Binnenlandsch Nieuws.
Plaatselijk nieuws.
Het
en
jij
M. C. NIJLAND.
van
der
moei
Dier
Stad
den
opz:
nen
beg
I
Bol:
te I
V
B.
I
W.
te 5
toe;
less
sch
2
ma;
Don
duw
teit
het
bem
wist
tuig
E
zeke
die
ting
beh
van
van
/lé
B
we
tot
S. J
met
zege
zijne
16-
len i
l:
jarei
man
ker
ontv
hooj
O
den
D
sch
wu
bor
naa
mo:
All
dat
Stienstra verwacht, dat er personen zullen zijn, die
hem zijn behulpzaamheid aan de justitie tot ontdek
king van de volgens hem ware schuldigen kwalijk
zullen nemen. Daarom zou hij gaarne, mocht hij als
getuige opgeroepen worden, het recht verzoeken om
zich te wapenen, want »om dood gemaakt te worden
als een hond, is iets, wat ik nu eenmaal niet gaarne
heb.«
Inkuiling van bietenloof. Een landbouwer onder
Tholen heeft in het najaar van 1897 eene vrij groote
hoeveelheid suikerbietbladeren als groenvoer voor
het melkvee ingekuild. Deze proef is zoo goed ge
slaagd, daar het vee met graagte het voer ge
bruikt en de hoedanigheid van de boter uitstekend is,
dat verschillende landbouwers dit najaar op zijn voor
beeld aan het inkuilen zullen gaan, te meer, daar bo
vengenoemde verbouwer zijne gunstige resultaten zoo
veel mogelijk publiek maakt.
Met man en muis vergaan. Men beschouwt het thans
als zeker, dat de Pernisser vischsloep Johannes Corne-
lis, P. R. 6, schipper Jacob van Vliet, met man en muis
in de Noordzee vergaan is. Tijdens de sneeuwstorm
werd de sloep Donderdag gezien aan den binnenkant
van den Doggersbank door de bemanning der sloepen
G. van Weezel en Jacoba Maria, en zij moet te veel
zeil op hebben gehad. De beide sloepen waren geheel
dicht gereefd.
Van de opvarenden waren de schipper en 2 matro
zen gehuwd en 10 ongehuwd.
Het schip is tegen verlies verzekerd.
van
de
slui:
gek
E
heid
von
pro<
B.v.
kon
ken:
ng
zou
boe:
proc
V
in
moe
hoel
fend
kun
H
tene
krijj
loSSi
com
te t
vree
besk
toch
slagi
I
SNEEK. Het bestuur van den Katholieken
Bond in Friesland zal 23 April a.s. alhier eene
vergadering houden, tot het bespreken van de
aanstaande verkiezingen voor de Provinciale
Staten.
VERSLAG van het verhandelde in de ver
gadering der Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Sneek, den 12 April 1898.
Tegenwoordig de h.h. J. H. Bont, Voorzitter, R. Re
genbogen, waarnemend Secretaris, A. L. Hansma, M.
Haga en J. Smit.
Afwezig de heer P. van Haga.
De notulen der vorige vergadering worden gelezen
en goedgekeurd.
Gelezen en voor kennisgeving aangenomen wordt
een schrijven van den heer J. van Loon, alhier, hou
dende mededeeling van aanneming der op hem uitge
brachte benoeming tot Secretaris der Kamer van
K. en F.
Hierna wordt de heer van Loon door den heer M.
Haga in de vergadering binnengeleid.
De Voorzitter richt, mede namens medeleden, een
woord van welkom tot den nieuwen Secretaris, daar
bij de verwachting uitsprekende, dat het in hem ge
stelde vertrouwen niet zal worden beschaamd.
De heer Van Loon beantwoordt dit kortelijk, ver
klarende, dat de benoeming hem niet alleen aange
naam, maar ook vereerend voor hem is, en dat het
zijn streven zal zijn de voetstappen van zijn voor
ganger te drukken en tot genoegen van de leden der
Kamer en in het belang van deze werkzaam te zijn.
De Voorzitter brengt alsnu den dank der Vergade
ring aan den heer Regenbogen, voor de welwillend
heid en activiteit, waarmede deze de betrekking van
Secretaris tijdelijk heeft waargenomen, waarna de heer
Van Loon het Secretariaat o verneemt.
Hierop wordt de functie van penningmeester, welke
de heer Regenbogen op zich heeft genomen, nader
besproken en geregeld.
De volgende ingekomen stukken worden behandeld
a. een verzoek van de Kamer van K. en F. te
Vlissingen om ondersteuning van haar adres aan de
Ministers van Financiën en van Waterstaat, Handel en
Nijverheid om te willen bevorderen, dat ook voor
kwitanliën en telegramxegels gebruik kunnen worden
gemaakt van postzegels. Het adres wordt gelezen,
waarna de h.h. Smit en Haga zich voor ondersteuning
verklaren. Het voorstel van den Voorzitter, om be
tuiging van adhaesie aan de betrokken Ministers op te
zenden, wordt met algemeene stemmen aangenomen.
b. een verzoek van de Kamer van K. en F. te
’s Hertogenbosch om met haar aan de Tweede Kamer
der Staten Generaal te verzoeken, het ingediend Wets
ontwerp in zake Spoorwegovereenkomst met België
onveranderd aan te nemen.
De heer Haga meent, dat dit ontwerp reeds met
eenige wijziging is aangenomen, zoodat niet verder
op de zaak behoeft te worden ingegaan. Besloten
wordt op grond hiervan het zonder behandeling ter zijde
te leggen.
c. een schrijven van den R. K. Gildenbond te Am
sterdam en de Leo-vereeniging te Utrecht, begelei
dende afdruk van een adres aan Z.Ex. den Min. v.
Justitie, waarbij op aangevoerde gronden wordt ver
zocht, maatregelen te nemen, als door de Commissie
van Onderzoek inzake afbreuk door den arbeid in gevan
genissen, rijkswerk-inrichtingen, enz. aan den arbeid
in de vrije Maatschappij gedaan" is voorgesteld bij hare
eindconclusie.
Ontploffing in de kruitfabriek te Muiden. Aangaande
de ontploffing in de kruitfabriek «De Krijgsman» te
Muiden, wordt het volgende medegedeeld
Het ongeluk gebeurde in een der zij-walswerken,
een geheel geïsoleerd staand gebouw, ongeveer een
kwartier gaans van het kantoor gelegen, waar het
rookvrij buskruit, dat de fabriek vervaardigt, tusschen
twee zware walsen wordt gerold en geperst.
Door de sterke wrijving is een betrekkelijk geringe
hoeveelheid kruit, vijf a acht kilogram, ontploft. Er
waren op dat oogenblik twee werklieden aanwezig,
J. Kersten en J. de Graaf, die toevallig door de
spuitvlam werden getroffen. De eerste, gehuwd en
vader van vijf kinderen, werd onmiddellijk gedood.
Zijn gelaat is verbrand en het lichaam zwaar ver
minkt. De andere werd doodelijk gewond. Door de
goede zorgen van den directeur en van den genees
heer, dr. H. J. M. Waiterink, die spoedig ter plaatse
was, werd de ongelukkige, een gehuwd man zonder
kinderen, naar Muiden gebracht. De dokter had ech
ter geen hoop meer hem in het leven te houdendes
avonds te half tien is de man overleden.
Bij de ontploffing werden de zware, stalen cylin
ders van het wals werk geheel uit elkaar geslagen.
Het gebouwtje uit gegolfd ijzerblik vervaardigd,
werd zwaar beschadigd.
Ongelukken als deze zijn niet te voorkomenhet
eenige, wat men kan doen, is te zorgen, dat het on
heil geen grootere afmetingen krijgt en dat een ont
ploffing beperkt blijft.
En dit is hier geschied, dank zij de voortreffelijke
inrichting van de fabriek, die zoo is gebouwd, dat
geen groote hoeveelheden buskruit bij elkaar liggen
en dat de werkplaatsen en gebouwen ver uit elkaar
zijn geplaatst en niet van steen zijn, zoodat geen
brokken muur ver worden weggeslingerd, maar van
gegolfd plaatijzer dat uit elkaar geslagen wordt en
in het struikgewas terecht komt, waarmee het geheele
terrein opzettelijk is beplant.
Bij dit geval bleek de goede inrichting duidelijk
hieruit, dat onder hetzelfde dak van het gebouw,
waar de ontploffing geschiedde, een tweede afzonder
lijk walswerk is, dat geheel onbeschadigd bleef. De
werklieden, die daar aan den arbeid waren, konden
zich ongedeerd verwijderen.
Van den weg af is van het gedeeltelijk vernielde
die wel zal weten met wie ze te doen heeft, bijgebouw niets te bespeuren.
Wie aan het woord? Een vrouwtje, dat voor de
Haagsche rechtbank terechtstond, omdat zij iemand,
die haar zoontje eene welverdiende tuchtiging had
toegediend, met een vuurtest een gat in het hoofd
had geslagenkreeg van den president eene terecht
wijzing, die haar blijkbaar wat te lang duurde.
Plotseling valt zij den president in de rede met
de woorden: «Hou je nou eens stil, meneer, en laat
mij nou eens spreken.»
»Neen,« luidde het bedaarde antwoord, «hou jij je
nog even stil en laat mij eerst uitspreken.»
Het kostte het vrouwtje niet weinig moeite om te
begrijpen, dat de president den voorrang had.
Huwelijk der Koningin. Voor de zooveelste maal
een verkeerd bericht.
Een Haarlemsch blad verzekerde ten stelligste te
kunnen melden, dat de verloving van H. M. Koningin
Wilhelmina met den tweeden prins van Saksen-
Weimar-Eisenach (dus den tweeden kleinzoon van
prinses Sophie der Nederlanden) op 31 Aug. a. s. zou
worden bekend gemaakt.
Thans blijkt, dat dit bericht zelfs geen schijn van
waarheid bevat.
Trek naar Veenhuizen. Te Winschoten ontvreemdde
een als heer gekleed persoon van een melkvrouw een
juk en een melkemmer en meldde zich toen aan bij
de kazerne der marechaussée om door dezen diefstal
te kunnen worden opgenomen in eene der Rijkswerk-
inrichtingen. Bij onderzoek bleek de man te zijn
zekere W., die onlangs ontslagen was uit Veenhuizen.
Tegen het hoofd eener bijzonderê school in de
provincie Groningen is proces-verbaal opgemaakt we
gens het onbevoegd uitoefenen der geneeskunde.
Ansjovis. Dinsdag is door den visscher De Haas, te
Bergen op Zoom, de eerste ansjovis gevangen. Dat
is later dan met dezen open winter verwacht werd,
maar minder erg, als de vangst dit jaar nu eindelijk
weer eens goed wezen mag, na de slechte jaren, die
de visschers achter den rug hebben.
Wel eene uitzondering. In het Drentsche dorp
Schoonebeek heeft de Raad eene vergunning tot drank-
verkoop kunnen verleenen, wijl het aantal vergunnin
gen nog beneden de door de wet bepaalde verhou
ding was.
Lastig. In de Geldersche gemeente Wychen schijnt
de gemeentekas ledig te zijn. De Bode berichtte ten
minste, dat de onderwijzers den len April hun kwartaal
tractement niet konden krijgen en dit eerst op 2 Mei
zullen ontvangen.
Te Maassluis wil men oprichten een scheepswerf
met dokinrichtingen, die eene eerste plaats zal innemen
In de Sociaal-Democraat van Zaterdag 9 April
is afgedrukt de beëedigde verklaring van Tjeerd Stien
stra te Paterson, Vereenigde Staten van N.-Amerika.
Stienstra verhaalt, hoe hij in Mei 1895 aan Paulus
van Dijk een lantarentje cadeau gegeven heeft. Hij
geeft een beschrijving ervan, zooals het was, toen hij
het ’t laatst in zijn bezit had en noemt verschillende
getuigen, die de schenking indirect zouden kunnen
bevestigen.
Zijn vermoeden, dat dit lantarentje hetzelfde zou
zijn, als dat, hetwelk na de inbraak te Britsum ge
vonden is, en dat naar aanleiding van het proces tegen
de Hogerhuizen telkens weer ter sprake gebracht
wordt, grondt hij op een, naar hij meent nog in De
cember 1895 met van Dijk gevoerd gesprek, in tegen
woordigheid van Klaas Stienstra, zijn broeder. Van
Dijk zou toen verzocht hebben, niet te zeggen, dat
hij het lantarentje cadeau had gekregen, toen tevens
als de daders van de inbraak noemende zich-zelf,
Allard Dijkstra en (naar Stienstra zich meent te her
inneren) ook Siebold Albarda. Stienstra gelooft, dat
zijn vrouw heeft staan luisteren en dus ook alles ge
hoord heeft.
Later zou van Dijk in een ander gesprek nogmaals
zijn schuld aan de inbraak bevestigd hebben en tevens
uitgelegd, hoe hij zijn alibi zou bewijzen.
De heer Haga vraagt, of dergelijk adres al niet
vroeger is behandeld. De Voorzitter brengt in herin
nering, dat in het vorige jaar adressen zijn opge
zonden inzake concurrentie van gevangenissen enz. bij
de kofferfabricatie.
Nadat de heer Haga gewezen heeft op diverse con
currentie elders door gestichten, en de Voorzitter in ’t
licht heeft gesteld, dat alleen bestreden kan worden de
niet-vrije concurrentie van Rijksinstellingen en men van
deze alleen wijziging kan vragen, betoogt de heer Smit,
dat volkomen oplossing dezer kwestie alleen kan ver
kregen worden door gevangenen niets te laten doen;
maar, waar dit niet mogelijk zal zijn, is beperking ge-
wenscht, om zoo de concurrentie, den vrijen arbeid
aangedaan, tegen te gaan of op te heffen.
In stemming gebracht verklaren alle leden zich voor
ondersteuning van het verzoek aan den Min. v. Justitie.
Nadat op voorstel van den Voorzitter is besloten aan
Burg, en Weth. dezer gemeente te berichten de benoe
ming van den heer R. Regenbogen tot penningmeester
en van den heer J. van Loon tot secretaris der Kamer,
en van de aanvaarding van die functiën door de be
noemden, wordt de vergadering gesloten.
waarloosd worden. En zeker zal de circulaire
van de Vereeniging, welke pas aan de afdee-
lingen is uitgegaan, doel treffen. Een per
soonlijk bezoek bij de eigenaren door een des
kundig persoon, die met tact aanwijst, welke
verbeteringen hoog noodig zijn, kan niet anders
dan goed werken.
En nog een tweede circulaire ging eenige
dagen geleden de wijde wereld in. Zij be
spreekt het feit, dat menige afdeeling niet met
die energie werkt, welke zoo hoog noodig is.
Als alle afdeelingen de handen ineenslaan kun
nen oeconomische en maatschappelijke mis
standen opgeheven en middelen opgespoord
worden om tot verbetering te komen. En
nu vindt het Hoofdbestuur, dat misschien de
werkkring der Vereeniging zou kunnen uit
gebreid worden door ook eene betere opleiding
van handwerkslieden ter hand te nemen.
Daarbij wijst het op de goede resultaten, welke
de «Vereeniging ter bevordering van het am-
bachtsonderwijs in Drenthe» van haar werk
heeft. Volkomen juist gezien meenen wij. In
een artikel over «Ambachtsonderwijs» deel
den wij voor weken reeds ’t een en ander
over den werkkring dier Vereeniging mede,
en spraken de hoop uit, dat enkele werklie-
den-vereenigingen zich tot de verbetering van
het ambachts-onderwijs zouden aangorden.
Wil echter de Vereeniging >Door Arbeid tot
verbetering» die taak op haar schouders ne
men, daar is alles voor te zeggen. Zij heeft
meer hulpbronnen en meer invloed en is
reeds met eere bekend. Want het Land-
bouw-comité heeft onlangs voorgesteld ook in
de andere provinciën vereenigingen met ge
lijk doel te stichten, welke voeling met el
kaar kunnen houden.
Zeer zeker zullen dan de sociale toestanden
gunstiger worden. Want een gevolg zal zijn: I
dat de trek, de exodus, van de plattelands-
bevolking naar de steden vermindert en mis-
schien zelfs het omgekeerde plaats grijpt, en
tevens, dat eene welvarende plattelandsbevol
king ter voorziening in hare behoeften de ne
ringdoenden in de steden begunstigt.
Maar om het daarheen te leiden moet in
de eerste plaats de Vereeniging, >Door Arbeid
tot verbetering”, welke het zoo ruimschoots
verdient, gesteund worden door zeer velen,
die nu nog kalmpjes toekijken.
Het 3000-tal leden over geheel Friesland
verspreid, worde binnen eene niet al te groote
tijdsruimte verdubbeld 1
onder de groote inrichtingen van dien aard in ons land.
Zoo kan Maassluis eene voorhaven worden van Rot
terdam.
Besmettelijke ziekte-gemeentezaken. De burgemeester
van Valburg (Geld.) is sedert Zaterdag uit de gemeente
vertrokken. Naar men verneemt, zijn in de gemeente
administratie onregelmatigheden ontstaan. (N. B. Ct.)
Werkstaking. In de venen van Westerlee (Gr.) is
Dinsdagmorgen door de veenarbeiders het werk gestaakt.
De marechaussees van Winschoten zijn derwaarts ver
trokken.
Burgerlijke stand. In den nacht van Maandag op
Dinsdag heeft een kameel van den hypodröme-houder
Wolfs, die gedurende de Paasehdagen met zijne in
richting op het Volkspark te Enschedé stond, een jong
ter wereld gebracht. Kraamvrouw en kind zijn wel
varend.
Door de Amsterdamsche Omnibus-Maatschappij
zijn gedurende de Paasehdagen 155.000 passagiers
vervoerd. Het vorige jaar was dit aantal 143.000.
Het slechte weer heeft dus een gunstigen invloed
gehad op het tramverkeer en het vreemdelingenbezoek
niet verhinderd.
Op drukke verkeerspunten handhaafde de politie
de orde.
Doodslag. Een landbouwer te Staphorst was nalatig
geweest om zijne belasting te betalen, tengevolge
waarvan zijn land verkocht werd. De man ging
echter toch weer op zijn vroeger land aan het werk,
ofschoon de nieuwe eigenaars het reeds met aard
appelen hadden bepoot. Een der nieuwe eigenaars
sloeg den niet tot betaling gezinden landbouwer daarop
zoo hevig met een stok, dat de getroffene later ster
vende op het land gevonden werd. Kort daarop over
leed de ongelukkige.
De justitie uit Zwolle heeft de zaak onderzocht.
Er zijn niet minder dan 2427 candidaten voor
de onderwijzers-acte, waarvan het tiende deel in Fries
land. De concurrentie zal weer groot wordende
salarissen gaan weer dalen.
Hoe oorlogsgezind sommige jonge meisjes in
Amerika zijn, blijkt uit het volgend bericht, overge
nomen uit een Amerikaansch blad, en vertaald aldus
luidende
New-York, 31 Maart. Vijftig schoolmeisjes hielden
gisteren eene conferentie en gingen vervolgens naar
een nabij zijnd telegraafkantoor. Zij waren vol veront
waardiging over het talmen der regeering en verzonden
het volgende telegram: «Aan Zijne Excellentie den
President, Washington. Naar de hel met de diplo
matie. Chase Art. School.*
1 Mei. Door de Burgemeesters van Enschedé en
Lonneker is aan de verschillende socialistische veree
nigingen aldaar vergunning verleend tot het houden
van een optocht met muziek en vaandels op 1 Mei a. s.
Het nijvere Twente. Te Oldenzaal en Enschedé zul
len weer enkele firma’s hunne zaken uitbreiden.
Leve de Twentsche ondernemingsgeest!
Klein maar dapper. Indekleeding en bewapening
van de eerewacht «Klein maar dapper”, bestaande uit
jongens van 10 tot 14 jaar, is, ingevolge de wenken
van H. M. de Koningin, eenige wijziging gebracht.
De commandant ontving tevens toezegging, dat deze
eerewacht, behalve bij den intocht, nog waarschijnlijk
een paar keer in de feestweek voor H. M. zal optre
den.
De sterkte van deze eerewacht mag het getal 200
niet overschrijden.
Brand. Dinsdag is in de bosschen van den be
kenden landbouwkundige H. M. Hartog te Barneveld
door eene onbekende oorzaak brand uitgebroken. Deze
nam zoo in hevigheid toe, dat reeds 2 H. A. (5V2 pon-
demaat) verbrand was, voor men de vlammen kon
meester worden.
Inhoud van het Friesch tijdschrift «Sljucht en
Rjucht.» 16 April 1898. Reis mei hynzers en sliden
fen Oldeboarn nei Amsterdam yn 1720 (Nei in aid
hanskrift.) Sjouke de Zee. It famkeüt de Frieamdte
Dr. E. Halbertsma. O, dy senuwenSj. de Z.
Koartswyl. Jelke. Briefwiksel. Dwaen en litte (met
plaatje.)
Zaak-gebroeders Hogerhuis. Het Heerenveensch
Nieuw Advertentieblad publiceert opnieuw een brief
van Paulus van Dijk uit Lodi aan mr. P. J. Troelstra.
Ofschoon van Dijk blijkbaar nog niet in het bezit
was van mr. Troelstra’s formeelen eisch om hem
(mr. Troelstra) aan te klagen wegens laster en nog
niet in kennis gesteld met het feit, dat thans een
som van f 600 gedeponeerd is ten bureele van boven
genoemd blad ter bekostiging zijner overkomst, schijnt
de inhoud van den brief reeds aan te geven wat van
Dijk op dien formeelen eisch zal antwoorden. Met
zekere hooghartigheid schrijft hij thans:
«Waar blijft uw aanklacht tegen mij Vraagt ge.
«Die komt van mij nooit, Troelstra.
«Ik stel er te veel eer in door iemand als u ver
volgd, belasterd en gescholden te worden, ik ben er
groot op en put er de overtuiging uit, dat mijn woord
tot u zijn doel niet heeft gemist. Gij tracht mij dat
betaald te zetten, natuurlijk uit de hoogte.*
Met nog al veel groote woorden tracht hij aan te
toonen, dat het mr. Troelstra alleen te doen is om
eigen verheffing. Hij zegt vol vertrouwen te hebben
in het thans hangende onderzoek.
«Daarom Troelstra, laat ik de zaak aan de justitie
over,
en hoeveel waarde hun praatjes hebben; laten de
rechters oordeelen, die onpartijdiger in deze zaak
zullen zijn, dan gij toont te wezen, die met een kliek
meegaat en door eigenbelang wordt gedreven.
«Wanneer de zaak onveranderd blijft, dan is daar
mee uitgemaakt, dat wij onschuldig zijn en dat gij
onschuldigen ongelukkig hebt willen maken. Gij zijt
verantwoordelijk.»
Van Dijk antwoordt verder op Troelstra’s vraag:
«wat beteekent de bewering van Van Dijk als hij wèl
wil overkomen en mij niet vervolgt?» met een soort
van verzekering, dat hij met die overkomst alleen
wilde bewijzen, niet de politie te hebben willen ont-
loopen, en wel terug te durven komen.
Terugkomende op zijn bewering dat mr. T. zich
door deze zaak alleen omhoog wil werken, zegt Van
Dijk aan het einde van zijn brief:
«Waart ge opgetreden om der waarheidswille, ik had
achting voor u, gelijk voor ieder, die inderdaad haakt
naar waarheid en gerechtigheid, doch dat kan van
uw optreden niet gezegd worden; ieder doorziet het
wel, dat het u te doen is om een Pieter de Groote
te worden, ’t Is alles ijdelheid van u.
«Maar het einde zal den last dragen en de waar
heid zegevieren, de karakterlooze lasteraars zullen
ontmaskerd worden en de gevierden van heden, ver
lorenen in de toekomst zijn. Mocht uw laatste woord
wezenPubliek ik heb gedwaald
I
