteeren en waarover de humaniteit zich
bedroeven moet.
Zou het, wanneer de Duitsche natie dit ge
vleugeld archaïsme eenstemmig als haar pa
rool aanvaardde, niet geoorloofd zijn Duitsch
lands volk in de toekomsteen uitgedoofde natie
te noemen? Ongetwijfeld. Wanneer het ele-
op, dat één slag nog geslagen ment ter opheffing wordt verwijderd, komt ver-
zakking; de vuurhaard welke voor de zuurstof
wordt afgesloten, gaat uit.
Er zijn reeds stemmen vernomen van de
ant-
Of
wijziging begeeren, als hen, die
ontwerp het volgende
treft, zal moeten worden uitgegaan
meenten meer dan tot dusver ontheven worden
uitgaven, haar in het rijksbelang opgelegd,
en dat zij door verruiming van belastinggebied
de gelegenheid erlangen, èn naar billijkheid in
onbeholpen geformuleerde paragraaf
.J van een „beginsel”
-L„i ge-
is het te prijzen, dat de
i woor-
i op
Aan al
i
j
o
2
J
4
9
I
J
SHEERER COURANT.
t)
I
>0
WIG
de gemeentelijke lusten genieten, èn in
K ----d_.- gemeentelijke
