rm
MELIK- BIDIBITEWIMLIO TOOR LIE
IMffiffl Bl HET 1MJ1SSMHT Sffiffi.
J
21J®
1
2rf
ng.
Prijs
sobrik-
d lijdt,
ng, die
an een
ff Ver-
kt 34,
ledrag,
ïkhan-
teeli
F.
''.'Z
L
No. 6.
1897
T W E E -E JN-V IJFTI G 8T E J A A R G
N G.
vers,
r boe'
r
5n
reddïmgshaken
IW
len stec
W O D AO
20 J A ?i L A IJ I.
Sa
OliGAMSATIL.
1°.
I.
2°.
’t Hoogënd
Alles schier is tegenwoordig in staat van or-
3°.
nisatie, geen politiek spreker of hij heeft het
4°.
5°.
7°.
8°.
10°.
11°.
in 8 tot
UIT DE PERS.
durend van elkander gescheiden te blijven.
-
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave uf redactie betreffende, franco
in te zenden.
itg. van
i Steen
te Nij
geer.
Albert
Mijdam,
jr. te
id.
63’/,t
85‘5/
21
11
De anti-revolutionairen hebben iets anders
„Nederland en Oranje" is hun strijd-
rs derf
en GE
et b e-
Nederlanders die noch tot de kerkelijke par-
tijen, noch tot de radicalen of socialisten wen- liberalen en leden der zoogenaamde kerkelijke
schen gerekend te worden.
de verkiezingen van
DAM.1
Jan.
89-*/.
241?o.
K E N N I S G E V I N G.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek, brengen ter openbare kennis,
dat er
vaartuig van plan zijn te zinken, zoodat de
manschap genoodzaakt is groepsgewijze in dé
booten te stappen? Wat mag de reden zijn
I w
De heer mr. W. H. de Beaufort, lid der
Tweede Kamer voor Amsterdam, heeft in een
vlugschrift, ten titel dragende de Liberale par
tij en de verkiezingen, zijn denkbeelden over
den staat der zaken uiteengezet, voornamelijk
met het oog op het. program der Liberale Unie.
Hij begint met de vraag of er eigenlijk nog
mag worden gesproken van een liberale partij,
nu de partij zelf zich in fracties heeft verdeeld
en een der fracties al weder is opgelost. Toch
meent hij de vraag nog bevestigend te mogen
beantwoorden, daar hij nog de hoop koestert
dat het staatkundig doorzicht der liberalen in
Nederland den hartstocht der partijdrift van
enkelen zal weten te overwinnen. Er zijn nog
-
ider i
k-i*:
12°. in deti Molen van Veen, aan de Frane-
kervaart.
Tevens wordt in herinnering gebracht, dat
volgens art. 450 van het Wetboek van Straf
recht, ieder die, getuige zijnde van het oogen-
blikkelijk levensgevaar waarin een ander ver
keert, nalaat dezen die hulp te verleenen, die
hij hem, zonder gevaar voor zich zelveu, ver
leenen kan, indien de dood van den hulpbe
hoevende er op volgt, gestraft wordt met hech
tenis van ten hoogste drie maanden of geld
boete van ten hoogste drie honderd gulden.
Ten slotte wordt de aandacht gevestigd op
art. 168 der Algemeene Politie-Verordening
dezer gemeente, luidende alsvolgt
„Niemand mag weigeren een drenkeling in
zijn huis op te nemen.
Ieder is verplicht, die daar te houden, tot
dat volgens verklaring van een geneesheer ver
voer kan plaats hebben."
Overtreding van dit artikel wordt gestraft
met hechtenis van ten hoogste zes dagen of
geldboete van ten hoogste vijf-en-twintig gulden.
Sneek den 8 Januari 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
:end me
len, zelf
WOI
ALVER TEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cento;
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
Hinke,
r'oekje n*euwe organisatie-woede, dat gejaagde
e, d. i.
sbrech-
sengracht;
in de Smederij van J. Tjaarda, buiten
de voormalige Noorderpoort;
aan het Spoorwegstation
6°. bij M. Meiners, nabij de Oosterpoortsbrug;
bij G. S. Hofstra, Steenhouwer, aan de
Leeuwarder trekvaart;
bij de Wed. Th. Asselman, Scheepstim
merwerf bij de Oppenhuizerbrug
bij de Kalkovens van Feenstra, aan den
Oppenhuizerweg;
bij den Congierge der Hoogere Burger
school-,
bij den Concierge der School voor koste
loos onderwijs-,
in den Molen van Veen, aan de Frane-
aanwezig zijn:
in de Stoomhoulzagerij van Ter Horst
aan de Geeuw;
niet onze katholieke medeburgers, die even goed
of slecht zijn als hun protestantsche en joodsche
j landgenooten, maar de geestelijken hebben nooit
anders gemeend. Alle slavernij, ook de ge-
x. a wone menschenslavernij, heeft bij de hoeren pa-
gamsatie. Geen blad of er staat in van orga- j
stoors genade gevonden en erkenning en steun
nisatie, geen politiek spreker of hij heeft het XT-
i en bevordering. Niet onwaarschijnlijk is daar
over organisatie en afgaande op dezen klank
zooals hij weergalmt en nagalmt van en naar I
allen kant, is men geneigd zich af te vragen,
om de onderstelling, dat de leus eigenlijk geweest
zal zijn bij haar geboorte: Recht over allen.
of onze maatschappij zooals ze reilt en zeilt I to
misschien kant en klaar is, op de organisatie nai °P 0°o
j i j I leus m. a. w.Voor Vaderlanden Vorst. Deze
m. a. w. dat iedereen erkent in onze georden-
de samenleving te vergeefs naar organisatie ge-1 1jeu9goed ‘e be/nJpetl of liever te nJmen met
zocht te hebben. Is het niet opmerkelijk dat de be81nseIe,n ^r partij die ze heeft aangeno-
i men, is inderdaad geen gemakkelijke taak.
I De bedoeling is kort saamgevat, dat men zich
om te strijden uit liefde voor Va-
i derland en Vorst. Maar buiten de anti-revolu-
i tionairen zijn er nog veel anderen die gedreven
i worden door dezelfde liefde waarom staan de
I orthoxe christenen, die toch in den bestaansstrijd
dezelfde behoeften hebben te bevredigen, den-
zeifden honger en denzelfden dorst uit als die
anderen waarom staan deze christenen dan op
zich-zelf in den strijd En waartegen is die
strijd gericht anders dan tegen ’t buitenland en
tegen de republikeinen en internationalisten on
der hun landgenooten Maar tegen ’t buiten
land te vechten waagt zelfs onze regeering niet,
laat staan dat deel der bevolking wier organi
satie prijkt met de anti-revolutionaire leus.
En anti-republikeinsch te zijn strookt nauwe
lijks met de feiten der historie, die spreken van
den opstand der Calvinisten tegen ’t wettig ge
zag en van den grondlegger en opbouwer der
partij Jan Calvijn, een republikein door merg
en been. Om de orthodoxe leer te beschermen
of met het zwaard uit te breiden zou deze
partij onvergeeflijk dwaas handelen, daar hun
bij deze houding de steun zou worden ontzegd
de tienduizenden en honderdduizenden hunner
geloofsgenooten in andere landen. Van deze van
leus mag men dus veilig verklaren dat het is
een mast zonder zeil, een teeken dat we te
doen hebben met een vaartuig, een partij die
Oranje wil behouden, het Vaderland bescher
men, kortom voor het beginsel van eigen ortho
doxe leer in ’t vuur wil gaan.
Vrijheid en Orde, roepen de liberalen; m. a. w.
orde alomme, opdat voor allen van goeden
wille en goeden huize de vrijheid onverkort
blijve om hun slag te slaan. De vrijheid te
beschermen en de orde te bewaren zou de roe
ping der liberalen zijn Zeer practisch, maar
js er wel één partij te lande die minder orde
lijk is en minder geordende begrippen heeft
dan de partij der gezaglievende vrijheidsman
nen, alias liberale partij? Tegen wie is hun
organisatie dan wel gekeerd? Wie ’t weet
mag ’t zeggen. Velen onder hen deden beter
de leus der anti-revolutionairen over te nemen.
liberalen, katholieken, anti-revolutionairen, werk-
lieden, kapitalisten, burgers, boeren ja wat I
niet? zich hooren toeroepen of zich geroe-
pen gevoelen tot organisatie over te gaan Iedere j
partij of club trekt haar cirkel om de lui van
haar gading bij elkaar te krijgen voor de or- j
ganisatie. ’t Is exercitie und kein Ende. Nu i
is exercitie en corps iets dat, behalve inspan
ning, nog opoffering vordert. Wie opgenomen
is in ’t korps moet zijn individualiteit min of
meer laten varen dit spreekt van zelf. Er
moet gelet worden op de commando’s der aau-
voerders ook moet men er aan gehoorzamen
eigenlijk is dit wel ’t voornaamste bij deze
overal opstekende behoefte naar organisatie,
t Gehoorzaamheid, tucht, discipline
Of er wellicht een oorlog op til is Vooral
toch bij den strijd van overwinnefi of sterven
staat discipline op den voorgrond onder de
eischen die aan de strijders worden gesteld
en er moet toch iets achter schuilen wanneer
van alle zijden aangedrongen wordt op orga
nisatie. Of zou de maatschappij op ’t punt
v. Louw staan uit den band te springen Zou het oude
ke, z. v.
eiden te
"tuin eo
te, z. v.
hem. dat soort bij soort zich aansluit en roept om
Gerritjo organisatie Is de maatschappij geen organi
satie Immers ja? Waartegen is dan deze
en
gedreven „chercher vos dames 1" gekeerd Is
er een wolf dan in de nabijheid of een ander
gevaarlijk beest misschien
Strijd, dit valt bij al deze organisatie-herrie
niet voorbij te zien, niet anders dan strijd
wacht ons in den eerstvolgenden tijd, zoodra
alle organisatie georganiseerd is. Men hoort
fepreken van leiders, volgelingen, pas-of wacht-
kvoorden, legerbesturen nu en dan hoort men
<He groote trom roeren, reveil blazen, ziet men
waaudels wapperen, hoog in de lucht,
panieren met opschriften als deze voor Vorst
«n Vaderland, voor Vaderland en Vorst, voor
i en dergelijke fraaie spreu-
pour
soi, zooals in den alledaagschen strijd om ’t
bestaan.
Zoo heet het bij de katholiekenRecht voor
'Allen, een verkorting waarschijnlijk van: Ons
rjecht vóór alles. Deze leus is naar vorm en
tin houd te billijken. De katholieken, d. w. z.
geloof rusten, een band bestaat, die haar bui
ten de staatkunde bijeen houdt, wijst de schrij-
ver er op, dat voor een zuiver staatkundige
bij Tjitte Bloksma, Voerman, buiten I partij de toestand veel moeilijker is. Zij moet
j door een gemeenschappelijk staatkundig stre-
bij de Wed. Folkert Prins, aan de Prin- ven worden bijeen gehouden en een geschied
kundige band bestaat hier te lande niet. Bij
het zoeken uaarjzulk een band heeft, volgens
mr. de B., de Liberale Unie allerlei misgrepen
gedaan eu zij blijft, niettegenstaande haar be
rekeningen geheel averechts zijn uitgekomen,
volharden bij haar eenmaal aangenomen hou
ding. Het thans openbaar gemaakte plan is
het laatste bedrijf. Nu de liberale partij zich
toerust tot den zwaarsten strijd, dien zij wel
licht ooit heeft te strijden gehad, wordt er een
twistappel in het kamp geworpen, en het is
tegen deze daad dat de heer De Beaufort wil
waarschuwen.
De volslagen nederlaag der liberale partij
bij de stembus van 1897 zou er het gevolg van
zijn eu dat zou bij een ongeluk achten voor
het land.
Eer hij dit nader uiteen zet, wijst hij eerst
op een meer verblijdend verschijnsel, en wel
dat de liberale partij van 1891 tot 1896 een
reeks hervormingen heeft tot stand gebracht,
die mogen worden vermeld. Hij knoopt daar
de namen van Vau Houten, Pierson en Spren-
ger van Eyk aan vast, en vraagt waarom niet
op den weg der hervormingen, door hen tot
stand gebracht, zal worden voortgegaan.
Van de nieuwe kiezers bestaat, volgens ïnr.
de B., bij sommigen een zonderlinge voorstel
ling. Men verwacht dat zij zullen aandringéh
op behartiging van hunne tot dusver geheel
verwaarloosde belangen, maar men vergeet
daarbij dat de belangen nooit verwaarloosd zijn
in Nederland sedert 1848, en dat nooit eenzij
dige bevoordeeling der hoogere klassen in Ne
derland heeft plaats gehad. Dat er onder de
nieuwe kiezers zullen zijn die bevoorrechting
verlangen, nu hun dat reeds zoo lang door ra
dicalen en socialen is voorgepredikt, is een an
dere zaak. Zij willen dat de Staat in de ver
houdingen tusschen vermogenden en onvermo-
genden ingrijpe ten bate van laatstgenoemden,
maar zij die daar voorstanders van zijn blijven
bij een eerste eu onvoldoende toepassing der
theorie staan. Geheele voldoening daaraan toch
zou tot zuiver socialisme voeren in den zin van:
het zoogenaamd collectivistisch stelsel.
De liberalen nu staan regelrecht tegenover
deze beide groepen, omdat zij een geheel an
dere theorie zijn toegedaan aangaande de roe
ping van den Staat. Zij zijn van oordeel dat de
Staat in den maatschappelijken strijd over het
verwerven van rijkdom onzijdig moet blijven en
slechts te zorgen heeft dat de strijd naar de
regels der rechtvaardigheid wordt gevoerd. Dit
denkbeeld iets breeder ontwikkelende, doet spr.
uitkomen dat de bewering, als zou armoede en
gebrek toenemen, onjuist is en de liberale par-
i tij dus niet wordt getroffen door ’t verwijt dat
j zij niet voor de gemeenschap in haar geheel
zorgt.
1 Daarna zet de schrijver het verschil tusschen
.NL'
48.50*
17.00
i Nederland en Oranje
ken meer, waarvan de essence is chacun
partijen uiteen. Op zuiver kerkelijk staatkun
dig gebied vreest hij niet voor botsingen, en
voor een agressieve staatkunde van de liberale
partij ziet hij geen reden. Het vraagstuk van
bescherming en nijverheid laat hij rusten, maar
hij vreest dat de onderwijsquaestie weer zal op-
de, de zoogenaamde pacificatie van 1889 zal
zoogenaamde clerieale partijen, de partijen die delbare scholen zal trachten te verkrijgen wat
op gemeenschap van kerkelijk en godsdienstig voor de laaere school is toegestaan. Moet de
wen-
A1 mogen zij bij
1894 hun stem in ver
schillende richtingen hebben uitgebracht, naar
mate zij voor of tegen het kiesrecht-ontwerp
van den minister Tak van Poortvliet waren,
het is toch zeer twijfelachtig of zij allen in dit i
geschilpunt een reden hebben gezien om voort- i duiken en dat men, vooral van katholieke
durend van elkander gescheiden te blijven. i uv, rNZZ
Na te hebben doen uitkomen dat voor de gaan bestrijden en voor de gymnasia en mid-
o»
I
- T
nnzl zwoI-aI I i r* er rtnt Irmo zit rvnn I n b- rrzvwrrrtriar
I
