11
MUS- B1BBHT1HU9 1998 BE
B1® HONDIMW SIH.
1
1
f
EES ORATIO PRO DOMO.
M
Vrijwillige oefeningen in den
Wapenhandel.
No. 67.
E E N-E N-V IJFTIG8TE
R Q A N G.
«896
en
J
if
W O JE ]N M o A.
19 A U G U ,^TU
iliel
van inkonse-
is
van
mag men toewenschen
IS.
3
»oet
I
0
a
en,
ge-
utn wjJ klip voorbijzeilen, kere baan zich beweegt, maar zich laat leiden
t „openbaar11 strijden voor de 1 nuftig bedachte maar broze stuurrad dat
Alle brieven
in te zenden.
wijzers te bepleilen, is ook hier in strijd met
den paedagoog V., die de natuurlijke ontwik-
verstand
maar ook
door persoonlijke gevoelens of door het
-j
'au
SN.
ar-
ie-
10S eens
e t
“athematieus
v.
Volgens den heer J. Versluijs mag de onder-
volgtrekking juist is, moet ons de vraag
IR)
>UB
RL
lofii
eun
stelt. Met voorbijgang dus van ae vraag waar
de constitutie of de staatkunde voorde rechten
van den onderwijzer haar perken stelt, een
ver- Venl. Weekblad bevelen nl. het Belgische stel-
ver- 1 sel aan, waarbij 10 francs vergoeding ’s maands
A'-
•A
•A
L
1 1
k
B
ud-l'l -J-herhaling is van den j
eutrJefra’eD wiegezan2'’ de neuralgie die naar i quaestie waarover men nooit uitgepraat raakt
“traliteit jaagt, een oratio pro domo.
Be hc
?OT alleen die onderwijzers ongeschikt te ver-’
'aren, Welke in
en dat doen verreweg de meeste
ook, gelukkig! al wordt daardoor ook bet
trouwen van een deel der ouders geschokt.
De heer V. weet dus dat een sociaal-demo-
kratisch onderwijzer partijman is en hij kan ’t
I weten dat diens beschouwing van leven en
maatschappij op en top modern is, zoodat het
hem als man van karakter ten eerste moeilijk
valt buiten de school zijn denkbeelden verborgen
te houden en tweedeus niet mogelijk is in de
school de leerstof te verwerken naar de metho
de der van gemeentewege verstrekte schoolboe
ken.
Eu zou het stelselmatig verbergen zijner ge
voelens den onderwijzer niet in zijn karakter
schaden
Ongetwijfeld zal de paedagoog V. zeggen
Weluu, dan is een sociaal-demokratisch onder
wijzer niet in de openbare school op zijn plaats,
hij strijde in ’t openbaar of in ’t geheim. Wie
toch gehouden is voortdurend strijd te voeren
tegen de uitstrooming van zijn geest, krijgt het
graveel in zijn hersens en maakt zich zelf on
bruikbaar voor de „heilige taak.44
Zoo komt men dus nooit tot de oplossing enj
nog eens, de wiskunstenaar V. heeft zeer on
logisch gehandeld toen bij zijn oratio gaf door
onwillekeurig te bewijzen dat het kind gelijk
heeft, wanneer het om de uitkomst 100 te krij
gen eenvoudig opschrijft: 10X11 110-
110 10 100, terwijl in de opgaaf de ge
tallen 10 en 11 niet eens voorkomen. De heer
V. heeft zonder het te willen den denkenden
lezer van zijn geschrift tot de overtuiging ge
bracht, dat het pleidooi ter verdediging der
neutrale openbare school hoogstens de onhoud
baarheid dier vesting vermocht aan te toonen.
Boven alle grondwettig en ander recht staat
bet natuurrecht. De heer V.die een beroep
•chappelijke.
l°or hen beweerd,
t onderwijs, daar gegeven.
De BURGEMEESTER van Sneek brengt ter
kennis van belanghebbenden
1°. dat de vrijwillige oefeningen in den Wa
penhandel, in den aanstaanden winter op den-
zelfden voet, als in het vorige jaar, zullen plaats
hebben, en eerst dan een aanvang nemen, wan
neer de militiepliehtigen zullen hebben geloot
(tusschen 7 October en 7 November)
2°. dat jongelieden van den 16den tot en
met den 20jarigen leeftijd en zij, die voorne
mens zijn zich als vrijwilliger voor het reserve
kader te verbinden tot den 24jarigen leeftijd
zich vóór den 5den September e. k. ter Secre
tarie dezer gemeente tot deelneming aan boven
genoemde oefeningen kunnen aanmelden.
Sneek den 18 Augustus 1896.
De Burgemeester voornoemd,
ALMA.
UIT DE PERS.
Als de vos de passie preekt, boer pasop uw
ganzen, is een oud-vaderlandsch spreek
woord, dat ons dadelijk in de gedachten kwam
toen we in Residentiebode en Venl. Weekblad de
vergoeding voor miliciens zagen bepleiten en
van den heer Bahlmann een wetsontwerp ont
vingen, dat den weg moest banen om aan de
schutters schadeloosstelling te kunnen geven
voor verzuimden tijd. De Residentiebode en ’t
Venl. Weekblad bevelen nl. het Belgische stel-
rpI fi.fi.n wanrhii 10 ■fron/vo vnr/Ynndi.1
Deze CO IRA NT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f J,-; franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
dat ze
blij ve.
om te voorkomen dat te midden
denvloed de waarheid
vlakte verscheen.
Kunnen we dus dit persproduct niet als ge
lukkig begroeten, toch is het geschrift in zoo
ver merkwaardig, dat ’t ons doet zien, hoe iemand,
van verstand niet misdeeld, kan leven in een
wereldstad en te midden van den golfslag, die
wijst op den overgang der tijden, onwankelbaar
stand houden als vastgeroest in zijn beginselen.
Het bewijst ons ten overvloede, dat men, om
eenzaam te leven, een groote stad tot woon
plaats moet kiezen.
strijd die over de schoolquaestie
men niet gevorderd in de oplos
wordt betaald aan den milicien, wiens ouders
minder dan 50 francs belasting betalen, eene
vergoeding die men van plan schijnt te zijn op
30 francs s maands te brengen.
De heer Bahlmann wil de kosten der schut
terijen, die nu op de gemeenten rusten, op het
Kijk overbrengen, met het uitgesproken doel,
om daardoor gelegenheid te geven den schut
ters hun verzuimden tijd te vergoeden. Het
eerste zal „een volkswensch bevredigen/ het
laatste „een oorzaak van veel ontevredenheid*4
wegnemen.
Wij willen het wel gelooven.
Zij, die de hun toegedachte vergoeding zul
len ontvangen, zullen met die denkbeelden zeer
ingenomen zijn, en daar men hiermede vooral
de minder bedeelde klassen op het oog heeft,
zullen die denkbeelden wel algemeen in goede
aarde vallen, vooral omdat er bij den eersten
aanbhk wel iets billijks in gelegen schijnt. Bij
nadere beschouwing rijst echter al dadelijk de
vraag, of men met zulk een stelsel, om den
minderen man goed te doen, wel op den juisten
weg is, en of bij maatregelen in het belang van
s lands verdediging niet andere belangen moe
ten wegen, dan het streven om een vorm te
vinden, waarin men aan minbedeelden een toe
lage uit de algemeene kas kan doen geworden.
Wanneer wij ons de vraag stellen, of zooda
nige vergoedingen in het belang van ’s lands
defensie noodig zijn, dan zouden wij daarop in
het algemeen niet ontkennend willen antwoor
den. Wij kunnen ons zeer goed vinden in de
gedachte, dat, wanneer in ’s lands belang van
een deel der natie diensten gevorderd moeten
worden, daarbij de bijzondere belangen der
dienstplichtingen in aanmerking moeten geno
men worden. Dit geschiedt dan ook in alle
landen, waar algemeene of persoonlijke dienst
plicht is ingevoerd en wordt verdedigd door
allen, die zoodanig stelsel in ons land verlangen.
In zoodanig stelsel passen vrijstellingen, ver-
korting van diensttijd, keuze van garnizoen
vervroeging of verlating van oefeningstijd enz.’
maar alles in dien zin, dat wat in het belang
van den bijzonderen persoon geschiedt, tevens
het algemeen, het defensiebelang bevordert.
In zoodanig stelsel zou ook kunnen passen, ze
kere heffing van hen, die niet in werkelijken
dienst geroepen worden (een „Wehrsteuer44),
en uit de opbrengst daarvan zou men dan ver
goeding kunnen schenken aan hen, wier ouders
of betrekkingen door hunne afwezigheid te zeer
zouden worden gedrukt, altijd in zoover dit
laatste niet een reden van vrijstelling zou op
leveren.
Van het goede, dat er in de geopperde denk
beelden ligt, zijn wij dus in geenen deele af-
keerig, maar wij kunnen die denkbeelden niet
passen in de bestaande toestanden. Allerminst
is dit mogelijk met het plan van den heer
Bahlmann, dat reeds een begin van uitvoering
gekregen heeft.
Het voorstel Bahlmann doet in tweeërlei
richting een enkelen ondoordachten greep in
toestanden, die algeheele en stelselmatige her
vorming dringend behoeven. Een dier hervor
mingen is aanstaande: het is die der gemeen-
te-financiën. Wat ons in dit opzicht aangebo
den zal worden, is nog een diep geheim; dat
wij niet al te veel te verwachten hebben, is ons
duidelijk genoeg te verstaan gegeven; maar
hoe veel of hoe weinig de regeeringsvoorstel-
len ook omvatten mogen, er is geen twijfel aan,
dat de vraag, of niet een deel der op de ge
meente drukkende uitgaven door het Rijk
moeten worden overgenomen, bij de behande
ling van dit onderwerp eene voorname plaats
wanneer men daarbij niet langs wiskunstig ze-
trouwen der ouders*4 genoemd wordt.
Langs natuurlijken weg echter kwam de
logos, en deze heeft reeds herhaaldelijk in de
geschiedenis bij periodes van crisis en overgang
zich uit de kracht der natuur alleen baan ge
broken door hekken en dammen.
Niemand mag iets tegen zijn geweten d. i.
zijn verstand doen. Deze grondwaarheid, door
de natuur zoo vaak met daden bevestigd, geldt
ook voor den onderwijzer en in plaats van den
heer V. te repliceeren met te wijzen op de
constitutie en den onderwijzer als burger van
den staat, mag hem veilig worden verweten
dat hij, om een onhoudbare stelling te verdedi
gen, zich vergrepen heeft niet enkel tegen het
verstand en de opvoedkunde van onzen tijd,
en vooral tegen de natuur en haar
ontwikkeling, door aan te zetten tot het weren
van begrippen die op volmaakt natuurlijken
begrippen die
bodem ontstonden.
De openbare school
voor vrienden als de heer V. bewaard
Ben jezuïet zou ’t anders aanleggen
---a van zijn woor-
nu en dan aan de opper-
Wjzer in de maatschappij alles zijn; alleen
maar sociaal democraat mag hij niet zijn een
onderwijzer die in het openbaar strijdt voor so
ciaal-demokratie ten
ADVERTENT1ËN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents’
voor eiken regel meer 7% Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever. J
sociaal-demokratie. Volgens hem zou ’t er dan
nog door kunnen dat een openbaar onderwij
zer sociaal-demokraat was, mits bij niet in
’t openbaar er voor streed. Wanneer deze ge-
i J van
- i de lippen, of de heer V. wel op de hoogte is
onzent, ondermijnt het ver- j en moeten wre den schrijver van opvoedkundi-
trouwen, dat de ouders in de school moeten i »e en zielkundige studieboeken
-- De conservatief Versluijs j kwentie gaan verdenken.
Wat de Genestet hekelend gezegd heeft:
„Wees u-zelf, zei ik tot iemand,
Maar hij kou niet, hij was niemand,
toepassing ook op de onderwijzers.
Ook van hen geldt het
„Wilt ge een man zijn, kies partij
onderwijzers
-ver-
kunnen stellen.44
wenscht dus op de openbare school alleen con- I
servatieve onderwijzers, opdat „de44 ouders
de conservatieve natuurlijk; niet in hun ver-
trouwen geschokt worden. De bedoeling van
den heer V. is dus dat de opeubare school zal
zijn, een conservatieve school, een inrichting
van onderwijs voor de kinderen van conserva
tieve ouders.
Zou de heer V. van deze openbare inrichtin
gen alleen de sociaal-demokratische onderwijzers
willen geweerd zien die in ’t openbaar strijden
En zou ’t met zijn rechtsgevoel strooken, dat
\ocnial-demokratische ouders verplicht worden,
JÜ gebrek aan iets anders, hun kinderen te zen-
naar dergelijke openbare inrichtingen waar
de onderwijzers niet hun vertrouwen hebben?
En zou de heer V. bet goedvinden dat aan
openbare scholen werd onderwezen door repu-
einsche, moderne of orthodoxe onderwijzers
Natuurlijk neen. Immers het vertrouwen
“er ouders moet het shibboleth zijn
Maar de logika zou, op die wijze doorgevoerd
u de uiterste konsekwentie, leiden tot de stel-
lnS> dat aan de openbare school alleen les mag
vorden gegeven voor absoluut kleurlooze, of
conservatieve onderwijzers, die in alle omstan-
'gheden, ook in 't openbaar^ pal staan voor
«vaderland en vorst.” Of, anders uitgedrukt,
«dusOp de openbare school, die neutraal
zijn, kunnen enkel neutrale onderwijzers
jcplaatst worden.
Met is onbetwistbaar zeker dat zij, die de
“penbare school in ’t leven geroepen hebben,
van dit ideaal zijn uitgegaan dat haar karakter
ceshst neutraal moet zijn, neutraal op eik ge-
Sot3sdienstige, staatkundige en maat-
De ouders moeten, zoo werd ook
vertrouwen stellen kunnen
n het onderwijs, daar gegeven.
Maar de opvoedkunde leert, dat als conditio
qua non den eisch gesteld moet worden
at de onderwijzer een man zij van karakter.
1Ge njmt zich dat te zaam Wel, zal een
Pötvogel zeggen„Op een school zonder ka-
<tci worde alleen les gegeven door onderwii-
ers zonder karakter.44
al den
n'Voerd is, is
‘ngde
op, maar eilacie ook hij geeft
j doet op het ons van nature gegeven verstand
om de inkrimping der rechten van de onder
beer V. erkent dit en vat de zaak
j keling als eisch der opvoeding op den voorgrond
de vraag
verwonderen zou, als we niet
oplossing nietwat ons van den logischen
-.S t w. V..
daten dat zijn boekje een 1
wiegezang, de neuralgie die naar
a
te
ten
de
