J
fflKffl M l!H fflOMIffl1 SHEL
t
1
ffl® IR IDWTiïlMlö ÏOORI
n
No. 54.
1896,
4 juli.
1-
EE N~E N-V TJ F T I G S T E J A A R O
n.
1N
Aan het Nederlandse!» Volk.*»
i.
Wapneer
Stool, op den ml in dil eeretag eeriuld‘, nu aaIll, de
JS
>0.
>o,
jna
:er-
11.
ur
ur
ur
'0,
de hoofden van enkele onzer
Eerst in deze eeuw echter heeft men dat denk-
l aan geregelde praktische onderzoekingen
onderworpen. - - -
meer
ADVERTEN TIÉN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cent
voor eiken regel meer 71/, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Wanneer een Hollander in het buitenland be(j!d
zijn nationaliteit aan vreemden bekend maakt,
is het tien tegen een, wanneer de vreemdeling
althans eenig idee heeft, waar Holland op de
kaart ligt, dat de vraag gedaan wordtHoe
maakt het Uw kleine Koningin? of: Is het
waar dat ge de Zuiderzee gaat droogmaken?
Bit zijn de twee zaken, die tot de verbeelding
van den vreemdeling spreken. Meestal gevoelt
zich onze Hollander gestreeld met de belang
stelling in zijn jonge Koningin betoond, maar
tegelijkertijd laat de andere vraag hem koud
en hij beantwoordt ze met schouderophalen, of
met de twijfelmoedige mededeeling dat het zijn
tijd nog wel uithouden zal, voor men daaraan
begint.
Terwijl de nabuur groote schatten aan goud
en bloed offert om tot zelfs in de heetste lucht
streken een stuk grond te veroveren, dat later
afzet aan zijn produkten moet verzekeren, en
■Wij op den breedtegraad van Amsterdam een
provincie voor het nemen hebben, die geen
druppel bloed en misschien zelfs geen geld be
hoeft te kosten, bestaat er in zake het Zuider-
zee-vraagstuk in ons eigen land een groote on
verschilligheid, of zoo men zich eenig oordeel
over de zaak gevormd heeft, een zwaarmoedig
heid, een wantrouwen in de uitvoerbaarheid
en ongeloof aan het spoedig ter hand nemen
van het groote werk, die de vraag doen stel
len of er van het schimpwoord der -nation
éteinte toch wel iets aan zou zijn.
En toch zijn er hoogstens twaalf generaties
verloopen, sedert datzelfde kleine volk de we
reld verbaasde door zijn zelfbewuste krachts-
t den worstelstrijd met het machtigste
rijk van dien tijd; toch is de geschiedenis van
dat volk een eeuw later een voorbeeld, hoe een
staat niet groot doch slechts gezond en harmo-
nisch ontwikkeld behoeft te zijn, om een hooge
plaats in de rij der natiën in te nemen, en°is
zelfs de geschiedenis der laatste 50 jaren een
bewijs dat nog altijd de levenskracht van dat
kleine volk niet is uitgeput.
Be verklaring der onverschilligheid waarme-
I de de droogmaking der Zuiderzee te kampen
heeft, is te vinden in den nationalen karakter
trek, dien de vreemdeling met „flegma” be
stempelt, doch die in werkelijkheid ook zijn
groote voordeelen heeft: voorzichtigheid en
koelhoofdigheid. Ons volk laat zich niet licht
vaardig en gemakkelijk opwinden voor een
grootsch idee; het heeft een ingeboren afkeer
van reclame, en flegmatiek heet het hier, meer
dan ergens elders: Bezin eer gij begint.”
Wanneer men slaagt ons volk te overtuigen,
niet met woordenpraal, maar met cijfers en gege
vens, dan is tot nog toe, in heel zijn geschiedenis
uit datzelfde volk een machtige drijfkracht ge
boren, die drong tot het ondernemen van groo
te werken, op ieder gebied, en zoo zal het gaan
Diet de Zuiderzee.
Om die overtuiging ingang te doen vinden
eu om de onverschilligheid te doen plaats maken
voor belangstelling, is de Nationale Zuiderzee
Bond opgericht, en omdat het groote volksbe-
lang van de droogmaking voor scherpe bewijs-
voering vatbaar is, zal die Bond zijn doel be-
reiken in heel wat korter tijd, dan de meesten
.durven hopen, indien die bewijsvoering gegeven j
■wordt aan allen, op een wijze, die het volk
verschijnsel niet van de wijs te laten brengen,
en te erkennen, dat, waar een f -
als de onderhavige eenparig adviseert, als het pr7es7die" depreciatie^inderdaad 0 moTzb^
Dan zal na verloop van ongeveer S3
een nieuwe provincie aan het rijk zijn
toegevoegd, dan zullen 190,000 hectare land in
cultuur gebracht, aan duizende en duizende
burgers brood, en aan den Staat een blijvende
bron van inkomsten worden gewaarborgd.
Indien dat geschiedt, zal gedurende enkele
tientallen van jaren die groote uitvoering ge
leidelijk aan tal van arbeiders werk geven,
zonder dat na afloop de arbeid ophoudt, want
allen die aan het tot stand komen hebben me
degewerkt, kunnen bij het in stand houden aan
het werk blijven.
Indien dat geschiedt, zal gedurende een reeks
van jaren in ons land de productie der steen
bakkerijen, de rijshout-teelt, de binnenlandsche
schippersvloot, de Rijnvaart, de industrie een
ruim en gezond débouché hebben, zonder dat
het na afloop plotseling aan een eind komt
terwijl gedurende dien tijd de zekerhid om tot
behoorlijken prijs ruim afzet voor de nationale
producten te vinden, door het geheele land
ook in den winter, aanleiding zal geven om
land en bosch beter te doen bewerken, en alle
bedrijven, die ook slechts zijdelings samenhan
gen met scheepvaart en industrie gedurende dien
zelfden tijd tot meerdere inspanning en dus tot
meerder welvaart zullen geprikkeld worden.
Indien dat geschiedt, zullen twee onzer be
langrijkste provinciën, die thans lijden onder
brak water, met zoet rivierwater kunnen ver-
verscht worden, waardoor de gezondheid van
mensch en vee, alsmede de waarde der produc
ten, zuivel enz. op een dergelijke wijze ge
baat worden, dat dit resultaat alleen, in de
oogen van enkele deskundigen, reeds het ter
hand nemen van de afsluiting zou wettigen.
Indien dat geschiedt, zal een werk van 190
millioenen in ons land worden verwerkt, ge
leidelijk, zonder ophooping van werk op óen
oogen blik, en zonder plotselinge storing na af
loop.
Waarvóór dit geschieden zal? Voor een som.
van vele millioenen, verdeeld over 33 jaren’
zoodanig, dat, indien er niets werd teruggewon
nen, de Staatsbegrooting nog minder zou ge
drukt worden dan dit door den aanleg der
Staatsspoorwegen geschiedde, en nog veel min
der dan door de kosten van den oorlog met Atjeh.
Waarvóór dit geschieden zal? Voor een som
die onder gunstige omstandigheden geheel uit
de geleidelijke realisatie der nieuwe provincie
kan worden gedekt.
Dan zal men hebben niet alleen een nieuwe
provincie, maar zoetwaterverversching voor
Friesland en Noord-Holland, evenals voor de
nieuw te maken polders; dan zal de bittere ar-
1 en dat
van arbeid
voor onze Nationale Nijverheid in ruimen kring
--1 ver
en ons geheele land krachtiger heb»
de markt brengen van zooveel
k de waarde zou kunnen
dan verwijzen wij hen
de studies der Staatscommissie omtrent
Met lange tusschenpoozen is het denkbeeld,
de Zuiderzee terug te winnen, opgekomen in
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden fi.~- franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
aan te toonen, dat die volledig:zjja
Wanneer zij bezwaren hebben van technisch
constructieven aard, die na het lezen van. het
j verslag der staatscommissie niet zijn verdwenen
1 dan deelen wij hun mede dat Nederlandschè
aannemers bereid zijn hun naam en hun ver
mogen te verbinden om het werk binnen de
gestelde begrootingssommen en binnen den ge
stelden tijd gereed te maken.
Wanneer zij bezwaren hebben van finantiee-
len aard, dan verwijzen wij hen naar de nota’s
der Zuiderzeevereeniging en het verslag der-
staatscommissie op dit punt, ook naar de be
zwaren der kleine minderheid der staatscom
missie op dit gebied, en vragen hun dan met
de hand op het hart, of zij bij een begroeting
van 138 millioen, persisteeren bij hun bezwaar
om, gebruik makend van het crediet van den
staat, de begrooting gedurende geruimen tijd
met ongeveer 3, zegge drie millioen per jaar
te verhoogen, wanneer daarvoor zoo groote, Zoo
velerhande voordeelen voor ons land kunnen
verkregen worden.
En wanneer zij bezwaren hebben van socia
len aard, ook nadat zij op dit gebied de nota’s
der Zuiderzee-Vereeniging en het verslag der
Staats-C’ommissie hebben gelezen en overwogen
dan mag men het ondoenlijk achten hen0 tot
andere gedachten te brengen, maar zal de prak
tijk zelve dit moeten doen, zooals deze schier
ten allen tijde het laatste en afdoende overtui
gingsmiddel bleek, maar herinneren wij hen
nogmaals aan het advies de Staats-Commissie
„doorden Staat op den voet m dit verslag vermeld.*
Kortom, voor niemand, tenzij hjj niet over
tuigd worden wil, bestaan naar onze vaste mee-
ning langer ernstige bezwaren, die niet dooi
den arbeid der Zuiderzee-Vereeniging en der
Staats Commissie worden opgelost.
En wat is daarom de plicht van iederen Staats
burger, die zich de moeite wil geven zijn oor
deel over deze groote onderneming te vormen?
die is, gedachtig aan de lijfspreuk onzer vade
ren „Eendracht maakt macht*, zich aan te
sluiten aan den Nationalen Zuiderzee-Bond en
niet alleen door enkele stuivers contributie,
maar door de waarde van zijn moreelen steun
te zorgen, dat binnen zeer korten tijd de volks
stem luider en luider wordt, die aan de Regee-
ring toeroeptWij weten niet nauwkeurig hoe
maar wij weten wel met zekerheid dat het
groote werk kan worden aangevangen. Dan
zal de Regeering, sterk in den steun der natie,
het werk ter hand nemen, en ook voor den
vreemdeling op nieuw worden bevestigd, dat in
het land der kleine Koningin van Holland nog
kracht aanwezig is tot groote daden.
bekendmaking.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek,
Gelet op de artikelen 6 en 7 der Wet van
2 Juni 1875, (Staatsblad no 95), tot regeling
van het toezicht bij het oprichten van inrich
tingen, welke gevaar, schade of hinder kunnen
veroorzaken
Brengen ter openbare kennis, dat ter Secre
tarie der gemeente ter visie is gelegd, een ver
zoek met bijlagen van GERRIT van der
MEULEN, tabaksfabrikant te Sneek om ver
gunning tot het plaatsen van een EEST en een
GASMOTOR in het gebouw, staande aan het
Scharn alhier, Wijk 9, no. 86, kadastraal be
kend gemeente Sneek, Sectie B, no. 2053.
Dat op Zaterdag den 18 Juli 1896, des mid
dags te 12 uren, ten gemeentehuize gelegenheid
zal zijn om hiertegen bezwaren in te brengen
en deze mondeling en schriftelijk toe te lichten
landgenooten. het tijdperk van discussie gesloten is, en het om hun
--werk met vertrouwen kan worden aan^evangen, j opgelost.
„door den Staat, op den voet in dit verslag i
van 1848 af hebben min of vermeldt 1
uitgewerkte plannen elkander opgevolgd. Indien dat geschiedt, wat zal dan bereikt
bresteund door den reusachtigen vooruitgang den?
der techniek in de laatste veertig jaren, haar jaren
voordeel doende met de verschillende plannen, j
die reeds verschenen waren, heeft de in 1886
opgerichte Zuiderzee-Vereeniging het vraagstuk i
in studie kunnen nemen op eene wijze, die vroe
ger ondoenlijk was. Zij heeft achtereenvolgens
de verschillende stelsels, waarop de vroegere
plannen gebouwd waren, aan een nauwkeurig
onderzoek onderworpen en kwam tot de over
tuiging dat de voorafgaande afsluiting het meeste
voordeel aanbood. Te dien einde heeft zij den
invloed der afsluiting op de waterkeering der i
provinciën, die bij het werk betrokken zijn,
dienzelfden invloed op de waterloozing en de
waterverversching der provinciën langs de Zui
derzee, op de scheepvaart en op de visscherij
op de Zuiderzee aan nauwkeurige berekeningen
en beschouwingen getoetst en kwam ten slotte,
na nuchter wikken en wegen van vóór- en na-
deelen, tot een vast plan.
Dit plan, in een aantal nota’s vervat, zoo uit
gewerkt en met gegevens voorzien, als nimmer
te voren eenig plan behandeld werd, is door
do Regeering gesteld in handen eener Staats
commissie van 28 leden, benoemd bij Konink
lijk Besluit van 8 September 1892. üie Staats
commissie, bestaande uit 28 im ons land beken
de deskundigen op elk gebied, heeft na een
tweejarige studie een verslag uitgebracht aan
H. M. de Koningin-Regentes, waarbij in hoofd
zaak het plan der Zuiderzee-Vereeniging wordt
gevolgd, in onderdeden verbeterd en waarbij
als slot wordt geresumeerd
7°. dat de vraag of een afsluiting en een
droogmaking van de Zuiderzee, op een wijze als
door de Zuiderzeevereeniging is voorgesteld, in
's lands belang behoort te worden ondernomen
door de overgroote meerderheid der Commissie
bevestigend wordt beantwoord, behoudens de
wijzigingen in haar verslag aangegeven
2°. dat het antwoord op de vraag, op welke
wijze dit werk tot uitvoering moet worden ge
bracht, volgens de meening van al de leden der
staatscommie, behoort te luiden„door den Staat
op den voet in dit verslag vermeld*
Na dit advies komen nog steeds nieuwe plan
nen, zelfs aanvragen om concessiebetoo-
gen sommigen dat de Zuiderzee op veel goed-
kooper wijze kan worden drooggelegd, dat de
eenheidsprijzen, door de Staatscommissie aange
nomen, te hoog zijn gesteld alles te samen
genomen bewijzen dat de plannen der Staats
commissie op zeer hechten grondslag zijn ge
vestigd.
Toch blijven er, ook na dit advies, zooals
altijd, nog twijfelaars, die zelfs door zulk een j iuau ue U1L
eenstemmig oordeel niet overtuigd zijn, juist i moede der Zuiderzee-visscherij gelenigd
zoo, als met leuer groot werk onveranderlijk bedrijf gewijzigd of in andere takken
het geval was Toen de eerste spoorweg ge- i overgebracht zijn; dan zal de welvaart 7an iTe’n
bouwd zou worden, toen de eerste telegraaflijn, -- »t..
de eerste telefoonlijn, de eerste stoomtram zou menigen misstand van zelf hebben doen
aangelegd worden, waren er steeds wankelmoe- dwijnen,
digen, die te goeder trouw overtuigd waren, i ben gemaakt,
dat die zaken tot niets zouden leiden, moesten i
mislukken, enz. Juist hetzelfde doet zich na- toch nog bezwaren hebben; wanneer zïi vreezet
tuurhjk ook nu weder voor, maar de overgroote dat door het aan de *--- -
meerderheid der n&tie Z3,i koelhoofdig genoeg hectaren bouwgrond
blijken, om zich doop^ dit gewoon menschelijk worden gedeprecieerd,
j 1 >laten brengen, naar de studies der Staatscommissie omtrent
Staatscommissie dat punt, waaruit blijkt, dat bij een langzaam
ivionnrf z»/ö Ji
'0,
'0,
k.
d:
5Q
a
k
1
6
9 52
0 5
012
018
0 24
0 33
15'
25'
20'
I(OIRAV
5 50
Z-
>7
720
8
S -
815
335
5 45
'AN
Cd.
ryi
5
W
i
onze twijfelmoedige landslieden
Een kort woord door den Nationalen Zuiderzee Bond,
ia-
D,
