ft NIEUWS- EN AlIVEkTENTIEBU» VOOR SNEER EN OWRFffl. Bene nn Wjna vergeten scMifster. IP FEÏÏSIt&KTOH, Ho. 61- Zaterdag 30 Juli 1898. 53e Jaargang. Uitgevers: POUWELS FALKENA, tegenover’t Tramstation Sneek. BEKENDMAKING. f KENNISGEVING. DE KUNSTRIJDSTER. Aan de Lezers DE UITGEVERS. <- Dit blad verschijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS. ABONNEMENTSPRIJS voor Sneek f 0,40 per 3 maanden, franco per post f 0,50. Abonnementen worden te allen tijde aangenomen. BURGEMEESTER en WETHOUDERS der gemeente Sneek, brengen ter openbare kennis de volgende De COMMISSARIS der KONINGIN in de provincie Friesland, Gelet op art. 11 der wet van 13 Juni 1857 (Staats blad no. 87) Brengt ter kennis van de belanghebbenden dat, ingevolge besluit van Gedeputeerde Staten dier naar Insterburg. oogenblik in de huisdeur staan, als om na te denken of hij alles nog wel in behoorlijke orde achterliet toen liep hij met groote stappen de eenzame binnen plaats over en door het voorhuis naar de naastbijge- legen standplaats der huurrijtuigen, om een rijtuig te nemen en zich naar ’t spoorwegstation te laten bren gen. Aan ’t loket vroeg hij een kaartje XXII. ADVERTENTIëN 4 cent per regel. Bij abonnement van 500 regels 3 cent en van 1000 regels 2'/2 cent. Groote letters naar plaatsruimte. Voor ruim 70 jaren verwonderde men er zich over, dat een eenvoudig meisje uit Sneek verschillende romans en zedelijke verhalen in ’t licht gaf, niet alleen door recensenten zeer gunstig beoordeeld, maar ook door een groot aantal jonge lezers en lezeressen als het ware verslonden. Misschien kwam het gedeeltelijk wel daarvan, dat in het laatst der vorige eeuw tallooze vertaalde romans het licht gezien hadden, welke natuurlijk niet geheel pasklaar konden gemaakt worden voor de toestanden, die hier te lande heerschten. Gelukkig echter hadden we toen de juffrouwen Wolff en Deken, ook in Friesland bekend, dat door haar in 1798 bezocht werd en waaraan zijn ontstaan te danken had haar vers: Algemeens zendbrief aan onze welbeminde Broeders en Zusters in de vrij heid, die zich te Leeuwarden bevinden, dat dus aanving En Frieslandzwak werd ons vertrouwen Om ooit uw vrijen grond te aanschouwen, Uw schoonen, wel bebouwden grond, provincie, van den 14 Juli 1898, no. 28, le afdeeling J lo. de jacht in de provincie Friesland zal worden GEOPEND op Zaterdag 13 Augustus a.s., voor zoover betreft a. het schieten van eenden en het vangen van eend vogels in eene eendenkooi of in een daarmede gelijk staand toestel, een half uur vóór zonsopgang b. het schieten van ander waterwild, als: duikers, waterhoenders, watersnippen, schrieken, kemphanen, strandloopers, wulpen en plevieren, op alle wateren en hunne oevers, zoomede langs de kusten, moerassen, petten, plassen en slooten, met zonsopgang 2o. de onder a en b vermelde jacht, uitgezonderd het vangen van eenden in eene eendenkooi of in een daarmede gelijkstaand toestel, zal worden GESLOTEN op Zaterdag den 10 September a.s., wat betreft het schieten van eenden een half uur na zonsondergang en van ander waterwild met zonsondergang. En zal deze op de gebruikelijke wijze worden afge- kondigd en aangeplakt. Leeuwarden, den 19 Juli 1898. (get.) Van HARINXMA thoe SLOOTEN. Sneek, den 25 Juli 1898. Burgemeester en Wethouders voornoemd, ALMA, Burgemeester. JAC. van der LAAN, Secretaris. zou er van die voornaamheid waarschijnlijk ook al niet veel overblijven. Ten slotte zal misschien nog blijken, dat die fijne mevrouw Deloria slechts haar schuld- eischers ontloopen is. Mijnheer ziet er ook al precies uit als iemand, die nog iets van haar te vorderen heeft.® Haar nieuwsgierigheid, dat vermoeden bevestigd of weerlegd te zien, bleef tot blijkbare spijt der wakkere vrouw onbevredigd, want Krause liet zich in geen verder gesprek met haar in. De handen diep in de zakken van zijn overjas gestoken, keerde hij met han gend hoofd terug langs den weg dien hij gekomen was aanvankelijk als iemand die volstrekt geen haast heeft, omdat hij toch wel weet dat hem ten slotte niets verkwikkelijks te wachten staat; maar zich eens klaps weer opbeurende vervolgens met lange, haas tige schreden, alsof een nieuw plan, dat geen uitstel meer lijden kon, in zijn rusteloos werkend brein was opgekomen. «Gij behoeft voor mij het avondeten niet klaar te zetten, Mina. Ik moet voor dringende zaken dadelijk op reis en kom in elk geval niet voor overmorgen terug Met luide, half schreeuwende stem, zooals altijd als hij tot zijn halfdoove huishoudster sprak, had de graan handelaar die woorden door de openstaande keuken deur geroepen. Toch bleef ’t twijfelachtig, of het oudje ze gehoord of begrepen had, want zij draaide ’t hoofd niet om en haar rimpelig gezicht bleef even strak en ontevreden, terwijl zij voortging in den pot te roeren, dien zij juist op vuur had. Krause dacht er intusschen niet aan, zijne mede- deeling te herhalen. Hij had de deur van zijn kan toor op slot gedaan en de kleine tasch al in de han den, die hem steeds vergezelde op zijne meest korte uitstapjes voor zaken. Hij bleef nog een Toen Rudolf in den laten avond thuiskwam, kon de afwezigheid van zijn vader hem niet opvallen, want sedert het laatste gesprek ontweken zij elkaar zoo geregeld, dat nog slechts zelden een ongewenscht toe val tot een vluchtige ontmoeting leidde. Volgens zijn gewoonte trachtte de assessor zich op zijn kamer in de studie van ’t een of ander wetenschappelijk werk te verdiepen en zoo door ingespannen arbeid van den geest de sombere gedachten en pijnlijken twijfel te bannen, die elk ledig oogenblik voor hem tot een ondragelijke kwelling maakte. Daar vernam hij eenig gedruisch bij de deur, die zonder voorafgegaan kloppen geopend werd. Meteen brandende kaars in de hand trad tot zijn verrassing de oude Mina over den drempel, en ondanks alle warme toegenegenheid die hij nog van zijne jongens jaren af voor het trouwe mensch gevoelde, kon Ru dolf, toen hij haar zoo onverwacht voor zich zag, de gewaarwording niet van zich zetten, dat zij er bij het flauwe roodachtig flikkerende licht der kaars precies uitzag als een heks uit de kindersprookjes. Dat rimpelige gezicht met de dunne grijze haar lokken, die verward onder de scheefzittende zwarte muts te voorschijn kwamen, kwam hem zoo scherp Abonnementen en Advertentiën voor dit blad worden tevens aangenomen door JAC. ATSMA, Oude Koemarkt en Mej. Wed. C. G. REITSMA, Oosterdijk, waar steeds voor belangstellenden exemplaren ter kennismaking gratis verkrijgbaar zijn. Roman van A. OSKAR KLAUSZMANN. 61 XXL Vervolg. «Die ellendelingmompelden Krause’s dunne lippen, terwijl zijn gezicht van woede verwrongen werd. «Die doldrieste schoft! Hij weet dat ik hem kan vernie tigen; dat ik met een enkel woord de geheele bende, van de vruchten van haar bedrog kan berooven, en ondanks dat heeft hij de brutaliteit, mij te trotseeren. Maar hij zal er voor boetenzoo waar ik leef, hij zal er voor boeten De uitdrukking van zijn gelaat liet geen twijfel over, hoe ernstig hij ’t met die bedreiging meende over de wijze van uitvoering scheen hij 't echter blijkbaar met zichzelven nog niet eens te zijn, want hij verzonk opnieuw in somber nadenken, en ’t eene kwartier na ’t andere ging voorbij zonder dat hij tot een bepaald besluit scheen te kunnen komen. Eindelijk stak hij den brief van den officier van justitie bij zich en greep naar zijn hoed. «Dat vrouwmensch moet hem den kop recht zetten,® mompelde hij bij zichzelf, en als zij ’t niet klaar speelt welnu, des te erger voor haar en voor hem.« Een kwartier later trok hij nogmaals aan de schel van de huisdeur der voormalige kunstrijdster. Maar hoe vaak en hoe hard hij ook bellen mocht, er ver scheen niemand om hem open te doen. En toen hij niettemin nog altijd niet besluiten kon, weg te gaan, trok zijn volhouden ten slotte de opmerkzaamheid eener op de bovenverdieping wonende vrouw. «Waar moet u dan eigenlijk wezen riep zij naar beneden. «Misschien bij mevrouw Deloria? Dan kunt gij wel tot morgen vroeg en nog langer doorluiden, zonder antwoord te krijgen. Die mevrouw is ver trokken.® «Vertrokken? Neen, dat ’s niet mogelijk; gij moet u zeker vergissen. Nog geen uur geleden heeft haar gezelschapsjuffrouw mij gezegd, dat zij pas morgen vertrokken.® «Nu, dan heeft deze u iets voorgelogen, of de plannen der dames zijn spoedig veranderd, ’t Is al langer als een half uur geleden, dat zij met zak en pak zijn weggereden. En met de werkvrouw hebben ze ook afgerekend, omdat zij in de eerste maanden zeker niet terugkomen. Dat heeft de vrouw zelf verteld.® Krause had zich wel met de vuist voor ’t hoofd kunnen slaan van woede over zijn eigen domheid. Hoe was ’t dan toch ook mogelijk, dat hij, de ervaren menschenkenner, zich door een onschuldig meisjes gezicht had laten misleiden! Hij had zich als een sul laten wegsturen, en het hielp hem nu bitter wei nig dat hij zich-zelf in stilte de bitterste verwijtin- gen deed. Slechts met moeite bracht hij ’t tot een paar woor den van dank voor de ontvangen inlichtingen, en hij koesterde reeds vooruit niet de minste hoop op een bevredigend antwoord, toen hij de spraakzame buur vrouw vroeg, of zij ook wist waar de beide dames naar toe reisden. «God bewaar!® antwoordde de vrouw op tamelijk spijtigen toon. «De dames waren veel te voornaam, of verbeeldden ’t zich althans, om zich met iemand van ons slag in te laten. Want op de keper beschouwd Dien onze ziel zoo dierbaar vond. Maar, toen de brave Canter*) sprak, Geen smorfio ons meer ontbrak. Toen trokken wij naar ’t land der Friezen. En niet te vergeten Loosjes, die overbe kend is door zijn Maurits Lijnslager en andere werken. Maar dit waren werkelijk sterren aan een overigens duisteren hemel, oorspronkelijke ro mans van werkelijk artistieke waarde werden ons op ’t laatst der vorige eeuw bijkans niet geschonken. Toen traden Fenna Mastenbroek en hare vriendinnen Petronella Moens en Francijntje de Boer op, alledrie rechtgeaarde Friezinnen.f) Het is, niettegenstaande zij in haar tijd zeer gevierd werden, niet gewaagd te beweren, dat zij nu vrij wel vergeten zijn. En toch, ten onrechte. Wie was Fenna Mastenbroek? De dochter van een in zijn tijd bekend Sneeksch burger, commissaris van het bakkersgild, boekhouder van de geestelijke staatsgoederen, lid van het gerecht, enz. Een lastig mensch overigens, want hij lag jarenlang met de stedelijke re- geering overhoop over het gebruik van den 1 stadssingel, en. een lang niet verkwikkelijke procedure was het gevolg, welke eerst ein digde, toen aan beide kanten wat toegegeven werd. Het contrakt werd geauthoriseerd en den praesident cum secretario gecommitteerd het in ’t stads politieboek te insereeren, om in den stijl van den tijd te blijven. Dit geschiedde in 1805. Toen stond Pieter Mastenbroek juist 23 jaren in het Sneeker burgerboek, waarin hij uit Blokzijl overgeno men was. En wat erg was hij verloor in onze goede stad zijn hart. Want in het proclamatieboek over het jaar 1784 staat op 22 April opgetee- kend, hetwelk wij om der curiositeitswil letter lijk herhalenDe Magistraat der Stad Sneek certicifeert bij dezen, dat uit de verklaaring aan ons overgegeven gebleken is, dat de huwelijks- proclamatiën van Pijtter Jacobs Mastenbroek en Janneke Theunis ten Cate,§) beijde te Sneek driemaal over de kerk van deeze stad ge proclameerd zijn, zonder verspiering of ver hinderen, en dat zij, om in den huwelijken staat bevestigd te worden op het raadhuis voor den Sequens Praesideerenden Burgemr. en Secre taris gecompareerd zijn, verklarende voor God en deezen gerechte, dat zij elkander genomen hebben en houden zullen voor echte man en vrouw, en beloovende, dat zij als goede, eer lijke en getrouwe echtelieden met elkander zullen leeven en alles naar vermoogen betrag- ten, waartoe zij naar Gods bevel en na recht en billijkheid verpligt en schuldig zijn, waarop zij aan elkander de rechter hand gegeven heb ben en voor echte man en vrouw door ons verklaard zijn, met toewenschinge van Gods zegen over hun huwelijk. Al moest nu, zooals wij onlangs zagen, dit huwelijk van Doopsgezinden, dus niet van de officiëele kerk, absoluut op het stadhuis ge sloten worden, de kerk nam er goede notitie van en de bijzonderheden er van bleven be waard, want alle geboorten, sterfgevallen, doop en verhuizingen naar andere plaatsen werden trouw geboekt in het geboorteboek der Doops gezinde Gemeente. Zoo blijkt ons, dat het echtpaar Mastenbroek gezegend werd met 5 kinderen, van wie ons enkelen belang in boezemen. De oudste dochter Fenna is de schrijfster. Zij werd dbhter meermalen verward met haar iets jongere zuster Teuna wat zeer goed mogelijk is, bij slordige schrijf wijze van de twee namen. Zoo geeft het Doopsgezind geboorteboek op, dat Fenna op 16 Maart 1787 het levenslicht aanschouwde, maar in biografische werkjes vond ik ook vermeld 1788 en zelfs 1791 (geboortejaar van Teuna). Dit gaf zelfs een onzer letterkundi gen aanleiding om op ons oud-archief onder zoek te laten doen, vooral ook omdat over haar sterfjaar en haar ouderdom uiteenloo- pende meeningen bestaan. Het is wel vreemd, dat zoo weinigen zich aangetrokken hebben gevoeld een levensbeschrijving, en dan nog maar zoo heel oppervlakkig, van Fenna te geven, omdat ieder, die maar wat in de let terkunde beteekende, zijn levenschrijver heeft, al is het in de levensberichten der afgestorven leden der maatschappij voor Nederl. letterkunde te Leiden, een zeer uitgebreide schrijversbent. Welke hoedanigheden echter geven dan Fenna Mastenbroek het recht op een uitge breide levenbeschrijving? Vooreerst haar ern stig, degelijk godsdienstig karakter, dat zich in de meeste harer zoo degelijke werken uit. Zij kreeg reeds vroeg onderricht van den pre dikant P. Feenstra, denzelfden, dien wij bij de fata van ons departement van het Nut meer- Uitsluitend voor de abonné’s op ons blad stellen wij verkrijgbaar, het levensgroot por tret van H. M. Koningin Wilhelmina, te voe ten uit; 2.10 M. hoogte bij 80 cM. breedte, te gen den prijs van slechts ƒ1.25. Deze fraaie chromolithographie, in 10 kleu ren uitgevoerd, is een prachtig gelijkend por tret van H. M. de Koningin en buitengewoon goedkoop, buitendien ^bijzonder geschikt voor decoratie bij de a. s. feesten. Daar dit portret van H. M. door majestu euze houding en eenvoud van kleedij scherp afsteekt bij de vele bontgekleurde, die in den handel zijn gebracht en het bovendien van bevoegde zijden, als uitmuntend gelijkend wordt geprezen, blijft het jaren lang zijne waarde behouden. De prijs wordt binnenkort belangrijk ver hoogd, daar de oplage beperkt is. Een exemplaar dezer chromolithographie heb ben wij aan ons kantoor ter bezichtiging ge plaatst. NEE COURANT. i I n I

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Sneeker Nieuwsblad nl | 1898 | | pagina 1