UHIffS- E' iramilHLlD 100» lit
GEREEOTE MT ilililfflISSHffl >\UL
ITO
k.
43.
V
W
1897.
PARTIJHEERSCHAPPIJ.
'ieg
len
de
icht
lec-
br.
ht
WOENSDAG
3 NI A. A. I T.
i.
ii.
water* en door dieren gedreven mo*
aia
ek
U I T DE PERS.
-
Deze CO UR A N T verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
lil-
er-
O,
a
is-
ra,
tu
in.
rondt
i
L
Deze opmerkingen hebben niet ten doel partij
te kiezen te midden van het partygekibbel
■wij willen trachten ons te verheffen boven de
sfeer der partijen, aan den lezer het oordeel
latende of we er in slaagden.
distilleeren, te gloeien, in te branden of te
smelten, als
aardewerk- en porceleinovens
brood-, koek-, beschuit- en banketbakkers-
ovens
emailleerovens
glasovens
gloeiovens
kalkovens
lakovens
moffelovens
pannen-, steen* en tegelovens
retortovens
smeltovens
vlamovens.
’s Gravenhage, 19 Februari 1897.
_De Minister voornoemd,
(get.) VAN DER SLEYDEN.
Sneek den 2 Maart 1897.
De Burgemeester voornoemd
ALMA.
tot
itje,
i to
Iet-
Jen-
“js>
ier
iel
:je,
tingen geklonken hebben zoo fijn gedraaid, zoo
zonder ophouden, en zoo afwisselend en don
ker makend, als die welke ieder onder ons zich
voor een sou kan koopen.* Bedenkt men ver
der dat veel millioenen dagbladvellen worden
uitgegeven vol van dit gif en dat de pers in
invloed alle overige factoren ter openbare mee-
ning overtreft, dan kan men zoo ongeveer een
berekening maken van het kolossale onheil
door den partijgeest aangericht.
Veel lezers zullen hierbij toestemmend knik
ken en deze eritiek beschouwen als passend
op de hun niet sympathieke tegenpartijhun
eigen partij, hun eigen lijfblad echter, zoo zul
len zij denken, is van al deze smetten zuiver
gebleven.
Over het algemeen geeft deze treurige zelf
misleiding gegronde aanleiding tot den wensch
naar vermenigvuldiging van den geest van vrij
heid en verstand, opdat steeds meerderen de
oogen openen voor de bijna aanhoudende be
smetting der moderne pers. Eerst dan, wan
neer honderdduizenden zich onttrekken aan
partijheerschappij en vragen naar een reine
pers, is verbetering te verwachten. Want het
publiek geeft bij de houding der pers de maat
aan niet zoozeer wordt de corruptie bewerkt
door uitgevers, redacteurs en schrijvers als
wel door abonnees en adverteerenden, de eigen
lijke, indirecte leiders der pers.
-Partijdig* is een woord waarbij men denkt
aan onbillijkheid. Het beteekent een verdraaien
van waar en valsch, van goed en slecht, een
vooringenomenheid door gezag, onverstand, fa
natisme, roofgierigheid of heerschzucht. En
Dühring zal wel geen tegenspraak vinden, waar
hij zegtIn de Grieksche oudheid waren, zoo-
als reeds blijkt uit Herodotus en meer nog uit
Thucydides, list en bedrog overheerschende
elementen, wat bij de politiek der Romeinen
’t geval was met roofziek geweld. Beide be-
standdeelen echter, roof en bedrog, hebben zich
tot heden zoo weinig van de praktische politiek
gescheiden gehouden, dat men zijn toevlucht
zou moeten nemen tot het woord anti-politiek,
om een grens af te bakenen tusschen haar eigen
grondstellingen en die der kortaf zoogenoemde
politiek*
Partijdig en politiek in dezen zin, zijn alle
partijen. Allen gaan zo bewust, of met
ideale frazen zichzelf voor liegend, - uit op ge
weldpleging, onderdrukking en uitbuiting hun
ner inedemenschenreeds om deze reden,
wijl allen willen regeeren. En allen worden
door dit onedel doel bedorven door ’t aanwen
den van onreine middelen. De organisatie van
alle partijen is op heerschappij gegrond een
door geweld, gezag, meerderheid en andere mid
delen of kwaliteiten verkregen rangschik
king van meerderen en minderen. En alle
partijen maken daarbij gebruik van onverstand
en slaafschheid, van fanatisme en de ruwe
instincten der massa. Niet genoeg, dat de par
tijganger zooveel schade aanrichthijzelf moet
ook daaronder lijden. De tot andere partijen
behoorenden zijn tegen hem ingenomen of haten
hem als door een kloof voelen ze zich van
hem gescheidon ze verstaan hem niet en zijn
tegenover hem even bekrompen van oordeel
als hij tegenover hen zijn ideeën, gronden en
motieven, zijn partij handelingen zijn hun een
ergernis. In het .Handboek voor den dema
goog* vat Raoul Frary zijn beschouwingen
hierover aldus samen
lederen avond of eiken morgen herhaalt men
aan zijn partij of lezer: Gij hebt gelijk; gij
strijdt voor de goede zaak, gij zijt een strijder
voor recht en gerechtigheid, uw leidslieden zijn
groot, uw wapenbroeders dapper; uw tegen
standers zijn dom of slecht, het zijn schelmen
of schoften, althans onnoozele ezels. Zelfs zon
der er aan te denken prijst de journalist zijn
abonnees. Hij prijst ze in zijn hoofdartikelen,
door ze in hun meeningen te versterkenhij
prijst ze in zijn polemiek, door te bewijzen
hoezeer ze de ingewijden der tegenpartij over
treffen. Hij streelt hun overtuigingen en hun
twijfel, hun neigingen en hun afkeer, hun lief
de en hun haat. Ik weet niet of over Bode
wijk XIV in de dagen van zijn glorie, loftui.
BEKENDMA KING.
V eiligheidswet.
De BURGEMEESTER van Sneek,
Gelet op eene missive van den heer Com
missaris der Koningin in Friesland, d.d. 26 Fe
bruari 11. Ie Afd. A no. 375;
Maakt bekend de volgende
KENNISGEVING.
De MINISTER van Waterstaat, Handel en
Nijverheid, brengt ter kennis van belangheb
benden
1°. dat overeenkomstig de artikelen 13 en
27 der Veiligheidswet (wet van 20 Juli 1895,
(Staatsblad no. 137) het hoofd of de bestuur
der van eene fabriek of werkplaats vóór 1
April 1897 aan den Burgemeester van de plaats,
waar de fabriek of werkplaats is gelegen, moet
zenden eene opgave
a. van het bedrijf, dat wordt uitgeoefend
b. van de soort van drijfkracht en het aan
tal kraohtwerktuigen, die worden gebezigd
c. van het aantal der personen, die aldaar
in den regel zullen ver blij ven
d. voor het geval, dat de fabriek of werk
plaats behoort tot de inrichtingen, die gevaar,
schade of hinder kunnen veroorzaken en niet
mogen worden opgericht zonder vooraf verkre
gen vergunning, van het gezag, dat de vergun
ning gaf tot het oprichten en van de dagteeke-
ning van het besluit, waarbij de vergunning
werd verleend.
2°. dat de vorm der sub 1°. bedoelde op
gave, vastgesteld bij beschikking van den Mi
nister van Waterstaat, Handel en Nijverheid
van 5 December 1896, no. 166, Afdeeling Ar
beid en Fabriekswezen, is opgenomen in de
Staatscourant van 16 December 1896 no. 296.
3°. dat op de overtreding van arakel 13,1e.
lid of van art. 27 der Veiligheidswet in art. 19
dier wet eene straf is gesteld van hechtenis van
ten hoogste eene maand of geldboete van ten
hoogste honderd gulden
Tragisch-komisch is het schouwspel wanneer
een heiland, die uittrok om zijn volk te redden
uit het verderf, schijnbaar overwint, in werke
lijkheid evenwel zelf door den vijand wordt
{bedorven, dien hij wil bestrijden. De wereld
geschiedenis is maar al te rijk aan zulke ge-
fvallen. Herinnerd zij aan hei christendom en
«zijn oorspronkelijke reinheid en hoe deze, toen
het de massa’s ia beweging zette en de wereld
gewon, door de wereld naar omlaag werd ge-
u haald, waar het in haar modderpoel terecht
kwam.
Zoo is het met vrij wel alle partij-denkbeel-
den gegaan; aangelokt door het vooruitzicht,
dat de massa aan zich te binden haar macht
geven zóu, hebben ze haar hoogheid ingeboet
in den waan dat de onrijpe bijval van dengroo-
ten hoop hooger stond dan het brutaal geweld,
lieten de vertegenwoordigers der idee zich ver
lokken door dit kleinzielig doel; kleingeestige,
onreine middelen werden in den strijd te baat
genomen en dit te meer naar mate het men-
schenmateriaal voor dargelijke beginselen meer
ontvankelijk was; slaafschheid en onverstand
op haar weg ontmoetend stelden ze deze in
dienst van haar groote zaak zonder daarbij te
bedenken dat daaruit niet anders kon voortko
men dan slaafschheid en onverstand, afgezien
van haar brutale gevolgen.
Nemen we uit de vele partijen, welke onder
dit gezichtspunt vallen, slechts die welke strij
den tegen heerschappij en uitbuiting en daarbij
het geheele sociale leven betrekken. Uitgeslo
ten zijn dus de partijen der overwegende vor
sten-, geestelijkheid- en geldzak-belangen, de
partijen der staatkundige economische en maat
schappelijke bevoorrechten. In aanmerking ko-
I men dan slechts die partijen welke op econo
misch gebied socialistisch in den ruimsten zin
van het woord, op politiek terrein democratisch
óf anarchistisch willen zijn.
4 We bedoelen met deze selectie niet een on-
fioorwaardelijke verwerping der uitgesloten par-
tijen; veeleer verdienen deze waardeering voor
'zoover haar ideeën dikwijls veel waarheid be
vatten in haar ontkenning van of eritiek op
andere partijen. Hetgeen conservatieven aan-
tnerken op democraten, of manchester-mannen
?p sociaal-democraten, is ten deele niet minder
juist dan zekere aanvallen van democraten en
’ihcialisten op de conservatieven en msneheste-
r.’anen.
Er is gelijkheid aan weerszijden zoowel in
uitmuntende als in slechte hoedanigheden. Zeer
veel van wat wij wenschen op- en aan te mer
ken bij de sociaal-democratische partij, wordt
bij de andere partijen teruggevonden; ja som
mige gebreken liggen in het wezen, de for-
meele natuur der partij, welke ook haar ideeën
inhoud zij. Daarom, vijandige broeder politicus,
blijf gedachtig aan de spreuk van den balk en
den splinter, opdat gij misschien niet u-zelf aan-
.Haagt.
ADVERTEN'IIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7'/4 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te verneme bij
den uitgever.
4°. dat de Veiligheidswet onder fabrieken
en werkplaatsen verstaat
I. alle zoowel opeu als besloten ruimten,
waar in of voor eenig bedrijf pleegt gewerkt
te worden aan het vervaardigen, veranderen,
herstellen, versieren, afwerken of op andere wijze
tot verkoop of gebruik geschikt maken van
voorwerpen of stoffen, of waar in of voor eenig
bedrijf voorwerpen of stoffen eene daartoe strek
kende bewerking plegen te ondergaaneen en
ander voor zoover aldaar een krachtwerktuig
of een oven wordt gebezigd of tien of meer
personen plegen te blijven.
Daar, waar do werkzaamheden ten behoeve
van eenzelfde bedrijf worden verricht in afzon
derlijke, doch met elkander in gemeenschap
staande ruimten, worden de afzonderlijke ruim
ten geacht een onafgescheiden geheel uit te
maken
vlasbraakhokken en zwingelketen.
5°. dat onder kraohtwerktuigen worden ver
staan, werktuigen, die de drijfkracht leveren
noodig voor het in beweging brengen van een
arbeidswerktuig of aan een toestel als
stoomwerktuigen
gas-, petroleum-, benzine-, heete lucht-, wa
ter- en electromontoren
wind-,
lens
6°. dat onder ovens worden verstaan zoo
danige besloten ruimten, die verhit worden en
dienen om te bakken, te calcineeren, droog te
ulden.
icien
S 14c,
VAM
Yam
1
ward:
Er worden in de pers nog breede beschou
wingen gewijd van de interpellatie over de aan
vrage om ontslag van dr. A. Bredius als di
recteur van het Mauritshuis. Er zijn bladen
die den minister Van Houten verdedigen of wel
zijn houding vergoelijken, terwijl andere in zeer
krasse termen van hun afkeuring doen blijken.
Maar hierin zijn allen het eens, zelfs zij die
den minister verdedigen, dat de afwijkende
voordracht ter kennis van den directeur had
behooren te worden gebracht. De N. R. Ct.
die nog het gunstigst over de daad van den
minister denkt, schrijft
„Het door den heer Bredius ingediende ver
zoek om ontslag, zonder met den benoemde
kennis te maken, veel minder eenige ervaring
omtrent diens eigenschappen en bekwaamheden
af te wachten, moge een overijlde daad geweest
zijnhet voorkomen daarvan ware, óok uit
I een oogpunt van staatsbelang, zeker wel zoc5
wenschelijk geweest, dat de minister niet zon--
der eenig zelfverwijt op den loop, dien de zaak
I genomen heeft, terug zal zien.*
3KER
HJR Al
O
E3S
i
4)
0
i
i
5
