MEEHS- El 1DÏEIMTIE-M KM DE
(HEETTE El HET IWMIEÏÏ STEEL
8.1
3.
6.
58 J
PARTIJ HEERSCHAPPIJ,
w o e; ins r> a. o
Vaststelling der Kiezerslijst.
No. 24.
1897.
VIL
HA.
BINNENLAND.
>-
den, over ’t algemeen, zoomin als die kerk zel
ve, geneigd waren de vrijheid van geweten toe
te staan. Toen, na afloop van den strijd, waarin
geen der partijen had overwonnen en iedere
sekte of kerk haar heerschappij dus beperken
moest tot eigen kring, zagen de minderheden,
die geen uitzicht hadden ooit meerderheid te
zullen worden, zich genoodzaakt ook de niet
bekeerden, ondanks hun afwijkende geloofsbe
lijdenis, te dulden. Op dit slagveld dus werd
het recht der meerderheid om den eenling te
dwingen in twijfel getrokken. Evenzoo zegt
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f 1.franco per post f 1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
zeer uit-
snde fort
iet K( -
I
de Nat
rerbinte
M.
dit inzien het klassen-bewustzyn ontwaakte in
hem en hij streefde naar emancipatie. Hij
verweet den derden stand dat deze wel een
politieke- maar geen sociale democratie inge
voerd had, en dat deze toch de hoofdzaak moest
zijn.
In dien meer uitgebreiden zin schreef een
deel van het proletariaat „democratie* op haar
banier. En om ze te verwezenlijken, deze so-
ciaal-democratie, streefde men naar aandeel
voor de arbeiders aan de regeering, ja naar
verovering der geheele Staatsmacht. En hier
wordt het ons openbaar dat ook de „vrije*
kant der democratie uitloopen zal op heerschap
pij. De schuld is te zoeken in den waan, dat
men vrijheid kan scheppen door middel van
heerschappij.
‘4.
'4.
4.
“4.
De burgemeester van Haarlem is voornemens
de verouderde Zondagswet, (nb van 1815; een
staaltje van vrome wetgeving onder de aarts
vaderlijke regeering van koning Willem I) nog
eens in al haar gestrengheid te doen toepassen.
De politie heeft daar n.l. last gekregen om
de wet te handhaven.
Zooals men misschien weet zijn volgens die
wet verboden „op Zondagen en algemeen erken
de Christelijke feestdagen beroepsbezigheden,
welke den godsdienst kunnen storen; en zal in
het algemeen geen openbare arbeid plaats mo
gen hebben zonder de vereischte toestemming
„met uitzondering van geringe eetwaren zul
len dan geen koopwaren hoegenaamd op mark
ten, straten of openbare plaatsen mogen wor-
De N. Gr. Ct. meldt, dat door de directie
der Harmonie een alfabetische voordracht is op
gemaakt voor de met 1 Mei openvallende be
trekking van directeur van het Harmonie-orkest
aldaar. Op de voordracht komen voor de hh.
J. Martin Heukeroth te Arnhem; Gottfr. Mann
te Amsterdam en Joh. W. Wensink te Deventer.
ituk.
8ou-|
^ent -i persoonlijk, privaat terrein, zich beleedigd ach-
12 tot
d. v.
jland.
lanna
d. v.
m.
bsma
rnrtje
z. v.
g-
arina
thijs,
Wol-
irhen'
izen.
chtg.
uurd
m te
ihui-
van
nna-
nde-
juk der zoogenaamde katholieke kerk afschud-
7.50,
00 k
ten, den tegenstander persoonlijk in discrediet
I te brengen, met laster en leugen zijn invloed te
I ondermijnen.
In 1891 werd te Erfurt door de Duitsche so
cialisten partijdag gehouden. De aanvang der
vergadering was een inquisitie tegen eenige
woordvoerders van de aan de officieele partij
afvallig geworden partijgenooteno. a. werd
Werner uitgestooten.
De aanklacht van den voorzitter is een mees
terstuk en heeft haren opsteller Auer, lid van
den rijksdag, den bijnaam bezorgd van staats-
procureur der socialistisehe partij. Men be
schuldigde Werner dat hij den voorzitter had
belasterd met te vertellen, dat deze gelden aan
de partij toebehoorende op weinig kieschkeurige
wijze beheerde. Als bewijs gold de volgende
uitdrukking van Werner
„De slippedragers van heden, die niet weten
hoe hoog ze zich zullen opwerken door vleie
rijen die reeds meenen dat hun maag gevuld
wordt wanneer ze de eer genoten hebben een
lid van den rijksdag de hand te mogen druk
ken, hen herinner ik er aan dat het juist de
heeren G. en B. waren, die in ’88 of ’89 een
oproep deden tot vorming van een radicale club
omdat de tactiek van de partij verslapte.*
Zonder vooringenomenheid oordeelend is in
deze woorden niet den minsten grond voor de ietwat gewijzigd. Langzamerhand leerde hij
aanklacht te vinden.
Auer won het pleit en in het kettervonnis
kwam de overweging voor, dat
„Waarheid, recht en zedelijkheid onmisbare
eigenschappen moeten zijn van alle partijleden
onder elkander zoowel als tegenover anders
denkenden op elk gebied des levens.*
Op godsdienstig gebied heeft men het eerst
kennis gemaakt met de tirannie der meerder
heid in wijden kring.
Stuard Mill zegt, dat zij, die het eerst het
Nog voor een paar van de vele middelen,
die den demagoog ten dienste staan, willen we
even de aandacht van den lezer vragen. Men
kant zehet uitspelen van persoonlijke autori
teit, plompe dooddoeners en partij-dogmen, die
zelden hun doel missen. Daarenboven de kunst
om‘iets scheef voor te stellen, wat bij scherpe
discussien zeer doeltreffende uitwerking heeft
verder geschillen over zaken overbrengen op
Al) VERTEN TIEN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 71/* Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
^BEKENDMAKING.
Het GEMEENTEBESTUUR van Sneek,
Gelet op artt. 28, 29 en 31 der Kieswet
Brengt bij deze ter algemeene kennis, dat op
heden den 22sten Maart is vastgesteld de Lijst,
SNEEK, 23 Maart.
Volgens de op 22 Maart 11. vastgesteldo lij
sten bedraagt het getal kiezers in deze gemeen
te: voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal
1383, voor de Provinciale Staten 1371 en voor
den Gemeenteraad 1262.
’t Examen van toelating tot de lessen der
Rijksnormaalschool alhier is heden begonnen
met 31 adspiranten. De uitslag wordt, met
’t oog op ’t aantal beschikbare plaatsen, vrij
zeker morgen nog niet openbaar.
De strijd der overheid te Amsterdam tegen
de nacht-societeiten is van gedaante veranderd.
Thans hebben de houders der groote cafés, wel
ke nu tot éen uur ’s nachts mogen open blij yen,
kennis gekregen dat zij voortaan tot 2 uur kun
nen openblijven. Deze vergunning betreft ech
ter niet de cafés met dames-bediening.
De beambte bij de bank van leening te Lei
den, die zich schuldig maakte aan het valsche-
lijk inschrijven van beleende voorwerpen en
het zich toeëigenen van gelden, is wegens valsch-
heid in een authentieke akte en verduistering
tot éen jaar en 6 maanden gevangenisstraf ver
oordeeld.
aanwijzende de Personen, die in deze gemeente
bevoegd zullen zijn tot het kiezen van Leden
van de TWEEDE KAMER der STATEN-
GENERAAL, de PROVINCIALE STATEN
en den GEMEENTERAAD
dat de thans vastgestelde Kiezerslijst van den
23sten Maart tot en met den 21sten April a.s.
Kr Secretarie dezer Gemeente voor een ieder
tet inzage is nedergelegd en, tegen betaling der
kosten, in afschrift of afdruk verkrijgbaar ge
steld.
Tot en met den 15den April a.s. is een ieder
bevoegd bij het Gemeentebestuur verbetering
van deze Kiezerslijst te vragen, op grond dat
hij zelf of een ander, in strijd met de wet,
daarop voorkomt, niet voorkomt of niet behoor
lijk voorkomt.
Mogelijke verzoeken om verbetering van de
ze Kiezerslijst worden, met de bijgevoegde be
wijsstukken, dadelijk tot en met den 21sten
April a.s. voor een ieder op de Secretarie de
zer Gemeente ter inzage nedergelegd en in af
schrift, tegen betaling der kosten, verkrijgbaar
gesteld. Een ieder is tot tegenspraak bevoegd.
De tegenspraak moet schriftelijk en uiterlijk
den 23sten April a.s. aan het Gemeentebestuur
zijn ingediend.
En zal deze op de gebruikelijke wijze ter
openbare kennis worden gebracht.
Sneek den 22sten Maart 1897.
Hel Gemeentebestuur voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
Tengevolge het overlijden van den heer
jhr. mr. G. J. Th. Beelaerts van Blokland zal
een verkiezing vau een lid der Tweede Kamer
plaats hebben in het hoofdkiesdistrikt Delft op
Vrijdag 9 April e.k.herstemming, is die noo-
dig, zal geschieden op Vrijdag 23 April d.a.v.
Een statisticus berekent, naar de H. C.
meldt, dat de mededeelingen aan personen die
volgens art. 27 der kieswet voorloopig niet op
de kiezerslijst zijn geplaatst en welke mededee
lingen in verschillende gemeenten per aange-
teekenden brief worden verzonden aan de ge
zamenlijke gemeenten in Nederland, een uitgaaf
zullen veroorzaken van f 5000, welke alzoo in
Rijks kas zullen vloeien.
De mededeeling moet volgens de wet per
aangeteekende brief geschieden.
den uitgestald of verkocht, kooplieden of winke
liers zullen hun waren niet mogen uitstallen,
noch met open deuren verkoopen;
„gedurende den tijd, voor de openbare gods
dienstoefening bestemd, zullen de deuren der
herbergen en andere plaatsen, waar drank ver
kocht wordt, gesloten moeten zijn;
„openbare vermakelijkheden enz. zullen, zon
der de uitzondering, niet gedoogd worden, enz.*
Reeds heeft de Handelsverqeniging te Haar
lem eene protestmeeting uitgescheven tegen het
besluit van den burgemeester.
Half Haarlem was Zondag op de been, om
te zien wat zou geschieden naar aanleiding van
de publicatie van den burgemeester ia zake de
Zondagswet.
Er gebeurde niet veel bijzonders.
Agenten van politie, gewapend met in ru
brieken verdeelde staten, liepen de straten af,
noteerden de namen van alle neringdoenden en
tevens of zij al dan niet gesloten hadden. Ver
der niets.
Donderdag stond te Haarlem terecht de per
soon die op 17 Januari j.l. bij een standje te
Edam heeft gepoogd den heer H. J. Calkoen,
burgemeester dier gemeente, opzettelijk van het
leven te berooven, althans gevaarlijk lichame
lijk letsel toe te brengen. Met een geopend
mes, dat zeer groot en scherp was, ging hij den
burgemeester onder het uiten der woorden „nu
zal je er aan*, of dergelijke uitdrukking, te lijf,
en maakte een gevaarlijke beweging ter hoogte
van den buik. De heer Calkoen sprong op zij
de en weerde den stoot met zijn stok af, waar
door het scherpe lemmet diep in dien stok drong,
terwijl een tweede stoot door de sabels van de
inmiddels toegeschoten agenten van politie werd
opgevangen en afgeweerd. De eisch is vijfjaar.
Door het vakblad de Gids, is dezer dagen
eene prijsvraag uitgeschreven over de keurig
ste versiering bij de a.s kroningsfeesten onzer
Vorstin. Wij kunnen hierbij mededeelen, dat
de eerste en tweede prijs is toegewezen aan
den heer J. W. Bolzius, meesterknecht der
afdeeling van behangers op het meubelmagazijn
„Nederland* van den heer J. A. Huizinga aan
den Westersingel te Groningen; 36 antwoorden
waren ingekomeu.
Spencer dat „met betrekking tot godsdienstige
beschouwingen het individu het recht feitelijk
toegestaan wordt om een wet, ook al is ze
uitdrukking van ’t gevoelen der meerderheid,
te negeeren.* Zoo beslisten de protestanten op
den rijksdag te Spiers, dat op godsdienstig go-
bied een meerderheid niet kon beslissen, w.1
echter het individueel geweten.
Mocht een bres, als die geschoten werd in de
heerschappij der meerderheid in geloofszaken,
spoedig gevolgd worden door een op ’t politiek
terrein. En de voorteekenen zijn geruststellend.
De moderne ethika, die op religieus gebied zich
doet gelden en verdraagzaamheid aankweekt
jegens andersdenkenden, zal op den duur ook
de heerschappij der politieke meerderheid over
winnen, zoodat het evenzeer geoorloofd is uit
het staatsverband te treden als heden ten dage
uit het verband der kerk. De omstandigheid
dat wij als door geboorte onderdanen zijn ge
worden van den staat en onze uittreding zou
den moeten afkoopen, is immers even barbaarsch
als de oude grondstelling
Cuins regio, eius religio.
We hebben de democratie beschouwd als
heerschappij der meerderheid. Democraten zul
len aanvoeren dat deze beschouwing eenzijdig
is immers ook heeft de democratie nog een
anderen kant, dien der vrijheid.
Stellig beteekende democratie in de 17e en
18e eeuw bevrijding van de heerschappij der
vorsten, der feodale heeren en van de pausen.
Maar de bevrijding was niet bedoeld voor het
volk, slechts de bourgeoisie zou daarvan pro
fijt trekken.
En de opzet slaagde in zoover de bourgeoisie
de regeering in handen kreeg of ze deelde ten
minste met de vorsten en den adel. De onder
ste laag des volks, de onbemiddelde vierde stand,
had slechts een schijnbaar aandeel aan deze
vrijheid feitelijk werd hij nu als te voren uit
gebuit en overheerscht alleen de vorm was
SCSB—
5 be-
a
--I
f
Tt.
7i
’4s
MM
