Plaatselijk nieuws.
Binnenlandsch Nieuws.
INGEZONDEN.
r
L
ff
I
1
Ook
Directeur-Boekhouder
-
3
r
I
1
1
Pi
g'
v
g
d;
ir
P
b
e:
A
B
z
c
Frankrijk moet in Tonkin, op de grenzen
van China 7000 soldaten samengetrokken heb
ben, terwijl een versterkt eskader in de nabij
heid is.
FrankrijkEngeland. Betreffende de quaes-
tie tusschen deze rijken over de veroveringen
in West-Afrika, waarover wij in ons vorig
nummer uitvoeriger spraken, is nog weinig
nieuws te zeggen.
De Fransche regeering, ondervraagd door
den Engelschen gezant, zegt, niets te weten
van eene bezetting door Fransche troepen van
streken, waarop Engeland recht heeft.
Mijnheer de Redacteur
Naar aanleiding van enkele zinsneden, voor
komende in ’t hoofdartikel van Uw nummer
van Zaterdag j.L, het volgende:
Ik ben ’t geheel eens met den schrijver
van dat artikel, dat èn goede muziekuitvoerin
gen èn degelijke tooneelvoorstellingen een be-
schavenden, veredelenden en dus weldadig
werkenden invloed uitoefenen, en dat het daar
om zeer te betreuren is, dat zooyelen onzer
minder bedeelde natuurgenooten bijna nooit in
de gelegenheid zijn, daarvan te profiteeren.
China. Eindelijk schijnt de Chineesche lee-
ning toch tot stand te komen. Engeland en
Duitschland zullen te zamen 16 millioen pond
sterling leenen aan het rijk der langstaarten.
Engeland, eerst schijnbaar door Rusland en
Duitschland op den achtergrond gedrongen,
moet toch groote voordeelen in China behaald
hebben: een spoorweg door Yunnan, het open
stellen van rivieren en de belofte, dat China
geen grondgebied zal afstaan.
door commissarissen voorgedragen de heerenTh. Bos-
huijer, L. J. Krook en Mr. M. C. Nijland.
Aan den Heer Tj. Hommes alhier, is, in den
wedstrijd voor de versiering van enkele stadsgedeelten
te ’s Gravenhage, uitgeschreven door het Uitvoerend
Comité van de Inhuldigingsfeesten, o. a. een prijs
toegekend voor versiering van een heerenhuis of boven
en benedenhuis.
Door eene nieuwe regeling der lessen, waarbij on
derricht in het knippen van beddegoed. en eenvou
dige kleedingstukken (voornamelijk onderkleeding,)
wordt gegeven, is het getal leerlingen van „Arbeid
adelt” met ruim 20 vermeerderd, zoodat genoemde
Vereen, genoodzaakt is, naar meer hulp uit te zien.
Wie der Sneeker Damesonverschillig van welken
leeftijd of welke richting, zou willen medewerken?
Wie eenige praetische bekwaamheid bezit, kan verze
kerd zijn van een welbesteden Woensdagavond.
Zou eindelijk de quaestie over goed drinkwater
hier en in andere Friesche plaatsen eens de gewenschte
oplossing vinden? De heer Eijdman van Delft zocht
eerst een prise d’eau op Terschelling of Vlieland.
Boringen op die eilanden gaven echter geen voldoend
resultaat. Nu wil deze heer drinkwater bereiden uit
zeewater, voor Harlingen, Bolsward en Sneek. De
kosten worden op ƒ450.000 geraamd.
Oldéboorn. In eene Maandag 1.1. bij den kas
telein Wijbenga alhier gehouden vergadering, die nog
al druk bezocht was, is het hier op 1 Sept, te hou
den kroningsfeest finaal geregeld. Behalve school
feest, verschillende volksspelen. Ook is besloten een
muziekcorps te engageeren en zoo mogelijk, des
avonds eenig vuurwerk af te steken, terwijl gymnas
tische spelen den dag zullen opluisteren.
Het bestuur, waaraan de regeling van een en an
der is opgedragen bestaat uit de heeren C. J. van
der Veen, R. Fennema, J. Raadersma, T. Hoeneveld,
O. Akkerman, K. Aarts, A. de Boer en J. Folkertsma.
Harlingen. Door de rijksveeartsen P. C. Buy-
terse, alhier, en H. C. Pol te Witmarsum, werden
in den laatsten tijd bij verscheidene veehouders vele
runderen ingespoten met tuberculine, om te onder
zoeken of dat vee ook lijdende is aan tuberculose, (gor
tigheid). De overeenkomst dezer ziekte met de te
ring bij den mensch en het gevaar van overbren
ging der ziekelijkheid, door het drinken van melk,
afkomstig van besmet vee, geven aan deze bewerking
groote belangrijkheid, aangezien deze proef gelegen
heid geeft om de verdachte en zuivere koeien te onder
scheiden en daardoor de eerste af te zonderen en niet
tot aanfokking te bestemmen.
Beetsterzwaag. Maandagmiddag werd door eenige
jagers alhier jacht gemaakt op de wilde varkens,
welke hier in den omtrek de grond doorwroeten.
Al spoedig werd er een door de drijvers, die de
bosschen ten zuiden der Walle doorkruisten, opgejaagd.
Vijf schoten werden op het dier gelost, echter zonder
resultaat. Het varken was de jagers te vlug af en
verdween in postelijke richting in de bosschen.
Bolsward. Onderlinge verzekeringen zijn doorgaans
voordeelig. Dat bleek hier Dinsdag op de jaarlijksche
vergadering der Spiegelglas-Verzekering-Vereeniging.
De vergadering was slecht bezochtslechts 13 van
de 86 verzekerden waren opgekomen. De gunstige
resultaten en ook de belangelooze bemoeiingen van
het bestuur, hadden op meer belangstelling aanspraak
kunnen maken. Uit het verslag van den secretaris
bleek, dat thans in het geheel 119 polissen uitge
geven werden onder 86 eigenaars. Negen nieuwe
polissen werden uitgereikt. De rekening van den pen
ningmeester wees aanontvangsten 1748.647a en
uitgaven ƒ192.06. Voordeelig saldo 1556.58*/a. Bij
de vorige rekening was er een voordeelig saldo van
ƒ1525.871/,. De vereeniging is dus financieel 30.71
vooruitgegaan. En dat, niettegenstaande het vorige
jaar besloten werd om hen, die 12 jaar verzekerd
waren geweest, 90 reductie op hunne premie toe
te staan. Sommigen behoefden daarom maar zeer
weinig aan premie te betalen, o. a. een eigenaar van
twee groote winkelhuizen 48 cent per jaar voor zijne
beide gebouwen.
In het afgeloopen jaar had men slechts twee onge
lukken met spiegelruiten.
De heer M. Oosterbaan, aan beurt van aftreding
als bestuurslid, werd met algemeene stemmen herkozen.
Akkrum. Dinsdag werd hier een der meest ge
achte ingezetenen, de heer Sj. B. Hijlkema, bijna 86
jaren oud, begraven. Hij heeft een nuttig en welbe
steed leven achter den rug. Hoewel oud van jaren,
was de overledene tot op het laatst werkzaam voor
de plaats zijner inwoning. Ruim 30 jaar was hij
een nauwgezet raadslid en vele jaren een bekwaam
wethouder. Hij was Jde vraagbaak voor velen. De
deelneming was zeer groot bij den tocht naar den
doodenakker.
Duitschland. Wie eenigszins bekend is met
de concurrentie tusschen de verschillende mo
gendheden, weet ook, dat èn Engeland, èn Ame
rika, èn Duitschland, èn Frankrijk jaarlijks
groote sommen besteden voor één of meer der
stoomvaartmaatschappijen, die de gemeenschap
tusschen Europa, Amerika en het Oosten on
derhouden.
Die maatschappijen moeten daarbij echter
aan verschillende verplichtingen voldoenboo
ten laten bouwen, die in tijd van oorlog als
hulpkruisers kunnen dienen, de post overbren
gen en eene zoo groot mogelijke snelheid ont
wikkelen.
Vooral dat laatste maakt de subsidie bepaald
onmisbaar. Laten we een voorbeeld nemen.
De nieuwste boot der Noordduitsche Lloyd,
de Kaiser Wilhelm der Grosze, is 14,800 ton
groot, sterk gebouwd en kan meer dan 21
knoop per uur varen, zou dus, als de diepte
der zee zulks toeliet en de havens groot ge
noeg waren, (de boot is bijna 200 M. lang) in
40 min. de overtocht doen van Stavoren naar
Enkhuizen. De tegenwoordige snelvarende
postbooten hebben zoowat 70 min. noodig.
Had diezelfde stoomer nu machines voor 17,
in plaats van 21 knoop, dan zou ze nog niet
één vijfde meer tijd noodig hebben voor de
reis en meer dan de helft minder kosten aan
machines, steenkolen, enz. Ieder begrijpt dus,
dat subsidie noodig is.
Nu werd in den Duitschen Rijksdag de
bat gevoerd over het subsidieëren van de
booten der »Lloyd« naar het Oosten. Het
plan scheen eerst te zijn, alleen Antwerpen
aan te doen voor mail en goederen; velen ge
ven echter de voorkeur aan Rotterdam. Bei
de havens zullen dus wel om beurten worden
aangedaan.
De Duitsche regeering wil echter eerst voor
deelen bedingen, Rotterdam zal de vuur- en
bakengelden wel moeten verminderen. Onze
buren doen wel veel om hunne handelsvloot
te ontwikkelen!
Herstemming voor een lid van de Tweede Kamer te
Deventer. Uitgebracht 5664 stemmen.
Gekozen mr. A. van Delden (lib.) met 3425 stem
men. De heer Heemskerk (a.-r.) verkreeg 2229 stem
men.
Verkiezing-Provinciale Staten te Den Haag. Uit
gebracht 7614 geldige stemmen. Volstrekte meer
derheid 3808.
Mr. J. B. van Berckel 2560, M. de Mos 1343 en
dr. W. P. Ruysch 3711 st.
Derhalve herstemming tusschen Ruysch (lib.) en
Van Berckel (r.-k.)
Een zwervelinge. Zondagavond werd te Borger in
een bosch eene vrouw gevonden, die met twee kleine
kinderen onder den blooten hemel vertoefde en er
reeds twee nachten had doorgebracht zonder ontdekt
te zijn. Met een oude deken werden de kinderen
tegen den regen en de koude beschut. Op last van
het gemeentebestuur is zij naar het huis van bewa
ring overgebracht en Maandagmorgen is zij naar el
ders vertrokken.
Vondeling. Zondagavond, omstreeks 8 uur, is in
de Duvenvoordestraat te Haarlem gevonden een pakje,
inhoudende een levend kind van het mannelijk ge
slacht, ongeveer 14 dagen oud. Het werd naar het
St.-Elisabeths-Gasthuis overgebracht en overleed daar
den volgenden dag.
Een ontrouw beambte. De brievengaarder J. J. A.
0., te Gent, bij Nijmegen, is uit die betrekking ont
slagen wegens een aanzienlijk te kort (men spreekt
van ruim ƒ2000) en het plegen van valschheid in
geschrifte.
Hij bekleedde tevens de functie van Gemeente-se-
cretaris en de Raad besloot gisteren, hem alszoodanig
te schorsen.
Wel liefhebbers. Voor het baantje van kastelein
van de sociëteit «Unitas* te Vlissingen, waaraan een
jaarwedde van ƒ750 is verbonden buiten de emolu
menten, hebben zich 480 personen aangemeld.
Tegen de colporteurs. Het nieuwe artikel der Al
gemeene Politieverordening te Amsterdam, goedge
keurd in de Raadsvergadering van 9 Febr. 1.1. luidt
aldus
>Het is verboden op of aan den openbaren weg ter
verspreiding, aanbeveling, aankondiging of bekendma
king van gedrukte stukken of afbeeldingen zoodanig
te roepen of rond te gaan met zoodanig reclamemid-
del, dat de openbare orde verstoord of bedreigd of
den goeden zeden aanstoot gegeven wordt.*
Burg, en Weth. hebben het artikel reeds afgekondigd.
Bij Kon. Besluit is dr. O. Hofstede de Groot,
belast geweest met het geven van onderwijs in de
kunstgeschiedenis aan H. M. de Koningin, benoemd
tot officier in de orde van Oranje-Nassau. Behalve
deze onderscheiding heeft H. M. den heer De Groot
Haar portret in zilveren lijst vereerd, voorzien van
hare handteekening.
De »Prov. Gron. Courant* is Dinsdag begonnen
met eene morgen-editie uit te geven.
Inkuilen van kool. In de prov. Groningen wordt
reeds eenige jaren kool ingekuild. In den grond
wordt een langwerpig, vierkant gat gemaakt met
vlakken bodem, waarop de kool op de stronken
wordt gezet. Over het gat worden boonenstokken
gelegd en daarover natte graszoden. Daarover weer
eene flinke laag aarde. Geruimen tijd na Nieuwjaar
blijft de kool, welke langzaam doorgroeit, uitstekend
voor het gebruik.
Zachte winter 1845-46. De weersgesteldheid in het
begin van ’46 was zeer zacht. Den 28sten Febr.
werden aan den dijkgraaf van den Zuidplaspolder
bij Moordrecht (Z.-H.) versche groenten ten ge
schenke gegeveil. In de provincie Utrecht bloeiden
in Febr. de perzike- en abrikozeboomen en waren
reeds de doperwten verplant. Tuinman K. Volbeda
te Sneek had reeds den 16 Jan, op den kouden grond
capucijner erwten gezaaid deze stonden in de eerste
week van Maart 2 duim boven den grond. Den 23sten
Febr. werd bij Loon-op-Zand een vogelnestje gevon
den met drie blauwe zoogenaamde piepertjeseieren
en een nest met vier jonge merels. Den 26sten
Febr. werd in het bosch van den heer Hasselt te
Noordlaren de nachtegaal gehoord en vlogen daar
reeds de vlinders rond. Op het eil. Schouwen en
te Leek waren in de eerste week van Maart de
aardappelen reeds boven den grond. Te Oppenhui
zen stond reeds in Febr. bij W. Z. eene hortensia
met 4 bloemen te prijkenin hetzelfde dorp werden
den 12 Maart reeds kievitseieren gevonden. Te
Utrecht werd een bloemententoonstelling gehouden,
die den 9den Maart gesloten werd. In ’t laatst van
Maart was in Zeeland het koolzaad algemeen in bloei.
Toen was dus de winter veel zachter dan nu.
Candidaai-notarissen. Naar men verneemt, is de
regeering voornemens, in de eerste 10 jaren geen
examen voor candidaat-notaris te houden. Er is te
veel overvloed.
Brand in de Jan-Steenstraat te Amsterdam.
de beide mannen zijn overleden. Die brand heeft dus
4 slachtoffers gemaakt.
Een slachtoffer van het Carnaval. Te Buggenum
is in de Maas het lijk gevonden van een persoon,
welke nog gemaskerd was en die te Roermond carnaval
gevierd had.
Waarschijnlijk door de duisternis misleid, is hij te
water geraakt.
zelf eerst het woord had gevoerd, hield zijn
verdediger, mr. Labori de pleitrede, die wer
kelijk schitterend was opgestelddaarna sprak
Clémenceau namens het blad »l’Aurore<,« dat
de beschuldigingen van Zola had opgenomen
en zoo was het Woensdag al flink namiddag
geworden.
Onderwijl was de opwinding in- en niet min
der buiten het Paleis van Justitie ten toppunt
gestegen.
Binnen het Paleis ondervraagt een commis
saris van politie de verdachte personen en
werd de voorzitter der anti-semitische vereeni
ging verwijderd; en in den omtrek zijn alle
politieposten verdubbeld, terwijl de republikein-
sche garde compleet is opgesteld.
Nadat de zitting geschorst was, verklaarde
Zola niet in cassatie te zullen gaan.
De jury vergadert en beantwoordt alle vra
gen van den Adv.-Generaal bevestigend. Daar
op trekt het Hof zich terug om de straf te
bepalen.
Het hof veroordeelde Zola tot één jaar ge
vangenisstraf en jooo francs boete-, de eige
naar der „Aurore'' werd veroordeeld tot eene
gevangenisstraf van vier maanden en ook tot
jooo francs boete.
Zoo werd dus op Zola het maximum van
straf toegepast, omdat alle vragen door de
jury bevestigend waren beantwoord en dus
geen termen van verzachtende omstandighe
den werden aangenomen.
Natuurlijk groot tumult in- en later buiten
het Paleis, met den aankleve van dien: vecht
partijen, stokslagen en arrestaties.
Toen Zola om 7 uur 40 min. het gebouw
verliet, hoorde men natuurlijk verschrikkelijke
kreten tegen den veroordeelde.
Een cordon agenten beschermde het rijtuig.
Om 11 uur 45 min. was Zola in zijne wo
ning aangekomen.
Toen hij het vonnis hoorde, riep hij uit, op
de leden der jury doelende: >Zijn het dan
kannibalen.»
Naderhand was te Parijs alles kalm.
SNEEK.
Mevrouw AlbregtEngelman.
Een zeer goed bezette zaal, opgewekte gezichten
en vroolijke muziek, alle factoren om een voorstelling
naar wensch te doen slagen. En een feestavond was
het gisteren, in één woord. Vooraf ging: Talenten ge
boorte, van Legouvé, dat niet naliet vooral in de twee
laatste bedrijven indruk te maken, al is het stuk uit
den tijd. Was de Markies deRouillé bepaald goed te
noemen, in houding en gebaren, hij had zijn sonore
stem ook meê. En de Burggraaf Gontran de Silly
Het type van de jeunesse dorée van die dagen, op
gaande in futiliteiten, telkens de lachspieren in bewe
ging brengend met zijn verrukkelijk: hè, te pas of te
onpas aangebracht. Ook George Bernard had werkelijk
zeer goede oogenblikken, en kon verzekerd zijn met
enkele zijner gezegden applaus te zullen verwerven.
Vooral in onzen alles nivelleerenden tijd wil men wel
hooren: »A1 behoort men tot het volk, men kan toch
edelman zijn.* Hoeveel meer indruk nog moet dit ge
maakt hebben veertig jaren geleden, den tijd, dat dit
stuk speelt, onder een Louis PhilippeIn het tweede
bedrijf kwam de heldin van dezen avond op, dadelijk
met hartelijk applaus verwelkomd. Er zijn zoo van
die trekjes, welke terstond doen zien, dat men een
actrice van den eersten rang voor zich heeft. Op de
vraag tot haar gericht of George Bernard de zoon van
een boer was of van een advocaat, werd beide keeren
een: »ben je wijzer?* geantwoord, maar hoe geheel
anders was de intonatie. En dan het fijne tooneeltje
tusschen de Markiezin d’ Orbeval en vrouw George,
als deze laatste telkens weer op haar stoel wordt
neergezet om met haar verhaal voort te gaan en geen
woorden genoeg vindt om den lof haars zoons te
verkondigen, ’t Was éénig, met een streep, zooals
vrouw George zich uitdrukte. Ook Alice de Roche-
gune speelde met veel gevoel, misschien nu en dan
iets te overdreven. Zeker moet op de beschaafde uit
spraak van allen gewezen worden, een vereischte bij
menschen, die personen van den hoogsten stand heb
ben voor te stellen en waartegen wel eens op ons
Sneeker tooneel gezondigd wordt. Bij zulk een pover
aangekleed tooneel, als wij hebben, mag veel door de
vingers gezien worden, maar toch had men wel wat
te zeer tegen de mode van dien tijd, wat costumes
en wat grimeering betreft, gezondigd. Ons konden
ook de cylinder-hoeden, mode 1898 maar niet bevallen.
Men had juist, omstreeks 1850 een type, geheel af
wijkend van het tegenwoordige. Hoe het zij, het stuk
als geheel pakte, en dat was toch het voornaamste.
En wat te zeggen van de creatie van Ouwe Sientje
door Mevr. Albregt Engelman? In één woord koste
lijk. Zoo’n oud moedertje uit een hofje, door straat
jongens bespot want de jeugd is soms wreed
men zou commissaids van politie moeten wezen om
te kunnen zeggenja, zoo zijn ze, die oude vrouwtjes
zoo lang van stof, zoo seurderig, zoo uitweidende over,
de geringste nietigheden.
En daarop viel het scherm. Maar weer werd gehaald
en de heer Priester trad naar voren om een krans,
met de stedelijke kleuren getooid en den datum van
haar optreden alhier voorzien, en een couvert, welks
inhoud voor haar nu geen geheim meer is, aan Mevr.
AlbregtEngelman met eenige hartelijke woorden
aan te bieden. Voor haar was dit een verrassing van
eenige kunstvrienden maar voor het publiek de
keurige muziek, ook welwillend aangeboden.
Wij gingen onder een stortbui naar huis, maar ze
spoelde de herinnering aan dezen avond niet weg.
Dinsdagmorgen was de dienstbode van mevr, de
wed. V. alhier niet op tijd beneden.
Toen de laatste naar boven ging om te zien, waar
de meid bleef, vond zij deze bewusteloos te bed lig.
gen. De gaswalm, die haar bij ’t openen van ’t ka
mertje tegemoet kwam, verraadde al terstond wat de
oorzaak van ’t ongeval was.
Dadelijk aangebrachte hulp mocht er nog in slagen
de levensgeesten terug te roepen, die ongetwijfeld
geweken zouden zijn geweest, als men de deur van
’t slaapkamertje geheel gesloten had gevonden.
Bij den heer Houtman had jl. Woensdag een
ongeluk plaats, dat in den beginne erger scheen dan
’t eigenlijk was. De loopjongen n.l. bezeerde zich met
zijn mes zoodanig in de dij, dat men ’t noodig oor
deelde, terstond geneeskundige hulp in te roepen.
Twee doctoren, die spoedig ter plaatse waren, kon
den gelukkig constateeren, dat er hoegenaamd geen
levensgevaar bestond, ja dat de knaap met een dag
of drie vier wel weer op de been zou zijn.
Naar men ons meedeelt heeft de firma Dek
ker en Bouma alhier haar personeel, 12 man, vrijaf
gegeven, tot zich de dader komt aanmelden, die zoo
brutaal was, om ongevraagd met een stuk nieuwe
drijfriem van de firma naar huis te gaan.
De werkzaamheden in de fabriek moeten geen ver
traging ondervinden, aangezien men zich terstond
van tijdelijke hulp heeft voorzien.
In ons vorig nummer vergaten we mee te deelen,
dat alle 16 candidaten van de rijksnormaalschool al
hier, die opgingen voor de acte Nuttige Handwerken,
zijn geslaagd. Ongetwijfeld een eer voor de betrok
ken onderwijzeres, die voor de eerste maal een klas
voor ’t examen afleverde.
Voor de betrekking van
der Sneeker Onderlinge Brandwaarborg-vereeniging
worden op de vergadering van Dinsdag 1 Maart a.s.
s
r
n
m
e<
tc
st
01
e
tl
I
J
b
i
c
t
W
g
ei
V'
n
ri
V
tc
v
O'
