e
ra«S- MlWfflHLIII I'tllll III!
«EflEEKTE EX HET jUROSMSSSIEIT SSEEL
1 w
i Ai
I
DE GEWELDSTAAT.
F
No. 67.
T W E E-E N-V IJFTIG8TE J A A Rd A N a.
1897.
sa
.7
ZATEHDAG
L.
XI.
BINNENLAND.
T
!,50
den hevigen regen het programma eeuige wij-
:eur
:eur
feh:
.00,
.00,
t.
Bij deze Courant behoort als Bijblad Feuil-
leton-nummer 253.
:ilo.
rd
ha
len,
'60
0 a
a
SN.
2,00
,00,
ADVERTENT1EN van 1 tot 4 regels, gewone letter, 40 Cents,
voor eiken regel meer 7 */4 Cents. Bij abonnement is de prijs
belangrijk lager. Voorwaarden daaromtrent te vernemen by
den uitgever.
BEKENDMAKING.
BURGEMEESTER en WETHOUDERS der
gemeente Sneek brengen ter openbare kennis,
Carl
ren met die van het andere en omdat de ge-
weldstaat het wapen der uitbuiters is. Wie
heden ten dage belang heeft bij den krijg, het
zijn enkel de regeeringen en bepaalde lagen
der bevoorrechte klasse. Regeeringen willen
aan ’t roer blijven, regeeringen hebben geld
noodig, regeeringen kweeken gaarne millionairs
en ondernemen daartoe oorlogen! Bankiers
kunnen door oorlogen enorme sommen verdienen,
industrieelen hopen dat een glorierijke kamp
van hun Staat de concurrentie van het buiten
land zal vernietigen of bepaalde invoerrechten
zal afschaffenleveranciers verwachten van den
oorlog groote zaken, partijleiders hebben even
eens hnn idealen, officieren willen vooruit.
Zulke belanghebbenden dringen daarom op oor
logvoeren aaneen deel der pers is hun gene
gen, politici en journalisten brouwen idealisti
sche frasen ter verheerlijking van den krijg, de
gesuggereerde menigte bazelt van een publieke
opinie®, het atavistisch moordinstinct ontwaakt,
de chauvinistisch opgevoede jeugd verspreidt het
gif en door de troepennatuur aangezet heft
de „natie® haar oorlogsgebrul aan.
Wat alzoo in de moderne maatschappij deu
oorlog aankweekt, is de geweldstaat met zijn
politieke- en economische eigenschappen, zijn
heerschappij, zijn militarisme, zijn splijting in
uitbuiters en uitgebuiten, zijn massale ellende
op geestelijk en zedelijk gebied. Was er geen
uitbuiting en geen heerschappelijke organisatie
der volkeren, dan zou de oorlogsfurie verban
nen zijn. Individuen en volkeren zouden in
vreedzamen arbeid zich vereenigen, hun hoog
ontwikkeld produktie-vermogen zou algemeene
welvaart brengen en daar niemand meer legers
van slaafsche vertegenwoordigers vond, doch in
het veld alleen zou staan indien rooflust hem
daartoe dreef, zoo zouden enkel narren een po
ging doen, hun vreedzaam verworven goed in
te ruilen tegen de moeite en de gevaren van
den oorlog.
hebben de Staten tegenstrijdige belangen? Om- i
dat de uitbuiters van het eene volk concurree- gelijks, behalve des Zondags, zullen mogen
uuguuoiuuu jesteit hartelijk welkom en sprak de hoop uit,
dat de lange jacht slechts twee dagen j j
week, namelijk Dinsdags en Zaterdags, zal stige indruk "mocht krijo-en
II
van
-
de volgende
KENNISGE VING.
De COMMISSARIS der KONINGIN in de
provincie Friesland,
Gelet op art. 11 der wet van 13 Juni 1857
(Staatsblad no. 87)
Brengt ter kennis van belanghebbenden
dat, ingevolge besluit van Gedeputeerde Sta
ten van 12 Augustus 1897, no. 48, le afdee-
ling J, de opening van alle jachtbedrijven, ge
noemd in art. 15 dier wet, zal plaats hebben
op Zaterdag 18 September e. k., met zonsop
gang, met uitzondering van de jacht op hazen
en fazanten, waarvan de opening wordt be
paald op Zaterdag 2 October d. a. v., met zons
opgang, een en ander echter onder bepaling
1 dat het jagen met geweer met of zonder
staande honden of brakken en het schieten van
waterwild slechts drie dagen der week zal zijn
geoorloofd, n.l. Maandags, Dinsdags en Zater
dags, uitgezonderd van Woensdag 20 October
tot en met Vrijdag 12 November e. k., gedu-
Geldige stemmen 3915. Gekozen
Quarles v.
1 d- l'
.etje I
fetra i
Naar het Hand, meldt, zal door den minis
ter van binnenlandsche zaken waarschijnlijk de
Armenwet het eerst aan de orde gesteld wor
den. Vermoedelijk zal worden voorgesteld een
staatscommissie te benoemen, die de gewichtige
hervorming der Armenwet kan voorbereiden.
inschrift„Ter nagedachtenis aan het verblijf'
van czaar Peter den Groote te Zaandam.®
De steen is een geschenk der Zaandamsehe
De burgemeester heette zijn czaarsche ma-
dat hij op zijn tocht langs den Zaan een gun-
i van het land. Hij
beval Zaandam in Z. Majesteits voordurende
welwillendheid aan.
De czaar dankte den burgemeester voor zijn
vriendelijke woorden en gaf zijn leedwezen te
kennen over het ongunstige weer, dat hem
echter niet had kunnen weerhouden, zijn twee
de bezoek aan Zaandam te brengen.
Toen begon de rijtoer.
Het weer klaarde intnsschen op en de heer
Grootes, als was hij czaar Peter in hoogst ei
gen persoon, werd door de talrijke menigte lui
de toegejuicht.
Om twee uur begon de vloot-revue in den
BinnenZaan. Wel hadden de pleiziervaartui-
gen, die aan de Oostzijde in linie geankerd la
gen, en vooral de versieringen door den stort
regen min of meer geleden, maar toch leverde
het op den schilderachtigen Zaan een vroolijk
en opwekkend schouwspel op, dank zij het
zonnetje, dat vriendelijk door de wolken kwam
kijken.
Om half drie begon de wimpeltocht naar den
pelmolen De Grootvorst. De aan den eigelij-
ken tocht deelnemende vaartuigen werden be
geleid door een tweetal stoombooten, waarop
de leden der commissie en genoodigden met hun
dames en met de leden der Zaanlandsche zeil
vereniging en hun dames.
De czaar en zijn gevolg begaven zich te
Zaandijk aan wal om zich in rijtuigen weer naar
Zaandam te begeven, terwijl de vaartuigen
weer langs denzelfden weg den teruchtocht on
dernamen.
Ondertusschen waren om kwart over twee
ën een 2500-tal schoolkinderen in het Volks
park bij elkaar gekomen. Vandaar begaven ze
zich in optocht door de gemeente naar den
Burcht, waar, opgeluisterd door de schutterij-
kapel onder leiding van den heer D. van ’t
Kaar, een groot kinderfeest plaats had. Dat
de kleinen zich kostelijk vermaakten, spreekt
wel vanzelf.
De fakkeloptocht met historische voorstellingen,
die Woendagsavond om half negen plaats had,
gaf o.a. te zien de aankomst van czaar Peter
als Pieterbaas. De czaar staat in de kleedij
van een Hollandschen varensgezel op de plecht
van een klein vaartuig in het vaartuigje be
vonden zich behalve de schipper eenige Rus
sische edellieden.
Ten slotte werd in het Volkspark een con
cert gegeven, terwijl in Café Suisse de vereeni-
ging Vondel opvoerde het door den heer G. J.
Honig vervaardigde gelegenheidsstukje „Pieter
Michaeloff.®
Met den trein van 1.15 kwamen in Zaandam
aan, de gezant Struive uit Den Haag, consul-
generaal W. Haehne uit Amsterdam en de
v. heeren Polotgoff, bijzondere afgevaardigde van
redactiën van dagbladen zijn verbonden, den czaar en ds. Gillot, beiden uit St. Peters-
betrekkingen af te breken. I Bij een bezoek van de Russische afgevaar-
len aan het czaar-Peterhuisje werd een ge
denksteen van wit marmer onthuld, die is aan-
De verdraagzaamheid die de leden der vrije
maatschappij elkander onderling bewijzen, mag
men bij de volkeren zonder Staat eveneens
verwachten in hun onderlinge verhoudingen.
Dit aan hen, die de geweldstaat beschouwen
als de schuts tegen vijanden van buiten.
Wat zou den leden eener vrije maatschappij aan-
leiding kunnen zijn om huns gelijken den oorlog
aan te doen? Zucht naar buit? Onbeschaaf
de volkeren, wier arbeid niét productief genoeg
is, ondernemen wel strooptochten. Doch men-
schen die op geestelijk, zedelijk en economisch
gebied een hoogen graad van ontwikkeling be
reikt hebben, waarmee we rekening mogen hou
den, gevoelen zeker geen neiging hun leven op
het spel te zetten en medetnenschen om te bren
gen om der wille van stoffelijke goederen, die
ze gemakkelijker en veiliger langs vreedzamen
weg kunnen verwerven. Tegen hun zin kun
nen zij niet in den oorlog geraken, wijl geen
heerschappij ze drijft. Reeds heden ten dage
valt de oorlog zeer weinig moer in den smaak.
Menig soldaat ging niet ten strijde indien hij
niet werd gedwongen. Moesten, in plaats van
staatkundige-onverschillige, onschuldige jon
gelui uit het volk, zij den kogelregen in en de
vermoeienissen doorstaan wier belangen bij den
oorlog betrokken zijn, dan zou er waarschijn
lijk geen oorlog meer worden verklaard. Oor
logen zijn heden ten dage nog slechts mogelijk,
omdat de oorlogszuchtigen vertegenwoordigers
hunner belangen vinden, die gedwongen of vrij
willig den wapendienst op zich nemen.
En gelijk de geweldstaat den oorlog met zich
brengt, zoo is weer de oorlog het bolwerk van
den geweldstaat. De staatsburgers die bevreesd
zijn voor een gewelddadigen aanval van binnen-
of buitenlandsche vijanden, rekenen thans nog
als volgens Mill de oude Grieken, Romeinen
en Engelschen deden Om de medeleden der
gemeenschap te beschermen tegen de roofzucht
van tallooze gieren, heeft men een roofvogel
van noode, die, sterker dan de overigen, deze
weet in bedwang te houden. Zoolang deze ge
zindheid nog blijft heerschen in onze maat
schappij, zal een staand leger en, tengevolge
van dien, een staatsregeering in wezen blijven.
Een vereerder van den geweldstaat, Lasson,
zegtOmdat elke Staat slechts eigen voordeel
zoekt ook tegen den anderen, is tusschen Staten
onderling de oorlog de natuurlijke toestand
De oorlog is een fundamenteels instelling van
den Staat en met dezen tegelijk in ’t leven
geroepen.®
Deze woorden, bedoelende den oorlog te ver
ontschuldigen door den Staat, vormen een der
zwaarste beschuldigingen tegen den geweldstaat,
tenminste voor die allen wien de oorlog een
gruwel is. „Wijl elke Staat slechts eigen voor-
L deel zoekt tegen de anderen.® En waarom
I
De uitslag van de Dinsdag gehouden ver
kiezingen voor een lid der Tweede Kamer in
een vijftal districten, noodig geworden door de
bevordering tot minister van de Kamerleden,
die voor die districten zitting hadden, was als-
volgt
Amsterdam VI. Geldige stemmen 2364.
Herstemming tusschen J. W. Geertsema (lib.)
met 774 en mr. Th. Heemskerk (a.-r.) met 844
stemmen C. V. Gerritsen (rad.) verkreeg 679,
A. L. van Hasselt (chr. hist.) 51 en mr. S. v.
Houten (lib.) 16 stemmen.
Delft. Geldige stemmen 1319. Gekozen mr.
H. A. van der Velde (a.-r.) met 1195 stemmen.
W. C. Cornelissen (r. k.) had 124 stemmen.
Enschede. Geldige stemmen 7935. Herstem
ming tusschen J. H. ter Veer (r. k.) die 3238
en H. H. van Kol (soc.-dem.) die 2589 stem
men had. Mr. G. Jannink (lib.) verkreeg 1653,
jhr. J. D. Six (chr. hist.) 199 en P. v. Vliet jr.
(a.-r.) 256 stemmen.
Zutfen. Geldige stemmen 5439. Gekozen
mr. H. Goeman Borgesius (lib.) met 3365 stem
men. Mr. Th. Heemskerk (a.-r.) verkreeg 2074
stemmen.
Lochem.
C. Lely (lib.) met 3558 stemmen.
Ufford, (a. r.) had 357 stemmen.
Deze CO LEANT verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
Abonnementsprijs voor 3 maanden 1.franco per post ƒ1.25.
Alle brieven en stukken, uitgave of redactie betreffende, franc#
in te zenden.
Volgens het Volksblad is door den hoofd
commissaris van politie te Amsterdam een dag
order uitgevaardigd, waarin aau alle ambtena
ren of beambten der politie ten strengste wordt
verboden, voortaan eenige inlichtingen aan de
vertegenwoordigers der pers te geven.
Ook zou hij den ambtenaren en beambten
der politie, die in eenige betrekking staan met
dagbladen of omgang hebben met personen, die
aan i
in hun eigen belang hebben aangeraden, die i burg.
Ir;
I digd
Omtrent de Czaar-Peterfeesten te Zaandam d:-1,
meldt men van daar, dat door den aanhouden- I gebracht in den zijmuur van den steenen man-
2 j waarmee in 1895 czaar Nicolaas II het
ziging heeft ondergaan, terwijl ook het aantal huisje heeft doen omgeven.
bezoekers daardoor maar klein, de feestvreugde 1 T
zeer getemperd was. 1d --o.
Om half twaalf arriveerde de czaar met ge- Russisch en in het Nederlandsch het volgende
volg in kostbare costuums ten stadhuize, in een
rijtuig, getrokken door vier schimmels en om-
stuwd door herauten en de lijfwacht te paard.
De vestibule van het stadhuis was met fraaie burgerij, dat door den burgemeester plechtig
tel.
De steen, die versierd is met de wapens
van Rusland en van Zaandam, draagt in het
-
rende welken tijd genoemde jachtbedrijven da- bloemen en heesters versierd.
worden uitgeoefend
der week, namelijk Dinsdags
mogen worden uitgeoefend.
En zal deze op de gebruikelijke wijze wor
den afgekondigd en aangeplakt.
Leeuwarden den 13 Augustus 1897.
De Commissaris der Koningin voornoemd,
(get.) Van IIARINXMA thoe SLOOTEN.
Sneek den 19 Augustus 1897.
Burgemeester en Wethouders voornoemd,
ALMA, Burgemeester.
BENNEWITZ, Secretaris.
o
KER (OIRA’i
I
G
I
c
if.
5 23»
r20*
8 50
7
77
7 20
8
8
8 15
8 35
8 45
■kje
Ype
ieu-
r
I
2°.
