KM» R IB®™ -W W R «E9EESTE ffl BET INMIMW S.ÏEEK. k. de is 4 PARTIJHEERSCH APPIJ< No. 23 T W E E <E N-V IJ F T I G 8 T E J A A R Q A N Q. 1897, ;k- 50 0. m Z A TE H I <T 20 31 A A 1{ T. VI. ed« 50 UIT DE PERS. )0. '0, Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. Abonnementsprijs voor 3 maanden f franco per post ƒ1.25. Alle brieven en stukken, uitgave of redaetia betreffende, franco in te zenden. Jo- Jos« ;rs, N- 50» 00, 50 mr sur ih: d: a- 1D, Bij dszs Courant behoort ale Bijblad Feuil- f leton-nummer 242. Het eerste nummer van de Democratische Schetsen, uitgegeven door het bestuur van den Radicalen Bond, is verschenen en levert onder den titelDemocratisch of Sociaal-Democra- tisch, de volgende beschouwing In den laatsten tijd gebeurt het herhaaldelijk dat de radicalen, die zich democraten noemen, komen staan tegenover de sociaal-democraten. En velen die weten dat bij de democraten en eveneens bij de socialisten de arbeidersbelan gen de hoofdzaak zijn, zullen zich de vraag I stellen waarin komen die richtingen overeen en waarin verschillen zij Van socialistische zijde is daarop reeds zoo herhaaldelijk een antwoord gegeven, met meest- ADVERTED TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents, voor eiken regel meer 7‘/% Cents. Bij abonnement is de prijs belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te verneme bij den uitgever. belangrijk Waar de eersten steeds het oog houden op het dadelijk bereikbare, daar maken integen deel de socialisten gewoonlijk den indruk het bereikbare juist niet te willen. Zoo indertijd Ook de verwikkeling der beraadslaging eener democratische vergadering is een buitenkansje voor de demagogie. De massa, niet voldoende ontwikkeld om begrippen to onderscheiden en niet naar behooren in staat zich een heldere voorstelling te vormen van den inhoud der sta tuten, de regeling der werkzaamheden en den overvloed van voorstellen, geeft den demagoog de gelegenheid in troebel water te visschen. Meestal hagelt het voorstellen, waardoor de verwarring algemeen wordt, en wie in zulke oogenblikken de kunst verstaat van het „verdeel en heersch*, kan dan de massa gemakkelijk beheerschen en aan zijn doel dienstbaar maken. Amusant is b. v. de illustratie vau het socia- listen-congres te Zurich in 1893. Op de voor- conferentie te Brussel was eigenmachtig be paald, dat alle werklieden-vereenigingen zouden toegelaten worden, alsmede van de socialistische partijen die, welke stonden op den bodem der werklieden-organisatie en politieke actie. Met behulp van het begrip „politieke actie* en diens eenzijdige verklaring in den zin van par lementarisme, zouden de „onafhankelijke* en de anarchistische socialisten zijn uitgesloten van deelname aan ’t congres. De commissie, belast met het nazien der mandaten, begon met af wijzing van de Berlijnsche „onafhankelijken door op te merken dat deze mandaten waren verleend door een openbare volksvergadering, een eigenschap die bij verschillende anderen zich voordeed maar daar onopgemerkt werd gelaten. Toen Landauer hierop aanmerkte, „dat de Duitsche wetten op vereenigingen deze fout in den vorm rechtvaardigde, meende Bebel dat deze bewijsvoering op hem den indruk maakte alsof hij een politie-agent hoorde spreken. Dit was slechts de voorpostenschermutseling der demagogie de hoofdslag werd geleverd bij de uitlegging van ’t begrip „politieke actie.* „Er waren zegt Landauer in de „Socia list* verschillende voorstellen ingediend. De Franschen b.v. wilden de uitdrukking „politie ke actie* schrappen. Toen Bebel lont rook en bespeurde dat de zaak in gevaar verkeerde en het congres maar niet voetstoots de woorden „politieke actie* wilde vertolken met „parlemen taire actie* nam hij ijlings zijn besluithij deed het voorstel, dat „onder politieke actie moest verstaan wordendeelneming aan het rader werk der wetgeving. Dat was klaar en duide lijk, zóo duidelijk zelfs, dat het overbodig mag geacht worden toen van andere zijde nog uit drukkelijk werd voorgesteld dat onder „politie ke actie*, moest worden verstaan „parlementaire actie*. Onder tamelijk heftige discussien verliep de voormiddag. Des namiddags werd door de En- gelsche afgevaardigden, die intusschen door Ave- ling waren bewerkt, op ééns voorgesteld en doorgedreven dat de beraadslaging werd ge sloten. Intusschen had Volders een andere wending aan de zaak gegeven, door voor te stellen dat alle voorstellen zouden vervallen en men zich zou houden aan de te Brussel gemaakte bepa ling. Om erger te voorkomen stemden bijna alle natiën voor. Ook de Hollanders. Daar over groot gejubel bij de Duitschers, die de zaak anders opvatten en meenden dat de Hol landers ons in den steek gelaten hadden. Dit Wilden de Hollanders zich niet laten aanleunen en Cornelissen riep luidDaarmee zijn dus de anarchisten toegelaten Maar in den raad der Goden was anders be sloten. Hierop sprak Singer op zijn drogen toonDaarmee zijn dus alle voorstellen verval len behalve de aanvullende clausule van Bebel. Groote opschudding bij de Franschen, Engelse hen en Hollanders ja bij Volders zelf volgde hierop. Volders, die wel de aangewezen man was om zijn eigen voorstellen toe te lichten, sprong op de tribune en zeide, dat met de aanneming van zijn voorstel al de andere waren vervallen, ook dat van Bebel. Nadat Volders dit nu in ’t Franseh uiteengezet had sprak Singer, drooger nog dan gewoonlijk, alsof niets gebeurd was: We zijn dus nu geko men aan de stemming over het voorstel Bebel. Groot en gerechtvaardigd misbaar omdat Vol ders woorden niet waren vertaald. Daarop volgde de Engelsche vertaling. Nu kwam echter de onwaardigste scène uit de geheele walglijke congres-comedie. De vertaler, die uit het Duitsch in ’t Franseh en omgekeerd ’t gesprokene moest teruggeven, gaf Volder’s rede, die in de Fransche taal was uitgesproken, terug in ’t Franseh. Een Duitsche verta ling bleef geheel achterwege en de Duitschers, Oostenrijkers en Zwitsers lieten ’t zich welge vallen. Wij schurftige schapen op den achter grond hadden goed roepentot de ordeverta len! Heer Singer was doof hij wist wel waarom. Te vergeefs riep de wakkere Corne lissen: Mijnheer Singer, ik verlang het woord te vergeefs ofschoon hij dicht bij Singer stond. Over Bebel’s voorstel werd gestemd en ’t werd aangenomen. De Franschen onthielden zich en schreeuwden letterlijk van woede; de Hollanders stemden tegen ’t voorstel en Corne lissen riep herhaaldelijk: „We zijn bedrogen! We zijn bedrogen!* Voor de niet parlementaire socialisten bleef nu niet anders over dan de zaal te verlaten. Bekend is, dat de meerderheid daarbij zeer voorkomend de behulpzame hand bood. al zoo scheeve voorstelling der zaken, dat een autwoord van de andere zijde niet langer mag uitblijven. De socialisten en de democraten, zij komen hierin overeen dat bij beide de belangen der volksklasse, der misdeelden, op den voorgrond staan. Dat wil niet zeggen dat zij zootils de liberalen tot nu toe voor de slachtoffers onzer maatschappelijke instellingen wel iets doen willen, huu als ’t ware een aalmoes ge ven, de ergste misstanden wat verzachten neen, de democraten zoowel als de socialisten achten hun einddoel niet eer bereikt voor en aleer aan allen de gelegenheid tot een bestaan den mensch waardig, geopend is, voor en aleer een eind is gemaakt aan een toestand waarin de eene klasse, de talrijkste, de niet bezittende, de afhankelijke is en de andere, de bezit tende, de machthebbende. Beide partijen begrijpen ook dat dit einddoel niet in eens is te bereiken. Vroeger kon men de socialisten wel anders hooren spreken en dikwijls hooren voorspellen dat de sociale re volutie aanstaande was. De tegenwoordige maatschappij zou het niet lang meer uithouden en over den ondergang der kapitalistische maat schappij wisten zij heel wat te vertellen. Maar intusschen ging de maatschappij heel rustig haar gang, van een sociale revolutie was niets te zien of te hooren en de profeten begonnen uit een ander vaatje te tappen. In Recht voor Allen kon men al eens lezen dat niemand op dit oogenblik kon zeggen tot welke hoogte het persoonlijk bezit opgeheven zal zijn b.v. in het jaar 1925, 1950 of 2000 Al vast een aardig uitstel. Eu ook de parlementair-socialistische sprekers en schrijvers, ze ontkennen het niet meer dat in afzienbaren tijd van een socialistische maat schappij geen sprake kan zijn. Al bekennen zij het ook niet graag, de loop der dingen dwingt hen er toe. De maatschappij is slechts te hervormen door geleidelijke ontwikkeling. Maar dan moet voor ieder toch dit duidelijk zijn wil men de werklieden ooit doen komen tot de gewenschte positie, dan moet men be ginnen met datgene te doen wat dadelijk kan gedaan worden om hen een stap vooruit te brengen. Dan moet men hen lichamelijk ver sterken en zedelijk verheffen en verstandelijk ontwikkelen. Dan moet men overmatigen ar beid verbieden en alles bevorderen wat hen in staat stelt zich behoorlijk te voeden en zich een woning te verschaffen, die voldoet aan de eischen van gezondheid en zedelijkheid. Dan moet men zorgen voor goed onderwijs, voor de vrje ontwikkeling van het vereenigingsleven, voor vakbladen, geschriften, zondagsrust enz. Dan moet alles voorkomen worden wat hen op de maatschappelijke ladder doet dalen b.v. door maatregelen tegen werkloosheid, door verzeke ring tegen ongelukken, den ouden dag, enz. enz. Heeft men op die wijze den werkman een eind vooruit gebracht, dau is nog pas de eerste stap gedaan, dan moet een nieuwe reeks van hervormingen volgen, telkens een stap voor waarts. Dit is de eenige weg en de zekere weg om het einddoel te bereiken en zoo kun nen er reeds dadelijk de velen van genieten die verbetering zoo dringend noodig hebben. Zoo redeneeren de radicalen en met hen ve len niet-aangesloten democraten. Daar echter openbaart zich een verschil met de sociail-democraten. De schoons beloften verleenen aan de par tijen, vooral aan de sociaal-democratie, het ka- rakter van de alleen zaligmakende kerk. Stel selmatig betoovert men de massa door voorstel lingen van een naderend hemelrijk op aarde evenzoo beeldt men ze in dat de sleutels van dat rijk berusten bij de partij. Worden de le den, het wachten moe, eindelijk ongeduldig en vragen ze om de maan, dan preekt men ge duld en spreekt met het gezag en op den toon van den ziener van de spoedig naderende ge lukzaligheid waarin we „alles hebben wat we willen.* In de natuur van den demagoog ligt heton reine, voor boogere doeleinden schadelijke mid delen niet te versmaden. Om een oogenblik- kelijk voordeel te behalen worden vaak de „boog gehouden* beginselen der partij en van zijn moraal wat gebogen, terwijl men dan het geloof aan de beginseltrouw door jezuïtisch ge- kronkel zoekt te behouden. Zoo legde Wilhelm Liebknecht, de oude „soldaat der revolutie* en kampvechter voor den volksstaat, eens een eed af op koning en grond wet toen hij gekozen was tot lid van den Sak- sischen landdaghierover geïnterpelleerd ver- klaarde hij plechtig, dat hij in ernst dien eed van trouw bad afgelegdbij zijn partij was woordhouden plicht en eer, en zooals de soci aal-democraten hun woord hielden, zouden ze ook trouw blijven aan den eenmaal afgelegden eed van trouw. „Ernst of scherts is men geneigd te vra gen. De demagogie komt gomakkelijker binnen, wanneer de politiek voor portier speelt. Voor de massa is de Staat een „boek met zeven ze gelen daardoor gelukt het lieden die doorgaan voor vakkundig in de politiek, de massa te im- 'poueeren en bij den neus te nemen; politieke papen, politieke kwakzalvers mochten ze wel heeten. Honderd jaren geleden reeds heeft Godwin in zijn „enquiry into the principles of politi cal justice* gewaarschuwd voor de demagogie opmerkelijk zijn diens beschouwingen over de vrije maatschappij te dien opzichte „De demagoog zou daarin geen gelegenheid vinden om de massa tot een blind werktuig te maken van zijn plannen. De menscheu in zulk een toestand van de maatschappij zouden hun geluk begrijpen en lief hebben. De ware oor zaak van de misleiding door bedriegers, waar van de massa zoo vaak het offer wordt, was het mysterieuze en ingewikkelde stelsel van onze sociale inrichting. Maar eenmaal de kwak zalverij der regeering vernietigd, zal het ge. wone menschelijk verstand de lage kunstgro epen der staatsgoochelaars verfoeien, waarmee ^deze het op een dwaalspoor zoekt te voeren.* StEEKER COURANT A i- w.aBsiw rarsss u to 0,

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1897 | | pagina 1