xiEEWs- a Mimmi nor ds
CBIEEKn ffl Bf MUI SIK
1897
Bekend making Hinderwet.
T WE E -E M-V IJ F TI GISTE JAARQANQ.
7
No. 31.
Da.
Z A. T Ii3 14 1> A.
te
17
en
zijn
UIT DE PERS.
felende, de vraag of dan al die onverklaar- En zooals paschen net feest is van het nieu- j houden en de tweespalt wordt aangeduid
leer
3 go-
Deze CO UH ANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden f i.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
in te zenden.
ehjk
be
ien
a.
elet
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Bij Kon. besluit zijn benoemdtot ambtenaar
van het Openbaar Ministerie bij de kantonge
rechten in de kantons Amersfoort, Breukeleu
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feui1.-
f ieton-Dummer 244.
Met de gulle erkentenis, dat de sociale toestan
den dringend verbetering behoeven en dat de
staat daartoe zelf „moet ingrijpen*, door een eer
lijken cagdidaat afgelegd, kan de vurigste her
vormer vrede nebben, tenzij hij mocht begee-
ren zijn inzicht/ van orde en aard der tot stand
te bréngen maatregelen alleen zaligmakend op
te dringen aan iederen geestverwant.
„In de zinsnede van het manifest over de
sociale hervormingen, aldus eindigt de Pr. Gr.
Ct., steekt dunkt ons vooral zijn beteekenis.
Zij is het, die do gevolgtrekking rechtvaardigt,
waartoe de onderteokenaren zijn geraakt. Zij
vrijwaart hen tegen het verwijt, dat zij met
louter negatieve leuzen, met anti-clericalisme
en anti-protectionisme alléén zouden wenschen.
op te trekken naar de stembus. Zij overbrugt
de kloof tusschen liberale uniemannèn en de
bervormingsgezinden, die niet of niet meer tot
dit verband behooren.
„Zij maakt, dat allen, die voor tempering
van de noodeu der misdeelden het oog ook naar
den wetgever richten en bij de toepassing der
liberale beginselen in het staatsbestuur het wel
zijn van het vaderland betrokken rekenen, el
kander de hand kunnen reikeu zonder gewe
tensbezwaar.
„Of zij het zullen doen Zullen doen vóór
het te laat is De onderteekenaren van het
manifest hebben klaarblijkelijk vertrouwd dat
het antwoord bevestigend zoude zijn. Stelde de
uitkomst hen in het ongelijk, dau nog zouden
zij geen berouw behoeven te hebben van hun
kloeke daad. Maar wij geven den moed niet
op dat hun verwachting wordt vervuld en dat
hun bezadigd, wèl overdacht, mannelijk woord
weerklank vinden zal bij allen, die het libera
lisme aanhangen on van het gevaar voor zijn
neerlaag zich doordringen.*
Naar aanleiding hiervan schrijft het Vad.,
dat bet artikel in de Pr. Gr. Ct. een soort
authentieke interpretatie noemt van het mani
fest, het volgende
„Begrijpen wij de bedoeling goed, dan is het
manifest er dus niet op berekend alle verschil
len weg te cijferen tusschen hen, die zich „li
beraal* noemen noch op eendrachtig handelen
aan te dringen met hen, die niet hervormings
gezind zjjn in socialen zin. En dan is het de
vraag of de oud-liberalen, die dadelijk gretig
op dat stuk zijn aangevlogen, als het ware mid
del om aan alle zich noemende liberale afge
vaardigden de herkiezing te verzekeren, vol
doende gerekend hebben met den hervormings-
gezinden geest, die de 83 bezielt.
„Deze mannen zijn blijkbaar allen overtuigd,
dal de Staat moet ingrijpen in de maatschappe
lijke verhoudingen, dat hij de zwakken en mis
deelden moet steunen in den strijd om het be
staan, dat zijn wetgevende maatregelen moeten
strekken tot verbetering der sociale toestanden
en keeren zich alzoo af van hen, die blijven
zweren bij de oude leer van het laissez faire
en meenen dat de staat kan volstaan met het
in de hand werken van de vrije krachtsontwik
keling en de individueele energie. Inderdaad,
zij staan de „Liberale Unie* zeer na en ’t wil
ons voorkomen, dat de samenwerking tusschen
de hervormingsgezinder., die op den bodem
staan van dat manifest, en de hervormingsge-
zinden, die de „Liberale Unie* trouw zijn ge
bleven, zoo moeilijk niet zal te vinden zijn,*
BINNENLAND.
dezelfde spijs voorschrijft, maar klaar gemaakt
op wat andere wijs.
Zoo gaat het met onze denkbeelden ze ko
men en gaan volgens de wet der natuur. Geen
menschelijke arm is bij machte het gaan te I
I vertragen, om niet te zeggen tegen te houden.
Het oude is voorbij gegaan en ’t is
alles weder nieuw geworden Alleen de
priesters bleven nog.
K I
bare, wonderbaarlijke orde en eenheid ontstaan w& 1
kau zonder door hoogere macht geregeld te afgeleefde dat begraven werd.
zijn
Wij weten nog zeer weinig van de wonde
ren in
kelijk over te halen tot den grooten stap
1 nog de wijzer die
het uurwerk de mate dar kracht aangeeft,
het heelal en zijn daarom zoo gemak- vaar afschaffing kan daarom niet anders zijn
het 4’’1 teeken dat het oude leven geheel op-
Het feest der opstanding, van het nieuwe
leven, is weer aangebroken. 'if»,
1 Velen dio in den loop des jaars weinig of
misschien in ’t geheel niet het kerkgebouw
he.bben bezocht, gevoelen zich geroepen op de-
zen dag tempelwaarts te gaanze moeten im-
mers hun paschen houden om niet hun aan-
vepraak te verliezen op de zegeningen van het
nieuwe leven. Het is een plichtmatige bewe- scDappelijke
ging voor dezen, vreemd van eenige gedachte j
van wedergeboorte in hun binnenste op zijn
hoogst een boetedoening voor een willekeurig
of onwillekeurig verzuim.
Maar indien zij nadenken, moet het toch twij
fel wekken in hun hart aan- de waarde van
zoo’n couventioneele plechtigheid en moeten ze
1' een zeer zonderlinge voorstelling verkrijgen van
een godheid, die tevreden kan zijn wanneer
zijn schepselen zich van hun verplichting
zoo gemakkelijk afmaken en straks na af
loop van het feest weer het lieve leven van
■voren af hervatten. Zulke geloovigen kunnen
geen geloot meer hebben in de leer waarin ze
werden opgeleid; het vertrouwen, de achting
incluis, voor een heer die zoo met zich laat
sollen, is geweken; wat hen beweegt nog pa
tellen te houden, is de macht der gewoonte of
de heerschappij van den priester. Zij worden
gedreven door een macht buiten hen van roe
ping of innerlijken aandrang geen sprake meer,
tenzij we als zoodanig meetellen de flauwe aan
drang die voortkwam uit de herinnering van
,hun kinderjaren toen ze belijdenis aflegden en
die communiedag door ouders en verwanten
voor hen in een feestdag werd herschapen.
Zoo zijn er, niet weinigen, maar velen tel
kens meer, die nog blijven hangen aan de ou
de leer naar het uiterlijk, doch naar het inner
lijk reeds geheel er mee geb?oken hebben.
Hun ideaal is reeds een illusie geworden,
maar zij missen den moed dit aan zich-zelf ts
durven bekennen. Ze worden ervan terugge
houden, de een om deze de ander om andere
reden, maar vast allen ook om deze geldige
leden, dat. geheele verwerping hetzelfde is als
niets overhouden. Immers over te gaan tot
een ander kerk-genootschap, te vervallen uit
het geloof aan eene openbaring in die aan een
andere, is logisch ondenkbaar, te verklaren alleen j
uit bijoogmerken. Wie geloof hecht aan eene
openbaring kan zonder gewetensbezwaar, uit
overtuiging, nog een andere openbaring voor
waar houden. Maar wie zoover kwam dat zijn
„geweten* hem waarschuwde voor openbarin
gen als in strijd met andere openbaringen en
in strijd met de menschelijke rede, kan hij in
gemoede nog gelooven
En dan, waar de natuur nog in raadselen
gehuld is, zoodat ons verstand telkens en tel- j Het is het teeken van den vooruitgang, wat
keus weer staf staat voor de vraag die onwil- priesters en
lekeurig oprijst in de borst ook van den tw”ij- brengen willen.
leeringen hunner jeugd. De „sociale economie*,
zooals de heer Treub zegt, heeft geen ander
l resultaat dan de poging van den geneesheer, die 1
den zieke, omdat hij ’t eten niet kan verdragen,
het teeken dat het oude leven geheel op
geloof. Niet dat het geloof ons weten a^nvult hield en het nieuwe leven zijn plaats heeft in-
of opbouwt; waar het geloof binnentreedt wordt genomen. 7’ j
het weten gedrongen in den hoek.
Wat we opmerken omtrent de evolutie van
het godsdienstig geloof bij den mensch, vinden
we op elk ander gebied terug. In het maat-
en het staatkundig leven, ja in
welke betrekking des levens bespeuren we de- Sneek,
Gelet op de desbetreffende bepalingen der
Hinderwet
Brengen bij deze ter openbare kennis, dat
ter Secretarie dier gemeente ter visie liggen
twee bij hun college ontvangen verzoekschrif
ten met bijlagen van
a. JAN STEENSMA
b. de firma J. W. HINGST, beiden wonen
de te Sneek, strekkende tot het erlangen van
vergunning tot uitbreiding
sub a van zijne Tabakskerverij door het
plaatsen van een GASMOTOR
b van hare Tabakskerverij en Koffiebran
derij door het plaatsen van een HEETE
LUCHTMOTOR.
Dat op Zaterdag den len Mei e. k., des mid
dags te 12 uur, ten gemeentehuize aldaar ge
legenheid zal worden gegeven om tegen de ge
dane verzoeken bezwaren in te brengen en de
ze mondeling of schriftelijk toe te lichten en
dat zoowel de verzoekers als zij, die bezwaren
hebben in te brengen, gedurende drie dagen
voor evengemeld tijdstip ter Secretarie der ge
meente, in de gewone bureau-uren, van de ter za
ke ingekomen schrifturen kennis kunnen nemen.
Sueek den 17 April 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
ze evolutie niet
Wat vooral opmerkenswaardig is bij deze
wisseling, dat het gezag der gewoonte, van het
woord, van de omgeving, bij iederen stap voor
waarts een deel van zijn invloed verliest.
Banden worden verbroken, wetten veronacht
zaamd, beloften minder zwaar gewogen, betrek
kingen verzwakt. De mensch, als ieder na
tuurwezen, voor de vrijheid geboren, in het
gezag opgegroeid, zoekt het pad terug dat weer
voert naar den staat der vrijheid.
Hoelang zullen de paaschhouders bij usance
nog volhouden Hoelang nog zullen de pries
ters blijven aanhouden om deze drenkelingen
in het geloof te masseereu, ten einde de levens
geesten weer op te wekken Zij zijn immers
verdronken? voor goed verloren? Wanneer de
koers der waardeering is gedaald tot nul, kan
alleen kunstmatige opdrijving vooreen korten tijd
nog een denkbeeldige waarde scheppen de
beurslui zijn echter op hun hoede voor den
windhandel.
Wanneer het volk zijn geloof aan de waarde
van een koningshuis voelt begeven, zijn geen
priesters van het royalisme bij machte de da
ling tot het nulpunt te bezweren alle poging
is te vergeefs; wanneer men van resultaten
mag spreken, is het eenig resultaat van de kort
stondige opwinding, dat men de nog niet ge
heel verteerde kooltjes uit de asch nog eens
door ’t vuur laat gaan.
Wanneer de liberale economie in de prak
tijk niet voldoende is gebleken en de een na
den ander zijn vertrouwen op deze leer voelt
zinken, heeft het verbeterd liberalisme niet die
kracht van aantrekking om de wankelmoedigen
terug te brengen. Ze houden alleen nog hun
I paschen, omdat ze niet durven breken met de
I 11J
APVERTENT1EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 71;1 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
In de Prov. Gron. Ct. wordt het bekende
liberale manifest in gunsligen zin besproken.
De grootste verdienste van het stuk ligt, vol
gens het blad, in het feit dat het om ’t ver
schilpunt in den boezem der hervormingsgezin-
den niet voorzichtig en handig heendraait, maar
het eerlijk onder de oogen ziet, om zijn om
vang te peilen, dien terug te brengen tot de
juiste afmetingen. „Het ware onoprecht*, luidt
hef open en rond, „bet verschil weg te cijfe
ren ot te bemantelen, dat bij de overweging
van het belangrijk onderdeel der toekomstige
liberale staatszaak, ’t welk door de sociale wet
geving wordt ingenomen, in de kringen der
bervormingsgezinden aan den dag treedt.*
I Naast hen die vol vertrouwen en zonder aar-
1 zeling op dat gebied den arbeid willen voort
zetten, worden anderen aangetroffen die den
nadruk leggen op de omzichtigheid hier in ’t
oog te houden. Maar dat in dit langzamer of
sneller tempo voldoende grond ligt om uiteen
te gaan, ontkennen de onderteekenaars, en vol
gens de Pr. Gr. Ct. staan zij hier sterk.
Het blad wil de oude grieven niet op nieuw
voor den dag halen juist in het zorgvuldig
vermijden van alles wat tot het vergrooten der
oude menschen er ook tegen in wonden kan strekken, ligt de eerste voorwaar-
i de van herstel. En het is een verdienste van
I dit stuk dat daarin alle bitterheid is terugge-
1 zon-
leven, is het de herinneringsstond aan het I der dat op iemand de schuld wordt geladeu.
a PA L - - 1 T rv f* rl r\ er 1 v 1 Izv w 4* r\ w i 1I- zl r» zx z» w - I n 4 zx te m
i In onzen tijd is paschen
OT ,1 WO
i
-v i r x -I ult blUK uiu uaa.nu uue unaemeiu is ter
OEEKER COIRAV
I or, -l a. -x- j
