1
Hl> El IBHmTHill ÏÖO'il W
kif
No. 28.
1897.
T W E E -E N-V UFT I G 8T E JAARQANQ.
rus'
tui.
ste*
al*
ar.
te
l 1
i
PARTIJ HEERSCHAP P IJ, tautologie en beduidt niet anders dan Het invloedrijke partijgenooten voorstellingen
W O K I) A. O
van
de wisseling
ijn
BINNENLAND.
Van iets dat naar verwikkeling zweemt ia.
L.-
0|
he
Deze CO URANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden ƒ1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
niemand
verlangt van de sociaaldemocraten die zieners-
fi
A VVER TEN Tl EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
B
Erfurter congres niet met eigen oogen getuige
zujlen zijn van het doeleind hunner pogingen.
Nog fataler staat de zaak. Terwijl de soei-
aal-democratie eenerzijds er van afziet een
bouwplan te ontwerpen en vast te stellen, kris- j
talliseeren anderzijds in de hoofden der meest
gemeenschappelijk eigendom en oe wisseling yan
van de waren-produktie in een socialistische kan.
voor en door de gemeenschap gedreven pro
ductie, kau bewerken, dat het grootbedrijf en
de produklen-rijkdom van den maatschappelij-
ken arbeid voor de tot heden uitgebuite klas
sen, in plaats van bron van ellende en onder
drukking, wordt tot een bron van de hoogste
welvaart en harmonische ontwikkeling/
„Maatschappelijke arbeid voor en door de
gemeenschap gedreven productie* deze quin-
tessens van hetgeen de sociaal-democraten der
jonge garde verlangen, is zoo nevelachtig als
de orakeltaal der voorzichtige papen. Het pijn
lijk inspannend werk om een nauwkeurige om
schrijving der toekomst te ontgaan vindt men
er in. Wie ons standpunt begrepen heeft,
zegt Kautsky, voor hem is het duidelijk dat men
onmogelijk vooruit zeggen kan hoe de socialis
tische maatschappij er uit zal zien. Na de
revolutie zal ze niet op eens kant en klaar voor
ons staan; ze is produkt der ontwikkeling.
Daarover mogen onze kinderen en kindskinde
ren zich het hoofd breken en de sociaal-
politieke kinderen van onze dagen.*
Kautsky schijnt wel een ongeloovige Tho
mas vergeleken met Bebel of Engels, die de
komst van het sociaal-democratisch hemelrijk
als nabij profeteerden. Maar ook Kautsky
heeft zijn geloof, namelijk bet geloof aan de
godheid „ontwikkeling,* die ’t alles wèl maakt
zonder dat wij er ons het hoofd mee hebben
te breken. »Het is niet de taak der sociaal-
democratie om aan de ontwikkeling den weg
voor te schrijven slechts hindernissen voor de
ontwikkeling heeft zo uit den weg te ruimen
het pad te banen voor de ontwikkeling der
socialistische maatschappij is haar taakze
kunstmatig te fabriceeren is haar werk niet.*
Met andere woorden De sociaal-democraten
zijn louter negatief, ze rukken naar omlaag en
dan komt zooals Bebel zegt van zelf de
ontwikkeling, die de nieuwe maatschappij op
bouwt. Aan de ontwikkeling den weg voor te
schrijven zou dus niet behooren tot de taak
der sociaal-democratie
Maar de ontwikkeling is toch niet iets van
menschen onafhankelijkZe komt toch niet
tot stand zonder menschelijk denken, willen,
plannen maken en handelen Ongetwijfeld
KENNISGEVING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sne,ek brengen, ter voldoening aan
art. 8 der Hinderwet, ter openbare kennis, dat
aan DIRK JACOBUS PIETER POUWELS,
van beroep Steendrukker wonende te Sneek,
en zijne rechtverkrijgenden, vergunning is ver
leend tot het plaatsen van een GASMOTOR
in zijne Steendrukkerij, gelegen buiten ’t Noord,
Wijk 14 no. 1 kadastraal bekend gemeente
Sneek, Sectie A no. 1793.
Sneek den 3 April 1897.
Burgemeester en' Wethouders veornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEW1TZ, Secretaris.
In een der telegrammen uit Johannesburg,
door de Times ontvangen en dus onder reverve
i te nemen, is gemeld dat het vertrek van
dr. Leyds naar Europa, noodig ingevolge het
overlijden van den heer Beelaefts van Blokland,
is verhaast onder de financieele verwikkelingen.
De N. R. Ct. geeft hierbij thans eenige toe-
van
we zijn nu eenmaal geen profe* van de partij met eigenzinnige eenzijdigheid
Kautsky had dan ook veilig zijn op- I uitloopen op het staatssocialisme.
En daarom is de opmerking van den com-
raunistischen anarchist Krapotkine ter zake
dienende Zij, die den schijn aannemen van
theorieën niet te willen weten, doen daarbij hun
best met propageeren voor hun theorie. En
terwijl wij deze wijze van gedachtenwisseling
vermijden, maken anderen propaganda voor hun
eigen plannen en ze strooien het zaad hunner
dwalingen uit, dat men te eeniger tijd zal moe
ten bestrijden.*
welke na het overlijden van mr. Beelaerts zou
den ontdekt zijn, eenvoudig bestaan in een ge-
legerorganisatie bezig schil over het onderpand van den Selatie-spoor-
weg. Het onderpand voor de garantie, welke
Er is door de Amst. Ct. op gewezen dat het
ontwerp-program van actie in de anti-revoluti-
onaire partij de plaatsvervanging prijsgeeft en
wel om met de R.-Katholieken in ’t gevlei te
komen. Dat lag althans, naar de redactie meen
de vöor de band. Eenige R.-Katholieke bla
den hebben dat mede doen opmerken. De
Stand, komt hier tegen op en schrijft:
„In ’t ontwerp wordt uitdrukkelijk naar art.
17 van ons Program van beginselen verwezen
en in de toelichting op p. 57 staat niet alleen,
dat onze partij, gelijk vanzelf spreekt, aan haar
program van beginselen, zoolang dit niet ge
wijzigd werd, gebonden blijft: maar ten over
vloede is op blz. 58 bedoeld artikel nogmaals
volledig afgedrukt; natuurlijk ook met de woor
den: prijsgeving van de plaatsvervanging.*
De Stand, voegt er nog het volgende aan toe
„Zien we wel, dan heeft de over de defen
sie een geheel andere strekking dan beweerd op
werd en de toelichting spreekt zich hierover
onomwonden uit.
De vraag is namelijk, of de definitieve rege
ling van onze levende weermiddelen bij de wet,
veel kans heeft in de eerste periode tot stand lichting, waaruit blijkt dat dê verwikkelingen,
deze aangelegenheid teruggekomen, waarbij het
blad mede de aandacht vestigt op andere pun
ten waar het ontwerp-program instemming blijkt
te hebben gevonden bij de R. K. organen.
Uit een en ander leidt het Rotterdamsche blad
af dat er een da capo van 1888 voor de deur
staatSamenwerking van R. katholieken en
unti-revolutionairen, ja het is zelfs van meening
dat het concept-program bijzonder veel punten
van aanraking biedt. In 1888 was de strijd
om de school het middel om de samenwerking
te verkrijgenverder had het anti-revolutio-
nair program van actie niet veel aantrekke
lijks voor de katholieken op hun toenmalig
standpunt. Maar wat al wordt er nu niet be
loofd? Meer geld voor de scholen der geeste
lijkheid dan de wet-Mackay reeds beschikbaar
stelt; subsidies en andere voordeelen voor de
inrichtingen van middelbaar- en hooger onder
wijs; uitkeeringen voor scholen in Indie en steun
voor de zending; verhoogde invoerrechten en
premies voor de graanboeren. En alsof dit al
les nog niet genoeg ware, bovendien herstel
van de doodstraf, en, laat het dan niet wezen
wegmoffelen van den persoonlijken dienstplicht,
zooals het Huisgezin het opvatte, dan toch
zooals de Nieuwe IJselbode zich voorzichtiger
uitdrukt de legerquaestie niet zoo sterk ge
accentueerd, zoodat de persoonlijke dienstplicht
niet de twistappel bij de Juni-stembus behoeft
te zijn.
"Wat vooral ook niet over het hoofd mag
worden gezien, is dat ’t concept-program er
met zorg op schijnt ingericht te zijn om de
Boerenbonden warm te stemmen, de Boeren
bonden, waar nu reeds katholieken en anti-re-
volutionairen broederlijk samen zitten. Aan
die bonden worden niet alleen beloofd Kamers
van landbouw, maar ook nog bovendien een
Raad van landbouw, door de landbouwers zelf
gekozen, en ook een ministerie van Arbeid en
Landbouw. Wat kunnen zij meer verlangen,
buiten de toegezegde premies en invoerrechten
voor den graanbouw?
De N. R. C. gaat nog iets verder en beweert
zelfs dat de rekbaarheid waarvan het anti-revo-
lutionaire program blijk geeft, ook moet strek
ken om in ’t noorden diegenen onder de libe
ralen te vangen die protectie willen en die
voor een beschermend tarief al hun beginselen
pïijs geven.
te komen, nu niet alleen de sociale quaestie op
den voorgrond treedt, maar bovendien de denk
beelden over zulk een
zijn ernstige wijziging te ondergaan.
En nu spreekt het program de overtuiging i de republiek heeft verstrekt voor obligatien door
uit, dat, ook al slaagde men er nog niet in, I de spoorwegmaatschappij uitgegeven, is op den
reeds aanstonds tot die definitieve regeling over i naam van den president der maatschappij en
te gaan, in elk geval de tegenwoordige toe- j van mr. Beelaerts bij eenige bankinstelling te
stand niet houdbaar isen dat het deswege j Londen gedeponeerd. Na ’t overlijden van mr.
Beelaets heeft de president der spoorwegmaat
schappij een deel der gelden tot zich willen
nemen, waartegen onmiddellijk is geprotesteerd
namens de Transvaalsche regeering door den
heer Snethlage, consul-generaal, en A. D. de
Marez Ovens, firma Labouchére Oyens Go.
te Amsterdam. Uitspraak in kort geding volgt.
I "vr..l
UIT DE PERS.
noodzakelijk zal zijn, zonder veel verwijl te
voorzien in de leemte, die, als het veldleger
naar de grenzen uittrok, onze liniën van be
hoorlijke bezetting zou verstoken laten.
Die toestand schijnt nu reeds onhoudbaar en
daarin zal hoe eer hoe beter behooren voor-
i zien te worden.*
In de N. R. Ct. wordt intusschen nader op 1
onbereikbare is niet te bereiken. Over het de toekomst die, beheerscht door Staatsbijge-
XI. J onbereikbare van eenig sociaal plan valt niet i loof en door de Staatssocialistische kerkvaders
te twisten we zijn nu eenmaal geen profe*
In het Erfurter program van 1891 wordt ten; en T
het economisch doel aldus omschreven: merking achterwege kunnen laten dat „het on-
„Slechts de overgang van het kapitalistisch mogelijk is vooruit te zeggen hoe de socialis-
privaateigendom aan produktiemiddelen grond tische samenleving er uit zal zien
en bodem, mijnen en bergwerken, grondstoffen,
werktuigen, machines, verkeersmiddelen in gave; integendeel, daarover zijn we ’t ééns, dat
„kant en klaar* wel nooit sprake zijn
Met de billijkheid niet in strijd is ech
ter de eiseh, dat wetenschappelijke sociologen,
arbeidende aan de verwezenlijking van een so
ciale idee, voor zich zelf en hun partijgenoo
ten den inhoud en de uitvoerbaarheid dier idee
tot klaarheid zoeken te brengen, dat ze niet
zich blijven afmaken met nevelachtige aandui
ding, maar een bouwplan hunner nieuws maat
schappij ter tafel brengen.' Het is mogelijk
dat het nageslacht dat niet kan of wil ten uit
voer brengen mogelijk evenwel ook dat het
een meesterstuk van scherpzinnige sociologie,
in zijn geheel of in hoofdzaak uitvoerbaar blijkt
en verwezenlijkt wordt. Het socialisme moet
rekening houden met beide mogelijkheden.
Het beeft te toonen, hoe de door hem aanbe
volen huishouding er uitzien kan niet zal.
Doet het dit niet, laat het dien arbeid achter
wege, zoo is het wel is waar mogelijk dat de
nakomelingschap haar taak op bevredigende
wijze volvoert, maar ook dat het, geplaatst voor
het
„hic Rhodus, hic salta*
inziet, dat het socialisme een niet uit te voeren
of onheilvol stelsel is en nu betreurt dat voor
geslachten zoo blind vertrouwend in een be
paalde richting zijn voortgemarcheerd.
Het is zaak de ontwikkeling te behoeden
voor zulke blinde stegen.
Men is er dus niet af met algemeenheden
van „gemeenschappelijk eigendom* en een „so
cialistische, voor en door de maatschappij ge
dreven produktie men moet verklaren wat
men zich daarbij voorstelt, hoe dus het socialis
me werkt. Eerst dan kan men zien wat er aan
is en of het mogelijk en wenschelijk is.
Zoolang het socialisme dit nalaat, mist het
de aanspraak op wetenschappelijkheid want
het weet zelf niet recht wat het wil en maakt
het dus onmogelijk er over te discussieeren.
En zoolang het hiermee achterwege blijft, stelt
het zich bloot aan het verwijt, lichtvaardig „In’s
Blaue hinein* huis te houden en, den bestaan-
den bouw ondermijnend, het volk over te le
veren aan nog slechter herberg of totaal geen
dak.
Grooter nog is de lichtvaardigheid, wanneer
men met Bebel meent dat de macht binnen
een tiental jaren in handen van de sociaal-de-
behoort het tot de taak van het socialisme als mocratie zijn zal, en dat weinig leden van het
van ieder maatschappelijk streven, om aan de
ontwikkeling den weg voor te schrijven De
Markist heeft gelijk wanneer hij hiertegen aan
voert dat het dwaasheid is, sociale plannen te
ontwerpen afgezien van den loop der ontwik
keling maar in den grond is deze wijsheid een
-!
k
(HBKH ffl Hr moirami smel
msatM
I
3
