1 m
A
■Iffl 1 if IRROlISSEfflf MIL
MBS- H1DMW1HUD IW M
I®
/w
W'
I
K
No. 13.
E EN-E N-V IJFTIQSTE J
1896.
is fkbruarl
[1
A A R GJ- A N GJ-.
s
le
is
a:
o
W O K 1N O A. O-
is
wor-
recht, dan
en ZATERDAGS.
3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS
Abonnementsprijs voor
Alle brieven en
in te zenden.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS
Sneek brengen ter kennis van
dat ter Secretarie der g
nedergelegd de staat, opgemaakt
ger onderwijs, waarop voorkomen namen
kinderen van boven de zes en
twaalf jaren oud, die op 1 Januari jl. zich in
In den schoolstrijd, waarin het liberale begin
sel van Nathan der Weise schipbreuk leed,
heeft tóch het hoogere liberale beginsel van
Frederik den Groote getriumfeerd, dat „„jeder
nach seiner Fason selig werden"* kan.
„Zal dan een zuivere splitsing in linker- en
rechterpartijengroep zich vormen?
„Wenschelijk ware het misschien; mogelijk
ook wel, maar toch zouden wij niet durven be
weren, dat het zoo zal komen.
„Veelheid en verscheidenheid van partijen is
ook denkbaar, en wel zóó, dat elke partij meer
op eigene zelfstandigheid, dan op aansluiting
aan betrekkelijk gelijkgezinden bedacht is. Bij
onzen volksaard, zoo op vorming van allerlei
secten en nuancen van secten belust, is derge
lijke toekoïnst geenszins ondenkbaar.
„Maar de nevelen golven nog op en
Vrijdag had te Petersburg de internationale
schaatsenwedstrijd om het wereldkampioenschap
in het hardrijden over afstanden van 500 en
5000 meter plaats.
In beide wedstrijden heeft Jaap Eden de
overwinning behaald, blijkens een telegram door
De Nederlandsche Sport ontvangen.
De baan van 500 meter legde Eden afin 50
seconden, de Rus Papekin in 52% sec.
In den wedstrijd over 5000 meter waren de
tijden: Eden 9 min. 35% sec.; de Esthlander
Heliu 9 min. 42% sec.
Zaterdag bleef ook Eden in den wedstrijd
over 10,000 meter overwinnaar. Die uitslag
was
Eden 18 min. 55% sec.de Esthlander He-
lin 19 min. 57% sec., Wink 20min. 12% sec
ADVERTENT1ËN
voor eiken regel meer 7
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
De minister van binnenlandsche zaken blijft
voortgaan met het af maken van koppels vee
neder, als zich een geval van mond- en klauwzeer
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents-
Cents. Bij abonnement is de prijs
te vernemen bij
BINNENLAND.
De Tweede Kamer is ter hervatting hater
werkzaamheden bijeengeroepen op Dinsdag 18
Februari, te 2% uur.
De minister van binnenlandsche zaken heeft
in de memorie van toelichting op zijn kieswet
meegedeeld, dat hij van plan was ook de groote
gemeenten boven 20000 zielen voor de gemeen
teraadsverkiezingen in districten te verdeelen.
Naar t l ad. verneemt is thans een wetsvoor
stel tot herziening der geipeentewet voor dat
doel bij den Raad van State in behandeling.
In 't begin dezer week is dat weder
bet geval geweest bij den landman Rodenburg
i te Overschie. Als lijdende aan mond- en klauw-
zeer zijn in den nacht van Maandag op Dins
dag 2 koeien te Overschie afgemaakt. De an
dere, ruim 50 koeien en ossen, allen van de
hjnste en edelste qualiteit, werden, als verdacht,
wellicht besmet, per wagens naar het abattoir
te Rotterdam vervoerd, om aldaar geslacht te
worden, en het vleesch, na de gewone keuring,
in den handel te worden gebracht. Ditmaal is
het vleesch niet publiek verkocht. De burge
meester van Overschie, vreezende dat de op
brengst bij publieken verkoop, door combinatie
oer gegadigden, wellicht zeer gering kon zijn,
heeft nu de runderen aan een corporatie van
slagers en huurders van banken in de vleesch-
hal voor een zeer goeden prijs verkocht, zoo-
dat het vleesch nu voor ieder vleeschhouwer
of particulier in die hal te koop is. Het vleesch
is volkomen gezond.
De redactie van het Maandblad tegen ver-
valschingen heeft van den directeur van den
gemeentelijken gezondheidsdienst te Amsterdam,
dr. R. H. Saltet, de mededeeling ontvangen,
dat men misbruik maakt van den naam van
het gemeente-laboratorium in dier voege, dat
men in circulaires spreekt vau boter die onder
controle van genoemde inrichting zou staan.
Een dergelijke controle behoort echter niet tot
den werkkring van het stads-laboratorium en
wordt derhalve niet uitgeoefend.
Indien, ondanks deze waarschuwing van of-
ficieele zijde, door verkoopers voortgegaan wordt
deze ongeoorloofde reclame te maken, zal het
Maandblad de namen dier personen publiceefen.
Mevrouw Beersmans is, op raad van dr.
Rombach te Rotterdam en na bekomen verlof
van de directie Le Gras Haspels, voor onbe-
paalden tijd naar Brussel vertrokken, om door
rust herstel van haar gezondheid te zoeken.
Tusschen twee heeren te Amsterdam, een
advocaat en een ambtenaar van de politie, is
naar ’t Centrum meldt, een eigenaardige wed
dingschap aangegaan, die door eerstgenoemde
glansrijk gewonnen werd. De politie-ambte-
naar had zich beroemd op zij mrechercheurs-ta
lenten en met den advocaat om een fijn diner
gewed, dat hij hem vóór 1 dezer zou aanspre
ken en dat de ander hem niet herkennen zou.
De ambtenaar begon zich daarop in allerlei
vermommingen te steken. Nu eens sprak hij
den advocaat aan als schipper gekleed, dan
weer als bedelaar, maar hoe uitgebreid zijn
garderobe ook was, de advocaat herkende hem
onder elke verkleeding, zoodat de politie-amb-
tenaar zich op 1 dezer overwonnen moest ver
klaren en het diner kwijt was.
i dijen zich uit, trekken zich saam wij moeten 1 voordoet,
i nog zien, wat er uit worden wil."
Naar alle waarschijnlijkheid zal nu binnen
kort het aantal kiezers nog beduidend worden
uitgebreid. Dat is in elk geval een verblijden
de omstandigheid. De nieuwe aanwas zal niet
slechter, wel beter zijn dan de elementen, die
bij de vorige uitbreiding het aantal kiezers
kwamen vergrootem „De goede, gevestigde
Nederlandscne arbeiders hebben" zegt het
Utr. Dagbl. „naar onze innigste overtuiging
meer oordeel, meer gezond verstand, meer
ruimte van blik, dan zij, die thans de onderste
lagen van het kiezerskorps uitmaken. Hun
opgewekt vereeningsleven heeft hen geleerd te
gevoelen voor algemeene belangen; zij plegen
zich meer warm te maken voor de eischen van
recht, dan voor persoonlijke voordeelen."
’t Spreekt van zelf, dat de nieuwe’kiezers
ook weer van grooten invloed zullen zijn op
de partijformaties. Maar wie zal zeggen in
welke richting die invloed het krachtigst zal
zijn?
De hoogleeraar Buys heeft de opmerking
gemaakt:
„Om te kunnen regeeren, moet de veelheid
zich oplossen in een eenheid, moet er althans
een meerderheid te vinden zijn, sterk genoeg
om eenig stelsel van practisch regeeringsbeleid
dat zij als het beste erkent, ten uitvoer te leg
gen. Bestaat er eenige zekerheid, dat zulk een
meerderheid nooit zal ontbreken, of is niet veel
eer het gevaar groot te grooter, naarmate
het parlement een getrouwe afbeelding is van
de werkelijke maatschappij dat de vergade
ring zal zijn samengesteld uit een bont meng
sel van grootere en kleinere groepen, sterk ge
noeg, om elkanders invloed te vernietigen, maar
geen zoo machtig, dat zij over de meerderheid
van de vergadering beschikken kan?
Zekerheid bestaat er wel in dit opzicht niet.
Toch is het o. i. zeer waarschijnlijk, dat de
partijen zich in twee hoofdgroepen zullen ver-
eenigen. Stellen de kerkdijken de schoolquaes-
tie opnieuw aan de orde, dan heeft men, als
vóór 1887,den strijd tusschen de vóór en tegen
standers der openbare school.
Van anti-revolutionaire zijde schijnt men
men denke aan de rede des heeren Staal
man dien weg wel op te willen, maar de
katholieken zijn er blijkbaar niet mee ingeno
men. Voorshands bestaat er Jan ook veel kans
dat we den schoolstrijd niet opnieuw zullen zien
losbarsten.
En dan ligt het o. i. voor de hand, dat vraag
stukken van sociaal-democratischen aard aan
de orde worden gesteld en dat we dan de schei-
ding krijgen in vrijzinnigen en behoudsgezin-
den. Evenwel, wij herhalenzekerheid bestaat
er in deze niet.
I «3 mei, gegauu ue uoeraie party is gescheiden
in oud-liberalen en vooruitstrevenden de katho- I
-iieken vormen een _1„ vy vp. 1
gemeente ter lezing is zichten conservatief isde anti-revolutionairen
Xivucrgtaegu ue staat, opgemaakt naar aanlei-j j - - - -
duig van art. 81, 2e alinea der wet op het la- i houdsgezinde partij. Geene der partijen heeft
nnnnrwna wno-mn 1 j i i m
i>0^n de, zTes en beneden de j Beschikken, zoodat het tegenwoordige ^nhtèrie
de gemeente bevonden
niet bezochten.
Ouders of verzorgers van op dien staat voor
komende kinderen, verkrijgen geene onder
steuning, geneeskundige hulp uitgezonderd, van
wege de gemeente, tenzij zij aantoonen, dat
hunne kinderen ten onrechte op dien >taat
zijn gebracht of het niet schoolgaan van deze
aan hen niet is te wijten.
Sneek den 11 Februari 1896.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
UIT DE P E R^
De Arnh. Ct. drukt het schrijven af van
het bestuur van den Radicalen Bond
langs ook in ons blad opgenomen en voegt
er het volgende aan toe
„In antwoord op dit schrijven kunnen wij
r verwijzen naar hetgeen in ons nummer van jl.
Dinsdag is gezegd. Of er gesproken wordt van
een „radicalen bond”, of van een „radicale
partij”, of vau de „radicale kiesvereeniging”,
die als draagster van de radicale beginselen°of
uitvoerster van een radicaal programma is op
getreden - ’t komt op hetzelfde neder. Wij
hebben afgekeurd en keuren nog af, wat in den
naam van het radicalisme bij verkiezingen, met
name te Amsterdam, is gedaan zonder tegen
spraak noch afkeuring van den Radicalen Bond,
evenals wij het afkeuren zullen en afgekeurd
hebben wanneer andere partijen hetzelfde de
den., De hieromtrent aan het slot van den
brief gestelde vragen toonen dan ook alleen
aan, dat de onderteekenaars niet tot de lezers
van de Arnh. Ct. behooren; anders zouden zij
vragen naar den bekenden weg.
„De gelijkstelling van de Liberale Unie te
genover de bij haar aangesloten kiesvereenigin-
gen roet den Radicalen Bond en de radicale
- kiesvereeniging te Amsterdam, zal wel aan de
pen des stellers van het schrijven ontsnapt zijn.
Hij zelf zal moeten erkennen, dat de gevallen
niet gelijk staan.”
’t Is al lang geleden, zegt de N. W. Crt. dat
men ten onzent op politiek gebied twee par-
tijen had, die met goed afgerond program krach
tig en scherp tegenover elkaar stonden. In de
dagen van ’48 stonden conservatieven en libe
ralen tegenover elkaar in de Tweede Kamer
waren die beide partijen vertegenwoordigd, en
al naar de meeiderheid der Kamer liberaal’ en
conservatief was, regeerde er een vrijzinnig of
behoudsgezind ministerie.
lu Engeland, het constitutioneele land bij
uitnemendheid, ziet men nog in onze dagen
hetzelfde verschijnsel, al moet ook worden toe-
'gegeven, dat de tegenwoordige regeeringspartij
aldaar niet meer zoo uitsluitend uit conserva
tieven bestaat, als vroeger in den regel ’t geval
■was, wanneer de tories aan het bewind waren,
terwyl zich bij de liberale partij elementen heb
ben aangesloten, die in menig opzicht met de
liberalen niet gelijk denken.
Wat is-ten ontzeilt evenwel van de partijen
geworden
De oude conservatieve partij is zoo goed als
te niet gegaan de liberale partij is gescheiden
de ingezetenen, lieken vormen een eigen partij, die in vele op-
4-lXlg 1O 1O, UC <111UTB V O1U HOU UITOU
aanlei- zijnverdeeld in een democratische en een be-
vau over een meerderheid in de Tweede Kamer te
dan ook is voortgekomen uit een vereeniging
de lagere scholen van verschillende partijen, die slechts op één
punt homogeen waren, nl. in haar bestrijding
van de ontwerpen-Tak.
Wat zal er uit die verwarring geboren
den
Met zekerheid is dit wel niet te zeggen.
„Toch* zegt het Utr. Dagbl.„heeft men
symptomen, die eenig richtsnoer omtrent de
over onzen politieken toestand te stellen diag
nose kunnen opleveren.
„Daar wordt namelijk onder de oppervlakte
een strijd gestreden tusschen twee paren vau
tegengestelde stroomingen kerkelijk of niet
kerkelijk het eene paar, behoudend of vooruit
strevend het andere.
„Wat anti-revolutionnairen en katholieken
bindt, is het kerkelijk elementwat hen scheidt,
is het feit, dat calvinisten door en door radi
caal, Nederlandsche katholieken over het geheel
streng behoudend zijn.
„Plaats nu die beide partijen in tijdsomstan
digheden, waarin zij gaan vreezeu voor haar
positief christelijk beginsel, dan zullen zij elkan
der met warmte de hand reiken en strijden
schouder aan schouder.
„Doe in diezelfde omstandigheden de liberalen
vreezen voor kerkelijke overheersching en,
vergetende alle onderscheid van staatsrechter
lijke gevoelens, zullen ook zij allen te zamen
de schilden bijeenhouden ter afwering van ge-
vreesden gewetensdwang en priesterheerschappij.
„Neem een andere proeflaat het niet gaan
om quaestiën van godsdienst, maar stel vraag
stukken van zuiver practischen sociaal-econo-
mischen aard ter oplossing, dan worden er twee
chemische verbindingen opgelost en door twee
andere vervangen. Aan de eene zijde zult gij
aantreffén hen, die met vuur vooruitstreven
naar het betere, niet vragen naar practische
uitvoerbaarheid, niet vragen naar overgangs
maatregelen aan de andere zijde, die het be
trekkelijk goede van het bestaande waardeeren,
die bevreesd zijn voor omverwerping en die
geleidelijken overgang noodzakelijk achten.
Links zullen zich scharen radicalen, calvinisten,
geavanceerd liberalenrechts eonservatief-libe-
ralen, conservatief-protestanten en katholieken.
„Nu gaat het in den tegenwoordigen tijd veel
minder om vraagstukken van ethisch-godsdien-
stigen dan om vraagstukeu van sociaal-econo-
mischen aard. De schoolstrijd is bijgelegd
t
on-
9
:<?x
3
0
e
e
a
e
I
1
