46.
KBDW8- EJ Mfflffl-M NI)R i)E
?k
r de
s, is
oek-
No. 16.
1897
T W E E -E N-V IJ F T I G 8 T E J A AR <3- A. N GF.
W O E N 8 D A Q
2 1 I E B R LA H L
feeds
MET
11 A L JET.
I.
B I N NE N L A N D.
r
U wênscht den directeur voornamelijk bij
i een hellend vlak gekomen dan gaat men ver-
ser uit.
de foi<
IO>
a
'9
Al.
tot
ike,
ima
itje
Ige
ha
te
ea
jk.
tg.
de
te
au
n-
In eene te Utrecht gehouden rede over be
scherming, zeide de heer N. CL Pierson over
ADVERTEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cent*
voor eiken regel meer 71/, Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te verneme bij
den uitgever.
Naar ’t Vad. verneemt, bestaat het voornemen
om na afloop der behandeling van de wijziging
der provinciale- en gemeentewet, in de Tweede
Kamer den heer Lohman gelegenheid te geven
tot het houden zijner interpellatie over de ont
slagaanvrage van dr. Bredius.
De beer J. W. van den Biesen, lid dér
Eerste Kamer, is gisteren in den ouderdom van
61 jaren overleden.
j, is het wel de overweging waard eens na te
aan durft en wil; halve bondgenooten zijn waar
deloos in den kamp.
De middenstof, waarover reeds zoo lang ge
tobd werd, heeft met de filosofen gemeen dat
ze aan beide zijden recht laat wedervaren. Het
grootste deel van haar rechtsbewustzijn is ech
ter bestemd voor de zorgen van het eigen ik.
In hoever deze middenstof zal toe- of afnemen
bij de jongste kiesrechtuitbreiding is vooraf niet
te becijferen. Te wenschen ware dat ze ver-
dween, al was het dan ook maar om een einde
te maken aan den onzekeren toestand waarin
ze ons zoo lang reeds heeft gehouden. Door
nu eens te linker- dan weer te rechterzij bij
te vallen, heeft ze in menig district de kansen
der partijen doen verkeeren; en op haar is het
gemunt, als het clericalisme tusschen allerlei
goede en „heilige* wenschen een zuiver mate-
rieele mengt.
Die middenstof heeft geen tijd om te onder
zoeken wat de partijen elk voor zich op het
oog hebben; en deze moeilijkheid is grooter
geworden door de evolutie van de liberalen van
de Liberale Unie, wier beweging niet ongelijk
is aan de kurk van den proppescbieter d. w. z.
een schijnbeweging, of liever een voorwaartsche
beweging gevolgd door een terugkeerende.
Zoo’n quasi-avancement met terugslag is voor
een groot deel der middenstof ongetwijfeld niet
te vatten. Veel beter vat ze de toezegging
der ültramontanen, dat beschermende rechten
zullen worden geheven van goederen uit den
vreemde. De jezuïeten niet de roomschen
hebben reeds lang te voren georganiseerd,
omdat ze begrepen dat de slaafsche volgelingen
alleen niet tot de overwinning kunnen voeren,
al wat haakt naar protectie: allereerst den boe
renbond. Alsof ze ’t vooraf wisten en mis
schien hebben ze ’t geweten ook dat het
nieuwe kiesrecht aan het platteland naar ver
houding veel meer kiezers zou brengen dan aan
de steden, zijn ze den boer opgegaan om stem-
men te winnen voor protectie, voor roomsche
kandidaten en voor het ultramontanisme. Eigen
aardig inkonsekwent van die jezuïeten is, dat
hun artikel, van over de bergen afkom
stig, de boeren wordt opgedrcngen als ’t niet
anders kan, terwijl ze zelf uit de meest nabu-i
rige landen willen weren, wat invloed heeft op
de prijzen der landbouwartikelen hier.
Tegenover deze jezuïeten-politiek mocht men
wenschen dat de Hollanders wat meer politiek
waren. En inderdaad wekt het verbazing, dat
nog zoovelen niet opmerken wat de volgelingen
van Loyola al zoo uitvoeren om de macht in
handen te krijgen. Het kan hëusch geen kwaad
er op te wijzen, want hoe rampzalig onze sa
menleving zij, het leed ware niet te overzien,
wanneer Loyola’s vaan op het Binnenhof werd
geplant. Ook voor hen, die, wars van alle po-
Als men graanrechten in voert, dan blijft het
daar niet bij. Graanrechten zijn de preambule
I van algemeene bescherming. Als graanrechten
I zijn toegestaan, loopt de protectie met vlag en
wimpel binnen, want als men eenmaal over het
bezwaar is heengestapt, dat men het brood van
gaan, wat er van worden moet wanneer de mal-
j aise op stoffelijk gebied gevolgd werd door je-
i zuïeten-heerschappij en haar gevolgen: Eeper-
king, inkrimping, vernietiging van vrijheid in
Waar het op aankomt is, dat menden strijd den algemeensten zin van het woord.
Antwoord„Natuurlijk*.
i „En u hebt er lust in u met ijver op de
studie der kunstgeschiedenis toe te leggen?*
Antwoord „Dit- zal mijn grootste ambitie
zijn, want de kunst is mijn lust en liefde.*
Na een in dezen geest gehouden gesprek
verliet de heer Marcus den minister, onder den
indruk dat deze hem zou voordragen, ondanks
het ongunstige véfïóop van zijn examen bij
,j den heer De Stuers, een examen dat, voor zoo-
ver ik weet, niet in dien vorm aan den heer
Waller werd opgelegd, wunt deze is benoemd
geheel buiten den heer De Stuers om.
Ik verneem niets. In dien tijd blijkt het dat
de heer Waller niet kan geplaatst worden aan
’s Rijks Prentenkabinet, omdat de directeur
hem daartoe alsnog ongeschikt acht.
Nu verandert de minister van gedachten. En
om een dergelijk refuus van mij te voorkomen,
wordt nu eenvoudig de heer Waller (volgens
zijn vriend Franken, iemand die het goed be-
oordeelen kan, ongeschikt voor onderdirecteur
van het Mauritshuis) zonder sollicitatie, op een
particuliere uitnoodiging van den heer Van
Houten, tot ’s heeren Waller’s eigen verbazing
in ééns benoemd.
Voorloopig acht ik deze mededeelingen vol
doende. Kan iemand het mij thans nog euvel
duiden, dat ik heenga
De heer Waller is inmiddels in functie ge
treden.
^Binnenkort zal, naar het Vad. meldt, de be
trekking van inspecteur voor de dienstvakken
posterijen en telegrafie, ieder afzonderlijk, wor
den ópgeheven en zullen inspecties voor de
vereenigde dienstvakken worden ingesteld.
Door het hoofdbestuur der posterijen en tele*
praphie wordt in de Staatscourant het volgende
opgemerkt
Honderden brieven en briefkaarten zijn we
gens onvolledig of onjuist adres onbestelbaar
en worden, wijl de afzenders niet bekend zijn
.en de stukken daarom niet aan hen kunnen
worden teruggegeven, na verloop van drie maan
den vernietigd.
De aandacht van het publiek wordt er op
gevestigd, dat de afzenders zich tegen zoodanig
gevolg der onbestelbaarheid kunnen vrijwaren
door vermelding van hun naam op de achter
zijde der stukken.
Te Wissenkerke (N.-Bev.), een gemeente
van ruim 3000 zielen, heeft zich niemand'aan-
geihpld, om als kiezer te worden ingeschreven.
Naar de Amst. Ct. mededeelt, wordt het be
richt van Het Vad., dat de afgevaardigden van
liberale kiesvereenigingen, die tegen het Unie-
I program zijn, Zondag avond een vergadering
belachelijk streng kringen beslist tegengesproken.
-v -- .e j
hebben, zeer ingenomen was met de welwillen- j
de ontvangst bij den minister, die, indachtig Boueruiuig, zemo
mij géschreven te hebben, dat voor de betrek- i de graanrechten
king geen gevormd kunstkenner vereischt werd,
dit examen niet begreep en de vragen deed
„U wenscht later geen hoofddirecteur te
worden
Antwoord „Neen*.
-
de administratieve bezigheden een helper te den werkman moet belasten, dan is men op-
7.11TI r* I non hrallarvrl vlolr nolrnmnn rlan rranl mnn vavA
Deze COURANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.—franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave vf redactie betreffende, franco
in te zenden.
Dr. A. Bredius heeft inmiddels in de N. R.
Ct. de redenen moegedeeld waarom hij het Mau-
ritshuis verliet. Hij gaat daar ongaarne toe
over, maar acht,het noodzakelijk, omdat een on
juiste verdraaide voorstelling van hetgeen is
geschied, wordt verspreid. Wij laten het hier
volgen.
„Ik begin met op den voorgrond te plaatsen,
schrijft dr. B., dat de hoofdreden van mijn heen
gaan niet is een personenkwestie. Ik ga niet
heen omdat de heer Waller benoemd is in
plaats van den heer Frits Marcus, mijn kandi
daat, (niet een gunsteling, want ik had dien
heer vóór er kwestie was van een vacature in
het Mauritshuis nooit ontmoet), maar ik ga
heen omdat de heer Waller, m. i. volstrekt niet
geschikter voor het onderdirecteurschap dan de
te voren op verzoek van den minister door mij
voorgestelde candidaat, benoemd werd, geheel
zonder dat ik over die benoeming geraadpleegd
was, geheel zonder mijn voorkennis. Dit is een
behandeling die ik mij niet behoef te laten wel
gevallen. En dat ik te voren wist, dat de heer
Waller niet kundiger was dan mijn kandidaat,
blijkt voldoende uit een schrijven van den kunst
kenner Franken te Vesinet, ’s heeren Waller’s
protector, die hem dringend bij den minister
aanbeval voor een plaatsje aan ’s rijks prenten
kabinet. De heer Franken zegt mij daarin on
bewimpeld, dat de heer Waller geen kennis vap
oude schilderijen bezit en zjjus inziens onge
schikt is voor onderdirecteur van het Maurits
huis.
Daarbij komt het volgende. In een gesprek
met den minister over een te benoemen onder
directeur, zeide ik tot ZExc. „Hebt u soms
iemand bizonder op het oog Waarop de
minister antwoordde: „Neen; stelt u mij ie
mand voor, dien u geschikt acht, en dan zal
die natuurlijk wel benoemd worden.*
Ik het een wonder, dat ik na deze woorden
ten minste mocht verwachten, door eenig be
richt op de hoogte gesteld te worden van den
indruk dien een bezoek van den heer Marcus
op den minister maakte, althans als die indruk
zoo ongunstig was, dat de minister bezwaar
maakte mijn kandidaat voor te dragen Dat
dit niet het geval was, bemerkte ik aan den zouden houden, in daaromtrent wel ingerichte
heer Marcus, die, na een belachelijk streng kringen beslist tegengesproken,
examen bij den heer De Stuers ondergaan te
den algemeensten zin van het woord.
De katholieken zijn allen gewonnen voor de
ulrwtmontaansche leiders. Zelfs der werklieden
zijn in hun strikken verward geraakt. De ar
geloosheid van onze roomsche landgenooten
jegens de paters Dominikanen wordt stelsel
matig onderhouden door opwekking van wan
trouwen jegens de geuzen. En de neringdoen
den vinden steun van de heeren door crediet
en kapitaal tegen zeer lage rente; met 1 a 2
percent zijn de intriganten tevreden, niet omdat
ze zoo gauw voldaan of zoo weinig eischend
zijndat weten de katholieken zelf wel beter.
De heeren voeren niets uit, maar leven ten
koste der volgelingen, van wie ze door allerlei
listige praktijken steeds geld weten los te klop
pen voor allerlei propaganda-middelen.
Zoo zijn ze in staat voort te helpen wie steun
noodig hebben in zaken, terwijl ze omgekeerd
van dezen weer steun vorderen voor de katho
lieke werkliedenhet doel van dit alles is
volgelingen te krijgen, waaraan het hun niet
ontbreken zal. De eene katholiek na den an
der is gebonden om hen bij te staan in hun
intriges; hier geldt als reden de verplichting,
daar weer omzichtigheid, elders afhankelijkheid.
Maar buiten al deze motieven die in het eigen
belang wortelen, geldt nog de geheime be
weegreden van het wantrouwen jegens de geu
zen, gezaaid reeds in de prille jeugd op de bij
zondere scholen en op de catechisatie.
Om al deze redenen is al wat katholiek is
op ’t appel wanneer het wachtwoord gegeven
is. Want ook onder de onafhankelijke katho
lieken wordt zelfstandigheid tegenover het je
zuïtisme slechts spaarzaam aangetroffen. We
hebben dit gezien reeds bij de aangifte der
nieuwe kiezers en de vorming der kiesvereeni
gingen, maar het sterkste bewijs van deze de
moralisatie gaf zeker dr. Schaepman, toen hij
een program onderteekende waarmee hij zich
niet geheel kon vereenigen.
Waar een phalanx, aaneengesloten als deze,
onze vrijheid bedreigt, brengt immers het eigen
belang vanzelf mee dat de vrienden der vrijheid,
op hun hoede zijn?
Toch kan men daarin niet gerust zijn en moet
de einduitslag weer afhangen van de houding
der middenstof, de mannen van zaken, die den
tijd niet hebben om den loop der voorberei
dende werkzaamheden met aandacht te volgen.
De halven werken de plannen der jezuïeten
in de hand.
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek noodigen, naar aanleiding van
een van den heer Commissaris der Koningin
in Friesland ontvangen besluit, alle houders
j van pretentien ten laste van het Rijk, den
i dienst van 1896 betreffende, uit, hunne decla-
gepmnu mox voor ueu, me, wars van ane po- ZOQ apoedig mogelyk in te zendeQ) en
litiek, besloten hebben -zich er buiten te houden, fcet uiterste tijdstip van indiening, zijnde den
laatsten der maand Juni e. k.niet af te wach- 1 zijn
ten, vermits die pretentiën, na dat tijdstip niet
ingediend zijnde, volgens de wet van 8 No
vember 1815 (Staatsblad no. 51), worden ge
houden voor verjaard en vernietigd.
Sneek den 23 Februari 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd^
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
imeem ci het mmissE.ro sjbl
I s
0
OEEKER OI RAV
«■wiffigap.rdiii v.'hii niinuftüM
