MEI ns- H 4BTERTEJTIE-B1.1!) MOR 1)8
1
J
1
fflUffi ffl IB IRROIDISSMff SIEH.
EINFACHE ARBEIT.
1
EE N'E 1^-V IJFT I G STE J A
1896.
O
B
li
W O K D A G
over.
IT-
UIT DE PERS.
BINNENLAND.
50,
,oo
Alle brieven
in te zenden.
-
ADVERTENT1ÈN
voor eiken regel meer 71/,
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent
den uitgever.
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.— franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents;
71/» Cents. Bij abonnement is de prijs
- -te vernemen bij
en unskilled. Maar als de baas dan eens meer
skilled was dan de beambte Dat gaat niet,
neen, da’s niet mogelijk, want skilled labour
is ’k weet het niet en dr. D. zwijgt er
Gissende ben ik tot de conclusie ge
komen, dat ’t zit in de meer of minder kost
bare opleiding. De baas heeft praktische op
leiding gehad en de hoofdbeambte theoretische,
zooveel doenlijk niet erg veel aangevuld
met praktische. Nu ben ik geen technicus om
te beamen of niet te beamen, maar ze zeggen
*t toch maar algemeen, dat, zoo éen der twee,
de theoreticus kan gemist worden. En waarom
zou men ’t als leek niet mogen beamen De
J praktijk alleen beslist en de theorie, hoe plei-
zierig ook om zich in te verdiepen, en hoe nut
tig ook om de praktijk te steunen en vooruit
te brengen, is toch maar theorie wat zeg
ik Graue, graue theorie, hoor ik daar achter
me een conservatief-liberaal uitroepen. Die
conservatieven beroemen er zich altijd op dat
zij praktische menschen zijn, maar „die theo
retici* een handgebaar en een medelijdend
glimlachen uit is ’t.
O, ik begrijp ’t volkomen er zijn zaken die
zoo veelzijdig of ingewikkeld blijken, dat men
er moeilijk anders dan in geleerde boeken of
tijdschriften over kan uitweiden. Ik begrijp
ook dat men van een of ander denkbeeld zoo’n
vasten kristalvorm in zijn brein heeft opgeno
men, dat men er eigenlijk niet meer over
spreekt. Den lezer wordt verzocht niet te glim
lachen, want ’t is zoo men glimlacht soms
als men de naïviteit van sommige menschen
mag opmerken en toen ik dr. D. zag glimlachen
omdat men dr. Edison einfache arbeit wilde
laten verrichten Edison de geniale Edison is
niet einfach, kan dus geen einfache arbeit ver
richten zie, toen heb ik ook geglimlacht
om ’t gelukkig bestaan van zoo’n „skilled la
bour*-mensch, die alles voor zich klaar gemaakt
vindtzijn kleeren gemaakt, zijn brood gebak
ken, zijn schoenen gepoetst, z’n hoed geborsteld,
z’n boord- en hemdsmouwen gestreken hij,
die letterlijk niets heeft te doen van wat men
einfach arbeiten noemt, dan de hand uitsteken,
naar den mond brengen, kauwen en verteren.
Bemjdenswaardige man Want uw skilled la
bour is niet alleen meer loonend dan die van
den kleermaker, schoenpoetser, bakker, kok,
slager, de waschvrouw, de strijkster etc.
maar ook oneindig veel aangenamer, verhef
fender. Alleen ’t genotvol bewustzijn, een genie
te vertegenwoordigen, moest Edison reeds ge
noeg zijn, want ’t is toch een groot voorrecht,
dat moeder natuur hem verleende.
Maar, zegt men de man heeft, om te kun
nen doorgaan op den ingeslagen weg, veel geld
I noodig en dus raison van ’t nut door hem
I aan de maatschappij alsnog te bewijzen, moet
deze hem „dubbel en dwars” vergoeden.
Zoo redeneert ook de gemeenteraad, die den
gemeentekasbewaarder, voor ’t toezicht op de
kas, 5 a 10 maal zooveel inkomen geeft als de
mannen die ontvangen, rekenen en verant
woorden enfin, de menschen van den on-
helpt niet dit te ontkennen,
De regeering is er daarenboven wonderwel
in geslaagd de quaestie slapende en slepende te
houden, eerst door de langdurige voorbereiding
voor haar ontwerp, nu door het eindeloos dra
len met het antwoord. Haar tegenstanders
hebben het haar niet moeilijk gemaakt. Van
velen, die zich bij de verkiezing geslagen voel
den, heeft een geest van berusting zich mees
ter gemaakt, die door do kalmte in het land
nog gevoed wordt. Men is zoo aan de gedach
te gewend geraakt, dat een ontwerp, als
door <le regeering ingediend, min of meer ge
wijzigd, wet wordt, en men vindt het niets ver
schrikkelijks zich daarbij maar neer te leggen.
Niet omdat men onderstelt, dat op deze wijze
de kiesrecht-quaestie wordt opgelost, maar om
dat men het verstandige politiek acht een stap
vooruit te doen, zij het dan ook maar een be
scheiden stap, liever dan een verzet te organi
seren, dat, zoo het slagen kon, tot tijdelijken
stilstand zou leiden, zonder eenige zekerheid
dat men spoedig flinker vooruit zou kunnen
komen.
Intusschen, eerlang moet het vraagstuk we
der aan de orde komen, en wordt het plicht -
principieel stelling te nemen. Het kan zijn nut
hebben den indruk weg te nemen, als zou de
berusting ook maar den geringsten terugtred
vau het vroegere standpunt of ingenomenheid
met het thans aangeboden in zich sluiten. Het
kan integendeel niet genoeg worden herhaald,
dat het ontwerp der tegenwoordige regeering
niet anders kan zijn dan een pisaller, omdat
het berust op louter willekeur. De democraten
die er zich bij neerleggen, kunnen het alleen
doen, omdat op het oogenblik niets beters te
kiijgen is, zich volkomen het recht voorbehou
dende naar verwezenlijking van hun beginsel
te blijven streven 1*
Men kan uit dezen aanhef allicht nagaan wat
in het artikel verder wordt aangetoond. Het
Vdd» doet uitkomen dat in het ontwerp*Van
Houten de census, die naar men hoopte tege
lijk veidwénen was met de grondwet van ’48
weder in beginsel is herleefd. En wie census
zegt, zegt willekeur. Met verschillende cijfers
toont het blad aan dat in het ontwerp-Van
Houten allerlei bepalingen voorkomen waardoor
men zijn kiesrecht verliest door een voorschrift
der administratie, of door de handeling van
patroon of huisheer of wie dan ook.
Het standpunt, in het nieuwe ontwerp in
genomen, kan naar ’t Vad. ten slotte doet
opmerken het standpunt der democratisch
gezinden niet zijn.
Wanneer zij het kiesrecht wenschen uit te
breiden, dan oordeelen zij het noodig te gaan
zoover de Grondwet toelaat, zonder willekeuri
ge en verbitterde onderscheidingen, die den
stand der arbeiders splitsen in waardigen en
onwaardigen, naar gelang grootendeels van hun
bezit, en dat niet, omdat zij verwachten
niet dan voortreffelijke kiezers te zullen krijgen,
maar omdat zij het in ’s lands belang achten
dat de Volksvertegenwoordiging in waarheid’
het gansche volk in al zijn schakeeringen ver-
tegenwoordige.
„Nu kan men zich tijdelijk neerleggen bij een
halven maatregel, mits men klaar voor oogen
houde, dat het daarheen moet.*
Honderd zes en dertig personen zijn geduren
de het jaar 1895 van de landmacht hier te
lande en in West-Indië van het korps mariniers
en van het Oost-Indische leger gedeserteerd
omtrent wier lot bij de korpsen, waartoe zij
geleerden arbeidzoo redeneert b.v. de burge
meester van Rotterdam, die het inkomen des
i hoofdcommissaris van f4000 brengt op f5000,
j een vermeerdering op eens voor skilled la
bour wel te verstaan die zoo wat neerkomt
op de helft of twee-derde van ’t salaris der
mannen die, onmiddellijk onder den hoofdcom-
missaris geplaatst, ty genlijk ’t werk verrichten,
den unskilled labour. Zoo redeneert ook de
impressario, of liever, zoo laat de man zich be-
redeneerende kunstenaar krijgt per avond
maal einfache arbeit pardon zou on
eindig groot worden en voor een genie, een
kunstenaar is een genie mag men deze for
mule niet toepassen, op straffe van een glim
lach van dezen of genen.
Hier moet ik even ophouden om te glimlachen;
ik boud erg veel van de kunst en van een
zilveren stem. Maar eeu dusdanig zilveren or
gaan, dat gouden tientjes laat regenen, lijkt
me nog vreemder dan ’t sprookje van de kip,
die de gouden eieren lei. Zie, dan gevoel ik
me weer in m’n kinderjaren, en ik ga glim
lachen omdat zoo’n van de natuur bevoorrech
te, die reeds aan ’t gehoor van z’n eigen keel
geluid een onuitputtelijk genot moet hebben,
vermeerderd nog met ’t genot der gestreelde
ijdelheid, waar zoo’n massa gedistingueerde men
schen zijn gekomen om te luisteren en te be
wonderen dat zoo’n gebenedijd mensch
op éen avond met ’t zingen van een paar lie
deren skilled labour voorzeker,meer ver
dient, dan ik en m’n kornuiten samen maken
in een héél jaar. Een glimlach neen een
grimlach, een grijnslach dan omdat me zoo
iets ongehoord voorkomt. Immers, wij scri
benten, die hebben te onderzoeken, waar de
skilled labour begint en de unskilled dito ein
digt, waren van meening, dat de kunst hoog,
zeer hoog staat aangeschreven, maar niet af
te meten is naar het nut, het materieele voor
deel dat de maatschappij er bij heeft.
Ik heb wel eens gedacht dat het publiek, in
een vlaag van verrukking, een hemelsche in
geving kreeg om den bewerker dier genieting
eens gelukkig te maken maar sinds ik, vooral
in de laatste tijden, om me heen ’t gegons hoor
van stemmen die vertellen dat ’t geld den
mensch niet gelukkig maakt, ben ik ten slotte
tot de overtuiging gekomen, dat ’t ’m in de
zeldzaamheid zit en ik heb m’n achterneef, een
verre bloedverwant wel is waar, maar die me
altijd om z’n dwaas misvormd lichaam bijzon
der interesseert, aangeraden, ’t leger des heils
vaarwel te zeggen en zich op de planken te
vertoonen, van wege de zeldzaamheid.
In het Vaderland wordt een artikel gewijd
aan het kiesrecht-vraagstuk. Wij laten den
aanhef hier volgen
„Men hoort weinig meer van het kiesrecht-
vraagstuk. Op de hevige volksbeweging, die
bij de jongste ontbinding het gansche land in
rep en roer bracht, is een tijdperk van apathie
gevolgd, waarin het moeilijk valt eenig leven,
ja zelfs eenige belangstelling te wekken. Het
Een van de dwaalbegrippen onzer eeuw was
en is nog, naar mijn meening, dat geestesarbeid
duurder betaald moet worden dan arbeid van
’t lichaam of laat me liever zeggen van de
spieren; immers de geest maakt evenals de
spieren deel uit van ’t lichaam. Oprechte, eer
lijke, eenvoudige menschen zijn er, die zich
leenen tot ’t overbrengen dezer traditioneele
dwaling naar ons nageslacht en ook minder
eenvoudige, geleerde menschen doen daaraan
nice. Dr. E. Denekamp schreef nog in het
Soc. Weekbl. van de vorige week, dat het idee
van Karel Marx niet meer dan een medelijden-
den glimlach verdient, wanneer men ’t werk
van Edison c. s. wil gaan uitdrukken naar Marx’
theorie in een veelvoud van handenarbeid.
Ik moet eerlijk bekennen dat ’t me onbegrijpe
lijk is, dat glimlachen, cn van een man met acade
mische n graad vind ik ’t niet serieus een denk
beeld als van den grooten Marx met glimlachen
ie willen uitdrijven. Zonder aanspraak te willen
maken op wetenschappelijkheid, wil ik dien „ge
leerden* en „ongeleerder!* arbeid, of, zooals
Br. D. zegtskilled en unskilled labour, eens
rwat meer van nabij bezien.
De toestand is feitelijk dat de hoogste loonen
pvorden verdiend door die er zich ’t minst voor
papannen. Meestal, doch niet altijd, hangt dit
samen met een opleiding van langeren duur en
poogere kosten.
Een werkman, die werkt van ’s morgen 6
pot ’s avonds 8 uur, met een paar uur rust,
verdient zijn brood niet geinakkehjk maar zoo
zijn er niet weinigen integendeel, de groote
massa, die werkt, staat minstens 12 uur per
Hag vastde uitzonderingen ter linker en
pehter zullen elkaar wel ten naastenbij neu-
traliseeren.
Heel ander werk ook dan dat van mijnheer
pen hoofdambtenaar, die zoo voor een paar
purtjes per dag plaats neemt op een kantoor
kruk en die in ’t vijfde gedeelte van den ar
beidstijd laten we ’t eens noemen van skil-
pd labour minst genomen vijfmaal zooveel
pukomen beeft als de man van „unskilled la
bour.* Neen, ik overdrijf niet als ik beweer,
Wat in deze verhouding
I Skilled labour x x unskilled labour,
por x als minimum gelden mag, het getal 25.
I En dat waarom De hoofdbeambte, die ik
PP ’t oog heb, is geen genie zooals de door
rr- D. gevonden voorbeelden geniaal zijn
Bevonden, ’t Is een normaal mensch, met nor-
[««Ze spijsverteringsorganen en normale hersenen.
re werkman, door mij bedoeld, is wel wat
Peer dan een normalehij is de baas van de
Fföeeling „bankwerkers*, heeft zichzelf opge-
prkt tot die hoogte, geld heeft zijn opleiding
(“et gekost
I Zit ’t ’m dan soms in ’t geldkosten Jat de
f oeke, schrandere bankwerkersbaas per uur
E8 cents verdient en de directeur per jaar
1 3600 k 4000 maakt Neen, zegt dr. D.’t
feeldt hier de onderscheiding tusschen skilled
ZH
i<
16
iSO
15
35
45
C
6
5»
7 o
7 42
I
<85
714
7 29
43
>55
)8
)15
rt
leln,
iend
sum
erga
g
a
Een
van
lila-
dtj©
50
1
’20
gamgowaag
