FBI
MEl'W'S- B Ifflmi™ TOOR B
fflEOT i Iff IRROiWISSEIEÏT SM. I
No. 60.
T W E E-E N-V IJ F T I G 8 T E J A A R GF A. N €1.
1897.
DE GEWELDSTAAT.
hooi.
F.
ijgM
JAARMARKT of KERMIS
W O E IV <A
88 JULI.
i steld ter vervanging van heerschappij en go- iingen
IV.
lings enz
n kracht
'AAR.
iMA.
ien met
U I T DE PERS.
Het oud-liberalisme trekt zich terug in bui-
vanille!
1 het or<
Deze CO XJRANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franco
ia te zenden.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
son met zijn warm hart voor een liberale her»
Pierson, die zelf door de
daad op belastinggebied een sprekend getiü-
r
5
KEN ca
Cursui
School
efd aan-
htg. van
>e Zijl-
duinen)
(overt.
wedo.
Wopk-
laau to
i 16 tot
e, d. r.
trijp -
i Slump
Rijpma
o, z. v.
;e Gauw
wart en
DAM.
Juli.
881’/».
225/,
98“/„
63»/,.
86‘/4
21%,
W’/s
van de wetmen weerstaat er het kwade
met macht of geweld, men heeft er geen
militie, kent er geen oorlog, geen rechtbank,
geen eed, geen voorrechten, geen uitbuiting,
geen a-jjk óf arm, hoog of laag, geen heersehers
i en voornamen, geen staten en geen nationale
voornamen, geen staten en geen nationale
grenspalen.
De beschouwing volgens welke de vijandelij
ke stemming, der onderdanen jegens hun regee- gemeente Sneek, brengen ter openbare kennis
ring, karakteriseerend is voor het wezenlijk be- v°lgende
staan eener disharmonie tusschen weerzijdsche
belangen, wordt door verwijzing naar de wet
telijke zijde van den Staat, de Staats-grondwet,
niet weerlegd, veeleer versterkt. Waar ter
wereld men aanspraak maakt op iets als „recht,*
daar bestaat juist de harmonie niet, maar een
strijd van belangen, een partij-geest, strijdlust
en vijandschap. Van sommige rechten, b. v. de
feudale heerenrechteu, valt dit karakter bij
vluchtig zien reeds in ’t oog, omdat ze duide
lijk uitdrukken wat men verstaat onder voor
rechten, bevoegdheden der machthebbers om
de zwakken uit te buiten. Wat echter de
rechten der zwakken betreft, ze zijn, waar ze
meer inhouden dan frasen en illusiën, niet
meer rechten der zwakken, maar rechten, die
als alle rechten door macht moeten ver
overd en door macht moeten beschermd worden.
Indien twee partijen, wier plannen met elkaar
strijdig zijn, met elkander in botsing geraken,
althans elkander bedreigen en de behoefte ge
voelen elkaar te beoorlogen of te vermijden,
zoo zoeken ze naar een overeenkomst, gebaseerd
op hun onderlinge machtsverhoudingen, die
uitdrukt aan welke zijde de overmacht is en
in welke mate. Rechten heeft men dus niet
anders op te vatten dan in den zin van door
macht verkregen uitkomsten welke door de auto
riteit zijn gesanctioneerd.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS van
Sneek, herinneren, naar aanleiding van artikel
18 der wet van 4 December 1872 {Staatsblad
no. 134), de ingezetenen
dat steeds aan degenen, die zich daarvoor
aanmelden ter Secretarie der gemeente, gele
genheid wordt gegeven tot kostelooze inenting
en herinenting.
Sneek, den 23 Juli 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEW1TZ, Secretaris.
KENNISGE VING.
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
provincie Friesland,
Gelet op art. 11 der wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad no 87);
Brengt ter kennis van de belanghebbenden
dat, ingevolge besluit van Gedeputeerde Sta
ten dier provincie van den 22 Juli 1897, no. 38,
le afdeeling J
1°. de jacht in de provincie Friesland zal
worden geopend op Woensdag den 11 Augus
tus a.s.voor zoover betreft:
a. het schieten van eenden en het vangen
van eendvogels in eene eendenkooi of in een
daarmede gelijkstaand toestel, een halfuur vóór
zonsopgang
b. het schieten van ander waterwild, als
duikers, waterhoenders, watersnippen, schrieken,
kemphanen, strandvogels, wulpen en plevieren,
op alle wateren en hunne oevers, zoomede langs
de kusten, moerassen, petten, plassen eu sloo-
ten, met zonsopgang
2°. de onder a en b vermelde jacht, uitge
zonderd het vangen van eenden in eene eenden
kooi of in een daarmede gelijkstaand toestel, zal
worden gesloten op Woensdag den 8 Septem
ber a.s., wat betreft het schieten van eenden
een halfuur na zonsondergang en van ander wa
terwild met zonsondergang.
En zal deze op de gebruikelijke wijze wor
den afgekondigd en aangeplakt.
Leeuwarden, den 23 Juli 1897.
(get.) Van HARINXMA thoe SLOOTEN.
Sneek, den 27 Juli 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWTTZ, Secretaris.
weid; vrije zedelijkheid, liefde, neemt de plaats
j in van de wet
niet
Van Laötsè’s uitspraken verdienen in ’t bi-
zonder nog de volgende te worden vermeld
met betrekking tot ons onderwerp, despannen-
de verhouding tusschen overheid en volk
Zijn de paleizen zeer prachtig zijn de vei
lden zeer woest en de schuren zeer leeg. Bonto
kleeren aantrekken, scherpe zwaarden omgor-
den, zich vullen met spijs en drank, kostbare
kleinoodiën hebben in overvloed, dat is pron
ken met diefstal, waarlijk geen Faö hebben
Waar legers zich ophouden, gaan distelen en
doornen opde gevolgen van groote oorlogs
tochten zijn zeker kommer-jaren. De goede
overwint en daarmee genoeg. Hij waagt het
niet geweld te gebruiken. Hij overwint en
is niet trotsch overwint zonder te triomfeeren
overwint en overschat zich zelf niet; hij over
wint omdat hij niet anders kan overwiut en
maakt geen gebruik van zijn macht
De schoonste wapenen zijn ongelukswerktui-
gen, alle wezens zijn er afkeerig vandaarom,
wie Faö heeft hanteert ze niet Wapenen
zijn werktuigen van ongelukkigen, niet van
wijzen Hoe meer verbodsbepalingen en
i beperkingen het rijk heeft, destemeer het volk
verarmthoe meer scherp gereedschap het volk
heeft, destemeer wordt het land verontrust, hoe
meer het volk zich toelegt op luxe, des te zon
derlinger zaken opkomen hoe meer wetten en
verordeningen worden afgekondigd, des te groo-
ter het aantal roovers en dieven zijn zal. Daar
om zegt de heilige mensch Ik blijf onzijdig
en het volk verbetert zich vanzelfik blijf
rusten en het volk wordt uit zich-zelf redelijk.
I Wiens regeering recht rampzalig is, diens
volk komt flink omhoog wiens regeering over-
heerschend is, diens volk geraakt iu verval
Het volk hongert, omdat zijn overheid te veel
vraagt voor eigen vertering. Derhalve hongert
het. Het volk is moeilijk te regeeren (is weer
spannig) wijl zijn overheid bemoeiziek is.*
Voor deze anti-staatsgezinde neigingen be
hoeven we echter niet te gaan snuffelen in
boekerijen van ver afgelegen staten. In onze
onmiddellijke omgeving, in het populairste van
alle schriften, in het „boek der boeken*, hoofd-
zakelijk in zijn beste deel, het nieuwe testament,
zijn deze neigingen overvloedig op te merken.
Ja, de Staat, die zich met zoo groote voor
liefde „christelijk* noemt, heeft zoo weinig
recht op dien naam, dat men in het evangelie
voor de regeeringloosheid een geheel arsenaal
van strijdmiddelen in voorraad heeft.
Het is een der verdiensten van Leo Tolstoi,
op het christelijk anarchisme de aandacht te
hebben gevestigd, dat door de in liefde dienende
staatspapen was doodgezwegen of uitgelegd zóo,
dat het onzichtbaar bemanteld was. In de
i menschenmaatschappij welke Jezus voor oogen
I heeft als zijn ideaal, het „koninkrijk Gods* en
waaruit al zijn de zedeleer betreffende opmer
kingen en lessen geput zijn, worden vredelie
vendheid en broederlijkheid naast elkaar ge-
L
B E K E N D M A KING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek maken bekend, dat de
j alhier dit jaar begint op Vrijdag den 13den
Augustus, des morgens acht uur, om te eindi-
i gen op Vrijdag den 20sten Augustus d. a. v.
des morgens acht uur, en dat vóór den 22sten
dier maand alle kramen, disschen, tenten enz.
zullen moeten zijn afgebroken en weg-geruimd.
Tevens wordt herinnerd aan art. 12 der Al-
gemeene Politie-Verordening, waarbij is bepaald:
dat niemand eene tent, kraam, tafel of iets der
gelijks op den voor den openbaren dienst be.
stemden grond mag opslaan of daarop uitstal.
Het in ons vorig nummer vermeldde minis-
terlijstje schijnt juist te zijn. Het bestaat uit
liberalen van verschillende nuance. De hh.
Goeman Borgesius, Lely en Cremer zijn leden
der vooruitstrevenden liberalen groep, de hh.
Pierson en Cort van der Linden behooren tot
de meer gematigde, maar niet minder verklaar
de vrijzinnigen, de heer De Beaufort is een
oud-liberaal. Van de beide militaire ministers
is de heer Jansen, minister van marine, een
oud-lid van ’t kabinet Van Tienhoven-Tak van
Poortvliet, terwijl de heer Eland zich nooit op
politiek gebied heeft bewogen, maar, gelijk uit
I nadere mededeelingen blijkt, een overtuigd
voorstander is van den persoonlijken dienst
plicht en steeds heeft geijverd voor de levende
strijdkrachten.
stig de aanwijzing van den Marktmeester of, vormings-politiek
r Tl ZA Tl lof Tl t Z1 Tl 1 Cl rt Tl I ro -1 A n IA L r. ^-1 -1 11 i
genis van zijn hervormingsgezindheid afiegde,
die als een der onderteekeuaars van het mani
fest der 83 liberalen op den voorgrond stelde,
dat de liberale partij ook voor de toekomst
een hervormingspartij behoort te zijn, maar
die tevens van zijn zelfstandigheid blijk gaf
Pierson, de man bovendien, die de aanvoerder
kan genoemd worden in den strijd der liberale
partij tegen de door katholieken en anti-revo-
lutionairen aanvaarde beschermingspoiitiek.
Ook over de overige ministers laat het blad
zich welwillend of met groote hartelijkheid uit.
Van de hh. Borgesius, Cort van der Linden
en Lely verwacht zij maatregelen tot hervor
ming op sociaal gebied, terwijl zij van mr.
Cort van der Linden voor de hervorming vau
ons burgerlijk recht goede verwachtingen koes
tert. De heer Cremer is bekend door zijn door
wrochte adviezen op koloniaal gebied zijn
practischo zin is een waarborg tegen onbe
kookte proefnemingen. Van generaal Eland
kan zeker een voorstel tot invoering van den
persoonlijken dienstplicht verwacht worden.
Eindelijk zal de portefeuille van buitenland-
sche zaken ongetwijfeld bij mr. De Beaufort
in uitnemende handen zijn. Werd deze bij de
verkiezingen als „oud-liberaal* door de „voor
uitstrevenden* bestreden, zijn verzoenende rede,
onlangs in „Vooruitgang* te Amsterdam ge
houden, bewijst dat men ook op zijn steun mag
rekenen bij verschillende belangrijke hervormin*
gen, die van het nieuwe kabinet mogen wor
den verwacht.
Het blad eindigt aldus
„Dit kabinet, dat wij van harte welkom hee»
ten, kan een vruchtbaar kabinet zijn en op
menig gebied de hervormingen schenken, die
een eisch des tijds mogen worden genoemd.
Met belangstelling zien wij uit naar het pro
gramma, dat het bij zijn optreden zal ontwik
kelen.
Om vruchtbaar te kunnen werkzaam zijn,
zal het echter op den steun der aaneengesloten
liberalen moeten kunnen rekenen. Vooral bij
de verhouding van de getalsterkte der verschil
lende partijen in de nieuwe Kamer zal deze
aaneensluiting meer dan ooit plicht wezen. Dat
dan allen van deze overtuiging diep doordron
gen mogen zijn en daarnaar handelen!*
De Telegr. achtte mede den heer Pierson den
aangewezen persoon om een kabinet te v.ormen,
waarin de bij de stembus tijdelijk herstelde
eenheid der liberale partij bestendigd en be
lichaamd werd, dat in genoegzame mate voor
uitstrevend zou zijn om bij den linkervleugel
dier partij duurzaam steun te vinden en waarin
toch ook het oud-liberalisme vertegenwoordigd
bleef. De Hagenaars vinden hem een radicaal
en de Amsterdammers een conservatief; de
waarheid zal wel zoowat halverwege liggen.
In ieder geval zijn zijne pogingen met den ge-
wenschten uitslag bekroond. De hh. De Beau
fort en Borgesius samen in óen ministerie,
het is een monument van het herstel der libe
rale eendracht.
Dat die eendracht echter niet gekocht wordt
ten koste van de vooruitstrevendheid der ge
avanceerde groep, daarvoor kan, naar ’t blad
meent, het overwicht der geavanceerden in de
n j combinatie waarborg geven. Immers niet alleen
Quabnceert dit kabinet als ia getalsterkte vormen zij de meerderheid, maar
een vrijzinnig hervormingskabinet, niet eenzij- zij komen aan het hoofd van die departemen-
dig samengesteld,en is van oordeel dat het ten, waar het meest aan gelegen is.
voldoet aan den eisch van het oogenblik. Zij I Het oud-liberalisme trekt zich terug in bui-
noemt de keuze van den heer Pierson, de man tenlandsche zaken, dat vanzelf het langst bui-
die het samenstelde, een zeer gelukkigePier» ten de democratische strooming blijft, de heer
ADVERTENT1EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents
voor eiken regel meer 7 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen bij
den uitgever.
van goederen hebben, dan overeenkom-
bij ontstentenis van dezen, van de Politie en
na voldoening van het marktgeld.
Sneek, 20 Juli 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
SI
SEES
I 1‘
1 .v st io- d
F 35.00.
14.50 i
3]
w
7»
Cts.
2
0
ilkER ('01 RAI
^«4
es steedj
